UKPEPN̄KPỌ 5
Ọfọn Akwa Owo Ada Eyenọwọn̄ Usụn̄
DIDIE KE AKWA OWO EKEME NDIDA EYENỌWỌN̄ USỤN̄?
Esiyom akwa owo eteme eyenọwọn̄ nte okpodude uwem onyụn̄ ọnọ enye item. Mme ete ye eka ẹnen̄ede ẹnyene ndinam emi, edi akwa owo en̄wen ekeme nditiene n̄n̄wam mmọ.
NTAK EMI OYOMDE AKWA OWO ADA EYENỌWỌN̄ USỤN̄?
Ke ediwak idụt, nditọwọn̄ isiwakke ndidu ye ikpọ owo. Ke uwụtn̄kpọ:
Nditọwọn̄ ẹsiwak ndidu ke ufọkn̄wed, ndien mme andikpep ye ikpọ owo en̄wen iwakke do nte nditọwọn̄ ẹwakde.
Ke ini ndusụk nditọwọn̄ ẹnyọn̄de n̄wed ẹdisịm ufọk, ete ye eka mmọ isidụhe sia ẹma ẹdaha utom.
Ndụn̄ọde kiet oro ẹkenamde ke United States owụt ke nditọwọn̄ emi ẹdide isua 8 esịm isua 12 ẹsida n̄kpọ nte hour itiokiet ke usen ẹse TV, ẹbre ikwọ, ẹnyụn̄ ẹbre mme mbre eken ke fon.a
N̄wed emi ẹkotde Hold On to Your Kids ọdọhọ ke nditọwọn̄ idahaemi ẹsibụp ubọkn̄ka mmọ nte mmọ ẹkpedude uwem ye se mmọ ẹkpenamde utu ke ndibụp ete ye eka mmọ, andikpep mmọ, m̀mê akwa owo en̄wen.
NTE AKPADADE EYEN FO USỤN̄
Sidu ye nditọ fo.
SE BIBLE ETỊN̄DE: “Teme eyenọwọn̄ ke usụn̄ emi odotde ye enye; ke ini enye akabarede akani owo, enye idiwọn̄ọkede ikpọn̄ enye.”—Mme N̄ke 22:6.
Nditọwọn̄ ẹsiyom ete ye eka mmọ ẹteme mmọ se ẹkpenamde ẹnyụn̄ ẹn̄wam mmọ. Ntaifiọk ẹdọhọ ke ekpededi eyenọwọn̄ esịm isua 19, ke enye esisụk amama item ete ye eka esie akan item ubọkn̄ka esie. Dr. Laurence Steinberg ekewet ke n̄wed oro ẹkotde You and Your Adolescent ete ke nditọwọn̄ ẹsiwak ndidu uwem nnyụn̄ nnam n̄kpọ nte ete ye eka mmọ ọtọn̄ọde ke ini emi mmọ ẹdide n̄kpri tutu ẹkponi ẹwọrọ owo. Enye ọkọdọhọ n̄ko ete ke mme uyen ẹsiyom ndifiọk se ete ye eka mmọ ẹkerede ye se mmọ ẹditịn̄de ọkpọkọm mmọ inyịmeke kpukpru se ete m̀mê eka mmọ etịn̄de.
Sia nditọwọn̄ ẹsiyomde ete ye eka mmọ ẹteme mmọ se ẹkpenamde, ọfọn mme ete ye eka ẹnam oro. Sitie ye nditọ fo tịn̄ se afo ekerede, se amade, ye se ekpepde ke uwem emi.
Nam eyen fo anam ufan ye akwa owo emi edin̄wamde enye.
SE BIBLE ETỊN̄DE: “Owo eke asan̄ade ye mbon ọniọn̄ eyenyene ọniọn̄.”—Mme N̄ke 13:20.
Ndi enyene akwa owo emi ekemede ndinọ eyen fo nti item? Nam eyen fo anam ufan ye enye. Emi iwọrọke ke ọmọn̄ ọkpọn̄ utom fo nte ete m̀mê eka ọnọ owo oro. Edi akwa owo emi afo ọdiọn̄ọde ke idibiatke eyen fo ekeme nditiene fi nnam eyen fo ọwọrọ n̄kpọ. Bible ọdọhọ ke kpa ye oro Timothy ama okokpon ọwọrọ owo, ke enye ama enen̄ede adia ufọn ke ntak emi enye ekesisan̄ade ye apostle Paul, Paul n̄ko ama onyụn̄ adia ufọn ke ndinam ufan ye Timothy.—Philippi 2:20, 22.
Ediwak ubon idụn̄ke kiet aba nte ẹkesidụn̄de ke eset. Idahaemi, mme ete-ete, eka-eka, nditọeka eka, nditọeka ete, ye mme iman en̄wen ẹsiwọrọ ẹkedụn̄ ke idụt en̄wen. Ekpedi se itịn̄de emi etịbe ke ubon mbufo, yom usụn̄ nam nditọ fo ẹdian idem ye ikpọ owo en̄wen emi ẹnyenede edu emi afo akpamade nditọ fo ẹnyene.
a Ndụn̄ọde oro owụt n̄ko ke nditọwọn̄ emi ẹdide n̄kpọ nte isua 13 esịm 19 ẹsida n̄kpọ nte hour usụkkiet ke usen ẹnam mme n̄kpọ emi. Owo isịnke ini emi mmọ ẹdade ẹyom n̄kpọ ufọkn̄wed ke Intanet.