Nte Ẹkpewụtde Ima ye Unenikpe ke Ini Idiọkn̄kpọ Etịbede (Ọyọhọ Ikpehe Ita Ke Otu Ibuotikọ Ikpehe Inan̄)

1-3. (a) Didie ke Psalm 5:4-6 owụt nte Jehovah adade idiọkido? (b) Nso inam idọhọ ke ndisabade eyenọwọn̄ edi ndibiat “ibet Christ”?

JEHOVAH ABASI asasua kpukpru orụk idiọkido. (Kot Psalm 5:4-6.) Enye enen̄ede asua owo ndisabade eyenọwọn̄ sia utọ n̄kpọ oro edi ata idiọk ibak! Sia idide Mme Ntiense Jehovah, nnyịn n̄ko imasua edinam oro etieti. Nnyịn isinyịmeke utọ edinam oro isinyụn̄ idịpke owo emi anamde utọ n̄kpọ oro. Edieke ikopde ke ẹsabade eyenọwọn̄, imesisọsọp inam n̄kpọ iban̄a.—Rome 12:9; Heb. 12:15, 16.

² Owo ndisabade eyenọwọn̄ ke usụn̄ ekededi edi ndibiat “ibet Christ”! (Gal. 6:2) Ntak idọhọde ntre? Nte ikekpepde ke ibuotikọ emi osụk ebede, ima akanam ẹnọ ibet Christ, emi esịnede kpukpru se Jesus ekekpepde ye mme uwụtn̄kpọ emi enye ekenịmde. Ibet oro esinam ẹkpe unenikpe n̄ko. Sia ata mme Christian ẹdade ibet emi ẹdu uwem, mmọ ẹsinam n̄kpọ ke usụn̄ emi ẹdinamde nditọwọn̄ ẹkụt ke ẹnen̄ede ẹma mmimọ, ke ẹnyụn̄ ẹkpekpeme mmimọ. Edi ndisabade eyenọwọn̄ ọdiọk etieti, edi ufịk ye ibụk, esinyụn̄ anam etie eyenọwọn̄ nte ke owo imaha enye, ke owo inyụn̄ ikpemeke enye.

³ Ọdiọk etieti ndikụt nte utọ obukpo edinam emi ọyọhọde kpukpru ebiet ke ererimbot. Mfịna emi esitiene esịm ata mme Christian n̄ko. Ntak-a? “Mme idiọkowo ye mbon abian̄a” ẹyọyọhọ kpukpru ebiet, ndien ndusụk mmọ ẹkeme ndidomo ndidụk esop. (2 Tim. 3:13) Ntak efen edi ke ndusụk mbon emi ẹdọhọde ke idi nditọete ẹyak obukpo udọn̄ adia mmọ idem tutu mmọ ẹsabade nditọwọn̄. Ẹyak ineme se inamde idọhọ ke ndisabade eyenọwọn̄ edi ata akwa idiọkn̄kpọ. Ekem iyeneme se mbiowo ẹsinamde owo ke esop akpanam akwa idiọkn̄kpọ, esịnede ndisabade eyenọwọn̄, ye nte mme ete ye eka ẹkemede ndikpeme nditọ mmọ.b

ATA AKWA IDIỌKN̄KPỌ

4-5. Didie ke ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian eyen oro?

⁴ Ibak emi ndisabade eyenọwọn̄ esinamde mme owo esibịghi etieti. Esifịna eyen emi ẹkesabarede, afịna mbon ubon esie, ye nditọete eken ke esop. Ndisabade eyenọwọn̄ edi ata akwa idiọkn̄kpọ.

⁵ Ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian eyen oro. Owo ndinam n̄kpọ emi abiakde owo nnyụn̄ nnam owo oro ọbọ ufen ke ini enye mîduehe edi ata idiọkn̄kpọ. Iyokụt ke ibuotikọ emi etienede ke ibak emi owo emi asabarede eyenọwọn̄ anamde eyen oro idịghe ekpri. Enye iyakke eyen oro ọbuọt idem ye enye aba, anam eyen oro edidu uwem ndịk, onyụn̄ anam eyen oro osobo se mîkpanaha osobo. Ana ẹkpeme nditọwọn̄ man owo idinam mmọ utọ idiọk ibak oro. Ana ẹn̄wam ẹnyụn̄ ẹdọn̄ mbon emi ẹkesabarede esịt.—1 Thess. 5:14.

6-7. Didie ke ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian esop Abasi ye ukara?

⁶ Ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian esop Abasi. Ke ini owo ke esop asabarede eyenọwọn̄, enye abiat eti enyịn̄ emi esop enyenede. (Matt. 5:16; 1 Pet. 2:12) Utọ n̄kpọ oro esuene ediwak miliọn nti ikọt Abasi emi ẹdomode ofụri ukeme mmọ ndidu uwem ke usụn̄ emi ọnọde Jehovah ubọn̄. (Jude 3) Edieke owo esịnede ke esop anam ikpọ idiọkn̄kpọ abiat eti enyịn̄ emi esop enyenede inyụn̄ ikabakede esịt, nnyịn isiyakke utọ owo oro aka iso esịne ke esop.

⁷ Ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian ukara. Ana mme Christian “ẹsụk ibuot ẹnọ mme odudu oro ẹkponde ẹkan.” (Rome 13:1) Ima ikpono inyụn̄ inịm ibet ukara, oro owụt ke imosụk ibuot inọ ukara. Edieke owo ke esop abiatde ibet ukara, utọ nte ndisabade eyenọwọn̄, enye anam idiọkn̄kpọ adian ukara. (Men Utom 25:8 domo.) Kpa ye emi owo mînọhọ mbiowo odudu ndinọ owo emi abiatde ibet ukara ufen, mmọ isidịpke owo ekededi emi asabarede eyenọwọn̄. Mmọ ẹsiyak ukara ẹnọ enye ufen emi ẹsinọde mbon emi ẹnamde utọ n̄kpọ oro. (Rome 13:4) Anamidiọk oro ana ọdọk se enye ọkọtọde.—Gal. 6:7.

8. Didie ke Jehovah ada idiọkn̄kpọ emi owo anamde adian owo efen?

⁸ Ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam idiọkn̄kpọ ndian Abasi; enye oro ọdiọk akan. (Gen. 39:9) Owo emi anamde idiọkn̄kpọ adian owo efen anam idiọkn̄kpọ adian Jehovah n̄ko. Se uwụtn̄kpọ kiet mi ke Ibet emi Abasi ọkọnọde nditọ Israel. Ibet ọkọdọhọ ke owo emi eyịpde n̄kpọ mbọhọidụn̄ esie m̀mê otụkde enye “[inamke] akpanikọ inọ Jehovah.” (Lev. 6:2-4) Ke ntre, edieke owo ke esop asabarede eyenọwọn̄, anamde eyen oro odu uwem ndịk, owo oro inamke akpanikọ inọ Jehovah. Enye enen̄ede esuene enyịn̄ Jehovah. Oro anam idọhọ ke ndisabade eyenọwọn̄ edi ndinam ata akwa idiọkn̄kpọ ndian Abasi.

9. Nso ye nso ke esop Jehovah ẹda Bible ẹnam nnyịn ifiọk ke ediwak isua idahaemi? Ntak-a?

⁹ Ke ediwak isua idahaemi, esop Jehovah ẹda Bible ẹnam nnyịn ifiọk ediwak n̄kpọ emi aban̄ade edisabade nditọwọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, mme ibuotikọ ke Enyọn̄-Ukpeme ye Ẹdemede! ẹneme se mbon emi ẹkesabarede ẹkemede ndinam mban̄a editịmede esịt emi n̄kpọ oro akade iso ọnọ mmọ, nte mbon en̄wen ẹkemede ndin̄wam mmọ nnyụn̄ nsọn̄ọ mmọ idem, ye nte mme ete ye eka ẹkemede ndikpeme nditọ mmọ. Esop Abasi ẹda Bible ẹnam mbiowo ẹnen̄ede ẹfiọk se ẹkpenamde ke ini ẹsabarade eyenọwọn̄. Ke ini ke ini, esop Abasi ẹsifiak ẹse ndausụn̄ emi mmọ ẹnọde mbiowo ẹban̄a se ẹkpenamde ke ini ẹsabarede eyenọwọn̄. Ntak-a? Edi man ẹkụt ẹte ke mbiowo ẹtiene ibet Christ ke ini mmọ ẹsede ẹban̄a n̄kpọ oro.

SE MBIOWO ẸSINAMDE KE INI OWO ANAMDE AKWA IDIỌKN̄KPỌ

10-12. (a) Nso ke mbiowo ẹsiti ke ini mmọ ẹsede ẹban̄a akwa idiọkn̄kpọ ekededi, nso isinyụn̄ ibehe mmọ? (b) James 5:14, 15 owụt ke nso ke mbiowo ẹsidomo ndinam?

¹⁰ Ke ini mbiowo ẹsede ẹban̄a akwa idiọkn̄kpọ ekededi, mmọ ẹsiti ke nditiene ibet Christ ọwọrọ ke ana mmọ ẹnam n̄kpọ ye otuerọn̄ Abasi ke ima, ẹnam se inende ke enyịn Abasi, ẹnyụn̄ ẹkpe unenikpe. Ke ntak emi, enyene ediwak n̄kpọ emi mmọ ẹsidade ini ẹtịm ẹkere ke ini mmọ ẹkopde ke owo anam akwa idiọkn̄kpọ. Se isibehede mbiowo ikan edi mmọ ndikụt ke ẹka iso ẹnam enyịn̄ Abasi asana. (Lev. 22:31, 32; Matt. 6:9) N̄kpọ efen emi esinen̄erede ebehe mmọ edi nte mmọ ẹkpen̄wamde nditọete ke esop ẹka iso ẹkpere Jehovah, ye nte mmọ ẹkemede ndin̄wam owo ekededi emi ọbọde ufen ke ntak akwa idiọkn̄kpọ emi owo efen anamde.

¹¹ Efen edi ke edieke anamidiọk oro odude ke esop, se isibehede mbiowo edi nte mmọ ẹkpedomode ndin̄wam enye afiak ekpere Jehovah. (Kot James 5:14, 15.) Christian emi ayakde idiọk n̄kpọ ọdọn̄ enye tutu enye akanam akwa idiọkn̄kpọ etie nte owo udọn̄ọ. Oro ọwọrọ ke enye enyene mfịna ye Jehovah inyụn̄ ikpereke enye aba.c Mbiowo ẹtie nte dọkta. Mmọ ẹsidomo ndinam “idem ọsọn̄ owo udọn̄ọ [oro edi, anamidiọk] oro.” Item emi mmọ ẹdidade N̄wed Abasi inọ enye ekeme ndin̄wam enye afiak ekpere Abasi, edi enye edikeme ndifiak n̄kpere Abasi n̄kukụre edieke enye enen̄erede akabade esịt.—Utom 3:19; 2 Cor. 2:5-10.

¹² Imokụt ke utom mbiowo idịghe ekpri. Mmọ ẹnen̄ede ẹkere ẹban̄a otuerọn̄ emi Abasi ayakde esịn mmọ ke ubọk. (1 Pet. 5:1-3) Mmọ ẹyom nditọete ẹdu ke ifụre ke esop, ẹkûtịmede esịt. Ntre mbiowo ẹma ẹkop ke ẹnam akwa idiọkn̄kpọ, esịnede ndisabade eyenọwọn̄, mmọ ẹsisọsọp ẹnam n̄kpọ ẹban̄a oro. Mme mbụme emi ẹdude ke ntọn̄ọ ikpehe 13, 15, ye 17 ẹwụt se mmọ ẹsinamde.

13-14. Ke ini mbiowo ẹkopde ke owo asabade eyenọwọn̄, ndi mmọ ẹsinyịme ẹketọt ẹnọ ukara nte ibet ukara ọdọhọde? Nam an̄wan̄a.

¹³ Ke ini mbiowo ẹkopde ke owo asabade eyenọwọn̄, ndi mmọ ẹsinyịme ẹketọt ẹnọ ukara nte ibet ukara ọdọhọde? Ih. Ke ebiet emi utọ ibet oro odude, mbiowo ẹsidomo ndinam se ibet ọdọhọde, ẹnyụn̄ ẹnyịme ẹketọt ẹnọ ukara ke ẹsabade eyenọwọn̄. (Rome 13:1) Utọ ibet oro ituahake ye ibet Abasi. (Utom 5:28, 29) Ntre ke ini mbiowo ẹkopde ke owo asabade eyenọwọn̄, mmọ ẹsisọsọp ẹtọt n̄kọk itieutom man ẹteme mmọ nte ẹkpenamde se ibet etịn̄de aban̄a nditọt ukara.

¹⁴ Mbiowo ẹsinam eyen emi ẹsabarede, ete ye eka esie, m̀mê mbon en̄wen emi ẹdiọn̄ọde n̄kpọ ẹban̄a se iketịbede ẹdiọn̄ọ ke mmọ ẹnyene unen nditọt ukara. Edi nso edieke edide owo ke esop ke ẹmen ẹketọt ẹnọ ukara ẹdọhọ ke asabade eyenọwọn̄, ndien oro anam mme owo ke obio ẹdifiọk se iketịbede? Ndi akpana Christian emi akakade ọkọtọt ukara ekere ke imesuene enyịn̄ Abasi? Ihih-o. Owo emi akasabarede eyenọwọn̄ do akam esuene enyịn̄ Abasi.

15-16. (a) Nte 1 Timothy 5:19 owụtde, ntak emi anade ntiense iba ke nsụhọde n̄kaha ẹdu mbemiso mbiowo ẹkemede ndikpe ikpe nnọ owo? (b) Nso ke mbiowo ẹsinam ke ini mmọ ẹkopde nte ẹdọhọde ke owo ke esop asabade eyenọwọn̄?

¹⁵ Ntak emi anade ntiense iba ke nsụhọde n̄kaha ẹdu mbemiso mbiowo ẹkpede ikpe ẹnọ owo? Se Bible ọdọhọde edi oro man ẹkụt ẹte ke ẹkpe unenikpe. Edieke owo mîdaha inua esie iyarade idiọkn̄kpọ esie, ana ntiense iba ẹsọn̄ọ se ẹdoride enye, mbemiso mbiowo ẹnyene unen ndikpe ikpe nnọ owo oro. (Deut. 19:15; Matt. 18:16; kot 1 Timothy 5:19.) Ndi emi ọwọrọ ke ana ntiense iba ẹdu mbemiso ẹkemede nditọt ukara ke owo asabade eyenọwọn̄? Iwọrọke. Owo idọhọke ke ana ẹnyene ntiense iba kan̄a mbemiso mbiowo m̀mê mbon en̄wen ẹtọtde ukara ke owo abiat ibet ukara.

¹⁶ Ke ini mbiowo ẹkopde nte ẹdọhọde ke owo ke esop asabade eyenọwọn̄, mmọ ẹsidomo ndibere ye ibet ukara ekededi emi aban̄ade nte ẹkpetọtde n̄kpọ oro ẹnọ ukara, ekem mmọ ẹyeda se Bible etịn̄de ẹtịm ẹdụn̄ọde ẹse m̀mê edi se mmimọ ikpede ikpe inọ owo oro. Edieke owo emi ẹdoride ikọ akan̄de se ẹdoride enye, mbiowo ẹyekop ẹto mbon emi ẹdiọn̄ọde n̄kpọ ẹban̄a se ẹdoride enye oro. Edieke owo iba ke nsụhọde n̄kaha ẹsọn̄ọde se ẹdoride enye oro, mbiowo ẹyekpe ikpe ẹnọ enye. Owo iba oro ẹdi: (1) owo emi odoride enye ikọ, ye (2) owo kiet efen emi ekemede ndisọn̄ọ ke ima ikụt ini enye asabarede eyen oro mîdịghe ke ima ikụt enye asabarede eyenọwọn̄ efen.d Ọkpọkọm owo kiet kpọt ọdọhọ ke enye asabade eyenọwọn̄, emi iwọrọke ke ẹdida ikọ esie ke nsu. Ekpededi owo ikemeke ndikụt ntiense iba ndisọn̄ọ ke enye ama asabade eyenọwọn̄, mbiowo ẹdiọn̄ọ ke anaedi enye ama anam ata idiọkn̄kpọ emi abiakde mbon en̄wen. Mbiowo ẹyeka iso ẹn̄wam mbon emi n̄kpọ oro abiakde. Mbiowo ẹyenyụn̄ ẹnen̄ede ẹtat enyịn ẹse se ikade iso ke esop, mbak owo emi ẹdọhọde ke ama asabade eyenọwọn̄ idisabade eyenọwọn̄ en̄wen.—Utom 20:28.

17-18. Tịn̄ se idide utom mbiowo emi ẹmekde ẹte ẹkpe ikpe.

¹⁷ Nso idi utom mbiowo emi ẹmekde ẹte ẹkpe ikpe? Mmọ ẹsibiere m̀mê edi se ẹyakde owo emi akanamde akwa idiọkn̄kpọ aka iso esịne ke esop m̀mê edi se ẹsiode enye ẹfep. Mmọ isibiereke m̀mê edi se ukara ẹnọde owo emi asabarede eyenọwọn̄ ufen, ke ntak emi enye abiatde ibet. Mmọ ẹsiyak ukara ẹbiere nte mmọ ẹdinọde owo emi abiatde ibet ukara ufen.—Rome 13:2-4; Titus 3:1.

¹⁸ Mbiowo ẹsikpe ikpe ke n̄kpọ emi ebehede owo ye Abasi, ye n̄kpọ emi ebehede owo ye nditọete eken. Mmọ ẹsida N̄wed Abasi ẹbiere m̀mê owo emi akasabarede eyenọwọn̄ akabade esịt m̀mê ikabakede. Edieke enye mîkabakede esịt, ẹyesio enye ẹfep ke esop, ẹnyụn̄ ẹtọt esop ke enye idịghe aba Ntiense Jehovah. (1 Cor. 5:11-13) Edieke enye akabarede esịt, ẹyeyak enye aka iso odu ke esop. Edi mbiowo ẹyedọhọ enye ke enye ekeme ndidu ata ediwak isua owo inọhọ enye ifetutom m̀mê n̄kpri n̄kpri utom anam ke esop, mîdịghe ke ekeme ndidi owo idikam inọhọ-nọ enye tutu amama. Sia mbiowo mîyomke n̄kpọ anam nditọwọn̄ ke esop, mmọ ẹkeme ndika mbịne mme ete ye eka n̄kpri nditọ n̄kọdọhọ mmọ ẹkpeme nte nditọ mmọ ẹnamde n̄kpọ ye owo emi akasabarede eyenọwọn̄, edi mmọ idinamke emi ke eferife. Ke ini mbiowo ẹnamde emi, mmọ ẹyenen̄ede ẹkpeme mbak mmọ idisiak enyịn̄ eyen emi owo oro akasabarede m̀mê ubon esie inọ owo ndomokiet.

NTE AFO EKEMEDE NDIKPEME NDITỌ FO

19-22. Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam man ẹkpeme nditọ mmọ? (Se ndise ikpaedem Enyọn̄-Ukpeme emi.)

¹⁹ Mmanie ẹnen̄ede ẹnyene utom ndikpeme nditọwọn̄ man n̄kpọ idinam mmọ? Mme ete ye eka ẹnyene.e Nditọ fo ẹdi enọ Abasi, mmọ ẹdi “udeme emi otode Jehovah.” (Ps. 127:3) Afo ke Jehovah ọnọ utom oro, ete ekpeme enọ oro. Didie ke afo ekeme ndikpeme nditọ fo man owo idisabade mmọ?

²⁰ Akpa, nam ndụn̄ọde man ọdiọn̄ọ n̄kpọ aban̄a usabade nditọwọn̄. Diọn̄ọ utọ mme owo emi ẹsisabarede nditọwọn̄ ye nsio nsio n̄kari emi mmọ ẹsidade ẹbian̄a nditọwọn̄. Nen̄ede kpeme idem ye mme itie emi ẹkemede ndisabade nditọwọn̄ m̀mê ye utọ owo emi ekemede ndinam utọ ibak oro. (N̄ke 22:3; 24:3) Ti ke ata ediwak ini, owo emi asabarede eyenọwọn̄ esidi owo emi eyen oro ọdiọn̄ọde onyụn̄ ọbuọtde idem.

²¹ Ọyọhọ iba, sineme nneme ye nditọ fo. (Deut. 6:6, 7) Sinen̄ede kpan̄ utọn̄ nọ mmọ n̄ko. (Jas. 1:19) Ti ke nditọwọn̄ emi ẹkesabarede isiwakke nditịn̄ se iketịbede nnọ owo efen ke ntak ndịk. Mmọ ẹkeme ndikere ke owo idinịmke se mmimọ itịn̄de, mîdịghe edi ke owo emi akasabarede mmọ ama ọdọhọ ke imọn̄ inam mmọ n̄kpọ mmọ ẹkpededei ẹtịn̄ se iketịbede ẹnọ owo efen. Edieke etiede fi nte enyene se inamde eyen fo, bụp enye mbụme sụn̄sụn̄, yak okûdi ikọ ikọ, nyụn̄ nyene ime nen̄ede kpan̄ utọn̄ kop se enye editịn̄de.

²² Ọyọhọ ita, kpep nditọ fo se mmọ ẹkpenamde. Kpep nditọ fo n̄kpọ ban̄a idan̄ nte ekemde ye isua emana eyen kiet kiet. Kpep mmọ se mmọ ẹkpetịn̄de ye se ẹkpenamde edieke owo odomode nditụk mmọ ebiet emi mîkpanaha otụk m̀mê nditụk mmọ ke usụn̄ emi mîkpanaha otụk. Da se esop Abasi ẹsion̄ode ẹban̄a nte afo ekemede ndikpeme nditọ fo n̄wam mmọ.—Se ekebe oro “Kpep Idemfo ye Nditọ Fo N̄kpọ Ban̄a Usabade Nditọwọn̄.”

23. Didie ke ida usabade nditọwọn̄, ndien nso ke idineme ke ibuotikọ emi etienede?

²³ Sia idide Mme Ntiense Jehovah, nnyịn ida usabade nditọwọn̄ nte ata akwa idiọkn̄kpọ ye ata ibak. Sia itienede ibet Christ, nnyịn isinyụn̄ idịpke mbon emi ẹsabarede nditọwọn̄, mbak mmọ idibọ utịp idiọkn̄kpọ mmọ. Edi nso ke ikeme ndinam n̄n̄wam mbon emi ẹkesabarede? Se idinemede edi oro ke ibuotikọ emi etienede.