ΑΒΕΝΗΡ

(Αβενήρ) [Ο Πατέρας Είναι Λυχνάρι].

Γιος του Νηρ, από τη φυλή του Βενιαμίν. Τα εδάφια 1 Σαμουήλ 14:50, 51 αναφέρονται στον Αβενήρ ως “το θείο του Σαούλ”, αν και στην εβραϊκή αυτή η φράση μπορεί να εφαρμοστεί είτε στον Αβενήρ είτε στον Νηρ, τον πατέρα του. Ο Ιώσηπος παρουσιάζει τον Αβενήρ ως εξάδελφο του Σαούλ, και τους πατέρες τους, Νηρ και Κεις, ως αδελφούς. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΣΤ΄, 129, 130 [vi, 6]) Ωστόσο το θεόπνευστο ιστορικό υπόμνημα, στα εδάφια 1 Χρονικών 8:33 και 9:39, φαίνεται να κλίνει σαφώς υπέρ της άποψης ότι ο Κεις ήταν γιος του Νηρ και, επομένως, αδελφός του Αβενήρ. Με βάση αυτό, ο Αβενήρ ήταν θείος του Σαούλ.—Βλέπε επίσης τον πίνακα στο λήμμα ΑΒΙΗΛ Αρ. 1.

Ο Αβενήρ υπηρέτησε ως αρχηγός του στρατεύματος του Σαούλ, και μερικές φορές το μέγεθος των μάχιμων δυνάμεων που είχε στη διάθεσή του ήταν πολύ μεγάλο—υπερέβαινε τους 200.000 άντρες. (1Σα 15:4) Όταν υπήρχε κάποια ειδική περίσταση, η θέση του στα συμπόσια ήταν δίπλα στο βασιλιά. (1Σα 20:25) Αν και ο Αβενήρ ήταν αναμφίβολα δυνατός και γενναίος άντρας, τον καιρό που ο Δαβίδ ήταν φυγάς στην έρημο της Ζιφ τον επιτίμησε για το ότι απέτυχε να φυλάξει όπως έπρεπε τον Σαούλ ως κύριό του και «χρισμένο του Ιεχωβά».—1Σα 26:14-16.

Μετά το θάνατο του Σαούλ στη συντριπτική ήττα που υπέστη ο στρατός του από τους Φιλισταίους, ο Αβενήρ αποσύρθηκε στην απέναντι πλευρά του Ιορδάνη, στη Μαχαναΐμ της Γαλαάδ, παίρνοντας μαζί του το γιο του Σαούλ, τον Ις-βοσθέ. Παρότι ο Δαβίδ είχε ανακηρυχτεί βασιλιάς στη Χεβρών από τη φυλή του Ιούδα, ο Αβενήρ εγκατέστησε τον Ις-βοσθέ ως αντίπαλο βασιλιά στη Μαχαναΐμ. Σαφώς ο Αβενήρ ήταν η δύναμη πίσω από το θρόνο και με τον καιρό κέρδισε για λογαριασμό του Ις-βοσθέ την υποστήριξη όλων των φυλών, εκτός του Ιούδα.—2Σα 2:8-10.

Τελικά, τα στρατεύματα των δύο αντιμαχόμενων βασιλιάδων συναντήθηκαν για μια αναμέτρηση δυνάμεων στη Δεξαμενή της Γαβαών, η οποία βρισκόταν στην περιοχή του Βενιαμίν, στο ένα τρίτο περίπου της απόστασης μεταξύ Χεβρών και Μαχαναΐμ. Αφού το καθένα από τα δύο στρατεύματα βολιδοσκόπησε τον αντίπαλο, ο Αβενήρ πρότεινε να μονομαχήσουν δώδεκα νεαροί πολεμιστές από κάθε παράταξη. Οι παρατάξεις ήταν τόσο ισοδύναμες ώστε οι μονομαχίες κατέληξαν σε αλληλοσφαγή, η οποία προκάλεσε γενικευμένη σύρραξη μεταξύ των δύο στρατευμάτων. Οι δυνάμεις του Αβενήρ έχασαν 18 άντρες για κάθε στρατιώτη που έχασε ο Ιωάβ και υποχώρησαν στην έρημο.—2Σα 2:12-17, 30, 31.

Ο Αβενήρ έγινε στόχος καταδίωξης από τον ταχύτατο αδελφό του Ιωάβ, τον Ασαήλ, τον οποίο και παρότρυνε επανειλημμένα να στρέψει την προσοχή του αλλού και να αποφύγει μια θανατηφόρα σύγκρουση μαζί του. Τελικά, όταν ο Ασαήλ συνέχισε να αρνείται, ο Αβενήρ έκανε μια δυνατή κίνηση προς τα πίσω με την αντίθετη άκρη του δόρατός του και τον σκότωσε, διαπερνώντας του την κοιλιά. (2Σα 2:18-23) Κατόπιν έκκλησης του Αβενήρ, ο Ιωάβ τελικά διέταξε να σταματήσει η καταδίωξη με τη δύση του ήλιου, και τα δύο στρατεύματα άρχισαν την πορεία της επιστροφής στις πρωτεύουσές τους. Η αντοχή τους γίνεται φανερή από τα 80 χλμ., ή και περισσότερο, που βάδισαν οι δυνάμεις του Αβενήρ καθώς κατέβηκαν στη λεκάνη του Ιορδάνη, διέσχισαν το ποτάμι και κατόπιν ανηφόρισαν στην Κοιλάδα του Ιορδάνη μέχρι τους λόφους της Γαλαάδ, από όπου πήγαν στη Μαχαναΐμ. Οι άντρες του Ιωάβ, αφού έθαψαν τον Ασαήλ στη Βηθλεέμ (πιθανώς την επόμενη ημέρα), βάδισαν όλη τη νύχτα 22 και πλέον χλμ. μέσα από τα βουνά ώσπου να φτάσουν στη Χεβρών.—2Σα 2:29-32.

Ο Αβενήρ υποστήριζε το φθίνον καθεστώς του Ις-βοσθέ αλλά παράλληλα ενίσχυε τη δική του θέση, αποβλέποντας ίσως στη βασιλεία, δεδομένου ότι, συν τοις άλλοις, ήταν αδελφός του πατέρα του Σαούλ. Όταν επιπλήχθηκε από τον Ις-βοσθέ για το ότι είχε σχέσεις με μια από τις παλλακίδες του Σαούλ (πράξη επιτρεπτή μόνο στον κληρονόμο του νεκρού βασιλιά), ο Αβενήρ ανακοίνωσε οργισμένα ότι στο εξής θα υποστήριζε τον Δαβίδ. (2Σα 3:6-11) Έκανε άνοιγμα προς τον Δαβίδ τονίζοντας τη θέση που κατείχε ο ίδιος ως ο ουσιαστικός άρχοντας του υπόλοιπου Ισραήλ εκτός του Ιούδα. Αφού ικανοποίησε το αίτημα του Δαβίδ να του επιστραφεί η σύζυγός του η Μιχάλ, ο Αβενήρ στη συνέχεια πλησίασε κατ’ ιδίαν τις κεφαλές των 11 φυλών που είχαν αποχωριστεί από τον Ιούδα προκειμένου να εξασφαλίσει την εύνοιά τους υπέρ του διορισμένου βασιλιά του Ιεχωβά, του Δαβίδ. (2Σα 3:12-19) Κατόπιν αυτού, ο Δαβίδ τού έκανε θερμή υποδοχή στην πρωτεύουσά του τη Χεβρών, και την ίδια ημέρα εκείνος ξεκίνησε να πείσει όλες τις φυλές να κάνουν διαθήκη με τον Δαβίδ. Αλλά ο Ιωάβ, ο οποίος απουσίαζε σε μια επιδρομή, επέστρεψε και, αφού κατηγόρησε τον Αβενήρ ως πανούργο κατάσκοπο, τον κάλεσε πίσω προσωπικά και τον παγίδεψε σε ένα μέρος όπου μπόρεσε να τον σκοτώσει.—2Σα 3:20-27.

Με το θάνατο του Αβενήρ, κάθε υποστήριξη στην οποία μπορούσε να ελπίζει ο Ις-βοσθέ χάθηκε και ο ίδιος ο Ις-βοσθέ δολοφονήθηκε λίγο αργότερα από προδότες. Αυτό ήταν και το οριστικό τέλος της εξουσίας του οίκου του Σαούλ.—2Σα 4:1-3, 5-12.

Πολλά χρόνια αργότερα, ενώ πλησίαζε η ώρα του δικού του θανάτου, ο Δαβίδ θυμήθηκε το θάνατο του Αβενήρ (καθώς και του Αμασά) και επιφόρτισε τον Σολομώντα με την ευθύνη να αφαιρέσει την κηλίδα της ενοχής αίματος που είχε προσάψει ο Ιωάβ στον οίκο του Δαβίδ. (1Βα 2:1, 5, 6) Λίγο αργότερα, ο δολοφόνος του Αβενήρ, ο Ιωάβ, εκτελέστηκε με διαταγή του Σολομώντα.—1Βα 2:31-34.

Μόνο ένας γιος του Αβενήρ αναφέρεται στο υπόμνημα, ο Ιαασιήλ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ ήταν αρχηγός της φυλής του Βενιαμίν. (1Χρ 27:21) Το εδάφιο 1 Χρονικών 26:28 μνημονεύει επίσης τις συνεισφορές που έκανε ο Αβενήρ για τη σκηνή της μαρτυρίας οι οποίες προέρχονταν από τα λάφυρα που αποκόμισε ως αρχηγός του στρατεύματος.