Κυνήγι Θησαυρού στα Χρυσά Βουνά του Αλτάι

ΕΙΝΑΙ μια ωραία μαγιάτικη μέρα στη Δημοκρατία του Αλτάι​—περιοχή εκθαμβωτικής ομορφιάς στο νοτιοδυτικό άκρο της Σιβηρίας. Από το παράθυρό μας βλέπουμε τμήματα δάσους με σκούρα κωνοφόρα δέντρα. Στο βάθος, υψώνονται επιβλητικές, αχνογάλαζες βουνοκορφές, καλυμμένες με χιόνι. Σε αυτή τη δύσβατη και μακρινή γη ζουν οι Αλταϊνοί​—ένας ιδιαίτερος λαός της Ασίας με δική του γλώσσα. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απόλυτα εγκλιματισμένοι στα Αλτάια Όρη, ονομασία που προέρχεται από μια τουρκομογγολική λέξη η οποία σημαίνει «χρυσός».

Εδώ και μερικά χρόνια, έχουμε μάθει με τη γυναίκα μου τη ρωσική νοηματική γλώσσα και επισκεπτόμαστε εκκλησίες και μικρούς ομίλους κωφών Μαρτύρων του Ιεχωβά. Σε αυτή τη χώρα, περίπου 170 λαοί και εθνότητες έχουν ως κοινή γλώσσα τη ρωσική. Οι κωφοί ανάμεσά μας χρησιμοποιούν μια άλλη κοινή γλώσσα, τη ρωσική νοηματική. Είναι δεμένοι μεταξύ τους, και πολλοί από όσους συναντούμε προθυμοποιούνται να μας μιλήσουν για τη ζωή τους και να μας προσφέρουν φιλοξενία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στο Αλτάι.

Στην πόλη Γκόρνο-Αλτάισκ, πληροφορούμαστε ότι κάποιοι κωφοί ζουν σε ένα χωριουδάκι 250 χιλιόμετρα μακριά. Γνωρίζουμε ότι εκεί υπάρχουν μερικοί Μάρτυρες, αλλά κανένας τους δεν ξέρει τη νοηματική. Αναρωτιόμαστε τι θα γινόταν αν συναντούσαμε αυτούς τους κωφούς Αλταϊνούς, και αποφασίζουμε να πάμε να τους βρούμε. Ο ενθουσιασμός μας συνεπαίρνει τον Γιούρι και την Τατιάνα, ένα αντρόγυνο κωφών, που δέχονται να έρθουν μαζί μας. Βάζουμε σε ένα φορτηγάκι εκδόσεις της νοηματικής σε DVD και ένα DVD player. Παίρνουμε ακόμη ένα μεγάλο θερμός, σάντουιτς από μαύρο ψωμί με καπνιστά λουκάνικα, καθώς και φρέσκα πιροσκί​—νοστιμότατα ρωσικά πιτάκια γεμιστά με λάχανο ή πατάτα. Τέλος, ψεκάζουμε παντού το σώμα, τα ρούχα και τα παπούτσια μας με σπρέι για τσιμπούρια, καθώς η εγκεφαλίτιδα που μεταδίδεται από αυτά είναι κοινή στην περιοχή.

Ο στριφογυριστός δρόμος περνάει μέσα από μαγευτικά ορεινά τοπία. Ο αέρας μεταφέρει το άρωμα του γιασεμιού και της πασχαλιάς. Πόσο μας αναζωογονεί! Ενθουσιαζόμαστε βλέποντας ένα κοπάδι από ελάφια της Σιβηρίας που μασουλούν αμέριμνα το χορτάρι. Οι οικισμοί των Αλταϊνών αποτελούνται από ξύλινα σπίτια με περιποιημένες μεταλλικές στέγες, χτισμένα το ένα κοντά στο άλλο. Δίπλα σε πολλά υπάρχουν ξύλινες κατοικίες, τα αγίλ, που είναι συνήθως εξαγωνικά σπίτια με κωνική στέγη. Μερικά θυμίζουν σκηνές Ινδιάνων καλυμμένες με φλοιό δέντρου. Πολλές οικογένειες Αλταϊνών μένουν στο αγίλ από το Μάιο ως το Σεπτέμβριο, ενώ περνούν στο σπίτι το φθινόπωρο και το χειμώνα.

Στο χωριό, οι ντόπιοι Μάρτυρες μάς καλωσορίζουν θερμά και μας πηγαίνουν στο σπίτι ενός αντρογύνου κωφών Αλταϊνών. Εκείνοι χαίρονται πολύ όταν μας βλέπουν και μας ρωτούν από πού είμαστε και πώς βρεθήκαμε εκεί. Όπως αποδεικνύεται, έχουν υπολογιστή, και έτσι όταν βγάζουμε ένα DVD, επιμένουν να το προβάλουμε. Αμέσως, σταματάει κάθε κουβέντα, λες και δεν είμαστε εκεί. Με τα μάτια καρφωμένα στην οθόνη, επαναλαμβάνουν πότε πότε τα νοήματα που βλέπουν και κουνούν το κεφάλι τους επιδοκιμαστικά. Με δυσκολία, τους τραβάμε την προσοχή ώστε να διακόψουμε την προβολή του DVD και να το γυρίσουμε στις πρώτες σκηνές, οι οποίες δείχνουν έναν ωραίο επίγειο παράδεισο. Σταματώντας σε μια σκηνή, συζητάμε τι θα κάνει ο Θεός για τους ανθρώπους και τι είδους άτομα θα ζήσουν για πάντα στις συνθήκες που βλέπουν. Το ενδιαφέρον τους μας δίνει φτερά και, καθώς φεύγουμε, μας λένε για ένα ακόμη αντρόγυνο κωφών που ζει μερικές ώρες μακριά, σε άλλο χωριό.

Αυτή τη φορά, διασχίζουμε ένα εντυπωσιακό βραχώδες πέρασμα βαθιά μέσα στα βουνά και, ύστερα από πολλές στροφές, φτάνουμε σε κάποιο πολύ μικρότερο χωριό. Εκεί βρίσκουμε την οικογένεια των κωφών​—τον άντρα, τη γυναίκα, τη μητέρα της και το αγοράκι τους—​οι οποίοι δέχονται με χαρά τους απρόσμενους επισκέπτες. Από τη μικροσκοπική πόρτα, μπαίνουμε στο αγίλ, που μοσχοβολάει ξύλο και βουτυρόγαλα. Στην κορυφή της κωνικής του στέγης έχει μια στρογγυλή τρύπα, για να μπαίνει φως. Σε μια γωνιά υπάρχει ένας ασβεστωμένος πλίθινος φούρνος, ενώ τους τοίχους στολίζουν κόκκινα κιλίμια με χαρούμενα σχέδια. Μας κερνάνε μια αλταϊκή λιχουδιά​—μικρούς λουκουμάδες και τσάι σε μπολάκια ασιατικού στιλ. Τους ρωτάμε αν τους πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι μπορούν να είναι φίλοι του Θεού. Το σκέφτονται. Η μητέρα της γυναίκας μάς λέει ότι κάποτε, όταν ήταν παιδί, άφησε τροφή κάπου στο βουνό ως προσφορά στους θεούς. «Δεν ξέρω, όμως, τι σήμαινε αυτό», λέει σηκώνοντας τους ώμους και χαμογελώντας. «Το είχαμε έθιμο».

Προβάλλουμε ένα DVD με αυτό το θέμα, και τα πρόσωπά τους λάμπουν. Θέλουν πολύ να συνεχίσουμε τη συζήτηση, αλλά πώς; Μολονότι συνήθως τα γραπτά μηνύματα διευκολύνουν την επικοινωνία με τους κωφούς, στην περιοχή δεν υπάρχει ούτε μία κεραία κινητής τηλεφωνίας. Γι’ αυτό, υποσχόμαστε ότι θα επικοινωνούμε μέσω αλληλογραφίας.

Ο ήλιος κοντεύει κιόλας να δύσει καθώς αποχαιρετούμε ο ένας τον άλλον εγκάρδια και παίρνουμε το μακρύ δρόμο της επιστροφής για το Γκόρνο-Αλτάισκ, αποκαμωμένοι αλλά χαρούμενοι. Αργότερα, ρωτάμε κάποιους ντόπιους Μάρτυρες για αυτή την οικογένεια και μαθαίνουμε ότι κάθε 15 μέρες ο άντρας πηγαίνει σε μια μεγαλύτερη πόλη, όπου μελετάει τη Γραφή και παρακολουθεί τη συνάθροιση με τη βοήθεια μιας ντόπιας αδελφής η οποία ξέρει τη νοηματική. Χαιρόμαστε πάρα πολύ που οι προσπάθειές μας έπιασαν τόπο!

Η έρευνά μας για κωφούς με ειλικρινή καρδιά μοιάζει με αναζήτηση θησαυρών κρυμμένων βαθιά στα βουνά. Αφιερώνουμε πολλές ώρες σε αυτή την έρευνα, αλλά ανταμειβόμαστε όταν βρίσκουμε πού και πού κάποιο πετράδι, φαινομενικά τυχαία. Για εμάς, τα βουνά του Αλτάι θα είναι πάντοτε χρυσά, θυμίζοντάς μας τα ειλικρινή άτομα που γνωρίσαμε κοντά στις απόκρημνες κορυφές.