Ρωμαντική Αγάπη—Η Θύρα προς Ευτυχή Γάμον;
Ο ΓΑΜΟΣ μπορεί να φέρη πολλές ικανοποιητικές ανταμοιβές και πολλή ευτυχία. Γενικά άγαμα άτομα, νέα και, όχι τόσο νέα, αποβλέπουν σε ευτυχία στο γάμο, όπως το εξέφρασε ένας από τους ιδρυτάς των Ηνωμένων Πολιτειών: «Η ευτυχία της γωνίας στο τζάκι του σπιτιού είναι η πρώτη εύνοια του ουρανού.» Ενώ μπορεί να μη είναι η πρώτη εύνοια από τον ουρανό, ασφαλώς είναι μια από τις εύνοιες του ουρανού και στον Δημιουργό ανήκει η ευγνωμοσύνη μας που την έκαμε δυνατή.
Αλλά πολύ συχνά ο γάμος δεν καταλήγει σε τέτοια ευτυχία. Ειδικά συμβαίνει αυτό με τους νέους της εφηβικής ηλικίας. Οι μισοί από τους γάμους των στις Ηνωμένες Πολιτείες τελειώνουν σε διαζύγιο. Ούτε η στατιστική λέγει ολόκληρη τη θλιβερή ιστορία. Αν οι μισοί απ’ αυτούς διαλύονται νομίμως, πόσοι άλλοι καταλήγουν σε χωρισμό, ή γίνονται ανεκτοί, διότι ο χωρισμός θα έκανε τα πράγματα χειρότερα; Το γεγονός ότι οι μισές από τις μνηστευμένες της εφηβικής ηλικίας είναι έγκυες όταν παντρεύονται, υπογραμμίζει περαιτέρω πόσο λίγες είναι οι πιθανότητες για ευτυχία για πολλές απ’ αυτές!
Αυτό το Θαυμάσιο Αίσθημα
Γιατί τόσο πολλοί, γάμοι αποτυγχάνουν να φέρουν ευτυχία; Χωρίς αμφιβολία σε πολλές περιπτώσεις συμβαίνει αυτό επειδή το παντρεμένο ζευγάρι είχε στηρίξει τις ελπίδες του πάρα πολύ στη ρωμαντική αγάπη. Με άλλα λόγια, στον δεσμό των ή δύναμις της έλξεως του φύλου έπαιξε τον κυριώτερο ρόλο. Δεν γεννάται ζήτημα ότι το να ερωτευθή κανείς ή να είναι ερωτευμένος μπορεί να είναι ένα πολύ ευχάριστο αίσθημα.
Εν τούτοις, σχετικά με τη ρωμαντική αγάπη ένα λεξικό μάς λέγει ότι «προκαλεί συγκίνησι που έχει μικρή σχέσι με την πραγματικότητα, αλλά προέρχεται περισσότερο από τη φαντασία του ατόμου για το τι θα ήταν το ιδεώδες ή από την αντίληψι που σχημάτισε το άτομο για τα πράγματα από τη φιλολογία, την τέχνη, τα όνειρα ή τα παρόμοια.»
Η ρωμαντική αγάπη, επειδή βασίζεται στην έλξι που τα μέλη του αντιθέτου φύλου έχουν μεταξύ των, μπορεί να λεχθή ότι είναι μια χημική αντίδρασις, δηλαδή, ότι οφείλεται στις ορμόνες του φύλου. Αλλ’ η γνήσια ευτυχία περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από μια χημική αντίδρασι.
Ο Δημιουργός εμφύτεψε στα φύλα μια ισχυρή πείνα του ενός για το άλλο ώστε η ανθρώπινη φυλή να μπορή να συνεχίζη να είναι παραγωγική και να πολλαπλασιάζεται. Συμβουλεύει επίσης τον άνθρωπο να ασκή αυτοκυριαρχία σχετικά μ’ αυτή την τάσι. Η ρωμαντική αγάπη μπορεί, να είναι η θύρα για ευτυχισμένο γάμο μόνον όταν κρατήται στη θέσι της.—Γέν. 1:28.
Προξενεί Απογοητεύσεις
Μεταξύ των προβλημάτων που μπορούν να εγερθούν από τη ρωμαντική αγάπη είναι ότι προξενεί απογοητεύσεις. Πώς συμβαίνει αυτό; Διότι η ρωμαντική αγάπη κάνει τους νέους να έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες, όπως η προσδοκία ενός αισθηματικού παραδείσου όπου ο κάθε πόθος των και η κάθε επιθυμία των θα ικανοποιήται. Αυτή συχνά τούς κάνει να σκέπτωνται, ότι όλα τα προβλήματα των που προκύπτουν από πτωχή κρίσι, από έλλειψι αυτοκυριαρχίας, και ούτω καθεξής, θα λυθούν με το να είναι παντρεμένοι και ευτυχείς. Αλλά το πιθανώτερο είναι ότι ο γάμος θα πολλαπλασιάση εκείνα τα προβλήματα.
Η ρωμαντική αγάπη κάνει τους νέους να αναμένουν πάρα πολλά. Και όταν βλέπουν ότι δεν πραγματοποιούν το ιδανικό των τείνουν να θεωρούν τον γάμο τους ως αποτυχία. Εν τούτοις οι άνθρωποι δεν έχουν τέλειες προσωπικότητες. Δεν μπορούν να κάνουν τέλεια κρίσι, πώς λοιπόν μπορούν ν’ αναμένουν έναν τέλειο γάμο;
Η ρωμαντική αγάπη, επειδή φαίνεται πολύ επιθυμητή, μερικές φορές δελεάζει, τους νέους να μη είναι έντιμοι, πράγμα που οδηγεί σε απογοήτευσι. Η νέα γυναίκα μπορεί να καταφεύγη σε όλο και περισσότερες επινοήσεις λέγοντας εκείνο που ξέρει ότι θέλει ν’ ακούη ο άνδρας παρά εκείνο που αυτή πράγματι σκέπτεται. Και δεν αρκείται με το βάψιμο των μαλλιών και το μακιγιάρισμα, αλλά καταφεύγει επίσης σε έκτακτα παραγεμίσματα για να δώση στον εαυτό της μια ελκυστική εμφάνισι. Εξ άλλου, ο νέος μπορεί να είναι φορτωμένος με χρέη και να μη της το λέγη, ή μπορεί να ισχυρίζεται ότι κερδίζει περισσότερα από ότι πραγματικά κερδίζει.
Η νεολαία τείνει να παραβλέπη το γεγονός ότι η ρωμαντική αγάπη δεν είναι απαραιτήτως αληθινή αφοσίωσις. Πραγματικά, είναι πιθανώτερο να είναι ιδιοτελής παρά ανιδιοτελής, αν και το ίδιο το άτομο μπορεί να μη το αντιλαμβάνεται, διότι η ανθρώπινη «καρδιά είναι απατηλή υπέρ πάντα.» (Ιερεμ. 17:9) Η ρωμαντική αγάπη συχνά δεν οδηγεί σε ευτυχισμένο γάμο· εξ άλλου, ένας ευτυχισμένος γάμος είναι καθ’ ολοκληρίαν δυνατός χωρίς τη ρωμαντική αγάπη. Η ρωμαντική αγάπη μπορεί να παρομοιωθή με το επιδόρπιο ενός γεύματος. Ενώ ένα άτομο μπορεί ν’ αγαπά τα γλυκά, θα ήταν ανόητο να παραγγέλλη γεύματα μόνον αποβλέποντας στο επιδόρπιο που τα συνοδεύει, ή να προσπαθή να ζη μόνον με επιδόρπια. Η σωματική υγεία απαιτεί πιο ουσιαστικό φαγητό. Έτσι επίσης και για τη συναισθηματική ευημερία του γάμου απαιτείται περισσότερο από ρωμαντική αγάπη.
Η Παγίδα του Έρωτα
Ένας άλλος λόγος γιατί η ρωμαντική αγάπη δεν μπορεί απαραιτήτως να είναι η θύρα για ευτυχή γάμο είναι ότι μπορεί εύκολα να μεταμφιεσθή σε ειλικρινή αφοσίωσι ενώ είναι πράγματι έρωτας. Ποια είναι η διαφορά; Ο έρωτας ορίζεται ως «δυνατή και παράλογη προσκόλλησις, ειδικά σε κάτι ανάξιο προσκολλήσεως.»
Ο έρωτας γενικά βασίζεται, σε ισχυρή φυσική έλξι, περιφρονώντας άλλους ουσιώδεις παράγοντας. Παραδείγματος χάριν, ο Βασιλεύς Δαβίδ μπορεί να λεχθή ότι είχε ερωτευθή τη Βηθ-σαβεέ, διότι, όπως αναφέρει το ιστορικόν, «η γυνή ήτο ωραία την όψιν σφόδρα.» Αλλ’ ήταν έρωτας, διότι δεν έλαβε υπ’ όψιν ότι αυτή ανήκε σ’ έναν άλλο άνδρα, διότι ήταν σύζυγος του Ουρίου, ενός από τους πιο γενναίους πολεμιστάς του Βασιλέως Δαβίδ, και ότι θα την έκανε, να διαπράξη μοιχεία. Ούτε υπολόγισε τις κακές συνέπειες που μπορούσαν ν’ ακολουθήσουν, και οι οποίες σ’ αυτή την περίπτωσι ακολούθησαν και προξένησαν μεγάλη θλίψι και στενοχώρια στον Δαβίδ.—2 Σαμ. 11:1 - 12:23.
Ότι η ρωμαντική αγάπη μπορεί να οδηγήση στην παγίδα του έρωτα το αποδεικνύει πολύ καλά η ακόλουθη πραγματική ιστορία παρμένη από τη ζωή. Μια νεαρά κυρία ήταν κομψή και δημοφιλής. Ήταν αφιερωμένη Χριστιανή και υπηρετούσε σε μια υπανάπτυκτη χώρα μακρυά από την πατρίδα της. Κάποιος νέος άξιος και με λαμπρό μέλλον που ήταν της ιδίας πίστεως ενδιαφέρθηκε πάρα πολύ γι’ αυτήν, αλλ’ αυτή δεν του έδωσε προσοχή. Γιατί; Διότι όπως φαίνεται δεν είχε γοητεία. Αυτή ήθελε έναν άνδρα που να την ενθουσιάζη, όπως το είπε.
Μια μέρα γνώρισε έναν φαινομενικά περιποιητικόν ιθαγενή που την ενθουσίασε. Αυτός έκαμε ότι ενδιαφέρεται για τη θρησκεία της, αλλά δεν ήταν άνθρωπος με Χριστιανικές αρχές. Η μια απερισκεψία ωδήγησε στην άλλη και προτού περάση πολύς καιρός έμεινε έγκυος από ένα άνδρα που δεν είχε πρόθεσι να την παντρευτεί. Το σκάνδαλο είχε ως αποτέλεσμα ν’ αποκοπή από τη Χριστιανική κοινότητα. Κατόπιν μετανοίας αποκαταστάθηκε στον ωρισμένο καιρό σε υπόληψι και σήμερα είναι παντρεμένη μ’ έναν ώριμο Χριστιανό και είναι μητέρα πολλών παιδιών. Αλλά τι σκληρός τρόπος για να μάθη ότι η ρωμαντική αγάπη μπορεί να οδηγήση στην παγίδα του έρωτα και ότι ο έρωτας δεν είναι ασφαλής θύρα για ευτυχισμένο γάμο!
Ο έρωτας σκέπτεται μόνο τις απολαύσεις του παρόντος ή του αμέσου μέλλοντος. Είναι εξαιρετικά μύωψ. Έχει περιγραφή ως βιαστικός να παντρεφτή και στην καλύτερη περίπτωσι είναι προσωρινός. Η πραγματική αφοσίωσις δεν είναι μυωπική. Βλέπει μακρυά τα ζητήματα και είναι πρόθυμη να στερηθή μικρότερα πράγματα σήμερα για να μπορή να έχη μεγαλύτερα και καλύτερα πράγματα αύριο.
Υπάρχει ένα ρητό ότι, ο έρωτας είναι τυφλός. Αλλ’ η αγάπη που οδηγείται από αρχές δεν είναι τυφλή. Έχει μάτια για να βλέπη τα προτερήματα και τις δυνατότητες που οι άλλοι, δεν βλέπουν. Δεν είναι ακόμη τυφλή και στα ελαττώματα, διότι αλλοιώτικα οι Γραφές δεν θα έλεγαν ότι «η αγάπη θέλει καλύψει πλήθος αμαρτιών.» (1 Πέτρ. 4:8) Για να τις καλύψη, η αγάπη πρέπει να τις ξέρη. Ο έρωτας είναι τυφλός. Βλέπει, μόνον εκείνα που θέλει να βλέπη κι’ έτσι αποδίδει αρετές σ’ έναν που δεν έχει αρετή, και ανιδιοτέλεια σ’ έναν που είναι ιδιοτελής.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του έρωτα είναι ότι έχει την τάσι ν’ αγνοή τη συμβουλή ή τις επιθυμίες των άλλων. Ένα άτομο με αληθινή αφοσίωσι είναι πρόθυμο ν’ ακούη τους άλλους και να επωφελήται από την κρίσι των και τη συμβουλή των. Έτσι οι στατιστικές λέγουν ότι όπου οι γονείς επιδοκιμάζουν τον γάμο, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότης ευτυχίας στον γάμο παρά εκεί όπου τον αποδοκιμάζουν. Το ίδιο αληθεύει και για τους στενούς φίλους.
Απαιτούνται Μυαλό και Καρδιά
Σε χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η ρωμαντική αγάπη παίζει τον κύριο ρόλο στην εκλογή των συντρόφων, ένας στους τέσσερες γάμους καταλήγει σε διαζύγιο. Σχετικά με την ρωμαντική αγάπη, ο ψυχολόγος Δρ Ι. Μπράδερς είπε κάποτε: «Η ρωμαντική αγάπη είναι απάτη. . . Είναι απάτη διότι είναι πρόσκαιρη. Κανένας δεν παραμένει στην αγάπη· ούτε στο ρωμαντικό αίσθημα όπου αισθάνεσθε ηλεκτρισμένη, όταν είσθε κοντά του, και παραλυμένη και ανήσυχη όταν αυτός είναι μακρυά . . . Η μόνη απόλυτη ανάγκη είναι ο βασικός κοινός νους.»
Και με το ίδιο πνεύμα έγραψε ο Δρ Χάινες, καθηγητής της κοινωνιολογίας, στο βιβλίο του, Έτσι Σκέπτεσθε τον Γάμο; «Όταν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της εξευρέσεως σύντροφου είναι πολύ σπουδαίο να περιορίζουν οι νέοι όσο μπορούν στο ελάχιστο τον ρωμαντισμό τους. Είναι μεγάλη ανοησία να υποθέτουν ότι κάπου στον κόσμο υπάρχει ο μόνος τέλειος σύντροφος. Κάθε φυσιολογικός άνθρωπος μπορεί να βρη με κατάλληλη έρευνα πολλά άτομα που να μπορούν να κάμουν μια αμοιβαία προσαρμογή μαζί του σ’ έναν ευτυχισμένο και ικανοποιητικό γάμο. Οι νέοι πρέπει ν’ αναγνωρίσουν ότι χιλιάδες χρόνια ήταν συνήθεια να διευθετούνται, οι γάμοι από τους γονείς ή από τους προξενητάς.»
Σχετικά μ’ αυτό, κοιτάξτε τον λαό της Ιαπωνίας. Γι’ αυτούς το περιοδικό ΜακΚώλς, Νοεμβρίου 1966, λέγει: «Ο Ιάπων, που δεν έχει πολλή εμπιστοσύνη στη ρωμαντική αγάπη, νομίζει ότι η αφοσίωσις μεγαλώνει μετά τον γάμο και δεν χρειάζεται να υπάρχη πριν από τότε, και ότι τα παιδιά . . . ισχυροποιούν τον δεσμό μεταξύ των συζύγων. Είναι οι Ιαπωνίδες ευτυχείς με τη ζωή των; Πολλές είναι ευχαριστημένες, διότι οι συναισθηματικές και πνευματικές ικανοποιήσεις που απολαμβάνουν είναι μεγάλες . . . Ο Ιαπωνικός γάμος είναι πιο ψυχρός και λιγώτερο συγκινητικός, αλλ’ είναι περισσότερο πιθανόν να διαρκέση είτε από υποχρέωσι είτε από προτίμησι.»
Μια άλλη έκθεσις δίνει μια όμοια εικόνα σχετικά με τη Γερμανία: «Οι ρωμαντικές ιδέες είναι λιγώτερο διαδεδομένες από τα βασικά ζητήματα, όπως είναι το εισόδημα, η συμφωνία, η εντιμότης, η αξιοπιστία και η ευθύνη του ενός προς τον άλλον.» Εκεί λειτουργούν πάνω από 200 γραφεία συνοικεσίων αυτά υπολογίζουν ότι συνάπτουν ένα στους δέκα γάμους. Πολλά περιοδικά επίσης έχουν αγγελίες εκείνων που ζητούν σύντροφο, από τις οποίες μια χαρακτηριστική λέγει: «Είμαι 25 ετών, υψηλή 5 πόδια και 8 ίντσες και το επάγγελμα μου μαννεκέν. Δεν αγαπώ όμως τους Καζανόβας και ενδιαφέρομαι για σοβαρά πράγματα. Η επιθυμία μου στη ζωή είναι να είμαι στοργική σύζυγος ενός ανδρός, όχι παιχνιδάκι. . . . Αν αυτό είναι που θέλετε από τη ζωή, τότε μπορείτε να μου γράψετε.»—Νιούσγουηκ. 29 Μαρτίου 1965.
Σε αντίθεσι είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, που τις απασχολεί πολύ η ρομαντική αγάπη και σχετικά μ’ αυτό ο ανθρωπολόγος Ράλφ Λίντον είπε κάποτε: «Όλες οι κοινωνίες αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν κάπου κάπου ισχυρές αφοσιώσεις μεταξύ ατόμων του αντιθέτου φύλου, αλλ’ ο σημερινός Αμερικανικός πολιτισμός προσπάθησε να τις κεφαλοποιήση και να τις κάμη τη βάσι του γάμου.» Το ότι φταίει ο τρόπος και όχι κατ’ ανάγκην τα άτομα μπορεί να φανή από τ’ αποτελέσματα του Ιδρύματος των Επιστημονικών Γάμων. Συνετέλεσε στο να συναφθούν 10.000 γάμοι και η αναλογία των διαζυγίων αυτών των γάμων είναι μόνον ένα δέκατο του ενός τοις εκατό. Πολύ καλά παρετήρησε ένας από τους εξέχοντας ιστορικούς της Αμερικής ότι για πολλούς Αμερικανούς θα ήταν καλύτερα να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στον περιορισμό των υπερβολικών προσδοκιών, στην αναζήτησι διαπαιδαγωγήσεως και στην αναγνώρισι ότι η ρωμαντική αγάπη, μολονότι είναι η πιο ωραία από τις ανθρώπινες πείρες, δεν είναι ο από τον Θεό εγγυημένος τρόπος της ζωής.
Η Θέσις της Γραφής
Ο Λόγος του Θεού, η Γραφή, δεν καταδικάζει αυτή την ίδια ρωμαντική αγάπη. Πράγματι, μας λέγει για μια πολύ ωραία περίπτωσι ρομαντικής αγάπης, την αγάπη του 77ετούς Ιακώβ για την όμορφη νέα Ραχήλ, η οποία ήταν «ευειδής και ωραία την όψιν.» Την ερωτεύθηκε και η αγάπη του ήταν τέτοια που τα επτά χρόνια που εδούλεψε στον Λάβαν γι’ αυτήν «εφαίνοντο εις αυτόν ως ημέραι ολίγαι.»-Γέν. 29:11-20.
Αλλά συγχρόνως ο λόγος του Θεού προειδοποιεί εναντίον της ειδωλολατρίας και η ρωμαντική αγάπη εύκολα μπορεί να καταλήξη στην ειδωλοποίησι του πλάσματος αν δεν συγκρατηθή. Έπειτα πάλι, κάτω από τη γοητεία της ρωμαντικής αγάπης ή της φυσικής έλξεως, τείνουν να μικροποιήσουν τις πιο σπουδαίες διανοητικές και πνευματικές ιδιότητες. Αν ένα άτομο παίρνη στα σοβαρά την υπηρεσία του στον Δημιουργό του, τον Ιεχωβά Θεό, τότε θα πρέπει να βεβαιωθή ότι το άτομο που σκέπτεται να πάρη ως σύντροφό του στη ζωή παίρνει επίσης στα σοβαρά την υπηρεσία του στον Ιεχωβά Θεό. Ιδιαίτερα ένας Χριστιανός δεν πρέπει να σκεφθή ούτε μια στιγμή να μπλέξη αισθηματικά μ’ ένα άπιστο άτομο, όσο ρομαντικό και ελκυστικό μπορεί να φαίνεται ότι είναι αυτό το άτομο. Σαφώς ο θεόπνευστος απόστολος Παύλος παραγγέλλει: «Μη ομοζυγείτε με τους απίστους.» Να παντρεύωνται «μόνον εν Κυρίω.» -2 Κορ. 6:14· 1 Κορ. 7:39.
Η υπακοή στον Λόγο του Θεού θα σας προφυλάξη από ψευδαισθήσεις, απογοητεύσεις, ματαίωσι ελπίδων, στα οποία τόσο συχνά καταλήγει, η ρομαντική αγάπη. Μας βοηθεί να καταλάβαμε ότι η ρομαντική αγάπη δεν πρέπει να θεωρήται ως η υπέρτατη ευδαιμονία για τα ανθρώπινα πλάσματα. Και περισσότερο απ’ αυτό, δείχνει επίσης ότι ο γάμος είναι βέβαιον ότι θα φέρη δοκιμασίες και προβλήματα. Στον περιορισμό του ιδεαλισμού και του ενθουσιασμού των νέων για την ευδαιμονία του γάμου συντελούν τα σοβαρά λόγια του αποστόλου Παύλου ότι εκείνοι που παντρεύονται «θέλουσι έχει θλίψιν εν τη σαρκί.» (1 Κορ. 7:28) Ένας διορατικός παρατηρητής της ανθρώπινης φύσεως είπε κάποτε: «Κάποιος είναι υπεύθυνος που διεβίβασε στον κόσμο μας τη φανταστική ιδέα ότι ο γάμος είναι εύκολος.»
Η Ρωμαντική αγάπη μπορεί να είναι κάτι ωραίο και μπορεί να είναι η θύρα για έναν ευτυχή γάμο. Αλλ’ αν δεν συνοδεύεται από τη λογική, την αυτοκυριαρχία και την ορθή κρίση, είναι πολύ πιθανόν να είναι η θύρα για δυστυχία. Γι’ αυτό μπορεί να λεχθή ότι ακόμη και χωρίς ρωμαντική αγάπη, τέτοια προτερήματα, όπως είναι η λογική, η αυτοκυριαρχία και η ορθή κρίσις, είναι πιο πολύ πιθανόν να καταλήξουν σε ευτυχία παρά η ρωμαντική αγάπη χωρίς αυτές τις ουσιώδεις αρετές. Μη υπερτιμάτε λοιπόν τη ρωμαντική αγάπη. Ίσως να μη είναι η θύρα για ευτυχή γάμο, και ασφαλώς δεν είναι η μόνη θύρα για ευτυχία στο γάμο.
[Εικόνα στη σελίδα 5]
Κάτω από τη γοητεία της Ρωμαντικής αγάπης, νεαροί τείνουν να μικροποιούν τα ζωτικά διανοητικά και πνευματικά προσόντα