Η Αξία των Παιχνιδιών
ΕΝΑΣ μικρός κουβάς και φτυάρι, λίγο νερό και χώμα ή άμμος—αυτός ο συνδυασμός κάνει θαύματα για ένα μικρό παιδί! Με αυτά τα εργαλεία δημιουργεί, ένα κάστρο, μια γέφυρα, ένα διαστημόπλοιο, μια σπηλιά—οποιονδήποτε αριθμό πραγμάτων που το μυαλό του μπορεί να συλλάβη και να ευχαριστηθή μ’ αυτά. Πράγματι, ένα παιχνίδι μπορεί να είναι οτιδήποτε που ένα παιδί πιάνει στα χέρια του για να παίξη μ’ αυτό.
Τα παιχνίδια έρχονται σε όλα τα μεγέθη και τα σχήματα χρώμα και σχέδια. Τα περισσότερα κατασκευάζονται για να διασκεδάζουν τα παιδιά, να τα ενισχύουν σε δράσι και με την ελπίδα να τα εκπαιδεύουν.
Μολονότι είναι ποικίλα και πολυάριθμα, τα απλά παιχνίδια αποδεικνύονται ότι είναι τα περισσότερο διαρκή. Μπάλλες, σχοινιά, κούκλες, κύβοι οικοδομήσεως, μάρμαρα, μοντέλα αυτοκινήτων και φορτηγών επί δεκαετηρίδες έχουν χρησιμοποιηθή και ακόμη είναι δημοφιλή σε κάθε νέα γενεά.
Άλλα βελτιώθηκαν μέσα στα χρόνια. Υπάρχουν τώρα κούκλες που κάνουν σχεδόν τόσα πράγματα όσα και ένα ζωντανό νήπιο. Μερικά παιχνίδια αμιλλώνται μάλιστα τους περίπλοκους υπολογιστάς, αφού είναι ειδικά κατασκευασμένα με γρανάζια για να δημιουργούν προβλήματα για το παιδί, για να τα λύη και να το βοηθή να λογικεύεται και να παίρνη αποφάσεις.
Υπάρχει επίσης μια απέραντη ποικιλία μη συμβατικών παιχνιδιών. Διότι όταν ένα παιδί θέλη να παίξη, μπορεί να μετατρέψη σχεδόν το κάθε τι γύρω του σε παιχνίδι καθώς οι γονείς καλά γνωρίζουν. Αυτό μπορεί να είναι ένα κομμάτι σπάγγος, μια πέτρα, ένα ανθοδοχείο, ένα τηγάνι, μια αλυσίδα των κλειδιών, ένα παλιοπάπουτσο, ένα συνηθισμένο κουτί ή μια χαρτοσακκούλα. Όσον καιρό αυτό κρατεί το ενδιαφέρον του μπορεί να χρησιμεύη σαν ηλεκτρικό φως στην φαντασία του, μια γέφυρα προς τον κόσμο των ενηλίκων και ένα τραίνο προς εκείνον τον θαυμάσιο κόσμο της φαντασίας.
Γιατί Μερικά δεν Χρησιμοποιούνται
Γενικώς, τα πιο πρακτικά παιχνίδια αγοράζονται από γονείς ή στενούς συγγενείς, όταν αυτοί είναι λογικά άτομα που γνωρίζουν τι ταιριάζει καλύτερα στο παιδί. Εν τούτοις, παρά την ευρεία ποικιλία των παιχνιδιών που ενδιαφέρουν και που είναι τώρα διαθέσιμα, μερικά καταλήγουν να μη χρησιμοποιούνται. Γιατί αυτό;
Πρώτα πρώτα, μερικοί γονείς δεν δίνουν τόση σκέψι για τα παιχνίδια των παιδιών των όση θα μπορούσαν. Επί παραδείγματι, μια μητέρα δυνατόν να βρίσκεται έξω να ψωνίζη, όταν προσελκύη την προσοχή της ένα παιχνίδι. Αν το χρώμα και η τιμή είναι καλά, μπορεί βιαστικά να το αγοράση χωρίς να σκεφθή αρκετά για την πρακτική αξία του.
Εν τούτοις η εκλογή της μπορούσε συχνά να είναι σοφώτερη αν είχε κάμει στον εαυτό της μερικές ερωτήσεις: Είναι ασφαλές; Έχουν τα παιδιά αρκετά από αυτόν τον τύπο παιχνιδιού; Θα τα ενθαρρύνη αυτός ο τύπος να σκέπτωνται; Μερικοί ενήλικοι λανθασμένα αγοράζουν παιχνίδια που γοητεύουν τους ίδιους μάλλον παρά το παιδί. Μήπως κάποτε το εκάματε αυτό;
Επί παραδείγματι, προσέξτε έναν πατέρα που αγοράζει ένα δαπανηρό τραίνο που καθ’ υπόθεσιν ταιριάζει για τον διετή του γυιο. Δαπανά ώρες για να το συναρμολογήση! Έπειτα, όταν το τακτοποιήση, αιχμαλωτίζεται απ’ αυτό. Αλλά ο μικρός μπορεί να κυττάζη για λίγη ώρα και έπειτα εκπλήττει τον πατέρα του όταν πηγαίνη έξω και παίζη με μια χαρτοσακκούλα. Ή μπορεί ακόμη να πάρη το σφυράκι με το οποίο παίζει και να προσπαθήση να χτυπήση το τραίνο. Αυτό είναι φυσικό πράγμα για να κάμη ένα παιδί δύο ετών, αφού δεν γνωρίζει πόσο πολύπλοκος είναι ο μηχανισμός της συσκευής και πόσο αξίζει. Γνωρίζει μόνον ότι αυτή κινείται γύρω, τον ελκύει και θέλει να κάμη κάτι μ’ αυτήν μάλλον παρά να καθήση ήσυχος και να την παρατηρή. Αυτός ο τύπος παιχνιδιού θα ήταν ιδεώδης για ένα μεγαλύτερο παιδί που θα μπορούσε να εκτιμήση την αξίαν του και ακόμη να βοηθήση στην συναρμολόγησί του. Αλλά είναι πάρα πολύ περίπλοκο για ένα τόσο μικρό παιδί.
Επομένως, η ηλικία ενός παιδιού και η διανοητική του ικανότης είναι παράγοντες ουσιώδεις για να εξετάση ένας κατά την εκλογή παιχνιδιών τα οποία το παιδί θ’ απολαύση.
Τα Απλά Συνήθως Είναι τα Καλύτερα
Οι γονείς συνήθως βρίσκουν μέσω πείρας ότι ο γενικός κανών στην αγορά παιχνιδιών είναι να προτιμούν τα απλούστερα. Οι περισσότεροι νεαροί εγκαταλείπουν ένα δαπανηρό παιχνίδι για να προτιμήσουν ένα που είναι απλό σε σχέδιο και λειτουργία. Δεν διαπιστώσατε ότι το ίδιο συμβαίνει με τα παιδιά σας;
Δεν είναι βεβαίως δύσκολο να εννοηθή. Ένα μη περίπλοκο παιχνίδι παρέχει την ελευθερία κινήσεως και εκφράσεως που είναι τόσο αναγκαία για να δουλέψη η φαντασία ενός μικρού παιδιού. Δεν έχει κανείς παρά να παρατηρή ένα μικρό παιδί στο ακρογυάλι με τον κουβά του και το φτυάρι για να εκτιμήση το γεγονός αυτό.
Παρατήρησις και Ατομική Προσωπικότης
Αλλά πώς μπορείτε να γνωρίζετε ποιο είδος παιχνιδιών θα αρέση καλύτερα στα παιδιά σας; Ένα από τα αποτελεσματικότερα μέσα για να το προσδιορίσετε είναι να παρατηρήτε τα παιδιά στο παιχνίδι τους. Παραδείγματος χάριν, αυτό το ανατρεπόμενο φορτηγό αυτοκίνητο που ευνοεί ο γυιος σας τόσο πολύ—γιατί το προτιμά από όλα τα άλλα παιχνίδια του; Εκάνατε ο ίδιος αυτή την ερώτησι; Έχετε πράγματι κυττάξει αυτό το φορτηγό; Ω! φυσικά το προσέξατε. Μπορεί να έχετε σκοντάψει σ’ αυτό πολλές φορές. Αλλά, πραγματικά, το είδατε με τα μάτια του; Γνωρίζετε πόσα διάφορα πράγματα γίνεται αυτό για το παιδί στο παιχνίδι του;
Και τι θα πούμε για την ευνοούμενη κούκλα της κόρης σας; Μπορεί να άρχισε να σχίζεται στις ραφές, αλλά αρνείται να την εγκαταλείψη. Γιατί; Την παρατηρείτε ποτέ όταν παίζη με αυτήν; Ο τρόπος με τον οποίον μεταχειρίζεται αυτή την κούκλα μπορεί να είναι αποκαλυπτικός. Τα παιδιά όχι μόνο μιμούνται τους ενηλίκους που είναι γύρω τους στο παιχνίδι τους, αλλά μερικές φορές χρησιμοποιούν παιχνίδια για να εκφρασθούν σε πολλούς μικρούς τρόπους. Ναι, η παρατήρησις μπορεί να είναι πολύ βοηθητική.
Ίσως, επίσης, να διαπιστώσατε ότι κάθε παιδί χρειάζεται διαφορετικό τρόπο μεταχειρίσεως όσον αφορά τα παιχνίδια. Ένα παιχνίδι που είναι αγαπητό σ’ ένα παιδί μπορεί ν’ αγνοήται από ένα άλλο, επειδή τα παιχνίδια σημαίνουν διάφορα πράγματα για διάφορα παιδιά. Για μερικά, τα παιχνίδια είναι μέσα εκφράσεως. Το παιδί μπορεί να τα χρησιμοποιή για να κάνη θόρυβο, να παίζη θέατρο και να κάνη πολλά άλλα πράγματα. Για άλλα τα παιχνίδια είναι πηγή διασκεδάσεως και αναψυχής. Αυτά τα παιδιά μπορεί να είναι ήσυχοι θεαταί μάλλον παρά σθεναροί μέτοχοι. Θα έπρεπε ένας να παρατηρή κάθε παιδί για να προσδιορίζη ποιο είδος παιχνιδιού θα ταιριάζη καλύτερα στην προσωπικότητά του.
Διέγερσις της Περιεργίας και της Φαντασίας
Έχουν πη ότι το παιχνίδι είναι η εργασία του παιδιού, και αν αυτό είναι αληθές, τότε τα παιχνίδια είναι τα εργαλεία του. Αυτά το διδάσκουν να ερευνά, να παρατηρή, να λογικεύεται, να ενθυμήται, να οικοδομή, και να συντονίζη την διάνοιά του και το σώμα. Για να βεβαιωθήτε ότι τα παιχνίδια των παιδιών σας το επιτυγχάνουν αυτό, γιατί να μη κάμετε μια απογραφή των παιχνιδιών των. Με το κάθε παιχνίδι ανά χείρας εξετάστε το και ρωτήστε τον εαυτό σας αν αυτό εκτελή οποιοδήποτε από τα εξής πράγματα:
Ένα από τα πρώτα πράγματα που ένα παιχνίδι θα έπρεπε να κάνη για ένα παιδί είναι να διεγείρη την περιέργειά του. Αν δεν το κάνη, σπανίως θα συγκρατήση το ενδιαφέρον του για πολύν καιρό. Αυτός είναι ένας από τους λόγους γιατί ένα παιχνίδι για ένα νήπιο είναι σκοπίμως μεγάλων διαστάσεων και ζωηρού χρώματος. Αυτό πρώτα ελκύει την προσοχή του. Αφού το παρατηρήση, έπειτα θέλει να γνωρίση περισσότερα γι’ αυτό. Θα το αρπάξη, θα το κουνήση, θα το ζουλήξη, θα το κοπανίση και, φυσικά, συνήθως θα καταλήξη στο στόμα του για να το γευθή. Συχνά, μπορεί να το σπάση στο διάστημα αυτό. Αλλά και αυτό αν γίνη, το παιχνίδι εξεπλήρωσε το σκοπό του. Του έδωκε μεγαλύτερη χαρά και κάποια νέα πληροφορία για να προστεθή στο αυξανόμενο κεφάλαιο της γνώσεως.
Ενισχύει, επίσης, ένα παιχνίδι τη φαντασία του παιδιού σας; Εφόσον ένα παιχνίδι διεγείρει τη φαντασία ενός παιδιού, δεν υπάρχει κανένα όριο ως προς το τι μπορεί να γίνη το παιχνίδι για το παιδί. Δεν χρειάζεται να είναι ένα τυπικό παιχνίδι. Ο τριετής γυιος σας μπορεί να πάρη ένα από τα υποδήματά σας, και σε δευτερόλεπτα να γίνη γι’ αυτό ένα ιστιοφόρο της ανοικτής θάλασσας· ή μια σπηλιά στην οποία κρύβονται φυγάδες· μια κιβωτός στην οποίαν συνωστίζονται και στεγάζονται ζώα και έντομα, περιλαμβανομένων ίσως και ενός ψόφιου βατράχου ή μιας ζωντανής κάμπης. Οποιαδήποτε παιχνίδια θα μπορούσαν να είναι κατάλληλα. Δεν είναι τα υλικά που χρησιμοποιούνται αυτά που είναι σπουδαία στο παιδί, αλλά σε τι μεταβάλλονται αυτά μέσω των ματιών της διανοίας του. Ένα πολύπλοκο μηχανικό παιχνίδι που κάνει όλη τη δουλειά το ίδιο θα του έκλεβε πολλή από την ευχαρίστησί του στο παιχνίδι.
Η ίδια αρχή είναι αληθινή στα κορίτσια. Πόσο οι μικρές θυγατέρες ευχαριστούνται να ντύνωνται με τα ενδύματα της μητέρας των και να παίζουν το σπίτι με τις κούκλες των! Ένα κοριτσάκι μπορεί να παρατάσση όλες τις κούκλες της στο κρεββάτι της, και αυτές γίνονται μαθήτριες που ακούουν μιαν αυστηρή ομιλία από τη δασκάλα τους· έπειτα, γίνονται μια σειρά νοσηλευομένων αρρώστων που υπηρετούνται από μια συμπαθητική νοσοκόμο. Άλλοτε, πάλι, γίνονται ένα σιωπηλό ακροατήριο στα πρώτα καθίσματα που παρατηρεί την μεγάλη της θεατρική ερμηνεία πάνω στη σκηνή.
Σχετικά μ’ αυτά, θα ήσαν κατάλληλα λίγα προειδοποιητικά λόγια. Υπάρχουν τώρα πάρα πολλά πράγματα που τείνουν να εμποδίσουν τα παιδιά από το να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους. Η τηλεόρασις και πολλά μηχανήματα έχουν υποκλέψει από τα παιδιά πολλή από την απλή ευχαρίστησι του παρελθόντος, Ως αποτέλεσμα, η ανάγνωσις έγινε σχεδόν μια χαμένη τέχνη. Και αυτό είναι κρίμα, διότι η ανάγνωσις μπορεί να είναι μέσον διανοίξεως νέων κόσμων μαθήσεως σ’ ένα παιδί. Τον καιρό κατά τον οποίον η ακρόασις του ραδιοφώνου ήταν μια δημοφιλής διασκέδασις, ένα δωμάτιο γεμάτο με παιδιά μπορούσαν ν’ ακούνε ένα πρόγραμμα και κατόπιν ν’ αφηγούνται δεκάδες διάφορες ιδέες από την ίδια εκπομπή.
Μολονότι η τηλεόρασις είναι βεβαίως ένα θαυμάσιο μέσον εκπαιδεύσεως των νέων, αυτή μπορεί να εμποδίση τις δυνάμεις της φαντασίας των. Πολλά παιδιά κάθονται ακίνητα μπροστά σε μια οθόνη τηλεοράσεως επί ώρες κάθε φορά, απολαμβάνοντας λίγη διανοητική ενίσχυσι. Πράγματι, μια μελέτη από το Ίδρυμα Καρνέγκι, το Ίδρυμα Φορντ και το Υπουργείο Παιδείας των Ηνωμένων Πολιτειών διεπίστωσαν ότι «οι νεαροί της προσχολικής ηλικίας δαπανούν 54 ώρες την εβδομάδα παρακολουθώντας τηλεόρασι.» Θέτουν τη μομφή στους γονείς οι οποίοι χρησιμοποιούν την τηλεόρασι σαν έναν ηλεκτρονικό φύλακα νηπίων. Ασφαλώς, ενδιαφερόμενοι γονείς θα προσπαθήσουν να σταματήσουν αυτή την τάσι με το να προμηθεύουν απασχόλησι που όχι μόνον θα διασκεδάζη τα παιδιά τους, αλλά, το πιο σπουδαίο, θα τα υποκινήση να σκέπτωνται.
Βοηθήματα για Φυσική Ανάπτυξι
Όταν ένα παιδί έχη περάσει τα εξερευνητικά και φανταστικά στάδια της αναπτύξεώς του, το παιχνίδι του γίνεται πολύ περισσότερο φυσικό. Παιχνίδια που το βοηθούν ν’ αναπτυχθή σωματικώς θα είναι τότε πάρα πολύ πρακτικά. Με τον καιρό που είναι ηλικίας τριών ετών, τα παιχνίδια του συνήθως περιλαμβάνουν εκείνα που βελτιώνουν τον συντονισμό του και δυναμώνουν τα αντανακλαστικά του.
Τα τρίκυκλα και τα σκούτερ είναι έξοχα για την ανάπτυξι των μυών των ποδών. Τότε, καθόσον το παιδί κινείται μ’ αυτά τα κινούμενα παιχνίδια, μπορεί να μαθαίνη να συντονίζη τις κινήσεις των ποδών του με τους βραχίονές του στην οδήγησι. Έπειτα, μπορεί να προχωρή να πηδά σχοινιά, να χρησιμοποιή πατίνια και τραμπάλες και έπειτα στο ποδήλατο. Και μολονότι πολλή από τη σωματική αυτή δραστηριότητα είναι σκληρή εργασία γι’ αυτό, απολαμβάνει το αίσθημα της κινήσεως και ειδικά την ταχύτητα. Του δίνει ευχαρίστησι και γέλιο και το βοηθεί ταυτοχρόνως ν’ αναπτυχθή.
Καθόσον το παιχνίδι ενός παιδιού γίνεται φυσικώτερο, αυτό μπορεί να τείνη να συγκεντρωθή στα παιχνίδια που ασκούν μόνο το σώμα του. Στους γονείς του ανήκει η ευθύνη να ιδούν ότι το παιχνίδι του παραμένει σε ισορροπία. Αυτοί μπορούν να ενθαρρύνουν την από μέρους του χρήσι βιβλίων, παιχνιδιών συναρμολογήσεως, και διαφόρων παιχνιδιών τραπέζης, για να αντισταθμίσουν εκείνα που είναι αποκλειστικώς φυσικά.
Ανάπτυξις Διαφόρων Επιδεξιοτήτων
Μερικά παιδιά δίνουν αποδείξεις ότι έχουν ασυνήθεις επιδεξιότητες, από μια πολύ πρώιμη ηλικία. Πράγματι, το ευνοούμενο παιχνίδι ενός παιδιού συχνά συνδέεται με την ικανότητά του. Το μικρό παιδί που κατά κανόνα προτιμά τα αεροπλανάκια και τα παιχνίδια του με κινητήρες μπορεί να δείχνη μια επιδεξιότητα προς τις μηχανικές απασχολήσεις όταν μεγαλώση. Και το παιδί των τεσσάρων ετών που συχνά πηγαίνει στο πιάνο με μεγάλο ενδιαφέρον, μπορεί να έχη μουσική ιδιοφυία. Φυσικά, μπορεί να μην έχετε κάτω από τη στέγη σας έναν Μότζαρτ ή έναν Αϊνστάιν στα πρώτα του βήματα. Αλλά αν το παιδί σας δείχνη κάποιο ταλέντο, μπορεί να ενθαρρυνθή με ωρισμένα παιχνίδια.
Υπάρχουν ποικίλα όργανα παιχνιδιών που δεν είναι δαπανηρά, και οι γονείς μπορούν να τα χρησιμοποιούν για να προσδιορίζουν αν μελλοντικά μαθήματα για ν’ αναπτύξουν τις σχετικές επιτηδειότητες είναι δικαιολογημένα. Μικρογραφικά πιάνα, διάφορα έγχορδα όργανα, ξυλόφωνα, αρμόνικες, ακκορντεόν και η κοινώς δημοφιλής κιθάρα είναι μερικά, για να ονομάσουμε μόνον λίγα. Υπάρχουν επίσης συσκευές πηλού, συσκευές χημείας, και συσκευές ζωγραφικής υδατογραφίας.
Ακόμη και αν τα παιδιά σας δεν είναι ειδικώς προικισμένα με ιδιοφυία σε καμμιά τέχνη, πάλι μπορούν ν’ απολαμβάνουν το να εκφράζουν τον εαυτό τους κατά τρόπους αγνώστους σ’ αυτά προηγουμένως. Τα παιχνίδια μπορούν να κάνουν ώστε οι μικροί των κόσμοι να μεγαλώνουν και να επεκτείνωνται.
Μελλοντικές Εκλογές
Τώρα καθόσον προβαίνετε για ν’ αναλύσετε τα παιχνίδια των παιδιών σας, μπορεί να βρήτε ότι μερικά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο θα θέλατε να είναι για τον ένα ή τον άλλον λόγο. Καμμιά ανάγκη δεν υπάρχει, εν τούτοις, να τα απορρίψετε, φυσικά, εκτός αν είναι ανασφαλή ή ανόητα. Αλλά μπορείτε ν’ αποφασίστε να είσθε πιο εκλεκτικός στο μέλλον. Η ασφάλεια θα έπρεπε βεβαίως να είναι ένας παράγων. Παιχνίδια που είναι κατασκευασμένα μ’ ελλειπή τρόπο μπορούν να σπάζουν εύκολα και να προκαλούν βλάβη. Θα έπρεπε όλα να εξετάζωνται για οξείες άκρες, σκουριά, ξεφλούδισμα του χρώματος και πολλά άλλα χαρακτηριστικά που μπορούν να είναι επικίνδυνα, ειδικώς για τα πολύ μικρά παιδιά.
Επιπροσθέτως, μερικά παιχνίδια δυνατόν να είναι εντελώς ασφαλή αλλά να μη είναι φρόνιμο για να τα έχουν παιδιά. Επειδή, απλώς, τα παιχνίδια πωλούνται σ’ ένα κατάστημα ή μπορούν να είναι κοινώς δημοφιλή από την πλειονότητα, αυτό δεν θα επηρεάση ακατάλληλα εκείνους που ακολουθούν ευσεβείς αρχές. Τα παιχνίδια που μεθοδικώς εκπαιδεύουν ένα παιδί να είναι βίαιο και να προσποιήται ότι «φονεύει» δεν είναι σύμφωνα με τη Χριστιανική εντολή να «έχουν ένθερμον αγάπην προς αλλήλους» και να «ζητούν ειρήνην και ν’ ακολουθούν αυτήν.» (1 Πέτ. 3:11· 4:8) Έτσι, εκτός της ασφαλείας και της δημοτικότητος, και άλλες αρχές κατευθύνουν τους Χριστιανούς γονείς στην εκλογή των παιχνιδιών.
Έτσι, καθώς αποφασίζετε να εκλέξετε παιχνίδια με πιο σύνεσι στο μέλλον, μπορεί να θέλετε να δώσετε περισσότερη σκέψι στο τι κάθε παιχνίδι θα βοηθήση το παιδί σας να επιτελέση: Θα διεγείρη την περιέργειά του και τη φαντασία του; Θα βελτιώση τον συντονισμό του; Θα υποκινήση τη δημιουργική του ικανότητα; Και, το σπουδαιότερο απ’ όλα, θα το κάμη να σκέπτεται; Πράγματι, τα παιχνίδια είναι μια πολύτιμη βοήθεια για τη διανοητική και σωματική ανάπτυξι ενός παιδιού, και σεις, ως γονείς, μπορείτε να τα χρησιμοποιήτε σαν εργαλεία για να οδηγήτε αυτήν την ανάπτυξι.