Να Εμπιστεύεσθε και να σας Εμπιστεύωνται
ΔΕΝ είναι λίγο μεταξύ των ευλογιών της ζωής να έχη κανείς φίλους που εμπιστεύεται και που εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον. Υπήρχε μια εποχή που οι άνθρωποι αυθόρμητα εμπιστεύονταν στους άλλους· η τιμιότης ήταν κάτι το δεδομένο. Αλλ’ όχι πια. Τουλάχιστον όχι στις μεγάλες πόλεις. Όσο η βία και η κακία αυξάνουν και κάθε παράδοξος τρόπος ανηθικότητος και κάθε είδος ανεντιμότητος γίνονται περισσότερο κοινά, οι άνθρωποι γίνονται περισσότερο καχύποπτοι, λιγώτερο έμπιστοι.
Έτσι, το περιοδικό Λάιφ της 19 Νοεμβρίου 1971 δημοσίευσε ένα κύριο άρθρο με τίτλο «Οι πόλεις κλειδώνονται. Ο φόβος του εγκλήματος δημιουργεί μια ζωή πίσω από σίδερα.» Ανέφερε μια πολυκατοικία της οποίας οι 17 από τους 24 ενοίκους είχαν ληστευθή τουλάχιστον μια φορά, και ένας απ’ αυτούς τρεις φορές. Το άρθρο έδειχνε τη φωτογραφία της εξώπορτας ενός σπιτιού που επροστατεύετο με πέντε κλειδαριές, δύο «μάτια,» κουδούνια κινδύνου, αλυσίδες, μπάρες, μάνταλα και παγίδες. Και όλα αυτά σε μια από τις καλύτερες συνοικίες της Ν. Υόρκης. Φιλύποπτοι; Καχύποπτοι για τους ξένους; Ούτε λόγος γι’ αυτό!
Και όχι μόνο σπίτια ληστεύονται. Αλλά και άνθρωποι κλέπτονται με την απειλή όπλου ή μαχαιριού στη διάρκεια της ημέρας. Σπάνια περνάει εβδομάδα που δεν μαθαίνει κανείς για κάποιο φίλο ή συγγενή ότι ληστεύθηκε. Στον κόσμο δίνεται η συμβουλή να μη ριψοκινδυνεύουν να βγαίνουν μόνοι, ιδιαίτερα τη νύχτα, διότι συνήθως τους μοναχικούς διαβάτες χτυπούν και ληστεύουν.
Εν όψει της χειροτερεύσεως της εγκληματικότητος, η προσοχή είναι η σοφή πορεία. Αλλ’ αν δεν κάνωμε διάκρισι, αυτή η προφύλαξις, αυτή η καχυποψία και δυσπιστία για τους ξένους μπορεί να επηρεάση τις σχέσεις μας με τους άλλους. Αν αφήσωμε να συμβή αυτό, τι αποτελέσματα θα έχωμε; Δεν θ’ αναγκάσωμε ακόμη κι εκείνους που μπορεί να ήσαν φίλοι να γίνουν δύσπιστοι, καχύποπτοι σε μας ως ανταπόδοσι; Γι’ αυτό λέγουν ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ένα νησί και ότι τα άτομα είναι μόνα μέσα στο πλήθος.
Δεν μπορούμε να μη επηρεάσωμε τους άλλους. Είναι ακριβώς όπως το είπε ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, ο Υιός του Θεού: «Μη κρίνετε, και δεν θέλετε κριθή· μη καταδικάζετε, και δεν θέλετε καταδικασθή· . . . Διότι με το αυτό μέτρον με το οποίον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς.»—Λουκ. 6:37, 38.
Αν είμεθα ανάρμοστα δύσπιστοι και καχύποπτοι με κάποιον, θα μπορούσαμε εύκολα να τον αποθαρρύνωμε ή ίσως να τον πληγώσωμε με άλλους τρόπους. Η ιστορία αναφέρει πολλά εγκλήματα που διεπράχθησαν λόγω ελλείψεως εμπιστοσύνης, λόγω καχυποψίας. Μεταξύ εκείνων που θανάτωσαν με μαχαίρι τον Ιούλιο Καίσαρα ήσαν άνθρωποι που τους θεωρούσε φίλους του. Γιατί το έκαμαν αυτό; Διότι τον υπωπτεύονταν για τις φιλοδοξίες του. Ο Βασιλεύς Ηρώδης εδολοφόνησε μέλη της οικογενείας του λόγω υποψιών.
Μεταξύ των σχέσεων όπου πρέπει να υπάρχη μεγάλος βαθμός εμπιστοσύνης είναι ο οικογενειακός κύκλος. Όλοι είμεθα ατελείς· όλοι κάνομε λάθη. Ακόμη και όταν έχωμε τις καλύτερες προθέσεις, δεν είμεθα πάντοτε συνεπείς, κι έτσι μερικές φορές μπορεί εύκολα ν’ απογοητεύσωμε κάποιον αγαπημένο μας. Αν αυτό συμβή, τι ευλογία θα είναι όταν οι δικοί μας δείξουν ότι καταλαβαίνουν την αδυναμία μας κι έτσι δεν σπεύδουν ν’ αμφισβητήσουν τα κίνητρα ή τις κρίσεις μας, αλλά μας δίνουν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Πρέπει να ενθυμούμεθα ότι ακόμη και όταν οι περιστάσεις μπορεί να δείχνουν ότι είναι ύποπτο ένα άτομο, όπως ο Σαίξπηρ έδειξε στην τραγωδία «Οθέλλος,» όμως μπορεί να είναι πραγματικά αθώο.a
Κάνομε και τον εαυτό μας και το άλλο άτομο δυστυχή όταν είμεθα δύσπιστοι και φιλύποπτοι. Γιατί να μη του δώσωμε το πλεονέκτημα της αμφιβολίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι μπορεί να υπήρξαν ελαφρυντικές περιστάσεις; Ιδιαίτερα όταν μας ενοχλούν ή μας πειράζουν κατά κάποιον τρόπον οι ατέλειες του άλλου προσώπου χρειάζεται να προσέξωμε, ώστε η ανυπομονησία να μη μας κάμη τραχείς και επικριτικούς. Με το να δείχνωμε στοργικό και εμπιστευτικό ενδιαφέρον και να εκδηλώνωμε συμπάθεια—λέγοντας «θα μπορούσε να συμβή και σε μένα»—όχι μόνο θα κάμωμε τα πράγματα πιο ευχάριστα εκείνη την ώρα, αλλ’ ασφαλώς θα δρέψωμε προσωπικά οφέλη. Όταν ‘ο καιρός και οι περιστάσεις’ μάς κάνουν να γίνωμε αιτία δοκιμασίας σε κάποιον άλλον, τότε μπορούμε να ελπίζωμε ότι θα μας δείξη την εμπιστευτική συμπάθεια. Εδώ επίσης εφαρμόζεται η αρχή της Βίβλου, ‘ό,τι έσπειρες αυτό θα θερίσης.’—Εκκλησ. 9:11· Γαλ. 6:7.
Η ίδια αρχή εφαρμόζεται στη σχέσι των γονέων με τα τέκνα. Είναι αναμφισβήτητη σήμερα η πραγματικότης του «χάσματος των γενεών.» Οι νέοι διακηρύττουν την αντίδρασί τους με τα ρούχα που φορούν, με τον τρόπο που χτενίζονται, με τη γλώσσα που χρησιμοποιούν, με τη χρήσι ναρκωτικών και με πολλούς άλλους τρόπους. Οι γονείς παραπονούνται, και έχουν δίκηο, ότι τα παιδιά τους δεν τους υπολογίζουν, ότι δείχνουν μια έλλειψι εμπιστοσύνης σ’ αυτούς. Όμως ποια είναι η πιο πιθανή αιτία; Δεν είναι πράγματι το ότι πρωτίστως οι γονείς δεν είχαν αρκετή οικειότητα, δεν ήσαν γεμάτοι εμπιστοσύνη και έντιμοι με τα παιδιά τους;
Δεν έχουν όμως όλοι οι γονείς λόγους να παραπονούνται. Υπάρχουν γονείς που έδειξαν ότι έχουν κατανόησι, ότι είναι ανιδιοτελείς, ότι ενδιαφέρονται βαθειά για την πνευματική, συναισθηματική, διανοητική και σωματική ανάπτυξι των παιδιών τους. Τέτοιοι γονείς ήσαν σαν ένα ανοιχτό βιβλίο για τα παιδιά τους, ώστε αυτά φυσικά τους εμπιστεύονταν· υπάρχουν γονείς που έβαλαν την ευημερία των παιδιών τους πριν από τις ανέσεις και τις διασκεδάσεις των. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά τους δεν είναι ξένα σ’ αυτούς.
Η ίδια αρχή εφαρμόζεται επίσης μεταξύ των μελών της Χριστιανικής εκκλησίας. Αυτός που θα τον εμπιστεύωνται πρέπει πρώτα να εμπιστεύεται τους άλλους. Κάνετε παραχωρήσεις στις ατέλειες των άλλων· δώστε τους το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Θυμηθήτε ότι είναι προνόμιο των δυνατών να κρατούν τα βάρη των αδυνάτων, να είναι υπομονητικοί, μακρόθυμοι, ελπίζοντας το καλύτερο. Καλύτερα να υποστούμε απογοήτευσι και ακόμη απώλεια από την υπερβολική μας εμπιστοσύνη σ’ έναν Χριστιανό αδελφό παρά ν’ αποθαρρύνωμε ή να κάνωμε να προσκόψη κάποιος με το να είμεθα καχύποπτοι. Ο εμπιστευτικός τρόπος σας θα κάμη τους άλλους να σας εμπιστεύωνται. Η εμπιστοσύνη είναι οδός διπλής κατευθύνσεως. Ναι, εμπιστεύεσθε και θα σας εμπιστεύωνται.—Ρωμ. 15:1.
[Υποσημειώσεις]
a Σ’ αυτή την τραγωδία ο σύζυγος σκοτώνει τη σύζυγό του σε μια κρίσι ζηλοτυπίας, μόνο και μόνο για ν’ ανακαλύψη ότι ήταν αθώα, και τότε αυτοκτονεί.