Ζωή στη Λιμνοθάλασσα

ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΗΓΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ «ΞΥΠΝΑ!» ΣΤΗ ΓΚΑΝΑ

ΣΤΕΚΟΜΑΙ μερικές φορές στην παληά γέφυρα τη νύχτα, κοιτώντας τους ψαράδες της φυλής Εμπριέ να γλιστρούν μακρυά, μέσα στα ξύλινα κανώ τους για το νυχτερινό ψάρεμα. Καθώς τους βλέπω να κωπηλατούν κάτω από τη γέφυρα και να χάνωνται μέσα στη νύχτα, μερικές φορές εύχομαι να είχα την τύχη να πάω μαζί τους και να περάσω ακόμη μια φορά μια νύχτα στη λιμνοθάλασσα.

Τώρα μένω στο Αμπιτζάν της Ακτής του Ελεφαντόδοντος, μια πολυάσχολη και πλούσια πόλι. Συχνά όμως επιθυμώ να ελευθερωθώ από τη σκόνη και το θόρυβο και τους τσιμεντένιους τοίχους της πόλεως και να φύγω ακόμη μια φορά με την πιρόγα μου, γλιστρώντας ανάμεσα στα βούρλα στην όχθη της λιμνοθάλασσας.

Πολλές εξαίρετες νύχτες πέρασα με τον πατέρα μου στα νερά. Η λιμνοθάλασσα, πλαισιωμένη από άμμο και θάλασσα στη μια πλευρά και από την πράσινη ζούγκλα στην άλλη, είναι ήρεμη, χωρίς θορύβους εκτός από τον παφλασμό του νερού και τη φωνή κάποιου ψαρά. Μερικές φορές η πανσέληνος φαίνεται να ασημώνη το κάθε τι: ασημένια ψάρια, και στη μέση του σκοτεινού νερού της λιμνοθάλασσας το φως του φεγγαριού κάνει ένα ασημένιο μονοπάτι για τη βάρκα μας.

Διάφοροι Μέθοδοι Ψαρέματος

Έχομε πολλούς διαφορετικούς τρόπους για το ψάρεμα. Ο πατέρας μου κι εγώ γενικά βγαίναμε όταν έπεφτε το σκοτάδι. Μερικά χιλιόμετρα από το χωριό απλώναμε τα δίχτυα. Αποτραβιόμαστε σε μικρή απόστασι και περιμέναμε για δέκα περίπου λεπτά. Έπειτα, αρχίζαμε να χτυπάμε το νερό με τα κουπιά μας κι έτσι τα ψάρια τρομαγμένα έτρεχαν από τις φωλιές τους μέσα στα δίχτυα μας. Συνήθως, μια ή δυο φορές έφερναν αρκετή τροφή για την οικογένεια εκείνη την ημέρα.

Το απλωμένο δίχτυ είναι πολύ δημοφιλές. Είναι στρογγυλό κι έχει στις άκρες βαρίδια από μολύβι ή μικρές πέτρες. Έχοντας απλώσει ψίχουλα μανιόκας—το συνηθισμένο δόλωμα—και σημαδέψει στο νερό το σημείο με πασσάλους χωμένους στον αμμώδη πυθμένα της λιμνοθάλασσας, αποτραβιόμασταν για λίγο διάστημα κι έπειτα γλιστρούσαμε πίσω για ν’ απλώσωμε το δίχτυ πάνω από το σημείο που είχαν μαζευτή οι κυπρίνοι για το δόλωμα.

Να ρίξη κανείς αυτό το μεγάλο δίχτυ ενώ στέκεται όρθιος σ’ ένα μικρό μονόξυλο είναι μια τέχνη. Ένας πολύ αρχάριος περνά τον περισσότερο καιρό του στο νερό ανάμεσα στα ψάρια, αντί να τα πιάνη. Ν’ ακούη όμως κανείς το δίχτυ να φεύγη σφυρίζοντας πάνω από το νερό και να κοιτάζη την όμορφη καμπύλη όπως πέφτει γύρω από τα ψάρια είναι κάτι θαυμάσιο.

Οι χωρικοί συχνά πηγαίνουν σε ομάδες κατά δέκα ή είκοσι, διότι έτσι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μεγαλύτερα δίχτυα και να πιάσουν τα πράγματι μεγάλα ψάρια, μερικά μέχρι και πενήντα κιλά βάρους.

Όταν γίνεται ψάρεμα με το χέρι στους βάλτους με τα τροπικά δένδρα, πολλοί χωρικοί λαμβάνουν μέρος. Αφήνοντας τις βάρκες τους καμιά εικοσαριά μέτρα από το προσδιωρισμένο σημείο, κολυμπούν σιγά μέχρι τα δένδρα, σκορπώντας συγχρόνως φούχτες λάσπης από τον πυθμένα. Τα ψάρια, ανίκανα να κολυμπήσουν στο λασπωμένο νερό, παγιδεύονται στις τρύπες μεταξύ των ριζών των δένδρων, και οι ψαράδες μπορούν να τα πιάσουν με τα γυμνά τους χέρια. Είναι όμως κάπως εκνευριστικό όταν τα χέρια σας χώνονται στη σκοτεινή τρύπα, ελπίζοντας ότι εκεί ακριβώς θα βρήτε ένα ψάρι!

Διώχνοντας το Φόβο από Θρύλους της Λιμνοθάλασσας

Αν και θ’ απελάμβανα σήμερα τα ήρεμα βράδυα στη σιωπή και στο σκοτάδι της λιμνοθάλασσας, πρέπει να ομολογήσω ότι φοβόμουν πολλές φορές όταν έβγαινα με τον πατέρα μου. Στα δασώδη έλη, παραδείγματος χάριν, πολύ συχνά τρόμαζα, διότι πιστεύαμε ότι μερικά από αυτά τα μέρη ήσαν στοιχειωμένα από παράξενα τέρατα, ικανά να μετατραπούν σε κροκόδειλο ή σ’ ένα μεγάλο ψάρι, ξαπλωμένο εκεί περιμένοντας τον ανύποπτο ψαρά.

Ένας άλλος θρύλος αναφέρεται στον Άκου, ένα πελώριο στοιχειό της φωτιάς, σκεπασμένο με μακρυές τρίχες από το κεφάλι ως τα πόδια. Μου είχαν πει ότι, αν άκουγα ένα παράξενο σφύριγμα το μεσημέρι ή τα μεσάνυχτα, αυτό εσήμαινε το πλησίασμα του Άκου, κι ότι έπρεπε να πηδήσω πάνω σ’ ένα κομμάτι ξύλο για να προστατέψω τον εαυτό μου.

Όλες αυτές οι ιστορίες ήσαν τρομακτικές για ένα παιδί. Αλλά εδώ και λίγον καιρό έμαθα την αλήθεια της Βίβλου γι’ αυτούς τους μύθους, και τώρα μπορώ να γελώ με τους φόβους που κάποτε είχα. Τώρα ξέρω ότι αυτό το παράξενο σφύριγμα τα μεσάνυχτα, προέρχεται μάλλον από κάποιον αργοπορημένο γλεντζέ, που ήπιε περισσότερο μπαγκί, το τοπικό μας κρασί από φοίνικα. Και στην περίπτωσι που οι τοπικοί μάγοι και μάντεις του χωριού προσπαθούν να πλησιάσουν τα κακά πνεύματα, γνωρίζω ότι το να είμαι ένας δούλος του Ιεχωβά θα με προφυλάξη.—Ψαλμ. 23:4· Ιακ. 4:7.

Αν και χάνω την απλή ζωή του χωριού, έχω πολλά για να είμαι ευγνώμων. Έχω απελευθερωθή από πολλές δουλικές δεισιδαιμονίες και μπορώ να χρησιμοποιώ τον χρόνο μου πιο ωφέλιμα. Εδώ στο Αμπιτζάν γνωρίσθηκα με το Βιβλικό άγγελμα της αληθείας, κι εδώ υπάρχει πολύς κόσμος που μόλις έχει μάθει τις παρηγορητικές του αλήθειες κι έτσι είμαι ευτυχής να μένω και να τους βοηθώ. Η ζωή του ψαρά όμως είναι ευτυχής κατά πολλούς τρόπους, κι έτσι ποιος ξέρει: Ίσως πάλι μια μέρα να έχω μια βάρκα και να μπορώ να πηγαίνω για την καθημερινή μου τροφή όπως πρώτα. Μέχρι τότε ικανοποιούμαι με τη θέα από τη γέφυρα.