Τι Πρέπει να Γνωρίζετε για τα Ελαστικά
ΕΧΕΤΕ αλήθεια καταλάβει ότι η μόνη επαφή που έχει το αυτοκίνητό σας με το έδαφος είναι τα ελαστικά; Δεν χρησιμεύουν μόνο για να κάνουν την οδήγησι πιο άνετη· έχουν επίσης μεγάλη σημασία για το φρενάρισμα και την οδήγησι του αυτοκινήτου. Αλλά τι συμβαίνει όταν τα ελαστικά είναι ελαττωματικά;
Τότε προκύπτουν τροχαία δυστυχήματα· στην πραγματικότητα, ένα μεγάλο ποσοστό των αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων αποδίδεται στα ελαττωματικά ελαστικά. Όταν σκεφθήτε ότι εκατοντάδες τροχαία θανατηφόρα δυστυχήματα συμβαίνουν κάθε μέρα σ’ όλο τον κόσμο, τότε μπορείτε ν’ αντιληφθήτε τη ζωτική σπουδαιότητα των ελαστικών. Τι γνωρίζετε γι’ αυτά και για τη φροντίδα τους;
Κατασκευή
Το κύριο συστατικό των ελαστικών του αυτοκινήτου είναι το καουτσούκ που ως επί το πλείστον κατασκευάζεται συνθετικώς. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το 60 τοις εκατό περίπου όλου του καουτσούκ που χρησιμοποιείται, διατίθεται για τα ελαστικά και τους αεροθαλάμους των αυτοκινήτων. Εν τούτοις, το ελαστικό των τροχών των αυτοκινήτων αποτελείται από διάφορες προσμίξεις, από τις οποίες οι σπουδαιότερες είναι οι εξής:
Το θείον, που βοηθεί στη σκλήρυνσι και ενίσχυσι του ελαστικού. Ο μαύρος άνθραξ, που προσθέτει δύναμι και ανθεκτικότητα στην αντοχή της τριβής. Λάδι και υγρόπισσα, που κάνουν το καουτσούκ κατάλληλο για επεξεργασία και βοηθούν στη μάλαξί του και τη συγχώνευσι των άλλων ουσιών. Αντιοξειδωτικά και αντιοζοντικά, που βοηθούν ν’ αντέχη στην καταστρεπτική επίδρασι του ηλιακού φωτός και του όζοντος, κι έτσι δίνουν στο ελαστικό μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Ένα σύγχρονο ελαστικό αυτοκινήτου περιέχει επίσης και ύφασμα, συνήθως ραιγιόν ή νάυλον. Το σύνθετο καουτσούκ το κατεργάζονται στο εργοστάσιο ανάμεσα σε μεγάλους κυλίνδρους που παράγουν υφάσματα εμποτισμένα με καουτσούκ. Αν ένα ελαστικό ήταν κατασκευασμένο μόνο από καουτσούκ δεν θα μπορούσε ν’ ανθέξη στις τεράστιες πιέσεις και στη θερμότητα που παράγεται από τη μεγάλη οδική ταχύτητα. Θα στράβωνε και θα ξεφούσκωνε.
Γι’ αυτό ο σκελετός, ή το σώμα του ελαστικού, κατασκευάζεται από πολλά στρώματα υφάσματος εμποτισμένου με καουτσούκ. Κάθε στρώμα ονομάζεται λινό. Έτσι, ένα δίλινο ελαστικό έχει δυο στρώματα υφάσματος, ένα τετράλινο ελαστικό έχει τέσσερα στρώματα. Κατόπιν, επιθέτουν το ελαστικό επίσωτρο.
Το επίσωτρο είναι το τμήμα του ελαστικού που εφάπτεται με τον δρόμο. Το σχέδιο του είναι σχεδιασμένο μετά από προσεκτικές επιστημονικές μελέτες. Το επίσωτρο πρέπει να πιάνη σφιχτά πάνω στο δρόμο όταν το αυτοκίνητο στρίβη στις γωνίες ή φρενάρη, ακόμα κι όταν ο καιρός είναι υγρός.
Αν κυττάξετε το επίσωτρο ενός ελαστικού θα δήτε ότι έχει αρκετά βαθιές ραβδώσεις καθ’ όλο το μήκος του· έχει επίσης μικρότερες εγκάρσιες τομές μεταξύ αυτών των ραβδώσεων. Αυτό το σχέδιο είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό για υγρό καιρό. Οι τομές αυτές ενεργούν σαν μικροσκοπικοί απορροφητήρες, που απορροφούν το νερό από τον δρόμο και το εκσφενδονίζουν μέσα στις μεγαλύτερες ραβδώσεις, απ’ όπου βρίσκει διέξοδο για να φύγη.
Διάφορα Σχέδια και Ανεπιστρώσεις
Υπάρχουν δυο βασικά σχέδια ελαστικών. Τα ελαστικά με λοξά λινά και τα ελαστικά με ακτινωτά λινά. Ο τύπος των λοξών λινών είναι ο πιο δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ ο τύπος των ακτινωτών λινών έχει γενικά επικρατήσει στην Ευρώπη επί δεκαπέντε χρόνια, και συνεχίζει ν’ αυξάνη σε δημοτικότητα στην Αμερική. Η χαρακτηριστικώτερη διαφορά μεταξύ των δύο, όπως αποδεικνύουν οι ονομασίες τους, είναι ο τρόπος με τον οποίο τίθενται τα λινά.
Τα στρώματα από ύφασμα των ελαστικών με λοξά λινά είναι διαγωνίως τοποθετημένα προς το επίσωτρο και σταυρωτά αναμεταξύ τους. Τα ελαστικά των καθέτων λινών είναι ενισχυμένα με μια ζώνη από κάποιο υλικό, συνήθως από υαλοβάμβακα, που προστίθεται κάτω από το επίσωτρο. Αυτή η ζώνη δίνει βελτιωμένο χειρισμό και έλξι, και εφοδιάζει το ελαστικό με μεγαλύτερη αντοχή διότι προφυλάττει το επίσωτρο από επικίνδυνα στριφογυρίσματα στο δρόμο. Το 1970, το 85% των Αμερικανικών αυτοκινήτων ήσαν εφωδιασμένα μ’ αυτά τα νέα ενισχυμένα ελαστικά λοξών λινών, ενώ πριν δυο χρόνια λίγα μόνο αυτοκίνητα είχαν τέτοια ελαστικά.
Στα ελαστικά ακτινωτών λινών τα στρώματα του υφάσματος εκτείνονται σε ορθές γωνίες προς το επίσωτρο. Κατόπιν μια πρόσθετη ζώνη κατασκευασμένη από ύφασμα ή χάλυβα εφαρμόζει σαν στεφάνι γύρω από το ελαστικό, κάτω από το επίσωτρο, και του δίνει σκληρότητα. Γι’ αυτό ολόκληρο το πλάτος του επισώτρου βρίσκεται διαρκώς σ’ επαφή με τον δρόμο, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η φθορά του επισώτρου.
Η ανεπίστρωσις γίνεται στα φθαρμένα ελαστικά, με την προσθήκη ενός νέου βουλκανιζαρισμένου επισώτρου. Η διαδικασία αρχίζει με μια προσεκτική επιθεώρησι του ελαστικού για να βεβαιωθή ότι το σώμα του υφάσματος δεν έχει υποστή ζημιά. Κατόπιν το ελαστικό τοποθετείται σ’ ένα μηχάνημα για ν’ αφαιρεθή ολόκληρο το παλαιό επίσωτρο και να μείνη μόνον ο σκελετός άθικτος. Ο σκελετός εν συνεχεία ψεκάζεται με μια διάλυσι καουτσούκ. Έπειτα μια μηχανή εφαρμόζει ένα επίστρωμα καουτσούκ που το συγκολλά στον παλαιό σκελετό. Τελικά, το ελαστικό τοποθετείται σ’ ένα καλούπι και βουλκανιζάρεται [ενισχύεται με θείον] για μια ώρα. Αυτός είναι ο φθηνότερος τρόπος για ν’ αγοράση κανείς ένα σχετικώς καλό ελαστικό.
Φροντίδα για τα Ελαστικά
Η σπουδαιότερη υπηρεσία που μπορείτε να προσφέρετε στα ελαστικά σας είναι το κατάλληλο φούσκωμα. Αυτό θα παρατείνη τη διάρκειά τους, θα σας εξοικονομήση χρήματα και επί πλέον θα τα κάμη περισσότερο ασφαλή. Το βιβλίο οδηγιών του κατασκευαστού του αυτοκινήτου σας θα σας δώση την πίεσι του φουσκώματος που συνιστάται.
Μια από τις μεγαλύτερες αιτίες της σύντομης διαρκείας των ελαστικών είναι το ανεπαρκές φούσκωμα. Όταν ένα ελαστικό έχη λιγώτερο αέρα από τον κανονικό, η ευκαμψία του αυξάνεται υπερβολικά, κι έτσι δημιουργείται θερμότης που εξασθενίζει το ελαστικό. Οι μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι όταν ένα ελαστικό έχη μόνο δεκαοκτώ πάουντς αέρα, ενώ θα έπρεπε να έχη εικοσιπέντε πάουντς διαρκεί μόνο το ήμισυ από το κανονικό του διάστημα! Αν κάποιος ωδηγούσε με τα ελαστικά φουσκωμένα λιγώτερο από το κανονικό, το επίσωτρο θα είχε φθαρή περισσότερο στα άκρα παρά στο μέσον. Ενώ όταν η φθορά του επισώτρου είναι μεγαλύτερη στο μέσον παρά στα άκρα, αυτό δείχνει ότι το ελαστικό είχε περισσότερο αέρα από τον κανονικό.
Είναι σπουδαίο να ελέγχετε την πίεσι του αέρος τακτικά· ακόμη και ο καιρός το επηρεάζει. Ένα ελαστικό χάνει περίπου ένα πάουντ πιέσεως σε κάθε δέκα βαθμούς Φαρενάιτ που κατεβαίνει η θερμοκρασία. Θα ήταν άσοφο να εμπιστεύεσθε στον μετρητή της αεραντλίας του σταθμού βενζίνης· συχνά είναι ανακριβής· ένας μικρός μετρητής για την πίεσι του ελαστικού δεν είναι δαπανηρός και μπορεί να φυλάσσεται στο χώρισμα που βάζετε τα γάντια σας.
Τα ελαστικά πρέπει να ελέγχωνται όταν είναι κρύα, δηλαδή, προτού το αυτοκίνητο διανύση περισσότερο από ένα μίλι. Αυτό γίνεται, διότι η πίεσις του ελαστικού θ’ αυξηθή στη διάρκεια της διαδρομής. Ένα ελαστικό που έχει αέρα λιγώτερο του κανονικού όταν είναι κρύο, μπορεί να υπερβή το συνιστώμενο όριο πιέσεως όταν είναι θερμό. Αλλά ποτέ μην αφαιρείτε αέρα από τα ελαστικά όταν έχουν θερμανθή, διότι η πίεσίς τους θα μειωθή σε λιγώτερη από την κανονική όταν κρυώσουν.
Η κατάλληλη φροντίδα για τα ελαστικά περιλαμβάνει επίσης προσοχή στο παρκάρισμα—μη τα χτυπάτε στο πεζοδρόμιο. Αυτό μπορεί να καταστρέψη τα λινά του ελαστικού. Το ίδιο συμβαίνει επίσης όταν το αυτοκίνητο τρέχη πάνω σε πέτρες ή χαλασμένο δρόμο. Η συνεχής οδήγησις με μεγάλη ταχύτητα, η απότομη εκκίνησις, οι γρήγορες στροφές και τα δυνατά φρεναρίσματα, όλα έχουν ως αποτέλεσμα την ταχεία φθορά των ελαστικών.
Είναι επίσης φρόνιμο να εξετάζετε κατά καιρούς κάθε ελαστικό μήπως υπάρχουν ρωγμές ή άλλου είδους ζημιά που θα προξενούσαν ολοκληρωτική φθορά. Ελέγχετε επίσης μήπως πέτρες καρφιά ή άλλα «ξένα» σώματα, έχουν σφηνωθή στα επίσωτρα. Αν τα παραμελήσετε, μπορεί να διαπεράσουν το ελαστικό και να δημιουργήσουν τρύπες.
Τα ελαστικά είναι πολύ σπουδαία εξαρτήματα του αυτοκινήτου σας. Και η καλή φροντίδα γι’ αυτά, δεν θα σας εξοικονομήση μόνον χρήματα, αλλά θα διαφυλάξη πιθανόν τη ζωή σας.