Μαθαίνετε να Σκέπτεσθε Καθαρά;

Η ΚΑΘΑΡΑ σκέψις είναι ένας σπουδαίος παράγων για μια επιτυχημένη ζωή. Είναι τεραστίας αξίας για την καθημερινή ζωή και τη λήψι αποφάσεων, εξοικονομώντας σ’ ένα άτομο πολύ χρόνο και έξοδα.

Εν τούτοις, ακόμη περισσότερο σπουδαίο, ένα άτομο που σκέπτεται καθαρά βοηθείται ν’ αποφύγη εξαπατήσεις και κινδύνους που αλλιώς εύκολα παροδηγούν τον απερίσκεπτο. Μια καθαρή άποψις τον βοηθεί να χειρίζεται προβλήματα και καταστάσεις στη ζωή που αλλιώς θα ήσαν ακανθώδη.

Γιατί οι Περισσότεροι Άνθρωποι Δεν Σκέπτονται Καθαρά

Πολλοί άνθρωποι απλώς παθητικά προτιμούν ν’ αφήνουν άλλους να σκέπτωνται γι’ αυτούς. Για τους περισσοτέρους, επομένως, το βασικό υπόδειγμα σκέψεως, τίθεται κατά μέγα μέρος από την κοινότητα και τον κόσμο στον οποίο ζουν. Σκέπτονται και ενεργούν μ’ ένα τρόπο όμοιο με τους γύρω των. Αυτό διακρίνεται ακόμη και σε σχετικά μικροτέρας σπουδαιότητος ζητήματα της ζωής, καθώς η διαφήμισις και τα μαζικά μέσα επικοινωνίας υπαγορεύουν τις απόψεις των. Και σε τομείς μεγαλυτέρας σπουδαιότητος στη ζωή, ο τρόπος με τον οποίον οι άλλοι άνθρωποι σκέπτονται κατά μέγα μέρος για λογαριασμό των μπορεί ν’ αποδειχθή από αυτά που συμβαίνουν σε καιρό πολέμου.

Όταν η πατρίδα τους δημοσιεύει προπαγάνδα για να συγκαλέση τον πληθυσμό για πόλεμο, αναλύουν μήπως οι περισσότεροι άνθρωποι προσεκτικά όλα τα ζητήματα που περιλαμβάνονται στη διαμάχη; Ή μήπως δέχονται απλώς όσα τους λέγουν να σκέπτωνται; Γράφοντας για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο εκλιπών Ουίστον Τσώρτσιλ παρετήρησε: «Αρκεί ένα σύνθημα για να μετατρέψη αυτά τα πλήθη των ειρηνικών χωρικών και εργατών σε ισχυρές στρατιές που θα ξεσχίσουν ο ένας τον άλλο.» Περαιτέρω παρετήρησε ότι, όταν τους έλεγαν τι να κάνουν, οι περισσότεροι άνθρωποι ανταπεκρίνοντο χωρίς να σκεφθούν. (Η Παγκόσμιος Κρίσις, Τόμος VI, σελ. 93) Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα μια άλλη γενεά επέτρεψε το ίδιο είδος σκέψεως να την οδηγήση σε μια πολύ μεγαλύτερη διαμάχη, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τι συνέβη ως αποτέλεσμα σε πολλά άτομα επειδή επέτρεψαν σε άλλους να σκέπτωνται αντ’ αυτών; Εκατομμύρια πέθαναν ή ακρωτηριάσθηκαν, συχνά πολεμώντας σε ξένο έδαφος για ζητήματα που δεν κατανοούσαν. Και τώρα βλέπομε ότι το υπόδειγμα σκέψεως του κόσμου, και τα έργα που έχει παραγάγει, δεν έχουν φέρει διαρκή ειρήνη. Στην πραγματικότητα ο κόσμος είναι ωπλισμένος με πολύ πιο καταστρεπτικά όπλα σήμερα από οποτεδήποτε προηγουμένως.

Αλλά δεν στρέφονται μήπως μερικοί εναντίον της σκέψεως που υπάρχει πίσω από τέτοιους πολέμους; Ναι, πολλοί από τη νεώτερη γενεά επαναστατούν εναντίον της «σκέψεως» των μεγαλυτέρων των. Αλλά είναι μήπως η άποψις των νεαρών επαναστατών πράγματι καθαρώτερη ή πιο ικανοποιητική από αυτήν που επιδιώκουν να αποφύγουν; Τους έχει οδηγήσει ο στασιασμός των σε κάτι αληθινά καλύτερο;

Ο «τρόπος σκέψεως» των ηγετών του κόσμου από το ένα άκρον και των νεαρών στασιαστών από το άλλο, σε συνδυασμό δείχνουν ότι ο τρόπος σκέψεως του ανθρώπου δεν παράγει διαρκή επιθυμητά αποτελέσματα. Ίσως αισθάνεσθε την ανάγκη να ρωτήσετε: «Αν είναι έτσι, τότε, πώς μπορεί να επιτευχθή η καθαρή σκέψις;»

Ένας Καθωρισμένος Αντικειμενικός Σκοπός Απαιτείται για την Καθαρή Σκέψι

Για να μάθη κάποιος να σκέπτεται καθαρά απαιτείται, πριν απ’ όλα, να έχη έναν αντικειμενικό σκοπό στη ζωή. Γιατί αυτό;

Πράγματι, το να διανύη κάποιος την ζωή μπορεί να ομοιωθή μ’ ένα ταξίδι· όσο πιο σίγουρος είναι ο προορισμός σας, τόσο πιο θετική μπορεί να είναι η πορεία σας. Ας υποθέσωμε ότι ζήτε στη Μαδρίτη (Ισπανία) και λέτε ότι θα πάτε στη Γερμανία. Αυτός είναι ένας πολύ πλατύς αντικειμενικός σκοπός και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί δρόμοι. Εν τούτοις, το να ταξιδεύσετε από την Μαδρίτη στο Βερολίνο της Γερμανίας, μειώνει σημαντικά τον αριθμό των διαφορετικών δρόμων που θα μπορούσατε ν’ ακολουθήσετε· είναι ένας πιο συγκεκριμένος προορισμός ταξιδιού. Έτσι, επίσης, όσο πιο καθωρισμένος είναι ο σκοπός στη ζωή ενός ατόμου, τόσο πιο σταθερή θα είναι η σκέψις του.

Γνωρίζετε, όμως, ότι πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να εκθέσουν απλά και καθαρά ποιος είναι ο σκοπός των στην ζωή; Ένα σχόλιο από τον Καθηγητή Άαρον Λέβενσταϊν στο Σίτυ Κόλλετζ της πόλεως της Νέας Υόρκης υπογραμμίζει πόσο άσκοπη είναι πραγματικά η ζωή πολλών ανθρώπων:

«Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μια αμυδρή αντίληψι της παρούσης καταστάσεώς των, αλλά δεν μπορούν ν’ αποφασίσουν που θέλουν να πάνε. Ζουν τη ζωή τους χωρίς καμμιά φιλοσοφία. Δεν επιτυγχάνουν κανένα αντικειμενικό σκοπό, διότι ποτέ δεν έχουν θέσει ένα σκοπό.»

Ενώ η αλήθεια, όπως λέγει ο Καθηγητής Λέβενσταϊν, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν σκοπό στη ζωή, δεν είναι μήπως αυτό κατά κάποιον τρόπο ευνόητο; Ποιους διαρκείς και ικανοποιητικούς σκοπούς προσφέρει οποιοδήποτε μέρος του κόσμου σ’ ένα άτομο προς τους οποίους μπορεί να κατευθύνη τη σκέψι του;

Εξ άλλου, ένας γνήσιος Χριστιανός έχει τα βασικά στοιχεία για ν’ αποκτήση τέτοια καθαρή σκέψι. Γιατί; Διότι έχει ένα σκοπό στη ζωή, επιδιώκοντας πάνω απ’ όλα να ευαρεστή τον Θεό. Ωστόσο, για ν’ απολαύση την καθαρή σκέψι που αυτό καθιστά εφικτή, πρέπει να καταβάλη πραγματική προσπάθεια. Πρέπει να μελετήση τη Βίβλο. Εκεί μαθαίνει σχετικά με την ανταμοιβή της αιωνίου ζωής στη δικαία νέα τάξι του Θεού. Η αγάπη του για τον Θεό και η επιθυμία του να κερδίση την ανταμοιβή που ο Θεός έχει υποσχεθή τον παρακινούν να συμμορφωθή με τις υψηλές ηθικές απαιτήσεις του Θεού και να παύση «να συμμορφώνεται με τον αιώνα τούτον.» Έτσι κάνει ηθικές αλλαγές στη ζωή του και αυτές συχνά βοηθούν σε μεγάλο βαθμό τη σκέψι του, απαλλάσσοντας τη συνείδησί του και τη διάνοιά του από τα μη αναγκαία βάρη που φέρει μια ανήθικη ζωή.—Ρωμ. 12:2.

Εν τούτοις, μπορεί μερικοί να ρωτήσουν, το να έχη κανείς ένα μοναδικό σκοπό στη ζωή μήπως καταλήγει στο να έχη μια «κλειστή» διάνοια και όχι «ευρεία;» Ας δούμε.

Συνήθως όταν οι άνθρωποι μιλούν για μια «ευρεία» διάνοια απλώς λέγουν ότι είναι ανεκτικοί προς τις απόψεις των άλλων. Αλλά απλώς το ν’ ανέχεσθε τις απόψεις των άλλων δεν απαιτεί πραγματικά σκέψι, έτσι δεν είναι; Στην πραγματικότητα, μια τελείως «ανοιχτή» διάνοια θα μπορούσε να ομοιωθή με ένα οχετό που αφήνει οτιδήποτε να ρέη μέσω αυτού, ακόμη και ύδατα υπονόμων. Κανένας άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του δεν θα ήθελε μια διάνοια μολυσμένη με απορρίμματα. Έτσι, πρέπει να είναι εκλεκτικός, πρέπει να κοσκινίζη αυτά που δέχεται στη διάνοιά του. Με λίγα λόγια, πρέπει να σκέπτεται. Μολαταύτα, δεν θέλει να είναι τόσο στενός ή προκατειλημμένος ώστε να αρνήται να εξετάση γεγονότα, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν τη σκέψι του.

Επομένως, απαιτείται μια ισορροπία στη σκέψι του. Όπως το τοποθετεί ο Καθηγητής Λέβενσταϊν: «Χρειάζεται να σκεπτώμεθα και στενά και πλατιά.» Πώς το κάνομε αυτό;

Το Όφελος των Ορθών Κανόνων

Με το να έχη κανείς ένα κανόνα βάσει του οποίου να μετρά τη νέα πληροφορία που παρουσιάζεται μπορεί να επιτύχη ισορροπημένη σκέψη. Με αυτόν ένα άτομο ελέγχει τι μπαίνει στη διάνοιά του και δεν λοξοδρομεί από την επίτευξι του σκοπού του, χωρίς όμως και ν’ αποκλείη χρήσιμη νέα πληροφορία.

Εδώ πάλι ο Χριστιανός έχει μια πηγή μεγάλης βοηθείας. Πώς αυτό; Έχει τη Βίβλο σαν ένα βέβαιο οδηγό για τη σκέψι του. Αφ’ ενός η διάνοιά του είναι «ανοιχτή,» δηλαδή, δεκτική νέας πληροφορίας από ουσιαστικά κάθε τομέα ανθρωπίνης επιτεύξεως, περιλαμβανομένων και των τεχνών και επιστημών. Ζυγίζει κατάλληλα τέτοιες νέες πληροφορίες βάσει του Βιβλικού κανόνος και τις προσαρμόζει στο υπόδειγμα σκέψεώς του. Εξ άλλου η διάνοιά του είναι «κλειστή» σε πληροφορία τελείως ασυμβίβαστη με τον βασισμένο στη Βίβλο σκοπό του· μπορεί ν’ απορριφθή ως ανάξια περαιτέρω προσοχής.

Κάθε μέρα το άτομο που σκέπτεται καθαρά πρέπει να διυλίζη ή φιλτράρη αυτό που είναι εσφαλμένο και προς το οποίο η διάνοιά του είναι κατάλληλα «κλειστή.» Συνεχής βομβαρδισμός προπαγάνδας από το δημόσιο τύπο, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, καθώς και τα βιβλία, τα προγράμματα της τηλεοράσεως και του ραδιοφώνου, το καθιστούν αυτό περισσότερο ουσιώδες τώρα από οποτεδήποτε άλλοτε προηγουμένως.

Βεβαίως, πολλά από αυτά που δημοσιεύονται σήμερα αμέσως δείχνουν ότι είναι ανάξια της προσοχής κάποιου. Μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ή προγράμματα τηλεοράσεως, επί παραδείγματι, που εξαίρουν τη σεξουαλική διαστροφή, την ανηθικότητα ή τη βία είναι μεταξύ αυτών. Ικανοποιώντας τα κατώτερα πάθη, έχουν ως σκοπό συνήθως ν’ αποθαρρύνουν σκέψεις που αξίζουν, ναρκώνοντας πραγματικά τη διάνοια χάριν του αλόγου πάθους.

Αλλά ακόμη και αυτά τα βιβλία και τα προγράμματα από τα οποία κανείς αποκτά μερικές χρήσιμες πληροφορίες απαιτούν προσοχή. Συχνά αποκαλύπτουν με ένα λεπτό τρόπο ένα λανθασμένο μονοπάτι σκέψεως, ίσως επηρεασμένα από αναπόδεικτες θεωρίες, όπως είναι η εξέλιξις. Έτσι μερικές εκδόσεις σχετικά με την φροντίδα του παιδιού, την ιστορία, τις φυσικές επιστήμες, την αρχαιολογία, την ιατρική, την ψυχολογία, βιβλία του δημοτικού και ακόμη και συγγράμματα δήθεν Βιβλικής πληροφορίας, αναφέρονται ή δέχονται εκ των προτέρων ότι η εξέλιξις είναι «γεγονός» όταν συζητούν τα διάφορα θέματά των. Εδώ, ιδιαίτερα, το άτομο με την «ευρεία διάνοια» πρέπει να προσέξη όταν διαβάζη, αν θέλη να αποφύγη να επηρεασθή αρνητικώς ή, όπως περιεγράφησαν μερικοί υπέρμαχοι λανθασμένων δογμάτων του πρώτου αιώνος, να «νοσή.»—1 Τιμ. 6:3-11.

Μαθαίνετε μήπως να σκέπτεσθε καθαρά; Έχετε κάνει θαυμάσια αρχή αν έχετε ένα καθωρισμένο σκοπό στη ζωή και αν έχετε ένα κανόνα βάσει του οποίου να ελέγχετε τις νέες πληροφορίες που πέφτουν στην αντίληψί σας. Αλλά μπορεί να πήτε: «Έχω ένα σκοπό στη ζωή και ένα κανόνα. Δεν είναι αυτά τα μεγάλα πράγματα που μπερδεύουν την σκέψι μου. Μάλλον, το πλήθος των μικρών καθημερινών αποφάσεων—αυτές είναι που με συγχέουν. Πώς μπορώ να ανακινήσω τις ικανότητες της σκέψεώς μου για ν’ αντιμετωπίσω αυτές τις μικρότερες καθημερινές φροντίδες με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο ;»

[Εικόνα στη σελίδα 4]

ΟΡΘΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ