Τυπογραφία μια Αρχαία Βιομηχανία της Άπω Ανατολής
ΠΟΛΥ πριν από την αρχή της τυπογραφίας με κινητά τυπογραφικά στοιχεία στην Ευρώπη, κατά τα μέσα περίπου του δεκάτου πέμπτου αιώνος μ.Χ., η τυπογραφία εχρησιμοποιείτο στην Άνω Ανατολή. Ήδη κατά το τέλος του όγδοου αιώνος εκατοντάδες χιλιάδες εκτυπώσεις σε χαρτί έγιναν με ξυλοτύπους.
Εκείνον τον αιώνα ήταν που η Ιαπωνέζα αυτοκράτειρα, Σοτόκου, διέταξε να τυπωθούν ένα «εκατομμύριο» Βουδδιστικά χάρτινα φυλαχτά. Αν και η εκτύπωσις συνεπληρώθη περίπου το 770, μερικά απ’ αυτά τα φυλαχτά υπάρχουν ακόμη σήμερα.
Δεν έχουν επιζήσει δείγματα τυπογραφίας από τέτοια μακρινή χρονολογία στην Κίνα. Αλλά και εκεί εγίνετο όμοια τυπογραφία. Το έτος 868 είναι η αρχαιότερη βεβαία χρονολογία τυπογραφίας σ’ εκείνη τη χώρα. Επιβεβαίωσις αυτού, καθώς επίσης και του υψηλού βαθμού αναπτύξεως στη βιομηχανία τυπογραφίας, είναι ένα πλήρες βιβλίο που ανεκαλύφθη σ’ ένα περιτειχισμένο δωμάτιο σε μια σπηλιά κοντά στην Τουνχουάνγκ της Κίνας.
Λιγώτερο από διακόσια χρόνια αργότερα, στην Κίνα εγίνετο τυπογραφία με κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Ο εφευρέτης των κινητών τυπογραφικών στοιχείων ήταν ο Πι Σένγκ. Ο Σέν Κουά, σύγχρονος του Πι Σένγκ, γράφει:
«Στη διάρκεια της περιόδου Σ’ίνγκ-λί (1041-1049 μ.Χ.) ο Πι Σένγκ, ένας άνθρωπος με βαμβακερά ενδύματα [δηλαδή, άνθρωπος του κοινού λαού], κατεσκεύασε επίσης κινητά τυπογραφικά, στοιχεία . . . Αν κάποιος επρόκειτο να τυπώση μόνο δύο ή τρία αντίγραφα, αυτή η μέθοδος δεν θα ήταν ούτε εύκολη ούτε σύντομη. Αλλά ήταν εξαιρετικά [κατά γράμμα ‘θεϊκά’] ταχεία για την εκτύπωσι εκατοντάδων η χιλιάδων αντιγράφων.»
Μια άλλη χώρα της Άπω Ανατολής, όπου η τυπογραφία είχε μεγάλη πρόοδο, ήταν η Κορέα. Προς το τέλος του δεκάτου αιώνος ανεπτύχθη εκεί η τυπογραφία με ξυλοτύπους. Στη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλέως Χίον-γιόνγκ (1007-1031) ετυπώθη η πρώτη έκδοσις της «Τριπιτάκα Κορεάνα,» μιας συλλογής Βουδδιστικών σούτρας. Η Τρίτη έκδοσις αυτής της εργασίας, που εξεδόθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1251, ετυπώθη από 81.137 ξυλοτύπους, που περιέχουν ένα σύνολο περισσοτέρων από 52.000.000 χαρακτήρων, και εχρειάσθησαν περίπου δεκαέξη χρόνια για να ετοιμασθούν. Αν υπολογίσωμε ότι δέκα χαρακτήρες θα ήταν εργασία μιας ημέρας για έναν σύγχρονο χαράκτη, η εργασία ήταν πράγματι τεράστια.
Υπάρχουν ιστορικές ενδείξεις ότι δεκαεπτά περίπου έτη πριν από την έκδοσι της τρίτης εκδόσεως της «Τριπιτάκα Κορεάνα» άρχισαν να χρησιμοποιούνται στη Κορέα τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Έπειτα, το έτος 1390, ο βασιλεύς της Κορέας διέταξε την εγκατάστασι ενός χυτηρίου τυπογραφικών στοιχείων. Σ’ αυτό το βασιλικό χυτήριο στοιχείων χύθηκαν τα παλαιότερα μεταλλικά στοιχεία που είναι γνωστά σήμερα, η σειρά τυπογραφικών στοιχείων κιέμι. Αυτό συνέβη το έτος 1403, αρκετές δεκάδες ετών προτού ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος, από το Μάιντζ της Γερμανίας, όπως πιστεύεται, εφεύρη τα κινητά στοιχεία.
Αν και η τυπογραφία με τα κινητά στοιχεία ήλθε σε χρήσι, στις Ανατολικές χώρες πριν να έλθη στην Ευρώπη, δεν εγκαθιδρύθη μόνιμα στην Άπω Ανατολή ούτε είναι γνωστό ότι είχε κάποια σχέσι με τις εξελίξεις της τυπογραφίας στην Ευρώπη. Τα μη αλφαβητικά συστήματα γραφής της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Κορέας ήσαν το κυριώτερο εμπόδιο στο να γίνη η τυπογραφία με κινητά στοιχεία πραγματικά οικονομική και πρακτική. Οι Ευρωπαϊκές γλώσσες με την αλφαβητική γραφή, όμως, ήσαν ιδεωδώς κατάλληλες για εκτύπωσι από κινητά στοιχεία. Ως αποτέλεσμα τούτου, η εφεύρεσις κινητών στοιχείων στην Ευρώπη είχε βαθύτερη επίδρασι στη διανοητική διαφώτισι των λαών από ο,τι είχε η πρώτη της εφεύρεσις στην Άπω Ανατολή.