Τι Συνέβη στον Ρήνο;
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Δυτική Γερμανία
Η τελευταία φορά που κολύμπησα στον Ποταμό Ρήνο ήταν το 1949. Χρειάσθηκε αρκετή προσπάθεια για να ξεπλυθώ από τις ακαθαρσίες που είχαν κολλήσει στο σώμα μου όταν βγήκα από το νερό. Στη διάρκεια των περασμένων είκοσι επτά ετών από τότε, συχνά στέκομαι στις όχθες αυτού του μεγάλου ποταμού και αναπολώ τη μακρινή παιδική μου ηλικία, όταν τα νερά του Ρήνου ήσαν καθαρά και τα παιδιά έπαιζαν στην ακροποταμιά στη διάρκεια των θερινών διακοπών απ’ το σχολείο.
Αλλά σήμερα τα πράγματα δεν είναι έτσι. Σήμερα μερικοί μιλούν για τον Ρήνο ως τον «υπόνομο της Ευρώπης.» Όπως θυμάμαι, η μόλυνσις αυτού του ποταμού άρχισε στη δεκαετία του 1930. Εκείνο τον καιρό η βιομηχανοποίησις της Γερμανίας άρχισε ν’ αναπτύσσεται αλματωδώς. Μολονότι οι περισσότεροι Γερμανοί ωφελούνται σε κάποιο βαθμό από τη βιομηχανία, τα αποτελέσματά της πάνω στο Ρήνο και σ’ άλλους όγκους υδάτων είναι τραγικά.
Καταστροφή του Φυσικού Κύκλου
Τι φταίει γι’ αυτή την κατάστασι; Οι φυσικές αιτίες είναι κατά βάσιν απλές. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ένας θαυμάσιος φυσικός κύκλος κάνει τον ποταμό ‘ν’ αυτοκαθαρίζεται.’ Ο κύκλος αρχίζει όταν τα αερόβια μικρόβια του νερού χρησιμοποιούν οξυγόνο για ν’ αποσυνθέσουν οργανικά απορρίμματα και να τα μετατρέψουν σε χημικές ενώσεις που χρησιμεύουν ως τροφή για τα φύκια. Μικροσκοπικοί οργανισμοί που ονομάζονται ζωοπλαγκτόν τρώνε τα φύκια. Τα μικρά ψάρια καταναλώνουν το ζωοπλαγκτόν. Έπειτα τα μεγάλα ψάρια τρώνε τα μικρά ψάρια. Όταν πεθάνουν τα μεγάλα ψάρια, τα αερόβια μικρόβια αρχίζουν τον κύκλο από την αρχή. Αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα και στα φυσικά απορρίμματα, όπως είναι τα νεκρά ψάρια, και στο μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων που ρίχνει ο άνθρωπος στο νερό.
Αλλά τι γίνεται όταν οι βιομηχανίες εκφορτώνουν στον ποταμό υπερβολικές ποσότητες απορριμμάτων; Αυτό αναγκάζει τα αερόβια μικρόβια να εργάζωνται υπερβολικά στην προσπάθειά τους να μετατρέψουν τα απορρίμματα είτε σε τροφή είτε σε άλλες ουσίες αβλαβείς για τις μορφές ζωής που υπάρχουν στα νερά. Λόγω του υπερβολικού φόρτου αυτά τα μικρόβια χρησιμοποιούν περισσότερο οξυγόνο απ’ όσο επιστρέφει στον ποταμό με τους φυσικούς τρόπους. Επί πλέον, δεκάδες τόννοι απορριμμάτων που καταπίνει ο Ρήνος καθημερινώς, είναι χημικές ενώσεις που τα μικρόβια δεν μπορούν ν’ αποσυνθέσουν. Εξ αιτίας αυτών των παραγόντων, αρχίζει η κατάρριψις του κύκλου αυτοκαθαρισμού. Τα νερά γίνονται όλο και πιο βρώμικα, τα ζώα και τα φυτά πεθαίνουν.
Δυστυχώς, αυτή ήταν η τύχη του Ρήνου για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Παραδείγματος χάριν, στο Λουντβιχσάφεν στον Ρήνο βρίσκεται το μεγαλύτερο χημικό εργοστάσιο της Ευρώπης. Σύμφωνα με δικά του στοιχεία, στη διάρκεια του 1973, αυτό το εργοστάσιο απέβαλε περίπου 314 εκατομμύρια κυβικές γυάρδες (240 εκατομμύρια κυβικά μέτρα) βιομηχανικά κατάλοιπα. Τώρα αυτή η ποσότης αυξήθηκε σχεδόν σε 334 εκατομμύρια κυβικές γυάρδες (255 εκατομμύρια κυβικά μέτρα). Επί πλέον, ο Ρήνος μεταφέρει καθημερινώς στον ωκεανό τρεις τόννους αρσενικού, 992 πάουντς (450 χιλιόγραμμα) υδραργύρου, 60.000 τόννους αλάτων από τα ορυχεία ανθρακικού καλίου και τεράστιες ποσότητες άλλων δηλητηριωδών υλών.
Μερικές Προσπάθειες Εξυγιάνσεως
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη να καταπολεμηθή η μόλυνσις του Ρήνου. Σχεδόν 20 εκατομμύρια άνθρωποι παίρνουν το πόσιμο νερό τους απ’ αυτό το ποτάμι (αφού φιλτραρισθή το νερό) και οι βιομηχανίες παίρνουν περίπου αλλά 20 δισεκατομμύρια κυβικές γυάρδες ετησίως (15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) νερού κατ’ ευθείαν από τον Ρήνο. Υπάρχει κάποιος τρόπος να βελτιωθή η καθαρότης αυτού του νερού;
Μερικά καλά αποτελέσματα προέκυψαν από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των απορριμμάτων. Αυτές οι εγκαταστάσεις επεξεργάζονται τα απορρίμματα πριν αποβληθούν στον ποταμό. Σ’ ένα στάδιο της επεξεργασίας τα απορρίμματα διοχετεύονται μέσα σε «αγωγούς καθαρισμού» που επιτρέπουν στις βαρειές ανόργανες ύλες, όπως είναι η άμμος και τα χαλίκια, να κατακάθωνται.
Κατόπιν τα απορρίμματα κατευθύνονται σε μια μεγάλη δεξαμενή όπου διοχετεύεται αέρας. Αυτός κάνει τα αερόβια μικρόβια ν’ αναπτύσσωνται γρήγορα. Στη συνέχεια, το μίγμα εισέρχεται στη δεξαμενή αερισμού, όπου εισάγεται περισσότερος πεπιεσμένος αέρας. Σ’ αυτό το στάδιο προστίθεται «ενεργός βούρκος,» δηλαδή στερεά κατάλοιπα από προηγούμενα επεξεργασμένα απορρίμματα. Αυτές οι ουσίες περιέχουν ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες αεροβίων μικροβίων τα οποία «χωνεύουν» τα στερεά κατάλοιπα που αιωρούνται στο βρώμικο νερό.
Στο επόμενο στάδιο το μίγμα πηγαίνει σε μια δεξαμενή διυλίσεως όπου τα χωνευμένα στερεά κατακάθονται στον πυθμένα. Αυτά τα στερεά που είναι γεμάτα από αερόβια μικρόβια, αποτελούν τον ενεργό βούρκο, ο οποίος απομακρύνεται από τον πυθμένα της δεξαμενής διυλίσεως. Το υγρό που ρέει έξω απ’ αυτή τη δεξαμενή υφίσταται κατόπιν χημική επεξεργασία για ν’ απομακρυνθούν τα επικίνδυνα μικρόβια που ίσως υπάρχουν. Έπειτα απ’ αυτό, μπορεί να μεταφερθή πάλι στον ποταμό χωρίς να προξενή μόλυνσι. Όπως αναφέραμε πιο πάνω, μια ποσότης ενεργού βούρκου που απομακρύνεται από τη δεξαμενή διυλίσεως προστίθεται στη δεξαμενή αερισμού για να επισπεύση την αποσύνθεσι άλλων φορτίων απορριμμάτων.
Μια άλλη διαδικασία επεξεργασίας απορριμμάτων περιλαμβάνει αυτό που μερικοί ονομάζουν ‘το φίλτρο που στάζει.’ Σ’ αυτή τη διαδικασία, τα βρώμικα νερά που έρχονται από τη δεξαμενή περνούν από ένα φίλτρο που αποτελείται από πέτρα ή σκωρία. Αυτό το φίλτρο δεν ενεργεί σαν διηθητήριον. Αντιθέτως, προμηθεύει μια επιφάνεια όπου μπορούν να ευδοκιμήσουν τα αερόβια μικρόβια. Καθώς τα απορρίμματα περνούν από το φίλτρο, τα μικρόβια αποσυνθέτουν τα οργανικά στοιχεία.
Εμπόδια που Παρακωλύουν την Πρόοδο
Κανείς δεν περιμένει ότι αυτές οι μέθοδοι επεξεργασίας των απορριμμάτων θα αποκαταστήσουν τον Ρήνο στην αρχική του καθαρότητα. Η εξυγίανσις των απορριμμάτων 100 τοις εκατό θα ήταν φοβερά δαπανηρή και γι’ αυτό ούτε τη σκέπτονται καν. Έτσι, η εγκατάστασις επεξεργασίας των απορριμμάτων των χημικών εργοστασίων του Λουντβιχσάφεν, καθαρίζει μερικώς μόνο τα απορρίμματα. Και όμως η κατασκευή της εγκαταστάσεως στοίχισε 450 εκατομμύρια μάρκα.a Χρειάζονται επίσης άλλα 70 εκατομμύρια μάρκα τον χρόνο για συντήρησι, ενώ η κατανάλωσις ενεργείας ισοδυναμεί με την κατανάλωσι ενεργείας μιας πόλεως 50.000 κατοίκων.
Μολονότι το πλεόνασμα του ενεργού βούρκου μπορεί να χρησιμεύση σαν λίπασμα, η διάθεσίς του απαιτεί επιπρόσθετα έξοδα. Ελάχιστοι εγκρίνουν πιθανώς τη δαπάνη που είναι αναγκαία για εκτεταμένη επεξεργασία των απορριμμάτων.
Και τι θα λεχθή για την καθημερινή αποβολή δεκάδων χιλιάδων τόννων χημικών καταλοίπων που δεν μπορούν ν’ αποσυντεθούν βιολογικώς; Μερικά κατάλοιπα είναι ιδιαιτέρως ενοχλητικά. Δημιουργούν βουνά από αφρό που επικάθονται στα νερά επί μεγάλα χρονικά διαστήματα. Και μολονότι ο αφρός εξαφανίζεται τελικά, τα δηλητηριώδη κατάλοιπα παραμένουν. Το πετρέλαιο είναι μια ακόμη πηγή μολύνσεως. Όταν εισέλθη στο νερό, είναι δύσκολο ν’ απομακρυνθή. Μερικές φορές αναμιγνύεται με το πόσιμο νερό και το αχρηστεύει.
Λόγω των μεγάλων δαπανών και άλλων προβλημάτων, πολλοί πιστεύουν ότι ο καλύτερος τρόπος για τον περιορισμό της μολύνσεως του Ρήνου, είναι η περικοπή των μολυσμένων απορριμμάτων που αποβάλλονται σ’ αυτόν. Αλλά υπάρχουν λίγες ελπίδες θετικής προόδου προς αυτή την κατεύθυνσι. Γιατί; Επειδή θ’ απαιτούσε να υποβιβάσουν πολλοί τον τρόπο της ζωής των. Δυστυχώς, οι περισσότεροι θα προτιμούσαν να υφίστανται το μολυσμένο νερό παρά να χάσουν τις σύγχρονες ανέσεις που προσφέρει η βιομηχανία. Επί πλέον, οι έμποροι που θεωρούν το εμπορικό κέρδος ως τον πιο σημαντικό σκοπό της ζωής, είναι βέβαιον ότι θα εναντιωθούν στις προσπάθειες για την ελάττωσι της βιομηχανικής παραγωγής.
Η μόλυνσις του Ρήνου είναι μια ακόμη απόδειξις της ανθρώπινης ιδιοτελείας και απληστίας. Η λύσις σ’ αυτό καθώς και σε άλλα παγκόσμια προβλήματα, μπορεί να έλθη μόνον από το χέρι του Παντοδυνάμου Θεού, όταν ‘θα διαφθείρη τους διαφθείροντας την γην.’—Αποκάλ. 11:18.
[Υποσημειώσεις]
a Το μάρκο της Δυτικής Γερμανίας ισοδυναμεί τώρα με 39 σεντς (15,37 δρχ.).
[Χάρτης στη σελίδα 20]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΚΑΤΩ ΧΩΡΑΙ
ΒΕΛΓΙΟ
ΔΥΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Ποταμός Ρήνος
ΛΙΧΤΕΝΣΤΑΪΝ
ΕΛΒΕΤΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ