Η Ζωή του Σκίουρου Είναι Πολυάσχολη
ΟΙ σκίουροι είναι πολυάσχολα μικρά πλάσματα που φαίνονται ότι είναι διαρκώς σε κίνησι. Τη μια στιγμή τους βλέπετε, την άλλη εξαφανίζονται. Αλλά ίσως το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του κοινού σκίουρου των δένδρων είναι η μεγάλη φουντωτή ουρά του.
Μάλιστα, το ίδιο όνομα «σκίουρος» εφιστά την προσοχή σ’ αυτή την απόφυσι. Το βιβλίο Η Προέλευσις των λέξεων του Βίλφρεντ Φουνκ, μας λέγει ότι η Αγγλική ονομασία αυτού του πλάσματος προέρχεται «από την Ελληνική λέξι σκίουρος, ‘σκιερή ουρά,’ από τις λέξεις σκιά και ουρά.» Και προσθέτει: «Αφού η ουρά αποτελεί το ένα τρίτο του σκίουρου, ο όρος ‘σκίουρος’ φαίνεται ότι είναι το ακριβές όνομα!»—Σ. 197.
Η οικογένεια του σκίουρου είναι διαδεδομένη και συναντάται στην Ευρώπη, στην Ασία, στην Αφρική και στη Βόρειο και Νότιο Αμερική. Ο πιο κοινός σκίουρος των δένδρων είναι ο γκρίζος σκίουρος της Βορείου Αμερικής και ο κόκκινος σκίουρος που κατοικεί στην Ευρώπη και Ασία.
Η ουρά του σκίουρου είναι ένα πολύ χρήσιμο όργανο. Όταν αυτό το πλάσμα, με τα πόδια που εκτείνονται εμπρός, κάνη τα τεράστια πηδήματα του από τα κλαδιά του ενός δένδρου στα κλαδιά ενός άλλου δένδρου, η ουρά τον βοηθεί να κρατά ισορροπία. Αν βρεθή αντιμέτωπος με κάποιο εχθρό, ο σκίουρος μπορεί να χρησιμοποιήση την ουρά του σαν ασπίδα. Όταν πέφτη η θερμοκρασία, η ουρά χρησιμεύει σαν σκέπασμα. Η ουρά μπορεί επίσης να χρησιμεύση σαν ομπρέλλα καθώς ανυψώνεται πάνω από την πλάτη του ζώου στη διάρκεια μιας καταιγίδας.
Οι σκίουροι είναι περίφημοι άλτες και μπορούν να πέσουν από μεγάλα ύψη χωρίς να πάθουν τίποτε. Μ’ ένα πήδημα, ο σκίουρος μπορεί να πηδήση από το έδαφος σε ύψος τριών ή τεσσάρων ποδών (0.90 ως 1,20 μέτρα περίπου) στον κορμό του δένδρου κι ύστερα να εξαφανισθή. Μερικές φορές ο σκίουρος μπορεί να πηδήση σε κάποιο σάπιο κλαδί και να πέση. Σαν αλεξίπτωτο, η ουρά θα επιβραδύνη την πτώσι του ζώου. Μάλιστα, χάρις στη μεγάλη, φουντωτή ουρά, ο σκίουρος μπορεί να πέση από ύψος εκατοντάδων ποδών κι ύστερα να εξαφανισθή σαν αστραπή.
Επίσης, η ικανότης του σκίουρου να πέφτη από μεγάλο ύψος χωρίς να παθαίνη βλάβη, έχει σημασία για τη διάσωσί του. Αν πιέζεται από κάποιον εχθρό, ο σκίουρος μπορεί εσκεμμένα να πέση στο έδαφος και να εξαφανισθή στα χαμόκλαδα για ασφάλεια.
Αυτά τα πλάσματα με τη φουντωτή ουρά έχουν επίσης κι άλλους τρόπους ν’ αντιμετωπίσουν τους παρείσακτους. Στην αρχή, το ζώο μπορεί να καταφύγη σε θορυβώδεις κραυγές. Αν αυτό δεν έχη αποτέλεσμα, μπορεί γρήγορα να στρίψη στην άλλη πλευρά του κορμού ή του κλάδου του δένδρου κι έτσι να έχη ανάμεσα στο σώμα του και στον ανεπιθύμητο επισκέπτη τον κορμό του δένδρου. Αν κι αυτό δεν είναι αρκετό, ο σκίουρος μπορεί να δραπετεύση γρήγορα σε μεγαλύτερα ύψη. Έχει έτοιμο επίσης και το ‘καμουφλάζ.’ Όταν παραμένη ακίνητος, ο γκρίζος σκίουρος μπορεί να φαίνεται σαν τμήμα του κορμού ή του κλάδου του δένδρου. Σε περίπτωσι που απειλούνται τα μικρά από κάποιο αρπακτικό πουλί, η μητέρα σκίουρος μπορεί να σηκωθή στα πίσω της πόδια και να ορμήση στον επιτιθέμενο.
Οι σκίουροι είναι γνωστοί για το ότι αποθηκεύουν τρόφιμα. Μεταφέροντας ένα καρύδι με το στόμα του, ο σκίουρος μπορεί να σκάψη μια τρύπα με τα μπροστινά του πόδια, ν’ αποθηκεύση το καρύδι κι ύστερα να το σκεπάση με χώμα. Σύμφωνα με υπολογισμούς, ο γκρίζος σκίουρος χρειάζεται επτά λεπτά για να θάψη δέκα καρυδιά. Ένας σκίουρος μπορεί να κρύψη 10.000 καρύδια σε περίοδο τριών μηνών. Πολλά απ’ αυτά τα καρύδια που δεν ξεθάβονται για να φαγωθούν, φυτρώνουν. Έτσι ο σκίουρος συμβάλλει πολύ στην αναπαραγωγή των δένδρων.
Ακόμη και όταν το έδαφος καλύπτεται από χιόνι, βάθους ενός ποδός (30 εκατοστών) ή περισσότερο, οι σκίουροι δεν φαίνεται ότι δυσκολεύονται να βρουν τα καρύδια που έχουν θάψει. Τι τους δίνει αυτή την ικανότητα; Πιστεύεται ότι ο πρωταρχικός παράγων είναι η οξεία αίσθησις της οσφρήσεως.
Οι κόκκινοι σκίουροι αποθηκεύουν με ζήλο τις κουκουνάρες των πεύκων. Ένας σκίουρος μπορεί να κόψη πάνω από εκατό κουκουνάρες σε μια μόλις ώρα. Ύστερα τις συσσωρεύει και τις σκεπάζει με φύλλα ή τις κρύβει στην κουφάλα κάποιου δένδρου. Ένας κόκκινος σκίουρος μπορεί ν’ αποθηκεύση συνολικά περίπου τρία μέχρι δέκα μπούσελς (1 ως 3,5 εκατόλιτρα) κουκουνάρες πεύκων.
Πράγματι, εκτός του ότι είναι ευχάριστα όμορφοι, οι σκίουροι είναι και πολυάσχολοι εργάτες. Την επόμενη φορά που θα δήτε αυτά τα χαριτωμένα πλάσματα να χοροπηδούν, θυμηθήτε ότι παρέχουν πολύτιμη υπηρεσία φυτεύοντας δένδρα.