Γενετική Μηχανική—Θα Βελτιώση την Ανθρώπινη Φυλή;

ΠΟΛΛΕΣ συζητήσεις γίνονται γύρω από τις νέες ανακαλύψεις στον τομέα της γενετικής. Από τότε που κατασκευάσθηκαν ισχυρά μικροσκόπια που δίνουν στον άνθρωπο τη δυνατότητα να εισδύη βαθύτερα στον κόσμο της μονάδος της ζωής, στο κύτταρο, και να βλέπη χαρακτηριστικά που προηγουμένως αγνοούσε και αυτή την ύπαρξί τους, μερικοί ερευνητές και συγγραφείς διατυπώνουν θεωρίες που λέγουν ότι οι άνθρωποι ίσως μπορέσουν να ανακαλύψουν τον πλήρη γενετικό κώδικα, ακόμη και το «μυστικό της ζωής.» Προχωρώντας ακόμη περισσότερο σε υποθέσεις, προβλέπουν ότι, με χειρισμούς γενετικής, θα μπορέσουν να θεραπεύσουν κληρονομικές ασθένειες και ελαττώματα και, πιθανώς, να κάμουν μια φυλή με ανώτερα σώματα και διάνοιες.

Μερικά βήματα έχουν γίνει πράγματι σε πολύ απλές μορφές ζωής μέσω γενετικής παρεμβολής. Αλλά οι επιστήμονες παραδέχονται σχεδόν ομόφωνα ότι απέχουν πάρα πολύ από το να μπορούν να χειρίζωνται τα γονίδια του ανθρωπίνου κυττάρου έτσι ώστε να μπορούν να διορθώνουν τις ατέλειες. Ας εξετάσωμε μερικά από τα πράγματα που έχουν γίνει.

Κλάδωσις

Η λέξις «κλάδος» στη βιολογία σημαίνει μια ομάδα οργανισμών που παράγονται χωρίς σεξουαλική ένωσι, από ένα μόνο πρόγονο. Στη φύσι οι κλάδοι βρίσκονται σε οργανισμούς με ικανότητα αναπαραγωγής χωρίς σεξουαλική ένωσι, δηλαδή σε ωρισμένα φυτά και βακτηρίδια. Ο απόγονος κληρονομεί τα γονίδια του από ένα γονέα. Συνεπώς όλα τα άτομα ενός κλάδου είναι γενετικώς όμοια. Τεχνητή κλάδωσις, δηλαδή, δημιουργία ‘κλάδων,’ έχει γίνει με ζώα που αναπαράγονται σεξουαλικώς, όπως οι αχινοί της θάλασσας, οι σαλαμάνδρες και οι βάτραχοι. Το ωοκύτταρο αποπυρηνούται, δηλαδή, απομακρύνεται ο πυρήνας και αντικαθίσταται με τον πυρήνα από το σωματικό κύτταρο ενός ζώου του ιδίου είδους. Αλλά σε κάθε περίπτωσι, ο πυρήνας που λαμβάνεται από το κύτταρο του σώματος του ζώου και εισάγεται στο ωάριο ενός άλλου, πρέπει να ληφθή κατά το πολύ πρώιμο στάδιο σε όλες, εκτός από τις εξαιρετικά απλές μορφές της ζωής. Αυτό συμβαίνει διότι, λίγο αργότερα, κι ωστόσο στο πρώιμο ακόμη στάδιο της αναπτύξεως του εμβρύου, τα κύτταρα διαφοροποιούνται ή εξειδικεύονται και δεν χρησιμεύουν στην παραγωγή μέσω κλαδώσεως ενός εντελώς νέου ατόμου. Γιατί; Λόγω του ότι, μολονότι κάθε σωματικό κύτταρο έχει πλήρη δύναμι χρωμοσωμάτων, το διαφοροποιημένο κύτταρο δεν μπορεί να λειτουργήση σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτό συμβαίνει επειδή ο γενετικός κώδικας στα χρωμοσώματά του θα εργασθή μόνο για το μέρος του σώματος, που το κύτταρο έχει εξειδικευθή να εξυπηρετήση. Όταν τοποθετηθή στο αποπυρηνωμένο ωάριο, η προσπάθεια παραγωγής μέσω κλαδώσεως θα αποτύχη. Ο Μονρόε Γ. Στρικμπέργκερ, του Πανεπιστημίου του Σαιν Λούις, γράφει για την κλάδωσι στο βιβλίο του Γενετική τα εξής:

«Τα κύτταρα των πρώιμων εμβρύων των αχινών, επί παραδείγματι, μπορούν να απομονωθούν από τα άλλα στα στάδια των δύο και τεσσάρων κυττάρων και, ωστόσο, ν’ αναπτυχθούν σε πλήρη έμβρυα. Ο Σπέμαν έδειξε ότι στις σαλαμάνδρες, ένα μοναδικό κύτταρο στο εμβρυώδες στάδιο των 16 κυττάρων, θα μπορούσε να παραγάγη ολόκληρο έμβρυο. Πιο πρόσφατα πειράματα των Μπριγκς και Κινγκ, έδειξαν ότι μερικοί πυρήνες από τα βλαστιδιακά και γαστριδιακά [πολύ πρώιμα] στάδια των εμβρύων βατράχων (Rana pipiens) είναι αρκετά ικανά να παραγάγουν πλήρες έμβρυο όταν μεταμοσχευθούν σε αποπυρηνωμένο ωάριο. Στον Xenopus laevis, τον Αφρικανικό νυχάτο βάτραχο, ο Γκόρντον έδειξε ότι τουλάχιστον 20 τοις εκατό των εντερικών κυττάρων των γυρίνων, μπορούν να μεταμοσχευθούν και να παραγάγουν λειτουργικούς μυς και νευροκύτταρα. Επίσης, μερικά απ’ αυτά τα εντερικά κύτταρα, μπορούν ακόμη και να παραγάγουν ένα πλήρως βιώσιμο έμβρυο. Ο Στιούαρντ διεπίστωσε, προκειμένου περί φυτών, ότι μεμονωμένα κύτταρα από ρίζες καρώτου μπορούν, με κατάλληλη διάθρεψι, να αναγκασθούν να διαφοροποιηθούν σε πλήρη φυτά καρώτου. Ο Χάντορν έδειξε ότι στα Δροσόφιλα [μύγα του ξυδιού] επί παραδείγματι, οι εμβρυώδεις δίσκοι της νύμφης που κανονικά θα εξελίσσοντο σε γενετικό φυτό, ύστερα από πολλές επιτυχείς μεταμοσχεύσεις, αναπτύσσονται κάλλιστα σε διαφορετικούς ιστούς, περιλαμβανομένων μερών της κεφαλής, του θώρακος, των κνημών και των φτερών.»

Προσέξτε στα σχόλια του Στρικμπέργκερ ότι, για να γίνη επιτυχής κλάδωσις, οι πυρήνες πρέπει να ληφθούν από τον αχινό, μόνον όταν βρίσκωνται στο στάδιο των δύο ή τεσσάρων κυττάρων και από το έμβρυο της σαλαμάνδρας όταν αποτελήται μόνον από 16 κύτταρα—που είναι ακόμη πολύ μικροσκοπικό. Από τα έμβρυα του βατράχου ο πυρήνας πρέπει να ληφθή στο βλαστιδιακό και γαστριδιακό στάδιο (σ’ αυτό το σημείο δεν είναι διακεκριμένη καμμιά ομοιότης ή σχηματισμός του πλάσματος). Τα κύτταρα σ’ αυτά τα στάδια σύντομα μετά τη σύλληψι, πρέπει να χρησιμοποιηθούν επειδή, όταν διαφοροποιηθή ένα κύτταρο και αρχίζη να κάνη το εξειδικευμένο έργο του σ’ ένα ωρισμένο μέρος του σώματος, δεν θα εξυπηρετήση όπως τα νεώτερα κύτταρα, ούτε θα είναι αρκετά ευέλικτο για να παραγάγη όλα τα μέρη του πλάσματος, στην προκειμένη περίπτωσι του βατράχου. Σε μια ποικιλία βατράχων στον Xenopus laevis, ένα πολύ μικρό ποσοστό εντερικών κυττάρων του γυρίνου, ίσως να παραγάγη ένα πλήρες έμβρυο που να επιζήση. (Γυρίνος είναι μια πρώιμη, ανώριμη μορφή βατράχου). Στην περίπτωσι των Δροσοφίλων, της μύγας του ξυδιού ή «μύγας των φρούτων,» γενετικός ιστός από εμβρυώδεις δίσκους της νύμφης (πρώιμο στάδιο σε μορφή κάμπιας), μόνο με επιτυχείς μεταμοσχεύσεις θα αναπτυχθή σε άλλους ιστούς με τους οποίους συνδέεται δια της μεταμοσχεύσεως, αλλά όχι σε πλήρη έμβρυα.

Όσον αφορά την κλάδωσι σε ανθρώπους, οι βιολόγοι δεν ισχυρίζονται ότι μπορεί να επιτευχθή ή ότι έχουν κάνει κάποιο βήμα προς αυτό. Μερικά απληροφόρητα άτομα, προφανώς για να εντυπωσιάσουν, οραματίζονται πληθυσμούς ανθρώπων που θα έχουν παραχθή μέσω κλαδώσεων και θα κατευθύνωνται από μηχανικούς της γενετικής και στους οποίους θα υπάρχουν μόνο τα πιο επιθυμητά χαρακτηριστικά της προσωπικότητος. Μερικοί πλάθουν θεωρίες ότι άτομα όπως ο Αϊνστάιν—τέρατα ευφυΐας—ή μεγάλοι αθλητές—θα μπορούσαν να παραχθούν μέσω κλαδώσεως. Αλλά σημειώστε ότι ακόμη και στον ταπεινό αχινό ή τη σαλαμάνδρα, τα κύτταρα πρέπει να ληφθούν στο βλαστιδιακό ή γαστριδιακό στάδιο—σε πάρα πολύ πρώιμα στάδια του εμβρύου, για να γίνη επιτυχής κλάδωσις. Ποιος θα μπορούσε να γνωρίζη, στο βλαστιδιακό ή γαστριδιακό στάδιο του σχηματισμού ενός παιδιού αν αυτό θα έφθανε να έχη ευφυΐα «τύπου Αϊνστάιν»; Σ’ αυτό το πρώιμο στάδιο της αναπτύξεως δεν υπάρχει καν ομοιότης ανθρωπίνης μορφής και είναι αδύνατον να γνωρίζωμε τότε αν το άτομο θα είναι υγιές και ευφυές ή ελαττωματικό, ηλίθιο και κατωτάτης ποιότητος.

Η Αντιλογία γύρω από τη Γενετική Μηχανική

Μεγάλη αναλογία έχει δημιουργηθή γύρω από τη «γενετική μηχανική.» Μερικοί την υποστηρίζουν, λέγοντας ότι, με τον καιρό, οι επιστήμονες ίσως μπορέσουν να απομακρύνουν από το κύτταρο ωρισμένα τμήματα του χρωμοσώματος που περιέχει ελαττωματικά γονίδια και να τα αντικαταστήσουν, «επισκευάζοντας» έτσι το κύτταρο. Αυτό, ελπίζουν, θα εμπόδιζε τους γονείς να μεταβιβάσουν στα παιδιά γενετικώς μεταδοτικές ασθένειες. Στο τωρινό στάδιο αυτής της νέας πειραματικής διαδικασίας, τέτοιος χειρισμός του ανθρωπίνου κυττάρου είναι εντελώς αδύνατος. Γιατί;

Οι βιολόγοι γνωρίζουν πάρα πολύ λίγα για το ποιο χρωμόσωμα και ιδιαίτερα ποιο γονίδιο (ή γονίδια) σ’ ένα κύτταρο έχει σχέσι με τον σχηματισμό ενός συγκεκριμένου χαρακτηριστικού. Επίσης, το ανθρώπινο κύτταρο είναι απείρως πολυπλοκώτερο από τα κύτταρα του βατράχου και οι επιστήμονες είναι προς το παρόν ανίκανοι, ν’ ανιχνεύσουν το ανθρώπινο κύτταρο μ’ αυτό τον τρόπο, επειδή μια τέτοια ανίχνευσις θα μπορούσε εύκολα να θανατώση το κύτταρο. Αυτό, αναμφιβόλως, είναι ένα χαρακτηριστικό «ασφαλείας» που ενσωματώθηκε από τον Δημιουργό, έτσι ώστε, ένα κύτταρο, ή ακόμη και ένα χρωμόσωμα να πεθαίνη όταν υποστή σοβαρή βλάβη. Αυτό το χαρακτηριστικό «ασφαλείας» εμποδίζει την περαιτέρω ανάπτυξι του εμβρύου και τη γέννησι. Διαφορετικά, θα εγεννώντο πολύ περισσότερα βρέφη με σοβαρές δυσμορφίες ή ελαττωματική διανοητική κατάστασι.

Αυτό τον καιρό, η γενετική μηχανική έχει συγκεντρωθή, σε μεγάλο βαθμό, στην παραγωγή ωρισμένων αναγκαίων ουσιών, όπως η ινσουλίνη, και στην ανίχνευσι γενετικών ασθενειών στα ανθρώπινα έμβρυα. Πολλή από την εργασία των επιστημόνων συγκεντρώνεται στον χειρισμό των βακτηριδίων. Αλλ’ ακόμη και εδώ, υπάρχουν μεγάλοι φόβοι. Επίσης, λόγω της μεγάλης ελλείψεως γνώσεων γύρω από τους οργανισμούς που περιλαμβάνονται στο ζήτημα, οι επιστήμονες, οι ειδικοί σε θέματα υγείας και άλλα αρμόδια άτομα εμπλέκονται σε πολύπλοκες επιχειρηματολογίες ως προς τους περιορισμούς που πρέπει να τεθούν στις προσπάθειες της γενετικής μηχανικής, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ευμετάβλητα βακτηρίδια.

Μια άλλη πλευρά του γενετικού έλεγχου, αποτελεί η ραδιενεργός θεραπεία των εντόμων. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης της 17ης Μαΐου 1978, ανεφέροντο στις προσπάθειες επιστημόνων του Πανεπιστημίου τον Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας, να βομβαρδίσουν κουνούπια με μη θανατηφόρο ακτινοβολία Κοβαλτίου 60, για να διασπάσουν και να μεταφέρουν σε άλλο μέρος το γενετικό τους υλικό. Ο σκοπός είναι να δημιουργήσουν ένα γένος κουνουπιών που να έχουν ανοσία σε ωρισμένους ιούς που προξενούν φλεγμονή του εγκεφάλου (εγκεφαλίτις). Σχεδιάζουν να ελευθερώσουν αποικίες τέτοιων κουνουπιών που έχουν ανοσία με την ελπίδα ότι «ζευγαρώνοντας με τον φυσιολογικό πληθυσμό κουνουπιών της περιοχής, το απηλλαγμένο από εγκεφαλίτιδα χαρακτηριστικό θα μεταβιβασθή σε αρκετούς απογόνους για να εξαφανίση ως φορέα ασθενείας ολόκληρο τον πληθυσμό των κουνουπιών.» Μια άλλη τεχνική στην καταπολέμησι ασθενειών είναι η εξαπόλυσις στείρων κουνουπιών. Αν αρκετά θηλυκά ζευγαρώνουν με στείρα αρσενικά, ο γενικός πληθυσμός θα ελαττώνετο, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο μολύνσεως των ανθρώπων.

Ο Δρ Ουίλλιαμ Σ. Ρηβς, ένας από τους πειραματιστές αυτού του προγράμματος, εξεφράσθη με αμφιβολία για την αποτελεσματικότητα αυτών των προσπαθειών, λέγοντας: «Μερικές φορές, ακόμη και στις καλά ανεπτυγμένες και αποτελεσματικές μεθόδους, η τύχη στρέφεται εναντίον σου. Μπορεί να εξαπολύσης εκατοντάδες χιλιάδες κουνούπια που χρειάσθηκαν τρία χρόνια για να αναπαραχθούν, μόνο για να τα δης να θανατώνωνται γρήγορα από ένα ισχυρό άνεμο ή από υπερβολική ζέστη, πριν μπορέσουν να ζευγαρώσουν.»

Ο Δρ Ρηβς συνέχισε: «Είχαμε καλά αποτελέσματα στο εργαστήριο και τους θαλάμους πειραμάτων, αλλά δεν μπορείς να είσαι βέβαιος ότι κάτι παρόμοιο θα συμβή και στο φυσικό περιβάλλον.»

Μια Καλύτερη Ελπίδα

Έτσι, η γενετική μηχανική προσφέρει ίσως μια πολύ μικρή ελπίδα να βοηθήση εκείνους που ζουν τώρα, και μια πολύ αμφισβητήσιμη ελπίδα, αν όχι καμμιά, για το μέλλον. Ασφαλώς, τέτοιες ισχνές προοπτικές δεν μπορούν να συγκριθούν με την ελπίδα της καλύτερης αιώνιας ζωής που επιφυλάσσει ο Δημιουργός στους ανθρώπους που τον αγαπούν. Ένας από τους αποστόλους του Ιησού Χριστού, ο Σίμων Πέτρος, έγραψε: «Κατά δε την υπόσχεσιν αυτού νέους ουρανούς και νέαν γην προσμένομεν, εν οις δικαιοσύνη κατοικεί.»—2 Πέτρ. 3:13.

Ο απόστολος Ιωάννης επίσης μίλησε γι’ αυτή την ελπίδα. Στο τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής—την Αποκάλυψι—κατέγραψε μια όρασι που του δόθηκε από τον Ιησού Χριστό. Ο Ιωάννης γράφει: «Είδον ουρανόν νέον και γην νέαν· . . . Και ήκουσα φωνήν μεγάλην εκ του ουρανού, λέγουσαν, Ιδού, η σκηνή του Θεού μετά των ανθρώπων, και θέλει σκηνώσει μετ’ αυτών, και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαοί αυτού, και αυτός ο Θεός θέλει είσθαι μετ’ αυτών Θεός αυτών· και θέλει εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον από των οφθαλμών αυτών, και ο θάνατος δεν θέλει υπάρχει πλέον, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θέλουσιν υπάρχει πλέον· διότι τα πρώτα παρήλθον.»—Αποκάλ. 21:1-4.

Έτσι, ο Δημιουργός, ο οποίος γνωρίζει ακριβώς τη λειτουργία των γονιδίων και όλων των άλλων στοιχείων του κυττάρου και του ανθρωπίνου σώματος, και ο οποίος ενδιαφέρεται από καρδιάς για την ανθρωπότητα, μας αποκαλύπτει, την πραγματική ελπίδα που υπάρχει, όχι απλώς για κείνους που θα γεννηθούν, αλλά και για όσους ζουν. Και υπόσχεται να βοηθήση εκείνους, στους οποίους κανένας επιστήμων, ακόμη και στα πιο τολμηρά του όνειρα, δεν δίνει καμμιά υπόσχεσι, δηλαδή εκείνους που έχουν πεθάνει. Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός είπε: «Μη θαυμάζετε τούτο· διότι έρχεται ώρα, καθ’ ην πάντες οι εν τοις μνημείοις θέλουσιν ακούσει την φωνήν αυτού, και θέλουσιν εξέλθει.»—Ιωάν. 5:28, 29.

Το Πρόβλημα των Γηρατειών

Η εξαφάνισις του θανάτου, σημαίνει επίσης και το τέλος των γηρατειών. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς τι είναι εκείνο που προξενεί τα γηρατειά. Μένουν κατάπληκτοι όταν βλέπουν τον τρόπο με τον οποίον διαιρούνται τα κύτταρα. Ο Λέοναρντ Χέυφλικ, μικροβιολόγος του Εργαστηρίου Ερευνών εις Μνήμην Μπρους Λυών, στο Ώκλαντ της Καλιφόρνιας, λέγει ότι ωρισμένα πειράματα φαίνεται να δείχνουν ότι υπάρχει μια «έμφυτη» διαδικασία γηρατειών και θανάτου στα κύτταρα όλης της ζωικής κτίσεως. Φυσιολογικά κύτταρα ανθρώπινου εμβρύου που καλλιεργήθηκαν σ’ ένα δοκιμαστικό σωλήνα στο εργαστήριο, διαπιστώθηκε ότι σταμάτησαν να διχοτομούνται ύστερα από 50 περίπου πληθυσμιακούς διπλασιασμούς (που δημιουργήθηκαν από ξεχωριστές διαιρέσεις των κυττάρων). Τα καρκινικά κύτταρα, που είναι αφύσικα, συνέχισαν να διαιρούνται. Στη διάρκεια του πληθυσμιακού διπλασιασμού, τα φυσιολογικά κύτταρα εκφυλίσθηκαν κάπως, έτσι ώστε στην πραγματική ζωή το άτομο θα γερνούσε πιθανώς και θα πέθαινε πριν να συμπληρωθούν οι 50 διπλασιασμοί. Αυτό εναρμονίζεται με την εξήγησι της Βίβλου ως προς την κληροδότησι της ατέλειας από τον προπάτορα του ανθρωπίνου γένους, τον Αδάμ.—Ρωμ. 5:12.

Επίσης, άλλες μελέτες έδειξαν ότι όλα τα θηλαστικά τείνουν ν’ ακολουθούν ένα ωρισμένο πρότυπο στη διάρκεια της ζωής τους. Το μήκος της ζωής φαίνεται να είναι σε άμεση αναλογία με το μέγεθος του σώματος, και αντιστρόφως ανάλογο με τους κτύπους της καρδιάς, και τον ρυθμό της αναπνοής. Η μικροσκοπική μυγαλή, επί παραδείγματι, ζη μια «γρήγορη,» αλλά σύντομη ζωή, και ο μεταβολισμός της με τις ταχύτατες καύσεις απαιτεί μεγάλες ποσότητες τροφής και ο ρυθμός της καρδιάς της και της αναπνοής της είναι επίσης πολύ γρήγορος. Στη ζωή του ελέφαντα που είναι πιο «αργή,» οι διαδικασίες είναι βραδύτερες και η ζωή πολύ μακρύτερη. Παραδόξως, όλως, το ανθρώπινο σώμα δεν ακολουθεί αυτό το πρότυπο. Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο απ’ όσο «θα ανεμένετο» να ζήσουν, σύμφωνα μ’ αυτό το πρότυπο. Ο Στέφεν Τζέυ Γκουλντ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Η.Π.Α. παρετήρησε: «Ο Χόμο Σάπιενς είναι ένα σημαντικά διαφορετικό θηλαστικό, με περισσότερους τρόπους εκτός από τη νοημοσύνη μόνο. Ζούμε περίπου τρεις φορές περισσότερο απ’ όσο τα θηλαστικά του μεγέθους του σώματός μας, αλλά αναπνέομε στην ‘ορθή’ αναλογία κι έτσι ζούμε για να αναπνέωμε περίπου τρεις φορές περισσότερο από τα μέσα θηλαστικά του μεγέθους του σώματός μας.»

Και πάλι, αυτή η φαινομενική ανωμαλία εξηγείται από τη Βίβλο, διότι δείχνει ότι τα ζώα δημιουργήθηκαν με περιορισμένη διάρκεια ζωής. Δεν συμβαίνει, ωστόσο, αυτό και με τους ανθρώπους. Το Βιβλικό υπόμνημα αποκαλύπτει ότι, στην αρχή της ιστορίας της ανθρώπινης φυλής, όταν οι άνθρωποι δεν ήσαν μακριά από την τελειότητα με την οποίαν είχαν πλασθή, οι άνθρωποι ζούσαν 700 μέχρι 900 χρόνια.—Γεν. 5:3-31.

Αν ένα άτομο πιστεύη τις αποδείξεις των αισθήσεών του που αποδεικνύουν ότι υπάρχει ένας Δημιουργός που έφερε σε ύπαρξι τους γαλαξίες, που κινούνται με εκπληκτική τάξι, και τη γη, με τα αναρίθμητα ζώντα πλάσματα, όλα αλλληλοεξαρτώμενα, τότε δεν του είναι δύσκολο να καταλάβη πώς ένας τέτοιος Δημιουργός μπορή να διατηρήση τη ζωή των ανθρώπων για πάντα. Εκείνος υπόσχεται να αποκαταστήση το ανθρώπινο γένος σε τέλεια ζωή μέσω της Βασιλικής κυβερνήσεως του Χριστού. Και όσο για τον Δημιουργό, εκείνος εκ των πραγμάτων μπορεί να γνωρίζη και να ελέγχη κάθε μόριο και κάθε βήμα των δραστηριοτήτων του κυττάρου. Όταν εξετάσωμε την αστρονομική ποσότητα ενεργείας που εκδηλώνεται στο σύμπαν κατανοούμε ότι δεν είναι καθόλου δύσκολο για Εκείνον στον οποίον ενυπάρχει απεριόριστη ενέργεια, να θεραπεύη κάθε γενετική ανωμαλία και να προμηθεύη ενέργεια για την απεριόριστη συνέχισι του κύκλου της ανθρωπίνης ζωής, τερματίζοντας τα γηρατειά και τον θάνατο, διότι, όπως είπε ο ψαλμωδός με προσευχή σ’ αυτόν: «Μετά σου είναι η πηγή της ζωής.»—Ψαλμός 36:9.