Χρειάζεται: Καλή Γνώσις Περί Θεού, Καλή Γνώσις των Άλλων, Καλή Γνώσις του Εαυτού Μας
«Θέλεις αγαπά Κύριον τον Θεόν σου. . . . Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν.»—Μάρκ. 12:30, 31.
ΠΡΕΠΕΙ να βλέπωμε τον εαυτό μας όπως πραγματικά είναι, πώς δημιουργηθήκαμε, τι η ιστορία αποκαλύπτει για μας. Ποια πορεία έχει αποδειχθή ότι είναι ωφέλιμη;
Είμαστε σαρκικοί αλλά έχομε επίσης μια πνευματική πλευρά. Πρέπει να είμαστε σαν τους ηδονιστές, φροντίζοντας πάντοτε για τη σάρκα; Ή σαν τους ασκητές, τιμωρώντας τη σάρκα για να εξυψώσωμε το πνεύμα;
Φυσικά, η Αγία Γραφή δεν ευνοεί τον ηδονισμό. Και σε αντίθεσι με τα παραδείγματα μερικών θρησκειών, η Αγία Γραφή δεν ευνοεί ούτε τον ασκητισμό: «Το οποία έχουσι φαινόμενον μόνο σοφίας εις εθελοθρησκείαν και ταπεινοφροσύνην και σκληραγωγίαν του σώματος, εις ουδεμίαν τιμήν έχοντα την ευχαρίστησιν της σαρκός.»—Κολ. 2:23.
Η Αγία Γραφή δεν ευνοεί τις υπερβολές, αλλά την ισορροπία και τη λογική. «Η επιείκεια [λογικότης σας ΜΝΚ],» λέγει, «ας γείνη γνωστή εις πάντας τους ανθρώπους.» (Φιλιππ. 4:5) Αν ικανοποιούμε υπερβολικά τη σάρκα, το πνεύμα πεινά. Αν γινώμαστε φανατικοί στην επιδίωξι των πνευματικών ζητημάτων, η σάρκα υποφέρει. Φροντίζετε τη σάρκα χωρίς να γίνεσθε υλιστικός. «Έχοντες δε διατροφάς και σκεπάσματα, ας αρκώμεθα εις ταύτα.» Η σάρκα είναι ουσιώδης, αλλά το πνεύμα είναι πολύ πιο ουσιώδες: «Το πνεύμα του ανθρώπου θέλει υποστηρίζει την αδυναμίαν αυτού· αλλά το κατατεθλιμμένον πνεύμα τις δύναται να υποφέρει;» Επομένως, είναι ζωτικό να είμεθα άγρυπνοι, ως προς τις ανάγκες του πνεύματος: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι [οι έχοντες συναίσθησιν της πνευματικής των ανάγκης, ΜΝΚ].»—1 Τιμ. 6:8· Παροιμ. 18:14· Ματθ. 5:3.
Είναι Ανάγκη να Αγαπάτε τον Εαυτόν Σας
Να αγαπάτε τον εαυτόν σας; Τα λόγια αυτά δεν μοιάζουν με τα λόγια της γενιάς του Εγώ; Όχι, διότι αυτή δεν είναι η εγωκεντρική αγάπη του μυθικού Νάρκισσου, η οποία απέκλειε τη δυνατότητα της αληθινής αγάπης προς τους άλλους. Στην πραγματικότητα, είναι ανάγκη ν’ αγαπάτε τον εαυτόν σας για να μπορέσετε να αγαπήσετε τους άλλους. Η σύγχρονη ψυχολογία το γνωρίζει αυτό, αλλά ήταν γνωστό 35 αιώνες πριν από την σημερινή ψυχολογία. Ο Μωυσής έγραψε στο εδάφιον Λευιτικόν 19:18: «Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν.» Πρέπει να αγαπάτε τον εαυτόν σας, και τον πλησίον σας όπως τον εαυτόν σας.
Πρέπει να αγαπούμε τον εαυτό μας με την έννοια να φρωντίζωμε για τον εαυτό μας, να τον σεβώμαστε, να έχωμε συναίσθησι της προσωπικής μας αξίας. Για να μπορέσουμε να το κάνωμε αυτό, πρέπει να ανταποκρινόμαστε σε ό,τι είναι ορθό στα μάτια του Θεού, σε ό,τι η κατάλληλα εκπαιδευμένη και ευαίσθητη συνείδησίς μας αναμένει από μας. Αν αποτύχωμε, δυσαρεστούμεθα με τον εαυτό μας και αισθανόμεθα ένοχοι και φταίχτες. Δυστυχείς λόγω αυτής της καταστάσεως, προσπαθούμε να επιρρίψωμε αυτό το φταίξιμο σε άλλους, και αυτό καταστρέφει τις σχέσεις μας μαζί τους.
Αυτό φαίνεται καθαρά στην περίπτωσι του Αδάμ και της Εύας. Ήξεραν ποιο ήταν το ορθό πράγμα που έπρεπε να κάνουν. Όταν έκαμαν το αντίθετο, κρύφθηκαν από τον Θεό επειδή αισθάνοντο ένοχοι. Όταν Εκείνος τους ήλεγξε, και οι δύο προσπάθησαν να μετατοπίσουν το φταίξιμο—ο Αδάμ στη σύζυγό του, και στον Θεό επειδή εκείνος του έδωσε τη γυναίκα· η Εύα έρριξε το δικό της φταίξιμο στον όφι. (Γεν. 3:12, 13) Ο Αδάμ δεν μπορούσε πια να αισθάνεται γνήσια αγάπη και σεβασμό για τον εαυτό του, και αυτό κατέστρεψε τη σχέσι του και με τη σύζυγό του και με τον Θεό. Η Εύα, επίσης, προσπάθησε να αποτινάξη την ευθύνη, για να καθαρισθή κι έτσι να σέβεται, τον εαυτόν της. Αλλά, στα άτομα των οποίων η συνείδησις δεν είναι τελείως καυτηριασμένη, η ενοχή δεν διαλύεται μ’ αυτό τον τρόπο. Μπορεί να προσπαθούμε, αλλά δεν εξαπατούμε τον εαυτό μας, και η εσωτερική μας δυσαρέσκεια παρεμβάλλεται στην αγάπη μας για τους άλλους. Είναι ανάγκη ν’ αγαπάτε τον εαυτό σας.
Είναι Ανάγκη να Αγαπάτε τους Άλλους
Η σύγχρονη ψυχολογία αναγνωρίζει, επίσης, αυτή την ανάγκη. Ο ψυχαναλυτής Γουίλλαρντ Γκέυλιν είπε τα εξής στο περιοδικό Ατλάντικ του Ιανουαρίου 1979:
«Δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πράγμα όπως η επιβίωσις του ατόμου. Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος εξ αιτίας της φροντίδος των άλλων ανθρωπίνων υπάρξεων, και χωρίς αυτή δεν επιζή. Ή αν η αγάπη και η φροντίδα παρέχωνται μόνο στοιχειωδώς, ο άνθρωπος μπορεί να επιζήση ως μια βιολογική οντότητα, χωρίς τις ιδιότητες του ανθρωπισμού που τον ανυψώνουν από το κοινό πλήθος των ζώων. Ακόμη κι όταν αναπτυχθή, αν σε κάποιο ζωτικό σημείο ένα άτομο σταματήση να επικοινωνή με το είδος του, μπορεί να αναδημιουργή στη φαντασία του τις κοινωνικές σχέσεις που τον διατηρούν για λίγο, αλλ’ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να υποβιβασθή σε ζώο.»
Ο ψυχαναλυτής Όττο Κέρνμπεργκ, στο τεύχος του Ιανουαρίου 1978 του περιοδικού Η Ψυχολογία Σήμερα, έλεγε τα εξής:
«Μολονότι όλα τα άλλα πράγματα είναι ίσα, υπάρχει κάτι που συμβαίνει σε κάποιον σε βαθειά σχέσι με κάποιον άλλο, το οποίο φέρνει μεγάλη ικανοποίησι στο άτομο. . . . Και όταν αυτό δεν μπορεί να επιτευχθή, αισθάνεται κανείς ένα κενό και μια χρόνια δυσαρέσκεια.»
Έχομε ανάγκη να μας αναγνωρίζουν οι άλλοι και να μας αποδέχωνται. Ο καλύτερος τρόπος για να παίρνωμε είναι να δίνωμε, όπως έδειξε ο Ιησούς: «Δίδετε και θέλει δοθή εις εσάς· μέτρον καλόν πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας. Διότι, με το αυτό μέτρον, με το οποίον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς.» (Λουκ. 6:38) Υπάρχει ευτυχία στο να παίρνη κανείς, αλλά περισσότερη ευτυχία υπάρχει στο να δίνη. Με το να δίνωμε την αγάπη μας, την ασκούμε και την αυξάνομε, μεγαλώνομε την ικανότητά μας και, ως ανταμοιβή, δρέπομε την αγάπη τους. Δείχνετε πρώτοι αγάπη στους άλλους, και αυτό θα έχη ως αποτέλεσμα να σας αγαπούν και εκείνοι. Αυτό καταδεικνύεται από την αγάπη που έδειξε ο Ιεχωβά σ’ εκείνους από το ανθρώπινο γένος οι οποίοι μπορούν να την εκτιμήσουν: «Ημείς αγαπώμεν αυτόν, διότι αυτός πρώτος ηγάπησεν ημάς.»—1 Ιωάν. 4:19· Πράξ. 20:35.
Τα μικρά παιδιά είναι ανάγκη να μαθαίνουν πόσο σπουδαίο είναι να αγαπούν τους άλλους. Η αξία του να παίζουν με άλλα παιδιά της ηλικίας τους είναι ότι τα διδάσκει ότι δεν μπορούν πάντοτε ν’ ακολουθούν τον δικό τους τρόπο, δεν μπορούν πάντοτε να κάνουν το δικό τους, δεν μπορούν πάντοτε να θέτουν πρώτα τον εαυτό τους. Τα μικρά παιδιά έχουν την τάσι ν’ απαιτούν να γίνεται το δικό τους, αλλά σύντομα μαθαίνουν ότι το τίμημα της συντροφιάς είναι ότι, και οι άλλοι πρέπει με τη σειρά τους να είναι πρώτοι. Οι ‘εγωπρωτιστές’ στο τέλος μένουν μόνοι τους.
Είναι Ανάγκη ν’ Αγαπάτε τον Θεό
Δεν είμαστε τίποτα αν συγκριθούμε με το μέγεθος της γης, η οποία είναι μηδαμινή αν συγκριθή με τον ήλιο μας, ο οποίος είναι ένα μικρό αστέρι ανάμεσα στα δισεκατομμύρια του Γαλαξία μας. Ο δικός μας Γαλαξίας είναι ένας μόνο από τα δισεκατομμύρια που υπάρχουν στο σύμπαν. Στην απεραντωσύνη του σύμπαντος, είμαστε μικροσκοπικοί και εντελώς ασήμαντοι—εκτός αν ο Θεός, ο οποίος έφτιαξε το σύμπαν κι εμάς, φροντίζη για μας, έχη ένα σκοπό για μας. Πράγματι, έχει και μόνο γι’ αυτόν τον λόγο η ζωή μας μπορεί να έχη σκοπό και νόημα. Μας αγαπά· είναι ανάγκη να τον αγαπούμε κι εμείς. Αυτό είναι ένα σημείο που τονίζεται επανειλημμένως στην Αγία Γραφή. Μια θρησκευτική συγγραφεύς, η Λέσλη Κ. Ταρρ, αντιπαρέταξε τη φιλοσοφία του εγωπρωτισμού με τη Χριστιανοσύνη λέγοντας:
«Το ευαγγέλιο του προσωπικού συμφέροντος πλήττει κάθε τι που είναι ευγενικό στον πολιτισμό μας και είναι εκ διαμέτρου αντίθετο με το Χριστιανικό ευαγγέλιο. ‘Εκδιώξτε τον αριθμό ένα’ είναι η πολεμική κραυγή ενός νέου βαρβαρισμού. Το ευαγγέλιο είναι μια επείγουσα πρόσκλησις σε άλλη κατεύθυνσι. Σας καλεί ν’ απαρνηθήτε τον εαυτό σας, να σηκώσετε τον σταυρό, . . . να στρέψετε το άλλο μάγουλο, και να πάτε το δεύτερο μίλι. Αντιθέτως η πρόσκλησις, ‘Επιδιώξτε τον αριθμό ένα’ ακούγεται εξευτελιστικά. . . . Το ευαγγέλιο που στρέφεται προς τα έσω, στις κοσμικές του και θρησκευτικές μορφές του, είναι μια μακρινή κραυγή από το άγγελμα που κατευθύνει τα μάτια μας πρώτα προς τον Θεό και κατόπιν προς τους άλλους.»—Σταρ του Τορόντο, 25 Νοεμβρίου 1978.
Ο σεβαστός ιστορικός Άρνολντ Τόυνμπυ μίλησε για το σοβαρό χάσμα της ηθικής που βρίσκεται μπροστά μας, και είπε τα εξής για την επιστήμη:
«Δεν τον βοήθησε [τον άνθρωπο] να εξέλθη από τα δεσμά της έμφυτης εγωκεντρικότητάς του σε επικοινωνία ή ένωσι με κάποια πραγματικότητα που είναι μεγαλύτερη, πιο ουσιώδης, πιο αξιόλογη, και πιο διαρκής από το ίδιο το άτομό του.»—Επιζώντας στο Μέλλον, υπό Άρνολντ Τόυνμπυ.
Οι σύγχρονοι ‘γκούρου’ του εγωκεντρισμού, αχόρταγα επιδιώκουν το ουράνιο τόξο του Εγώ, με πλημμύρα βιβλίων για τον ‘εγωπρωτισμό,’ και προσπαθούν να ανακαλύψουν το ‘θησαυρό’ τους. Αλλά χιλιάδες χρόνια ανθρωπίνης ιστορίας έχουν αποκαλύψει ότι κανένα διαρκές όφελος δεν έχει προκύψει από τις ανθρώπινες φιλοσοφίες. «Εδικαιώθη η σοφία από των τέκνων [έργων, ΜΝΚ] αυτής,» και η ανθρώπινη σοφία δεν έχει καμμιά τέτοια απόδειξι (Ματθ. 11:19) Οι άνθρωποι μπορεί να προσκόψουν και να πουν ότι η Βιβλική σοφία δεν είναι πρακτική, αλλά το γεγονός είναι ότι ο κόσμος ποτέ δεν την δοκίμασε—δεν αγαπά τον Θεό· δεν αγαπά τον πλησίον· δεν αγαπά κατάλληλα ούτε και τον εαυτό του. Και ασφαλώς δεν ακολουθεί τον Χρυσό Κανόνα που κήρυξε ο Ιησούς: «Λοιπόν πάντα όσα αν θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς.»—Ματθ. 7:12.
Ο ψυχίατρος Καρλ Μέννινγκερ, στο βιβλίο του Χουατέβερ Μπικέιμ οφ Σιν; δήλωσε: «Το να ξεπεράση κανείς τον εγωκεντρισμό του δεν είναι αρετή· είναι μια σωτήρια αναγκαιότης.»
Είναι ανάγκη να λαμβάνωμε υπ’ όψιν τον εαυτό μας, τους άλλους, και πολύ περισσότερο, ασφαλώς, να έχωμε πάντοτε στη σκέψι μας τον Ιεχωβά Θεό. Ο Ιησούς έθεσε αυτές τις ανάγκες σε κατάλληλη θέσι, όταν ρωτήθηκε: «Διδάσκαλε, ποία εντολή είναι μεγάλη εν τω νόμω;» Η απάντησίς του ήταν: «Θέλεις αγαπά Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου. Αύτη είναι πρώτη και μεγάλη εντολή. Δευτέρα δε ομοία αυτής· Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν. Εν ταύταις ταις δύο εντολαίς όλος ο νόμος και οι προφήται κρέμανται.»—Ματθ. 22:36-40.