Φροντίδα για το Θαυμαστό Αυτό Όργανο—Το Πιάνο Σας
ΤΙ υπέροχο όργανο! Όμως, πολύ συχνά θεωρούμε το πιάνο σαν κάτι το συνηθισμένο. Παίζομε πιάνο. Τραγουδούμε με τη μουσική του. Το ακούμε να αντηχή μέσα σε μια μεγάλη ορχήστρα. Ίσως συγκινούμεθα σε «ρεσιτάλς» όπου αυτό το όργανο μόνο του μπορεί ν’ αποτελέση την πηγή για την απόλαυσι μιας υπέροχης βραδυάς.
Αλλά για τους περισσοτέρους από μας η γνωριμία μας με το πιάνο δεν είναι σε κάποια μεγάλη αίθουσα συναυλιών, αλλά στο ίδιο το σαλόνι μας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο, περισσότεροι από 21.000.000 άνθρωποι παίζουν αυτό το όργανο και πάνω από 200.000 πιάνα κατασκευάζονται κάθε χρόνο.
Αν έχετε δικό σας πιάνο, αυτό αντιπροσωπεύει μια μεγάλη επένδυσι. Μετά το σπίτι σας και το αυτοκίνητό σας, είναι ίσως η μεγαλύτερη επένδυσις που έχετε κάμει. Έτσι θα άξιζε τον κόπο να μάθετε περισσότερα για το πιάνο σας και πώς να το φροντίζετε κατάλληλα.
Η Θαυμάσια Συγκρότησις του Πιάνου σας
Το πιάνο ανήκει σε ξεχωριστή κατηγορία μουσικού οργάνου—είναι και έγχορδο και κρουστό. Οι χορδές του δεν έχουν εναρμόνησι, δηλαδή οι λεπτομερειακοί ήχοι μιας χορδής παρουσιάζουν με μαθηματική ακρίβεια έλλειψι συνηχήσεως με τον βασικό ήχο της χορδής. Για να είμαστε πιο ακριβείς, μια χορδή πιάνου δεν έχει αρμονικότητα, αλλά λεπτομερειακοί ήχοι της δεν είναι σε ακριβή συντονισμό με τον βασικό ήχο. Αυτό το γεγονός δίνει στο πιάνο τον μοναδικό του ήχο.
Το σύγχρονο πιάνο έχει περίπου 240 σύρματα, που ονομάζονται χορδές. Οι μακρές χονδρές χορδές που βρίσκονται στο πιο μακρυνό αριστερό μέρος, είναι περιτυλιγμένες με χαλκό, πράγμα που τις κάνει αρκετά βαρειές για να παράγουν τους πιο βαθείς ήχους—η χαμηλότερη νότα έχει κραδασμό 271⁄2 κύκλους στο δευτερόλεπτο. Οι μεσαίοι αριστεροί τόνοι παράγονται από δύο χορδές περιτυλιγμένες με χαλκό και οι μέσοι και υψηλοί τόνοι από τρεις χορδές που δεν είναι περιτυλιγμένες. Η πιο υψηλή νότα, έχει κραδασμό 4.186 κύκλους στο δευτερόλεπτο. Κάθε χορδή έχει τάσι από 73 ως 90 κιλά (160-200 πάουντς). Αυτό σημαίνει ότι το πιάνο έχει μια μέση εσωτερική τάσι 20 τόννων περίπου—αρκετή για να σηκώση ένα σπίτι με τέσσερα υπνοδωμάτια από τα θεμέλιά του!
Το πιάνο σας έχει περίπου 9.000 κινητά μέρη—χιλιάδες περισσότερα απ’ όσα έχει ένα αυτοκίνητο. Όταν χτυπάτε ένα από τα 88 πλήκτρα του, αρχίζει μια υπέροχη αλυσίδα γεγονότων. Μια σουρντίνα (ρυθμιστής εντάσεως ήχου) σηκώνεται από μια χορδή και την κάνει να πάλλη. Μ’ ένα μοχλό μπαίνει σε κίνησι ένα ξύλινο σφυρί τυλιγμένο με τσόχα, για να χτυπήση τη χορδή γρηγορότερα από μια κίνησι του ματιού σας. Ο ακριβής παλμός της χορδής παράγει έναν ήχο ήπιο σαν ψίθυρο. Αυτός ο «ψίθυρος» γίνεται ακόμη πιο ευχάριστος και πλατύτερος μ’ ένα ξύλινο ηχητήριο· και μερικές φορές παίρνει μια θαυμάσια λεπτά αισθητή έκτασι που γεμίζει την αίθουσα της συναυλίας.
Χρειάζεται ένα τέτοιο όργανο, που είναι φτιαγμένο από σχετικά ευπαθή υλικά όπως το ξύλο και η τσόχα, συντήρησι και φροντίδα; Μολονότι πολλοί κάτοχοι πιάνου αγνοούν αυτό το γεγονός, η απάντησις βέβαια είναι ναι. Αυτό που είναι εκπληκτικό δεν είναι το πόσο συχνά, αλλά το πόσο σπάνια χρειάζεται το πιάνο ειδική επιμέλεια, με σωστή φροντίδα.
Όχι Μαστορέματα!
Η τεράστια εσωτερική τάσις του πιάνου οφείλεται σε μια συμπαγή και προσεκτικά σχεδιασμένη μεταλλική κατασκευή, που ονομάζεται πλάκα ή μετάλλινη άρπα. Αυτή η κατασκευή είναι καλά στερεωμένη με πολλούς κοχλίες και βίδες σ’ ένα όμοια γερό ξύλινο πλαίσιο που μοιάζει με τα κύρια δομικά στηρίγματα ενός κτιρίου. Προσοχή λοιπόν: Αν η πλάκα, που βρίσκεται υπό τάσι 20 τόννων, επρόκειτο ν’ αποσπασθή από το πλαίσιό της και να σπάση, θα δημιουργούσε ένα εκρηκτικό εκσφενδόνισμα αρκετά ισχυρό για να εκτοξεύση κομμάτια από την πλάκα και το πιάνο με τόση δύναμι ώστε να διαπεράσουν τη στέγη του σπιτιού. Τέτοια εκρηκτικά αποτελέσματα συνέβησαν πράγματι όταν μαστόρευε το πιάνο ένας άπειρος τεχνίτης ή ήταν ελαττωματική η κατασκευή. Για έναν αρχάριο η αποσυναρμολόγησις ενός πιάνου έμοιαζε με ξεμοντάρισμα μιας ωρολογιακής βόμβας. Το συνδετικό καρφί κάθε χορδής, θα μπορούσε να είναι σαν σφαίρα και η πλάκα σαν ιπτάμενη οβίδα. Ο πεπειραμένος συντηρητής του πιάνου πρέπει να φορά προστατευτικά γυαλιά ή, ακόμη καλύτερα, προστατευτική προσωπίδα όταν αλλάζη τις χορδές σ’ ένα πιάνο.
Είναι το πιάνο σας τοποθετημένο σε ασφαλή θέσι; Ένα παιδί θα μπορούσε να συνθλιβή από ένα μεγάλο πιάνο που θα κατέρρεε πάνω του ενώ θα βρισκόταν κοντά ή κάτω από το πιάνο. Τέτοιες καταρρεύσεις έχουν συμβή όταν κάποιο πόδι του υποχώρησε από κακή τοποθέτησι ύστερα από μετακόμισι. Όταν το πιάνο μεταφέρεται, θα αντέξουν οι σκάλες το βάρος του; Όταν τοποθετήται, αντέχει το κτίριο; Το να είσθε προσεκτικός μπορεί ν’ αποτρέψη σοβαρούς τραυματισμούς.
Διατήρησις της Επενδύσεώς σας
Το αυτοκίνητό σας και πολλές οικιακές συσκευές έχουν ένα εγχειρίδιο συντηρήσεως. Το ίδιο και το πιάνο· αλλά, συχνά, το εγχειρίδιο χάνεται ή ούτε καν παραδίδεται—κι έτσι ποτέ δεν το κοιτούμε. Μεταξύ εκείνων που γνωρίζουν καλύτερα πώς γίνεται η συντήρησις ενός πιάνου είναι οι κατασκευαστές. Έρχονται σε τακτική επικοινωνία με το υπηρεσιακό προσωπικό του σέρβις μέσω συνελεύσεων, σεμιναρίων, εργαστηρίων και ούτω καθεξής, στα οποία παρίστανται εκπρόσωποι των εργοστασίων, μεταπωλητές και κουρδιστές πιάνων. Βοηθητικά έντυπα για την συντήρησί τους διατίθενται πρόθυμα, συνήθως δωρεάν από τους κατασκευαστές, τους μεταπωλητές και, στην Αμερική, από τον σύνδεσμο των τεχνικών-κουρδιστών πιάνου—τη Συντεχνία Τεχνικών Πιάνου. Πάνω από 20 κορυφαίοι κατασκευαστές στον κόσμο που αντιπροσωπεύουν τις περισσότερες μάρκες πιάνων έχουν συντάξει ένα βοηθητικό βιβλιάριο συντηρήσεως με τίτλο «ΤΟ ΠΙΑΝΟ ΣΑΣ και η Κατάλληλη Φροντίδα Του»—Ανεγνωρισμένος Οδηγός για τη Συντήρησι και Διατήρησι του Πιάνου.» Εξεδόθη από την Εθνική Ένωσι Κατασκευαστών Αμερικής. Inc., 435 North Michigan Avenue, Σικάγο, Ιλλινόις 60011. Οι μεταπωλητές και οι τεχνικοί-κουρδιστές θα ήταν πρόθυμοι να σας προσφέρουν ένα τέτοιο βιβλιάριο δωρεάν. Σας εξηγεί ποια φροντίδα χρειάζεται το πιάνο σας και πώς μπορείτε να του την παράσχετε καλύτερα.
Όταν έρχεται ο καιρός να κουρδίσετε το πιάνο σας, ή να γίνη κάποια άλλη επισκευή, καλά θα κάνετε να επικοινωνήσετε με κάποιον που ξέρει πραγματικά τη δουλειά του. Αν είναι καλά εκπαιδευμένος στην εργασία του και έχη φροντίσει να είναι ενήμερος γύρω απ’ αυτή τότε θα ωφεληθήτε απ’ αυτήν.
Ένα παλιό πιάνο έχει τα προβλήματα του παλιού πιάνου· ένα νέο πιάνο τα προβλήματα του νέου πιάνου. Κάθε νέα χορδή ξεκουράζεται γρήγορα από μοριακή χαλάρωσι κατά το μήκος της και από υποχώρησι στα πλάγια σε κάθε σημείο στηρίξεως. Έτσι, συνιστάται να κουρδίζεται ένα νέο πιάνο τέσσερις φορές τον πρώτο χρόνο. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα θα στρώση όπως συμβαίνει και μ’ ένα καινούργιο σπίτι. Μετά τον πρώτο χρόνο, πρέπει να το κουρδίζετε όποτε είναι αναγκαίο. Οι κατασκευαστές συνιστούν κούρδισμα το λιγότερο δύο φορές το χρόνο.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο κούρδισμα και την ρύθμισι (το ρεγουλάρισμα) ενός πιάνου. Το κούρδισμα προσαρμόζει την τάσι των χορδών μόνο, που είναι 240 περίπου συνολικά, ενώ η ρύθμισις (το ρεγουλάρισμα) περιλαμβάνει τον συγχρονισμό, την τοποθέτησι κατά αποστάσεις και την προσαρμογή των περισσοτέρων από τα σχεδόν 9.000 κινητά μέρη του πιάνου. Η ρύθμισις μπορεί να έχη μικρότερη έκτασι, με μικρή ή καμμιά δαπάνη, ή μπορεί να είναι μια επίπονη προσπάθεια που απαιτεί μια ως τρεις μέρες και να στοιχίση πολλά.
Κάνετε το καλύτερο που μπορείτε για την επένδυσί σας κατά την επίσκεψι του τεχνικού για το πιάνο σας. Εξοικονομήστε τον χρόνο του για την πραγματική εργασία που πρέπει να γίνη. Απαλλάξτε το πιάνο απ’ όλα τα αντικείμενα. Κρατήστε το χώρο ήσυχο ενώ αυτός εργάζεται. Ο κουρδιστής δεν ακούει τους τόνους που ακούτε σεις, αλλά, μάλλον τους μαλακούς σαν ψίθυρο «κτύπους» που βγαίνουν από τους ήχους. Έτσι, προσπαθήστε να κρατάτε αρκετή ησυχία ώστε να μπορή ν’ ακουσθή ένας τέτοιος ψίθυρος στο δωμάτιο. Αποφεύγετε θορύβους, όπως της ηλεκτρικής σκούπας, του πλυντηρίου ρούχων ή πιάτων, του τρεχούμενου νερού και άλλους μέσα στο σπίτι και την αυλή. Ακόμη και το σιγοπερπάτημα μέσα στο δωμάτιο προκαλεί στο αυτί του κουρδιστού μια «Ηχητική σύγχυσι» ενώ ακούει τους «κτύπους» που παρακολουθεί στο πιάνο. Όταν λοιπόν σας επισκέπτεται ο τεχνικός—εκείνο που χρειάζεται είναι ησυχία. Έτσι θα αξιοποιηθούν καλύτερα τα χρήματα που πληρώνετε.
Η προστασία από το σκώρο για τις χιλιάδες τσόχες του πιάνου γίνεται στο εργοστάσιο, αλλ’ ο τεχνικός σας θα πρέπη να ελέγχη αυτό το σημείο σε κάθε επίσκεψι. Μπορείτε, αν θέλετε, ν’ αφήνετε τα πλήκτρα ακάλυπτα και το πιάνο συνέχεια ανοιχτό, εκτός αν εργάζεσθε ή καθαρίζετε με την ηλεκτρική σκούπα εκεί κοντά ή όταν υπάρχουν ισχυρές μυρωδιές από την κουζίνα. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να κλείνετε το πιάνο.
Υγρασία και η Επίδρασί της στις «Τάσεις» του Πιάνου Σας
Υπάρχουν δυο πολύ σπουδαίοι παράγοντες που καθορίζουν το πόσο συχνά χρειάζεται το πιάνο σας συντήρησι: Ο πρώτος και κύριος παράγων είναι οι ατμοσφαιρικές αλλαγές, ειδικά η μεταβολή της υγρασίας. Ο δεύτερος και, πράγμα παράξενο, λιγώτερο σημαντικός παράγων είναι η χρήσις του πιάνου σας. Τώρα ας τα σκεφθούμε αυτά και ας δούμε πώς μπορείτε να γλυτώσετε μερικά χρήματα.
Όταν το πιάνο σας ξεκουρδίζεται, αυτό οφείλεται κυρίως στην μεταβολή της υγρασίας. Ξεκουρδίζεται μ’ ένα τρόπο που μοιάζει πολύ με τον τρόπο που ‘ξεκουρδίζεται’ το σώμα σας σε ωρισμένες ατμοσφαιρικές αλλαγές ή μεταβολές της υγρασίας. Γνωρίζετε πως η μεταβολή του καιρού μπορεί να προκαλέση έναν πόνο στον αγκώνα, την πλάτη, το γόνατο ή σε κάποιο άλλο ευαίσθητο σημείο. Λοιπόν, αυτό συμβαίνει και με το πιάνο. Έχει μερικά «ευαίσθητα σημεία,» μερικές ασταθείς περιοχές. Πράγματι, το πιάνο δεν ξεκουρδίζεται ολόκληρο ακόμη και με μια μεταβολή της υγρασίας. Αντιθέτως, ξεκουρδίζονται σημαντικά μόνο ωρισμένα μέρη του, ενώ αλλά παραμένουν σταθερά. Οι σταθερές περιοχές περιλαμβάνουν τις χορδές που έχουν υψηλή αναλογία ισχυρής τάσεως μάζας και χαμηλή αναλογία σχετικά με φωνούμενα και άφωνα μήκη. Οι ασταθείς περιοχές περιλαμβάνουν χορδές που έχουν ακριβώς αντίθετες αναλογίες. Οι ασταθείς περιοχές μεταστρέφονται προς την ύφεσι με τη μεταβολή της υγρασίας προς την ξηρασία, και προς τη δίεσι, όταν η αλλαγή γίνεται προς την υγρασία.
Αυτήν την εποχιακή κίνησι προς τους υψηλούς ήχους θα την δήτε καλύτερα στο σημείο που χωρίζονται τα μπάσα, όπου οι χορδές των επάνω μπάσων, παραμένουν σταθερές, αλλά οι χαμηλότερες (πρίμες) κινούνται ζωηρά. Επί πλέον, σ’ αυτή την ασταθή περιοχή οι τρεις χορδές της ταυτοφωνίας μιας νότας δεν μεταβάλλονται όμοια μέσα στη μια νότα, αλλά, μάλλον, η βραχύτερη από το διάστημα μεταξύ της καρφίδας κουρδίσματος και της συνδετικής καρφίδας, κινείται περισσότερο, η μεσαία χορδή λιγώτερο και η μακρύτερη ακόμη λιγώτερο. Έτσι, όχι μόνο οι αποστάσεις, αλλά και οι ταυτοφωνίες μετακινούνται.
Σ’ αυτό το σημείο προσοχή: Το κούρδισμα του πιάνου με κακές συνθήκες υπερβολικής υγρασίας, ή ξηρασίας, θα βοηθήση το πιάνο το πολύ μόνο για λίγες εβδομάδες. Αυτό που χρειάζεται είναι να διορθώσετε τις συνθήκες υγρασίας στο σπίτι σας. Πρώτα απ’ όλα, προσέξτε που τοποθετείτε το πιάνο σας—μακριά από διέξοδο θερμού αέρος και οπωσδήποτε μακριά από το άμεσο ηλιακό φως. Μια τέτοια ξηρασία, θα το έκανε να ξεκουρδισθή μέσα σε λίγα λεπτά. Επίσης, κρατήστε το μακριά από εγκαταστάσεις κλιματισμού. Η υγρασία το σκουριάζει, επηρεάζει την ευκινησία, και φέρνει σκασίματα σε μερικά μέρη του και ούτω καθεξής. Έτσι, ίσως να σκέπτεσθε να εγκαταστήσετε μια ηλεκτρική συσκευή έλεγχου της υγρασίας. Αυτή μπορεί ν’ αποδειχθή, όπως είπε ένας συγγραφέας, ότι «αξίζει το βάρος της σε χρυσάφι.»
Όταν έχετε την υγρασία υπό έλεγχο, κουρδίστε το πιάνο σας. Το πιάνο υπό έλεγχο υγρασίας, που κουρδίζεται μια φορά τον χρόνο, παραμένει καλύτερα κουρδισμένο όλο τον χρόνο από το πιάνο χωρίς έλεγχο υγρασίας και κουρδίζεται τέσσερις ή περισσότερες φορές το χρόνο.
Προτού Κάνετε Χρηματική Επένδυσι—Ερευνήστε!
Ένας συνετός αγοραστής, όταν αγοράζη ακριβά είδη, συχνά εξασφαλίζει τις υπηρεσίες ενός επαγγελματία συμβούλου. Αν σκέπτεσθε ν’ αγοράσετε πιάνο πρέπει να είστε σε θέσι να μισθώσετε έναν ειδικό τεχνικό σύμβουλο, στην τιμή περίπου της αμοιβής για ένα κούρδισμα. Η έρευνα ίσως σας σώση από τη δυσάρεστη κατάστασι ν’ αγοράσετε ένα πιάνο που φαίνεται θαυμάσιο με θαυμάσιο ήχο, αλλά έχει κάποιο κρυφό ελάττωμα που θ’ απαιτούσε μια πολύ δαπανηρή επισκευή ή ανακαίνισι, ή που θα έκανε το πιάνο σας άχρηστο. Ο σύμβουλός σας μπορεί να υπολογίση τη δαπάνη οποιασδήποτε εργασίας που πρέπει να γίνη—επισκευές που, ασφαλώς, θα επηρέαζαν την τιμή αγοράς.
Συνεπώς, ρωτήστε τον εαυτό σας; Μπορώ να διαθέσω τα χρήματα για την αρχική επένδυσι; Μπορώ να διαθέσω χρήματα για τη συντήρησι; Πριν διαθέσετε τα χρήματά σας γι’ αυτήν την επένδυσι, ερευνήστε. Αν ύστερα αποκτήσετε ένα πιάνο, να το φροντίζετε καλά.