Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος—Μπορεί Κανείς να τον Σταματήσει;

«Για την αγάπη του Θεού, των παιδιών σας, και του πολιτισμού, στον οποίο ανήκετε, εγκαταλείψτε αυτήν την τρέλα!» Τα συγκινητικά τούτα λόγια απευθύνθηκαν πρόσφατα στους ηγέτες των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, οι οποίοι τώρα έχουν εμπλακεί στον μεγαλύτερο εξοπλιστικό ανταγωνισμό στην ιστορία. Ο άνθρωπος που είπε τα λόγια αυτά δεν είναι κανένας διαδοσίας ανησυχητικών ειδήσεων. Είναι ο Τζωρτζ Φ. Κένναν, τέως πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα.

«Κανείς δεν θα καταλάβει τον κίνδυνο που περνάμε όλοι σήμερα», τόνισε ο κ. Κένναν, «εκτός και κατανοήσει ότι οι κυβερνήσεις στον σύγχρονο τούτο κόσμο δεν έχουν μάθει ακόμη με ποιο τρόπο να δημιουργούν και να βελτιώνουν τις μεγάλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα εκείνες που περιλαμβάνουν τα όπλα μαζικής καταστροφής, χωρίς να καταντούν υπηρέτες μάλλον παρά κύριοι των δημιουργημάτων τους».

Πολλοί άλλοι συμφωνούν με τον κ. Κένναν στη θλιβερή εκτίμηση του για τη σημερινή παγκόσμια πολιτική. Ένας αξιωματούχος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας παρατήρησε ότι ο πόλεμος ανάμεσα στις υπερδυνάμεις «είναι αναπόφευκτος», και πρόσθεσε: «Τα επόμενα 10 χρόνια είναι πολύ, μα πολύ επικίνδυνα. Είναι τρομακτικά. Δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε αυτό το γεγονός».

Γιατί Όλος Αυτός ο Πανικός;

Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολλή κουβέντα για την «ύφεση», δηλαδή για τη μείωση των εντάσεων ανάμεσα στις παγκόσμιες υπερδυνάμεις, τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ. Όλα αυτά τα χρόνια, πολλοί άνθρωποι είχαν την εντύπωση ότι η πιθανότητα παγκόσμιου πόλεμου εξασθένιζε. Η πρώτη Συμφωνία για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Όπλων υπογράφηκε ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ στα 1972, ακολούθησε η υπογραφή της ΣΑΛΤ II στα 1979, και ο κόσμος μιλούσε με ελπίδα για τη «γενιά της ειρήνης».

Αυτό δεν ισχύει πια. «Στα τελευταία τριάντα χρόνια η πολιτική ένταση δεν έφτασε σε τόσο επικίνδυνο σημείο, όσο έχει φτάσει σήμερα», επισήμανε ο κ. Κένναν προς το τέλος του 1980, ακριβώς 18 μήνες μετά την υπογραφή της ΣΑΛΤ II. «Σ’ όλα αυτά τα χρόνια ποτέ δεν υπήρξε τόσο υψηλός βαθμός παρανοήσεων, καχυποψίας, συγχύσεως και απόλυτου στρατιωτικού φόβου».

Τι είναι αυτό που δημιούργησε την ένταση; Γιατί ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που κάποτε διαγραφόταν τόσο μακρινός, τώρα ξαφνικά εμφανίζεται τόσο άμεσος; Εδώ έχουν την ευθύνη τους οι πολιτικοί, οι οικονομικοί και οι τεχνολογικοί παράγοντες. Όλοι μαζί συγκλίνουν στη δημιουργία ανταγωνισμού στους εξοπλισμούς, ανταγωνισμού που οι ειδικοί φοβούνται ότι δεν μπορεί να σταματήσει. Αν όμως δεν σταματήσει, πολλοί λένε ότι αυτός ο αγώνας ταχύτητας στους εξοπλισμούς μπορεί να οδηγήσει μονάχα στον πόλεμο.

«Η σύγχρονη ιστορία δεν προσφέρει κανένα παράδειγμα, όπου να αναπτύχθηκαν από τους αντιπάλους ένοπλες δυνάμεις σε εκτεταμένη κλίμακα, χωρίς να φτάσουν τελικά στο ξέσπασμα πολέμου» προειδοποιεί ο κ. Κένναν. «Και δεν έχουμε κανένα λόγο για να πιστεύουμε ότι είμαστε ανώτεροι, ή σοφότεροι, από όσο οι πρόγονοί μας».

Όμως γιατί δεν μπορούν να σταματήσουν οι ανταγωνιστικοί εξοπλισμοί;

Στην αρχή της πυρηνικής εποχής, τα πυρηνικά βλήματα δεν ήταν μεγάλης ακριβείας. Μπορούσαν να ρυθμιστούν για να προσβάλλουν πολύ μεγάλους στόχους, όπως είναι οι πόλεις, αλλά όχι μικρούς, όπως είναι οι αποθήκες με τα πυρηνικά όπλα του εχθρού. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που ο Ουίνστων Τσώρτσιλ ονόμασε «ισορροπία τρόμου». Και οι δύο πλευρές σημάδευαν με τα όπλα τους τις πόλεις της αντίπαλης πλευράς, εγκαθιστώντας, ουσιαστικά, το σύστημα της ανταλλαγής ομήρων. Και οι δύο πλευρές γνώριζαν ότι το να αρχίσουν πυρηνικό πόλεμο σήμαινε απώλεια των δικών τους πόλεων.

Το στρατηγικό τούτο δόγμα, το οποίο είναι γνωστό ως Αμοιβαία Βέβαιη Καταστροφή, πιθανώς να ήταν ένας κύριος λόγος που βοήθησε να εμποδιστεί κάποιο πρώιμο ξέσπασμα του Γ΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Δεν είχε καμιά σημασία ποιος θα χτυπούσε πρώτος. Ο πυρηνικός πόλεμος θα ήταν καταστροφικός και για τις δύο πλευρές. Γι’ αυτό και το κίνητρο για να ριχτεί η πρώτη βόμβα ήταν πολύ μικρότερο σε προηγούμενες περιόδους εντάσεων, όπως ήταν η πυρηνική κρίση της Κούβας το 1962.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

Η τεχνολογία έχει αλλάξει την παλιά «ισορροπία τρόμου». Τα σημερινά πυρηνικά όπλα είναι πολύ μεγαλύτερης ακριβείας από όσο άλλοτε. Γι’ αυτό και δεν είναι στραμμένα μονάχα προς τις πόλεις πια. Πολλά από αυτά είναι στραμμένα προς τα αντίπαλα πυρηνικά όπλα. Οι μεγάλες βελτιώσεις στα καθοδηγητικά συστήματα, τα οποία ελέγχονται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, έχουν προκαλέσει την αλλαγή των στόχων. Και το αποτέλεσμα; Η Αμοιβαία Βέβαιη Καταστροφή έχει αντικατασταθεί, στη στρατιωτική αντίληψη, με στρατηγικές αντιτάξεως βίας, κατά τις οποίες, θεωρητικά, οι πυρηνικοί πόλεμοι δεν είναι πια για ν’ αποφεύγονται, αλλά για να διεξάγονται και να κερδίζονται.

Πώς μπορεί, όμως, οποιαδήποτε πλευρά να ελπίζει σε νίκη σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου; Με το να χτυπήσει πρώτη και να καταστρέψει, όχι τις εχθρικές πόλεις, αλλά τα πυρηνικά όπλα. Κατόπιν, σύμφωνα πάντα με τη θεωρία, ο εχθρός βρίσκεται στο έλεος της πλευράς που χτύπησε πρώτη και οφείλει να υποταχθεί σε οποιοδήποτε τελεσίγραφο του υποβληθεί.

Μήπως αυτός ο τρόπος σκέψεως σας φαίνεται επικίνδυνος; Το ίδιο φαίνεται και σε πολλούς εμπειρογνώμονες. «Όσο περισσότερο οι μεγάλες δυνάμεις καταντούν να στηρίζονται στη στρατηγική αντιτάξεως βίας, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η πιθανότητα πυρηνικού παγκόσμιου πόλεμου», λέει ο δρ Φρανκ Μπάρναμπυ του Ινστιτούτου Ερευνών για τη Διεθνή Ειρήνη της Στοκχόλμης. «Το δίλημμα του πυρηνικού πολέμου είναι ότι, παρά την επιθυμία των πολιτικών ηγετών να αποφύγουν έναν τέτοιο πόλεμο, οδηγούμαστε προς αυτόν από την ανεξέλεγκτη στρατιωτική τεχνολογία».

Κατά τη δεκαετία του 1980, καθώς τα πυρηνικά όπλα θα γίνονται ολοένα και μεγαλύτερης ακριβείας, κατάλληλα για τη στρατηγική αντιτάξεως βίας, ο κόσμος θα γίνεται ολοένα και περισσότερο επικίνδυνος. Καθώς τόνισαν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, ο Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα, υπουργός αμύνης των ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του 1960, «αντιτάχθηκε στη δημιουργία Αμερικανικών πυρηνικών δυνάμεων ικανών να απειλήσουν τις Σοβιετικές. Ισχυρίστηκε ότι, εάν η μία ή και οι δύο υπερδυνάμεις θεωρούσαν ότι τα πυρηνικά τους όπλα ήσαν πια ευπρόσβλητα σε αιφνίδια επίθεση τότε οι πιέσεις για να τα χρησιμοποιήσουν σε κάποια κρίση θα γίνονταν σχεδόν ακαταμάχητες». Ο εφιάλτης του κ. ΜακΝαμάρα είναι σχεδόν πραγματικότητα σήμερα.

Θα μπορούσε η αντίληψη για την αντίταξη βίας να οδηγήσει πραγματικά τον κόσμο σε πόλεμο; Η πρόσφατη ιστορία δείχνει ότι ασφαλώς θα μπορούσε. Αναλογιστείτε τι συνέβη μετά τη Ναυτική Συμφωνία της Ουάσινγκτων το 1922, σύμφωνα με την οποία, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Μ. Βρεταννία συμφώνησαν να περιορίσουν την κατασκευή θωρηκτών. Αντί να σταματήσει τον ανταγωνισμό των εξοπλισμών, η συμφωνία «ενθάρρυνε την εμφάνιση των αεροπλανοφόρων, ένα νέο όπλο το οποίο είδαν με αδιαφορία οι ναύαρχοι, που κυριαρχούσαν τότε σε όλες τις μεγάλες ναυτικές δυνάμεις», παρατηρεί ο πολιτικός επιστήμων καθηγητής Κάρολος Φαίρμπανκς. «Όπως φανέρωσε το Περλ Χάρμπορ, τα μεταγωγικά αεροπλάνα ήταν ένα όπλο που, σε σύγκριση με τα θωρηκτά, ενθάρρυνε το να χτυπήσει κανείς πρώτος σε ενδεχόμενη κρίση και, συνεπώς, μεγάλωνε κάπως την πιθανότητα πολέμου».

Όπως τα σύγχρονα πυρηνικά όπλα, τα μεταγωγικά αεροπλανοφόρα ήταν ευπρόσβλητα σε εχθρική επίθεση, γιατί δεν διέθεταν την ισχυρή θωράκιση των θωρηκτών και, επειδή ήταν γεμάτα με βενζίνη. Όπως οι σύγχρονοι πύραυλοι, τα αεροπλανοφόρα αποδείχτηκαν πολύ αποτελεσματικά, όταν τα χρησιμοποίησε η πλευρά που κατάφερε το πρώτο χτύπημα με τα αεροπλάνα της, ενώ κρατούσε τα αεροπλανοφόρα σε ασφαλή απόσταση. Το 1941, καθώς οι σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία επιδεινώνονταν, η πίεση για να καταφέρουν το πρώτο χτύπημα έγινε ακατανίκητη στους Γιαπωνέζους. Τι θα συμβεί εάν οι σχέσεις συνεχίσουν να επιδεινώνονται ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ; Θα επαναληφθεί η ιστορία;

Λέιζερ, Δορυφόροι και Λάθος Συναγερμοί

Όχι μία, αλλά τρεις φορές σε λιγότερο από έναν χρόνο, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ανάφερε ότι οι Σοβιετικοί πύραυλοι κατευθύνονταν προς την Αμερική. Αμέσως τα πληρώματα των βομβαρδιστικών FB-111 και των Β-52 τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού, το ίδιο και ο στόλος των πυρηνικών υποβρυχίων των ΗΠΑ, καθώς και τα πληρώματα των 1000 πυρηνικών βάσεων της Αμερικής. Κάθε φορά, η πληροφορία του ηλεκτρονικού υπολογιστή αποδεικνυόταν εσφαλμένη. Τις δύο φορές ο λανθασμένος συναγερμός εντοπίστηκε ότι προήλθε από ένα μικρό ηλεκτρονικό κύκλωμα που κοστίζει 25 δραχμές. Τα βομβαρδιστικά, τα υποβρύχια και τα πληρώματα των πυρηνικών βάσεων διατάχθηκαν να παραμείνουν αδρανή . . . μέχρι νεώτερου συναγερμού.

«Αυτό που φταίει εδώ δεν είναι οι μικροσυσκευές, αλλά η παραφροσύνη», σχολίασαν οι Τάιμς της Ν. Υόρκης. Ορισμένοι στρατιωτικοί αισθάνονται, ότι δεν αντέχουν πια να περιμένουν μέχρι να φτάσουν πραγματικά οι ύποπτοι πύραυλοι, για να ανταποδώσουν το χτύπημα. Σαν αποτέλεσμα, ο κίνδυνος να προκαλέσουν οι λανθασμένοι συναγερμοί κανονικές αντεπιθέσεις, αυξάνει. Στον ταραγμένο κόσμο της νοοτροπίας του ‘να αντιτάξουμε βία’, ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θα μπορούσε να αρχίσει απλώς από λάθος. Διόλου καθησυχαστικό! Έτσι δεν είναι;

Η τεχνολογία αποσταθεροποιεί τον στρατιωτικό κόσμο και με άλλους τρόπους επίσης. Να μερικοί από αυτούς:

Υποβρύχιος Πόλεμος: Δεν είναι, μονάχα τα χερσαία πυρηνικά όπλα που έχουν γίνει μεγάλης ακριβείας, ώστε να καταστρέφουν άλλα πυρηνικά όπλα, αλλά και τα υποβρύχια πυρηνικά όπλα, όπως είναι εκείνα που χρησιμοποιεί ο νέος αμερικανικός στόλος Τρίαινα, αποκτούν την ίδια υψηλή ακρίβεια. Επίσης, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΣΣΔ, εργάζονται σκληρά σε όλες τις μορφές αντιυποβρυχιακών ηχητικών μηχανημάτων και «ανιχνευτών-δολοφόνων» υποβρυχίων. Όμως τι θα συνέβαινε αν τα πυρηνικά υποβρύχια γίνονταν ευπρόσβλητα στο «πρώτο χτύπημα»; «Ο πειρασμός να πραγματοποιήσουν την προληπτική πυρηνική επίθεση θα γινόταν τότε για τα καλά σχεδόν ακαταμάχητος», σύμφωνα με τον δρα Μπάρναμπυ.

Ο Πόλεμος των Δορυφόρων: Οι δορυφόροι είναι τα μάτια και τα αυτιά των σημερινών στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Στην ταραγμένη τούτη εποχή αυτοί παρέχουν την εγκαιρότερη δυνατή προειδοποίηση για τους εχθρικούς πυρηνικούς πυραύλους, και κάνουν δυνατή την επαλήθευση των συμφωνιών για τα όπλα. Ανάμεσα στα 70 με 80% όλων των στρατιωτικών επικοινωνιών διεξάγονται σήμερα μέσω των δορυφόρων. Επειδή οι δορυφόροι καθίστανται τόσο σημαντικοί, «η επίθεση στους δορυφόρους ενός έθνους θα οδηγούσε σίγουρα σε πυρηνική επίθεση με όλα τα μέσα, εφόσον η ικανότητα του να συλλέγει πληροφορίες θα εξουδετερωνόταν», σύμφωνα με ορισμένους παρατηρητές. Είναι δυνατή μια τέτοια επίθεση;

«Από καιρό σε καιρό στα τελευταία 12 χρόνια, η Σοβιετική Ένωση έβαλε σε τροχιά τουλάχιστο 15 ανιχνευτές-δολοφόνους δορυφόρους», λέει μια αναφορά στο περιοδικό Σάιενς 80. Οι ΗΠΑ, με τη σειρά τους, αναπτύσσουν τον αντιδορυφορικό πύραυλο, ο οποίος μπορεί να πυροδοτηθεί από το καταδιωκτικό F-15. Ιδιαίτερα ανησυχητικοί είναι οι νέοι τύποι όπλων που μπορούν ακαριαία να τυφλώσουν ή να καταστρέψουν δορυφόρους, ακόμα και σε πολύ μακρινές τροχιές. Τι είδους όπλα είναι αυτά;

Επιστημονική Φαντασία; Ξανασκεφθείτε το

Εάν νομίζετε ότι η ιδέα ενός όπλου ακτίνων, το οποίο μπορεί να καταστρέψει έναν πύραυλο σε πτήση, αποτελεί μέρος της επιστημονικής φαντασίας, ξανασκεφθείτε το. Τέτοια όπλα, ήδη υπάρχουν! Από το 1973 ακτίνες λέιζερ προσβάλλουν αεροπλάνα και πυραύλους δοκιμαστικά στον αέρα. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έχει εφοδιάσει ένα φορτηγό αεροπλάνο με μαζικές πειραματικές δεσμίδες ακτίνων λέιζερ για δοκιμές σε μεγάλα ύψη. Παρακάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια ξοδεύτηκαν μονάχα από τους Αμερικανούς για την ανάπτυξη των όπλων λέιζερ, και υποστηρίζεται ότι οι Σοβιετικοί έχουν εξίσου προχωρήσει στον τομέα αυτόν.

Αλήθεια, θα απαιτούσε ίσως πολύ χρόνο, προτού μια χερσαία ακτίνα λέιζερ μπορέσει να προσβάλει κάποιο δορυφόρο σε υψηλή τροχιά. Το λέιζερ τούτο θα απαιτούσε τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Αλλά «πολύ μικρότερη ποσότητα ενέργειας . . . μπορεί να τυφλώσει τα ευπαθή όργανα του δορυφόρου τα οποία λειτουργούν με τις υπέρυθρες ακτίνες», παρατηρεί το περιοδικό Νιου Σάιεντιστ, «αφήνοντας τον αντίπαλο σας ανίκανο να παρακολουθήσει την εκτόξευση των πυρηνικών σας όπλων». Όπλα λέιζερ με τέτοια δύναμη είναι ήδη εφικτά και προσθέτουν ακόμη μια αβεβαιότητα σε έναν ταραγμένο κόσμο.

Και βέβαια, κατά κανένα τρόπο δεν εξαντλείται εδώ ο κατάλογος των αποσταθεροποιητικών προόδων της στρατιωτικής τεχνολογίας. Περιφερόμενα στο διάστημα πυρηνικά όπλα, τα οποία παρά το γεγονός ότι στρέφονται με αργή ταχύτητα, είναι πολύ μεγαλύτερης ακριβείας από οποιονδήποτε διηπειρωτικό πύραυλο, μπορούν να θεωρηθούν ως όπλο αντιτάξεως βίας. Τούτα είναι σωστά προσαρμοσμένα, για να προσβάλλουν μικρούς στρατιωτικούς στόχους. Έχει σχεδιαστεί η «βόμβα νετρονίου» που σκοτώνει τους ανθρώπους με ραδιενέργεια, αλλά δεν καταστρέφει τα κτίρια. Νέα, «βελτιωμένα» δηλητηριώδη αέρια, που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα, βρίσκουν τους υποστηρικτές τους σε ορισμένες στρατιωτικές αρχές, παρά το γεγονός ότι τα αέρια αυτά έχουν κηρυχτεί παράνομα σε περίπτωση πολέμου από το 1925! Επίσης γίνεται συζήτηση για τον Βιολογικό Πόλεμο, που χρησιμοποιεί μικρόβια, όπως είναι ο άνθραξ. Όμως η τεχνολογία δεν είναι το μόνο πράγμα που σπρώχνει τον κόσμο προς τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΝΤΑΣΗ—ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ

Τον Σεπτέμβριο του 1979, ένας δορυφόρος των ΗΠΑ εντόπισε μια λαμπρή διπλή αναλαμπή κοντά στη Νότια Αφρική. Η αναλαμπή αυτή είναι χαρακτηριστική της πυρηνικής έκρηξης. Δοκίμαζε η Νότια Αφρική πυρηνικά όπλα; Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής το αρνήθηκε, όμως η χώρα αυτή ουδέποτε προσχώρησε στη Συμφωνία για τον Περιορισμό των Πυρηνικών Όπλων του 1968.

Το Ισραήλ είναι μια άλλη χώρα που δεν προσχώρησε στη Συμφωνία. Από το 1974 ακόμα ο πρόεδρος του Ισραήλ δήλωσε: «Πάντοτε είχαμε την πρόθεση να προμηθευτούμε τα αναγκαία για να αναπτύξουμε τα πυρηνικά όπλα. Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα αυτή».

Και το πράγμα δεν σταματάει εδώ. «Εμπειρογνώμονες της υπηρεσίας κυβερνητικών πληροφοριών πιστεύουν ότι σε πέντε χρόνια πολλά έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊβάν, της Νότιας Κορέας, του Πακιστάν, της Νότιας Αφρικής, της Βραζιλίας και της Αργεντινής, θα μπορούσαν να ενωθούν μαζί με τα έξη ή επτά μέλη που απαρτίζουν την αποκαλούμενη ‘λέσχη των πυρηνικών οπλών’», αναφέρουν οι Τάιμς της Ν. Υόρκης.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα απειλητικό για την ερχόμενη δεκαετία δεν είναι απλά και μόνο η σχεδόν αναπόφευκτη εξάπλωση των ατομικών όπλων, αλλά οι χώρες στις οποίες είναι πιθανό να εξαπλωθούν τα όπλα αυτά. Πολλά από τα έθνη αυτά θεωρούν ότι περιστοιχίζονται από πανίσχυρους εχθρούς. «Τα κράτη που αισθάνονται πολιορκημένα, όπως είναι το Ισραήλ και η Ταϊβάν, τείνουν, με τον χρόνο, να θεωρούν την κατοχή των ατομικών οπλών ως τον ύψιστο αποτρεπτικό παράγοντα επιθέσεως από εχθρικές δυνάμεις», παρατηρεί η U.S. Νιους εντ Γουόρλντ Ρηπόρτ. Με δυσκολία θα μπορούσε κανείς να υπολογίσει ότι τα έθνη αυτά θα αυτοσυγκρατηθούν σε ενδεχόμενη κρίση.

Μπορεί να σταματήσει η εξάπλωση των πυρηνικών όπλων; Αμφίβολο. Υπάρχει άφθονο πλουτώνιο για να κατασκευάζονται οι βόμβες, και οι γνώσεις για την κατασκευή τους είναι ευπρόσιτες. Μια πρόσφατη αναφορά της επιτροπής για την Αποτίμηση του Διεθνούς Κύκλου των Πυρηνικών Καυσίμων με απαισιοδοξία υπαινίχθηκε «ότι δεν υπάρχει καμιά τεχνική λύση για το πρόβλημα του περιορισμού της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων σε χώρες οι οποίες δεν τα έχουν τώρα».—Ινστιτούτο Ερευνών για τη Διεθνή Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI).

Από πού βρίσκεται όλο αυτό το πλουτώνιο; «Μέχρι τώρα, συνολικά 100.000 κιλά ακατέργαστο πλουτώνιο έχει συσσωρευτεί από ιδιωτικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες», επισημαίνει το SIPRI. Δεν χρειάζονται παρά λίγα κιλά πλουτώνιο για να φτιάξεις μια βόμβα σαν και αυτή που κατάστρεψε το Ναγκασάκι! Καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες στρέφονται προς την ατομική ενέργεια από την έλλειψη υγρών καυσίμων, βρίσκονται πολιορκημένες από το βασικό υλικό των ατομικών βομβών, ως υποπροϊόν.

Θα μπορούσε μια αναπτυσσόμενη χώρα να φτιάξει πραγματικά μια ατομική βόμβα αν είχε το απαιτούμενο πλουτώνιο; Στα 1978 ένας σπουδαστής κολλεγίου στις ΗΠΑ πέρασε στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας επειδή σχεδίασε μια κανονική ατομική βόμβα από αποχαρακτηρισμένα, τέως απόρρητα, δημόσια έγγραφα, που μπορούσε κανείς να αποκτήσει με 25 δολάρια. Οι εμπειρογνώμονες συμφώνησαν ότι η βόμβα «μπορούσε κάλλιστα να εκραγεί». Εάν ένας σπουδαστής τα κατάφερε, γιατί δεν θα μπορούσε να τα καταφέρει μια υπανάπτυκτη χώρα;

Συνεργασία ή Αντιπαράταξη;

Οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι, εφόσον θα έχουμε ολοένα και περισσότερα πυρηνικά κράτη, ο κόσμος θα γίνεται ολοένα και περισσότερο ασταθής, «ένας κόσμος με μεγάλους φόβους και βαθύτατη αβεβαιότητα». Όπως τοποθετεί το ζήτημα ο ειδικός στην εξάπλωση των πυρηνικών Τζόζεφ Νάυ του Χάρβαρντ. Ο έλεγχος στην αστάθεια αυτή θα εξαρτάτο από την αυξανόμενη συνεργασία ανάμεσα στις υπερδυνάμεις, τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ. Είναι μια τέτοια συνεργασία πιθανή; Σε ένα κόσμο με περιορισμένους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, πολλοί νομίζουν ότι δεν είναι.

Οι ΗΠΑ τώρα εισάγουν περισσότερο από το 40% του πετρελαίου. Πολλοί σύμμαχοι των Αμερικανών είναι υποχρεωμένοι να εισάγουν ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες—το 90% η Γαλλία και το 97% η Ομοσπονδιακή Γερμανία. Τα έθνη αυτά έχουν τοποθετηθεί σαφώς υπέρ ενός πολέμου προκειμένου να εξασφαλίζουν τα εφόδια τους. Το αποτέλεσμα; Οι πετρελαιοπαραγωγές περιοχές του κόσμου, όπως είναι ο Περσικός Κόλπος, γνωρίζουν τον έντονο στρατιωτικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις υπερδυνάμεις—πολύ επικίνδυνη κατάσταση.

Σχολιάζοντας πάνω στον κίνδυνο να αρχίσει ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στη Μέση Ανατολή, ο Ρίτσαρντ Φωκ παρατήρησε ότι «γενικοί πόλεμοι στο παρελθόν ξέσπαγαν πάντοτε όταν μια μεγάλη δύναμη προσπαθούσε να αντισταθμίσει την οικονομική και την πολιτική πτώση καταφεύγοντας σε αποφασιστικά στρατιωτικά μέσα.»—Το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων, Απρίλιος 1979.

Με άλλα λόγια, η προσπάθεια να επιλυθούν τα οικονομικά προβλήματα με στρατιωτικές προετοιμασίες οδηγεί σε πόλεμο. Ένα πρόσφατο παράδειγμα ήταν η γιαπωνέζικη «λύση» στο αμερικανικό εμπάργκο για τα ζωτικά εφόδια σε πετρέλαιο το 1941. «Η ανησυχία για το εμπάργκο αποτέλεσε το κίνητρο της ιαπωνικής ναυτικής διοικήσεως . . . σε συνεργασία με τον εξτρεμισμό του στρατού» (Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα). Το αποτέλεσμα ήταν το Περλ Χάρμπορ.

Μπορεί ο κόσμος να αντιμετωπίσει ένα δεύτερο Περλ Χάρμπορ;

Το πετρέλαιο δεν είναι το μόνο πράγμα που λείπει από τις ΗΠΑ. «Περισσότερα από τα μισά αποθέματα των 23 στρατηγικών υλικών που καταναλώνει η βιομηχανία των ΗΠΑ εισάγονται από το εξωτερικό», λέει η U.S. Νιους εντ Γουόρλντ Ρηπόρτ. Και προσθέτει: «Και, πράγμα που είναι το χειρότερο, τα περισσότερα από τα ορυκτά αυτά προέρχονται από πολιτικά ασταθείς χώρες της παρά τη Σαχάρα Αφρικής». Οι ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες να εισάγουν το 89% της πλατίνας (που χρησιμοποιείται στην κατεργασία του αργού πετρελαίου), το 90% του χρωμίου (που χρησιμοποιείται στη θωράκιση των τανκς) και το 98% του μαγγανίου (που χρησιμοποιείται στα κράματα υψηλής ανθεκτικότητας). Κάθε ζωτικό προϊόν που δεν βρίσκεται σε αφθονία αντιπροσωπεύει μια δυνητική σύγκρουση, εάν η προσφορά του θα απειλιόταν.

Η Έλλειψη Αποθεμάτων Μερικούς δεν τους Ξαφνιάζει

Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ παρήγαν περισσότερο πετρέλαιο από όσο όλες οι υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Τον καιρό εκείνο ήταν σύνηθες φαινόμενο να μιλάει κανείς για τον απεριόριστο ορυκτό πλούτο της Αμερικής. Ελάχιστοι άνθρωποι πρόβλεπαν ότι στις λίγες επόμενες δεκαετίες η Αμερική θα ήταν ανίκανη να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της στα περισσότερα στρατηγικά υλικά. Όμως οι προσεκτικοί σπουδαστές της Βίβλου διείδαν τη στενοχώρια να επέρχεται.

Στο βιβλίο «Γεννηθήτω το Θέλημα Σου Επί της Γης»a, που εκδόθηκε στην αγγλική το 1958 και στην ελληνική το 1964, η ΕΣΣΔ ταυτιζόταν με τον «βασιλιά του βορρά», που αναφέρεται στο 11ο κεφάλαιο του Δανιήλ. «Ο βασιλιάς του νότου», ο οποίος επίσης αναφέρεται στο ίδιο κεφάλαιο, ταυτιζόταν με τον αποκαλούμενο ελεύθερο κόσμο, του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία. Στο κεφάλαιο αυτό της βιβλικής προφητείας περιγράφεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους δυο συμβολικούς βασιλιάδες, με τα εξής λόγια:

«Και εν τω εσχάτω καιρώ, ο βασιλεύς του νότου θέλει συγκερατισθή μετ’ αυτού (με τον βασιλιά του βορρά)· και ο βασιλεύς του βορρά θέλει ελθεί εναντίον αυτού ως ανεμοστρόβιλος, μετά αμαξών, και μετά ιππέων, και μετά πολλών πλοίων· . . . Και (ο βασιλεύς του βορρά) θέλει κυριεύσει τους (κρυμμένους—ΜΝΚ) θησαυρούς του χρυσίου και του αργυρίου, και πάντα τα επιθυμητά της Αιγύπτου».—Δανιήλ 11:40, 43.

Τι εσήμαινε αυτό; Το βιβλίο «Γεννηθήτω το θέλημα σου Επί της Γης» έκανε την εξής άκρως ενδιαφέρουσα, βασισμένη στη Βίβλο, πρόβλεψη, παραπάνω από 22 χρόνια πριν:

«Ως που θα έχη πάει ο βασιλεύς του βορρά, όταν θα φθάση στον ‘έσχατον καιρόν’ του, το μέλλον μόνο θα το πη. Αλλά προλέγεται ότι θα κυριεύση τους θησαυρούς του χρυσίου, του αργυρίου και πάντα τα επιθυμητά αυτού του εμπορικοποιημένου, υλιστικού κόσμου, περιλαμβανομένου και του πετρελαίου».—Σελ. 323.

Σήμερα η ΕΣΣΔ είναι ένα από τα λίγα βιομηχανοποιημένα έθνη που δεν έχει ανάγκη να εισάγει πετρέλαιο. Επίσης η ΕΣΣΔ ελέγχει μεγάλα αποθέματα από τα ίδια εκείνα στρατηγικά ορυκτά, τα οποία ο «βασιλιάς του νότου» χρειάζεται απεγνωσμένα. Αναμφίβολα η παγκόσμια πολιτική τα πρόσφατα χρόνια χαρακτηρίζεται από αγώνα «προωθήσεως» ανάμεσα στις υπερδυνάμεις!

ΕΛΠΙΔΑ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Ο εθνικιστικός αυτός αγώνας «προωθήσεως» θα απολήξει σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο; Πιθανόν. Η παγκόσμια πολιτική κατάσταση ασφαλώς φαντάζει ανέλπιδη από την ανθρώπινη σκοπιά. Υπάρχει όμως ακόμα μια σκοπιά από την οποία μπορεί να τη δούμε.

Ακριβώς όπως ο Λόγος του Θεού προείπε με ακρίβεια την τωρινή κατάσταση παγκόσμιας εντάσεως, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο προλέγει και το αποτέλεσμα. Χωρίς να αναφέρει ειδικά αν οι τωρινοί ανταγωνισμοί στους εξοπλισμούς θα πυροδοτήσουν τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ή όχι, κάνει την εξής δήλωση για τους καιρούς μας:

«Αλλά τα έθνη ωργίσθησαν, και ήλθεν η οργή σου, και ο καιρός των νεκρών δια να κριθώσι, και να δώσης τον μισθόν εις τους δούλους σου τους προφήτας, και εις τους αγίους και εις τους φοβούμενους το όνομά σου, τους μικρούς και τους μεγάλους, και να διαφθείρης τους διαφθείροντας την γην.»—Αποκ. 11:18.

Η οικονομική απληστία και η μόλυνση του περιβάλλοντος ήδη «διαφθείρουν την γην», και ο Θεός έχει πάρα πολλούς λόγους να επέμβει για να σταματήσει αυτούς που είναι υπεύθυνοι για τα πράγματα αυτά, ακόμα και χωρίς τον ενδεχόμενο πρόσθετο αφανισμό από ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Επίσης, από τη σκοπιά αυτής της προφητείας, ακόμα και αν ξεσπούσε παγκόσμιος πόλεμος, ο Θεός ουδέποτε θα επέτρεπε σε αυτόν να αφανίσει τελειωτικά την όμορφη τούτη γη, την οποία δημιούργησε για να είναι η κατοικία των ανθρώπων και όχι ο τάφος τους.—Ησαΐας 45:18.

Η Βίβλος αναφέρει ακόμα και το όνομα του συμβολικού πολέμου, κατά τον οποίο ο Παντοδύναμος Θεός βάζει τέρμα, μια και για πάντα, στο σημερινό εθνικισμό, στο μιλιταρισμό και στον πόλεμο. Η συμβολική τοποθεσία του ονομάζεται «Αρμαγεδδών» στη Γραφή.—Αποκ. 16:14, 16.

«Αρμαγεδδών»; Μπορείτε να ρωτήσετε: «Αλλά δεν είναι ο Αρμαγεδδών και ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος το ίδιο πράγμα»; Η απάντηση είναι ΟΧΙ!

Οι αρθρογράφοι στις εφημερίδες μπορεί να χρησιμοποιούν τη λέξη «Αρμαγεδδών» έξω από τα Βιβλικά της συμφραζόμενα και να την εφαρμόζουν στον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και στον πυρηνικό όλεθρο, όμως η Βίβλος δείχνει ότι ο όρος αυτός έχει μια εντελώς διαφορετική σημασία. Η Βίβλος περιγράφει τον πόλεμο αυτό στο 19ο κεφάλαιο της Αποκαλύψεως όχι σαν διαμάχη ανάμεσα σε γήινα έθνη, αλλά σαν τη μάχη ανάμεσα σε όλα αυτά τα έθνη και τις ουράνιες δυνάμεις υπό την ηγεσία του «Λόγου του Θεού», του Ιησού Χριστού.—Αποκ. 19:11-21.

Ο Αρμαγεδδών δεν είναι η συνέπεια του πυρηνικού πολέμου. Είναι η λύση στον πυρηνικό πόλεμο, η λύση την οποία επιβάλει ο Μόνος Παντοδύναμος για να εφαρμόσει τη θέληση του πάνω στο βίαιο αυτό, οπλοκρατούμενο σύστημα πραγμάτων. Ο Αρμαγεδδών δεν θα καταλήξει σε γεμάτους καπνούς κρατήρες ραδιενεργών ερειπίων. Απεναντίας, θα φέρει τη «νέα γη», καθαρισμένη από κάθε μορφή πονηρίας, συμπεριλαμβανομένων και των εξοπλιστικών ανταγωνισμών. Αναλογιστείτε την ενθαρρυντική αυτή υπόσχεση:

«Και είδον ουρανόν νέον και γην νέαν· . . . Και ήκουσα φωνήν μεγάλην εκ του ουρανού (θρόνου-ΜΝΚ), λέγουσαν: ‘Ιδού, η σκηνή του Θεού μετά των ανθρώπων, και θέλει σκηνώσει μετ’ αυτών, και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαοί αυτού, και αυτός ο Θεός θέλει είσθαι μετ’ αυτών.’».—Αποκ. 21:1, 3,

Τι θα συμβεί στους ανταγωνισμούς για εξοπλισμό στη νέα αυτή γη; Σε όσους επιζήσουν από τον Αρμαγεδδώνα, συνηθισμένους από τους ολοένα και μεγαλύτερους προϋπολογισμούς για όπλα, η αλλαγή θα είναι εκπληκτική. Ο Λόγος του Θεού δηλώνει:

«Έλθετε σεις ο λαός, ίδετε τα έργα του Ιεχωβά, οποία εκπληκτικά έκαμεν εν τη γη. Καταπαύει τους πολέμους έως των περάτων της γης. Συντρίβει τόξον, και κατακόπτει λόγχην καίει άμαξας εν πυρί.»—Ψαλμ. 46:8, 9, ΜΝΚ.

Μπορεί κανείς να σταματήσει την παγκόσμια καταστροφή; Καμιά ανθρώπινη δύναμη. Μονάχα Ένας σε όλο το σύμπαν μπορεί να μας σώσει από αυτήν, και θα μας σώσει. Εάν αρχίσετε να τον γνωρίζετε τώρα, μπορείτε να ξεφύγετε από την καταστροφή, όχι από τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά από τα χέρια του Ιεχωβά Θεού, ο οποίος πολύ γρήγορα θα «κατασυντρίψει και συντελέσει» το παγκόσμιο σύστημα που βρίσκεται τόσο σιμά στο να καταστρέψει τον πλανήτη μας.—Δανιήλ 2:44.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Εάν ένας σπουδαστής κολλεγίου τα κατάφερε να φτιάξει μια κανονική ατομική βόμβα, γιατί δεν θα μπορούσε να τα καταφέρει μια μικρή χώρα;