Κουβανέζοι Αναζητούν Νέα Πατρίδα
ΣΤΙΣ αρχές του 1980, μια ομάδα Κουβανών μέσα σ’ ένα φορτηγό αυτοκίνητο μπήκε δια της βίας στην Περουβιανή Πρεσβεία στην Αβάνα. Ζητούσαν άσυλο για να μπορέσουν τελικά να φύγουν από τη χώρα. Σύντομα μετά απ’ αυτό, η Κουβανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οποιοσδήποτε ήθελε να πάει στο Περού ήταν ελεύθερος να φύγει.
Μέσα σε δυο μέρες, πάνω από 10.000 άνθρωποι στριμώχθηκαν στο χώρο της πρεσβείας με την ελπίδα να φύγουν από την Κούβα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το ζήτημα έγινε διεθνώς γνωστό, καθώς δεκάδες χιλιάδες περισσότεροι έπαιρναν άδεια να φύγουν. Περίπου 120.000 πήγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο.
Το πρόβλημα των Κουβανών προσφύγων δεν είναι καινούργιο. Για χρόνια, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες έχουν φύγει για άλλες χώρες. Μεταξύ των χωρών που τους έχει επιτραπεί η είσοδος είναι η Βολιβία, η Κολομβία, η Κόστα Ρίκα, το Εκουαδόρ, το Περού, η Ισπανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βενεζουέλα. Άλλα έθνη έχουν δείξει επίσης ότι δέχονται τέτοιους πρόσφυγες.
Γιατί Έφυγαν;
Γιατί έφυγαν αυτοί οι πρόσφυγες από την Κούβα; Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Μερικοί νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να βρουν έναν καλύτερο τρόπο ζωής σε μια άλλη χώρα. Άλλοι αντιμετώπιζαν δυσκολίες επειδή δεν συμφωνούσαν με την τακτική που ακολουθεί το καθεστώς που εξουσιάζει κι έφυγαν από τη χώρα για να γλυτώσουν από τα προβλήματα που συναντούσαν.
Επίσης, το 1980 η Κουβανική κυβέρνηση αποφάσισε να επωφεληθεί από την ευκαιρία ν’ απαλλαγεί, σε μεγάλη κλίμακα, από πολλούς τους οποίους θεωρούσε ανεπιθύμητους. Παραδείγματος χάρη, αφού άρχισε η πλημμύρα των προσφύγων, η κυβέρνηση έβγαλε εγκληματίες από τις φυλακές και τους έβαλε δια της βίας στις προσφυγικές βάρκες για να τους διώξει από τη χώρα. Άλλοι που θεωρούνταν πολιτικά επικίνδυνοι είχαν την ίδια εμπειρία. Μερικοί που ήταν γνωστοί σαν ομοφυλόφιλοι υποχρεώθηκαν κι αυτοί να φύγουν.
Ένα Άλλο Είδος Προσφύγων
Ωστόσο, μεταξύ των προσφύγων που έφυγαν από την Κούβα το 1980 ήταν περίπου 3.000 που αναγκάσθηκαν να φύγουν για ένα διαφορετικό λόγο. Η εφημερίδα. Νιους-Τάιμς της Υόρκης στη Νεμπράσκα, αναφέρει γι’ αυτό, λέγοντας: «Μεταξύ των πολύ γνωστών ομάδων εγκληματιών και ομοφυλόφιλων που έφθασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες στη διάρκεια της μεταφοράς των Κουβανών, είναι και μια άλλη, λιγότερο γνωστή ομάδα της οποίας το μόνο έγκλημα είναι ότι συνέχισαν να λατρεύουν τον Θεό με το δικό τους τρόπο παρά το γεγονός ότι το δόγμα τους τέθηκε εκτός νόμου πριν από πέντε χρόνια.»
Η εφημερίδα Νιους-Τάιμς προσδιόρισε αυτή την ομάδα σαν Μάρτυρες του Ιεχωβά, και πρόσθεσε: «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν υποφέρει στο παρελθόν κάτω από δικτατορίες επειδή αρνήθηκαν να πάρουν όπλο και να λάβουν μέρος στην κυβέρνηση που βρίσκεται στην εξουσία, πράγματα που η πίστη τους τούς εμποδίζει να κάνουν. Στη Χιτλερική Γερμανία, τους Μάρτυρες τους έστελναν στους θαλάμους αερίων, μαζί με Εβραίους και άλλους ‘ανεπιθύμητους.’»
Αλλά ποιες, ακριβώς, ήταν οι περιστάσεις που ανάγκασαν αυτή την ειδική ομάδα ανδρών, γυναικών και παιδιών να εγκαταλείψουν την Κούβα; Τι συνθήκες υπόμειναν; Τι άφησαν πίσω τους; Στις επόμενες λίγες σελίδες θ’ αφήσουμε τους ίδιους τους Κουβανούς πρόσφυγες ν’ απαντήσουν σ’ αυτά τα ερωτήματα καθώς αφηγούνται την ιστορία τους.
[Χάρτης στη σελίδα 3]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΚΟΥΒΑ
Λιμάνι Μαριέλ
Αβάνα