Πώς Υπονομεύει ο Προτεσταντισμός το Σεβασμό για τη Βίβλο
Η αιωνόβια αντίθεση της Καθολικής Εκκλησίας στην ανάγνωση της Βίβλου από τον κοινό λαό σε οποιαδήποτε καθομιλουμένη γλώσσα, έχει κάνει πολλούς ειλικρινείς Καθολικούς να πιστεύουν ότι η Βίβλος είναι ένα «Προτεσταντικό Βιβλίο». Και, βέβαια, οι ίδιοι οι Προτεστάντες θεωρούν ότι η θρησκεία τους βασίζεται εκατό στα εκατό στη Βίβλο. Μια αυθεντία δηλώνει: «Δεν είναι λάθος να πούμε ότι η μοναδική βάση του [του Προτεσταντισμού] εξακολουθεί να είναι η Βίβλος, η οποία περιέχει το Λόγο του Θεού, ή ότι είναι το βιβλίο της Εκκλησίας, του σπιτιού και του ατόμου, το βιβλίο στο οποίο καταφεύγει ο Προτεστάντης για πρακτικές συμβουλές στην ηθική του ζωή, στην κοινωνική του ζωή, και στις απόψεις του για τους ανθρώπους, τη φύση του, το πεπρωμένο του και τις σχέσεις του με τον Θεό.»a
Ένα καλά καταρτισμένο άρθρο για την ιστορία του Προτεσταντισμού έχει τον υπότιτλο «Ο Ρόλος της Βίβλου», και αναφέρει: «Ο κοινός συντελεστής του Προτεσταντισμού υπήρξε η αποδοχή ότι η Βίβλος υπερέχει από τις εκκλησίες· η πεποίθηση ότι οι εκκλησιαστικές διακονίες ή οι ιεραρχίες πρέπει να δοκιμάζονται σε σχέση με τη Βίβλο σαν το Λόγο του Θεού· το δόγμα ότι όλα τα πράγματα που είναι αναγκαία για σωτηρία θα πρέπει να βρίσκονται στην Αγία Γραφή.»—Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, 1979.
Ώστε, ο μέσος Προτεστάντης γενικά αισθάνεται ότι βρίσκεται κοντύτερα στη Βίβλο απ’ όσο ο μέσος Καθολικός, ο οποίος γνωρίζει ότι περιμένουν απ’ αυτόν να δίνει τόση πολλή πίστη στην παράδοση της Εκκλησίας όση και στην Αγία Γραφή. Αλλά είναι αλήθεια ότι η Βίβλος είναι «η μοναδική βάση» των δογμάτων του Προτεσταντισμού και ότι ο μέσος Προτεστάντης (είτε κληρικός είτε λαϊκός) εξακολουθεί να ανατρέχει στη Βίβλο «για πρακτικές συμβουλές στην ηθική του ζωή»;
Η Προσήλωση στη Βίβλο Μεγαλοποιείται
Τα γεγονότα δείχνουν ότι από τις πρώτες κιόλας μέρες της Μεταρρυθμίσεως, ο ισχυρισμός για την πιστή προσκόλληση του Προτεσταντισμού στην Αγία Γραφή είχε μεγαλοποιηθεί. Παρ’ ότι το όνομα του Λούθηρου συνδέεται αναπόσπαστα με τη μετάφρασή του της Αγίας Γραφής, στη θεολογία του τοποθέτησε την «ατομική ενόραση» πάνω απ’ αυτά τα οποία γράφει καθαρά η Αγία Γραφή. Στις προσπάθειές του ν’ αποδείξει «την κατά χάρη δικαίωση μέσω της πίστεως», ο Λούθηρος έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα σε ορισμένα βιβλία της Γραφής, όπως η επιστολή προς Ρωμαίους και Γαλάτας, και μικρότερη σε κανονικά βιβλία όπως η επιστολή προς Εβραίους, του Ιακώβου, του Ιούδα και το βιβλίο της Αποκαλύψεως, δημιουργώντας μ’ αυτό τον τρόπο το λεγόμενο «κανόνα μέσα στον κανόνα».
Παρόμοια, ο Ιωάννης Καλβίνος τίμησε με τα ‘χείλια’ την Αγία Γραφή, ωστόσο στο σπουδαιότερο έργο του Διδασκαλία της Χριστιανικής Θρησκείας, ανέπτυξε τόσο αντιγραφικές δοξασίες, όπως το δόγμα της Τριάδας (Βιβλίο 1), ότι ο άνθρωπος γεννιέται χωρίς ελεύθερη βούληση (Βιβλίο 2), ο απόλυτος προκαθορισμός (Βιβλίο 3), και ο νηπιοβαπτισμός (Βιβλίο 4). Επίσης είναι συνυπεύθυνος για τη σύλληψη και τον επακόλουθο θάνατο με κάψιμο του Μιχαήλ Σερβέτου, ενός άλλου μεταρρυθμιστή, ο οποίος όμως δεν συμμεριζόταν τις απόψεις του Καλβίνου για την Τριάδα. Αποτελούσε αυτή η πράξη του αναγνώριση της «υπεροχής της Αγίας Γραφής», ιδιαίτερα ενόψει της συμβουλής που δίνει αυτή να μην αντεκδικούμαστε στη Ρωμαίους 12:17-21; Κάθε άλλο!
Επιπρόσθετα, οι μεταρρυθμιστές και οι Προτεσταντικές εκκλησίες που ίδρυσαν αυτοί, εξακολουθούσαν να δέχονται τα δόγματα που είχαν θεσπίσει οι προηγούμενες οικουμενικές σύνοδοι της Καθολικής Εκκλησίας, όπως ήταν τα Σύμβολα Πίστεως της Νικαίας και του Αθανασίου, τα οποία προωθούσαν αντιγραφικά δόγματα, όπως το δόγμα της Τριάδας και της πύρινης κολάσεως. Ο Προτεσταντισμός έχει παραγάγει τη δική του σοδειά από δόγματα, ανάμεσα στα οποία είναι η Λουθηρανή Ομολογία του Άουγκσμπουργκ, η Δεύτερη Ελβετική Ομολογία των Μεταρρυθμιστικών Εκκλησιών, και τα τριάντα εννέα Άρθρα της Αγγλικανικής και Επισκοπελιανής Εκκλησίας, που όλα τους απαιτούν πίστη σε τέτοια αντιγραφικά δόγματα όπως είναι το δόγμα της Τριάδας. Πιο πρόσφατα, το Προτεσταντικό Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών δημοσίευσε μία «βάση» για να γίνει μέλος κανείς σ’ αυτό, την αναγκαιότητα να ομολογεί τον Ιησού «σαν Θεό». Ώστε, από αυτή τούτη την έναρξή του μέχρι τις σημερινές μέρες, η δήθεν δογματική αφοσίωση του Προτεσταντισμού στη Βίβλο έχει μεγαλοποιηθεί πάρα πολύ.—Βλέπε Ιωάννης 17:3, 1 Κορινθίους 8:6, Πράξεις 3:23 και Ψαλμός 146:4, όπου η Βίβλος δείχνει καθαρά ότι, όχι ο Ιησούς, αλλά ο Πατέρας του είναι ο «μόνος αληθινός Θεός» και ότι η ψυχή δεν μένει ζωντανή όταν ο άνθρωπος πεθαίνει.
Προτεσταντισμός και Ανώτερη Κριτική
Αυτή τούτη η φύση του Προτεσταντισμού, που γεννήθηκε από επανάσταση ενάντια στην παράδοση και στην αυταρχικότητα του Πάπα της Ρώμης, τον έκανε πιο τρωτό, απ’ όσο η συντηρητική Καθολική Εκκλησία, στο ορθολογισμόb και στις αρνητικές απόψεις της κριτικής της Βίβλου. Αναμφίβολα εδώ θα βοηθήσει να εξηγήσουμε τι εννοούμε με την κριτική της Βίβλου. Χωρίζεται σε δύο κλάδους: Η κατώτερη κριτική είναι η λόγια έρευνα του Βιβλικού κειμένου, η προέλευσή του, η διατήρησή του και η σχετική αξία του σε σχέση με τα πρωτότυπα, τα οποία δεν είναι πια προσιτά. Αυτό μερικές φορές, ονομάζεται κριτική του κειμένου. Η ανώτερη κριτική είναι η μελέτη της αυθεντικότητας, της ημερομηνίας συγγραφής και της ιστορικής ακρίβειας της Βίβλου κάτω από το φως της αρχαιολογίας και της ιστορίας.
Η κατώτερη κριτική έχει κάνει πολλά για την παραπέρα μελέτη της Βίβλου, την αφαίρεση των προσθηκών στο κείμενο και την παραγωγή αξιόπιστων αυθεντικών κειμένων τα οποία παρέχουν τη βάση για καλύτερες μεταφράσεις της Βίβλου. Από την άλλη μεριά, η ανώτερη κριτική έχει ανοίξει τις πύλες στην πλημμύρα των ψευτοεπιστημονικών έργων, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξε η υπονόμευση της εμπιστοσύνης των ανθρώπων στη Βίβλο.
Σχολιάζοντας το ευπρόσβλητο του Προτεσταντισμού στον ορθολογισμό και την καταστροφική ανώτερη κριτική, η Βρετανική Εγκυκλοπαίδεια (1979) γράφει:
«Το ζήτημα της κριτικής της Βίβλου αρχικά δημιουργήθηκε στα Γερμανικά Πανεπιστήμια· δηλαδή αν μπορούσε κάποιος να θεωρείται Χριστιανός ή ακόμη και καλός Χριστιανός, παρότι υποστήριζε ότι ορισμένα μέρη της Βίβλου δεν είναι αληθινά. Αυτό έγινε το μεγάλο ζήτημα του Προτεσταντισμού αν όχι όλου του Χριστιανικού κόσμου στον 19ο αιώνα . . . Ο Γερμανικός Προτεσταντισμός επέδειξε πολύ μεγάλη ελαστικότητα, ή ευρύτητα διάνοιας, ενόψει της νέας γνώσεως, η οποία είχε τόσο μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη των Χριστιανικών εκκλησιών, όσο και οι αρχικές ενοράσεις της Μεταρρυθμίσεως. Χάρη εν μέρει στο Γερμανικό αυτό παράδειγμα, οι Προτεσταντικές εκκλησίες της κεντρικής παραδόσεως—Λουθηρανική, Μεταρρυθμιστικές, Αγγλικανική, Κογκρεγκασιοναλιστική, Μεθοδιστική, και πολλές Βαπτιστικές κοινότητες—προσαρμόστηκαν σχετικά εύκολα (από τη διανοητική άποψη) στις προόδους της επιστήμης, στην ιδέα της εξελίξεως, και στην πρόοδο της ανθρωπολογίας δηλαδή στη συγκριτική θρησκεία.»
Κατατάσσοντας ορισμένα μέρη της Βίβλου στους μύθους, πολλά μέλη του Προτεσταντικού κλήρου αμφιβάλλουν για ολόκληρη τη Βίβλο. Πράγματι στην εισαγωγή του, κάτω από τον τίτλο «Η Βίβλος: Η Σημασία της και η Αυθεντία της», η δωδεκάτομη Προτεσταντική Βίβλος του Ερμηνευτή φτάνει στο σημείο να δηλώσει: «Από τη σύντομη αυτή έρευνα ακολουθεί το συμπέρασμα ότι δεν θα ήταν διόλου αντιφατικό προς την ίδια τη Βίβλο, αλλά μάλλον θα βρισκόταν σε αρμονία μαζί της, ούτε θα βρισκόταν σε αντίφαση με οποιοδήποτε πράγμα απαραίτητο για τη Χριστιανική πίστη, αν παύαμε εντελώς να θεωρούμε τις Γραφές σαν το Λόγο του Θεού».
Τέτοιες δηλώσεις υπονομεύουν την επιρροή της Βίβλου στη ζωή των ανθρώπων ακόμη πιο αποτελεσματικά απ’ όσο η παπική βούλα που απαγόρευε το διάβασμα τη Βίβλου.
Θεμελιωτιστές—Δεν είναι Αληθινοί Φίλοι της Βίβλου
Ένα μέρος όμως του Προτεσταντισμού άντεξε στην επίθεση της ανώτερης κριτικής. Ο κλάδος αυτός ονομάζεται Θεμελιωτισμός. Ορίστηκε σαν το ‘μαχητικό συντηρητικό κίνημα που ξεπήδησε στις αρχές του 20ου αιώνα σε αντίθεση με τις νεωτεριστικές τάσεις και που έδωσε έμφαση στην κατά γράμμα ερμηνεία και στο απόλυτο αλάθητο των Αγίων Γραφών ως θεμελιώδες δόγμα της Χριστιανοσύνης.’.
Οι θεμελιωτιστές έχουν δίκιο να αξιώνουν ότι η Αγία Γραφή είναι εμπνευσμένη από τον Θεό και η μάχη τους ενάντια στην καταστροφική ανώτερη κριτική και σε ανάλογες ψευδοεπιστημονικές θεωρίες, όπως η εξέλιξη, είναι αξιέπαινη. Αλλά εξυψώνουν πραγματικά τη Βίβλο στις διάνοιες των λογικών ανθρώπων, όταν αξιώνουν ότι όλα όσα είναι γραμμένα στη Βίβλο πρέπει να τα παίρνουμε κατά γράμμα; Προωθούν τα συμφέροντα της Βίβλου όταν λένε ότι η γη δημιουργήθηκε σε έξι εικοσιτετράωρες μέρες, ενώ η ίδια η Βίβλος χρησιμοποιεί τη λέξη «μέρα» για να προσδιορίσει χρονικές περιόδους, που ποικίλλουν σε διάρκεια;—Παράβαλε Γένεσις κεφάλαιο 1 με Γένεσις 2:4 και 5:1· επίσης 2 Πέτρου 3:8.
Επιπρόσθετα είναι οι θεμελιωτιστές αληθινοί φίλοι της Βίβλου όταν, ενώ αξιώνουν ότι είναι στενά προσκολλημένοι στην Αγία Γραφή, διδάσκουν αντιγραφικά δόγματα, όπως το δόγμα της Τριάδας (παράβαλε Δευτερονόμιον 6:4· Ιωάννης 14:28), η αθανασία της ψυχής (Ιεζεκιήλ 18:4) και η πύρινη κόλαση (Ιερεμίας 7:31· Ρωμαίους 6:23); Με την κατά γράμμα ερμηνεία που κάνουν στη Βίβλο και με τη διδασκαλία δογμάτων τόσο δυσφημιστικών για τον Θεό, οι Προτεστάντες θεμελιωτιστές υπονομεύουν την εγκυρότητα της Βίβλου στις διάνοιες πολλών ανθρώπων.
Προτεσταντισμός και Κοσμιότητα
Ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Εάν ήσθε εκ του κόσμου, ο κόσμος ήθελεν αγαπά το ιδικόν του· επειδή όμως δεν είσθε εκ του κόσμου, αλλ’ εγώ σας εξέλεξα εκ του κόσμου, δια τούτο σας μισεί ο κόσμος.» (Ιωάννης 15:19) Κι’ όμως είναι ολοφάνερο το γεγονός ότι οι κυριότερες Προτεσταντικές εκκλησίες παίρνουν ενεργό μέρος στα πολιτικά συστήματα αυτού του κόσμου, και ορισμένες απ’ αυτές είναι ακόμη «κρατικές θρησκείες.» Μια σχετική εργασία αναφέρει: «Είναι δυνατό να μιλάμε για τη συνεισφορά του Προτεσταντισμού στο σύγχρονο εθνικισμό. . . . Όλοι, εκτός από τους ριζοσπάστες, είχαν την τάση να κάνουν πολλά για να δείχνουν τη νομιμοφροσύνη τους στα κράτη που υπήρχαν, και οι Προτεστάντες συχνά παρείχαν την ιδεολογική βάση για κάθε ένα καινούργιο κράτος, καθώς αυτό εγειρόταν σε αυτοσυνειδησία—όπως συνέβη στην Πρωσία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες.»—Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα.
Στην αρχή αυτού του άρθρου, ένας Προτεστάντης συγγραφέας, από τον οποίο παραθέσαμε, έγραψε ότι η Βίβλος είναι «το βιβλίο στο οποίο καταφεύγει ο Προτεστάντης για πρακτικές συμβουλές στην ηθική του ζωή.» Μπορούμε να πούμε ότι αυτό ισχύει ακόμη, όταν ο ένας κληρικός μετά τον άλλο στις κύριες Προτεσταντικές εκκλησίες κάνουν δηλώσεις υπέρ του προγαμιαίου σεξ, της μοιχείας, της ομοφυλοφιλίας και της εκτρώσεως; Ένα άρθρο στη Γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ με τον τίτλο «Πολλές Εκκλησίες Ανοίγουν τον Φάκελο Ομοφυλοφιλία» και που βασίζεται σε ανταπόκριση που δημοσιεύτηκε στη Γενεύη της Ελβετίας από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, αποκάλυψε ότι αρκετές μεγάλες Προτεσταντικές εκκλησίες ανέχονται ακόμη και ομοφυλόφιλους διακόνους. Ωστόσο η Βίβλος δηλώνει: «Μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί [επιδιδόμενοι σε ανδρική πορνεία, Νέα Διεθνής. Μετάφραση] ούτε αρσενοκοίται . . . θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού.»—1 Κορινθίους 6:9, 10.
Ώστε, ενώ ο Προτεσταντισμός, δεν έχει δημιουργήσει ένα αρχείο μίσους για τη Βίβλο και για κείνους που τη διαβάζουν στις κοινές γλώσσες, όπως δημιούργησε η Καθολική εκκλησία στους αιώνες που πέρασαν, παρόλα αυτά με την πίστη του σε αντιγραφικά δόγματα, με την αποδοχή του της ανώτερης κριτικής και ψευδοεπιστημονικών θεωριών, με την κοσμικότητά του και την αποδοχή ανεκτικής ηθικής, ο Προτεσταντισμός φέρει βαριά ευθύνη για την υπονόμευση της επιρροής της Βίβλου στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ωστόσο, παρά την αντίθεση του Καθολικισμού στην ανάγνωση της Βίβλου από τον κοινό λαό από αιώνες τώρα και από τη λεπτότερη αλλά πιο ερημωτική υπονόμευση του Λόγου του Θεού από τον Προτεσταντισμό, η Βίβλος εξακολουθεί να είναι ένα βιβλίο στο οποίο οι άνθρωποι σπάνια μένουν αδιάφοροι.. Είτε το αγαπούν είτε το μισούν. Γιατί συμβαίνει αυτό και με ποιο τρόπο αυτό σας επηρεάζει θα το εξετάσουμε στο τελευταίο άρθρο αυτής της σειράς.
[Υποσημειώσεις]
a ‘Ιστορία του Προτεσταντισμού’, Τζ. Μπουασσέ, σελίδα 6.
b Δοξασία που ερμηνεύει τα γεγονότα με ανθρώπινη λογίκευση, χωρίς να δέχεται την παρέμβαση του θείου.
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Για να υποστηρίξει τις ιδέες του, ο Λούθηρος υπερεκτίμησε ορισμένα βιβλία της Γραφής και υποτίμησε άλλα