Τα Περίεργα της Ναμίμπια

ΜΙΑ ΕΡΗΜΟΣ που είναι διαφορετική από τις άλλες. Μπορεί να περάσουν χρόνια χωρίς να βρέξει. Είναι καλή η χρονιά όταν βρέξει δυόμισι εκατοστά. Μερικές φορές βρέχει, αλλά οι σταγόνες εξατμίζονται προτού φτάσουν στη γη. Το μόνο σίγουρο νερό της είναι η πρωινή ομίχλη που μεταφέρει ο άνεμος από τον Ατλαντικό. Όμως είναι γεμάτη ζωή. Σκαθάρια που στηρίζονται στο κεφάλι τους για να πιουν νερό. Άλλα που κολυμπούν μέσα από την άμμο. Αράχνες που μετατρέπονται σε ρόδες και κατρακυλούν στους αμμόλοφους. Φίδια που προσποιούνται ότι είναι φυτά και ταξιδεύουν πλάγια. Φυτά που φαίνονται σαν μπερδεμένοι σωροί από αγκαθωτό σύρμα. Άλλα που έχουν μόνο δύο φύλλα αλλά φαίνονται σαν είκοσι και ζουν δύο χιλιάδες χρόνια. Και κάτω από τους παραλιακούς αμμόλοφούς τους, υπάρχουν τεράστιοι θησαυροί από αστραφτερά διαμάντια. Αυτές είναι λίγες μόνο από τις ιδιορρυθμίες της ερήμου Ναμίμπια, που εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής ακτής της Νότιας Αφρικής.

Στην Ναμίμπια υπάρχουν γοητευτικά σκαθάρια που δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στον κόσμο. Τα περισσότερα απ’ αυτά ζουν κάτω από τους αμμόλοφους. Μπορεί να τα δει κανείς χωμένα μέσα στην άμμο και να «κολυμπούν» κάτω από την επιφάνεια. Ένα είδος προτιμά το έδαφος που είναι από αμμοχάλικο και κρατούν το σώμα τους έξω από τη ζεστή άμμο επειδή τα πόδια τους είναι μακριά—και τρέχουν σαν να βρίσκονται πάνω σε ξυλοπόδαρα. Έπειτα υπάρχει το μόνο σκαθάρι στον κόσμο που έχει άσπρη ράχη, όπου αντανακλούνται οι καυτές ακτίνες του ηλίου. Ενώ ένα σκαθάρι με λευκή ράχη ψαχουλεύει για την τροφή του, το ταίρι του μπορεί να είναι ανεβασμένο στην πλάτη του και να του κρατάει σκιά σαν ομπρέλα από τον ήλιο.

Τα σκαθάρια της Ναμίμπια έχουν έξυπνους τρόπους για να αντλούν νερό από την πρωινή ομίχλη. Ένα είδος απ’ αυτά σκάβει ένα μικρό αυλάκι κόντρα στον άνεμο, έπειτα ξαναγυρίζει πίσω ακολουθώντας τις πατημασιές του, και πίνει την υγρασία που έχει συγκεντρωθεί στο αυλάκι. Ένα άλλο περπατά προς την κορυφή ενός αμμόλοφου, σηκώνει τα πισινά του ψηλά στον άνεμο και με το κεφάλι χαμηλά ανοίγει το στόμα του πλατιά. Με την πλάτη προς τον άνεμο, οι σταλίτσες του νερού υγροποιούνται πάνω στο σώμα του και στάζουν μέσα στο στόμα του.

Μια μεγάλη αράχνη, διαμέτρου 11 εκατοστών (4,33 ίντσες), που είναι γνωστή σαν η «άσπρη χορεύτρια», φτιάχνει ένα σπίτι με μια καταπακτή στην πλευρά ενός αμμόλοφου. Τρέφεται με σαύρες, τριζόνια και άλλα έντομα. Όταν της επιτίθενται παίρνει μια μαχητική στάση έχοντας σηκωμένα ψηλά τα μπροστινά σκέλη της—απ’ όπου παίρνει και το όνομα «χορεύτρια». Το πιο συναρπαστικό είναι ο τρόπος με τον οποίο πετά. Διπλώνει τα πόδια της εν μέρει κάτω από το σώμα της και κατρακυλάει σαν ρόδα στους αμμόλοφους κάνοντας τούμπες στα πλάγια. Σε τελευταία ανάλυση, δεν εφεύρε ο άνθρωπος τον τροχό!

Μια θαυμάσια γούνινη μπάλα—ο χρυσός τυφλοπόντικας—ταξιδεύει επίσης κάτω από την άμμο. Βρίσκεται στην επιφάνεια τόσο σπάνια και για τόσο σύντομο χρόνο που μέχρι πρόσφατα δεν τον είχε δει κανένας. Τα μάτια του και τ’ αυτιά του είναι τελείως κρυμμένα κάτω από τη γούνα του για να τα προστατεύσει από την άμμο, όταν χώνεται κάτω απ’ αυτή για να βρει την τροφή του.

Το φόβητρο των αμμόλοφων είναι η πλαϊνή κίνηση της οχιάς της Ναμίμπια. Ορμά κατά μήκος της άμμου με γρήγορες πλάγιες σπρωξιές και μ’ αυτό τον τρόπο δεν γλιστράει μέσα ούτε καίγεται από την καυτή άμμο. Και τι πονηρός είναι ο τρόπος της όταν θέλει να βρει φαγητό! Έχοντας το σώμα της θαμμένο κάτω από την επιφάνεια μόνο με τα μάτια μισόκλειστα κοιτάζει μέσα από την άμμο. Έξω βγάζει μερικά εκατοστά από την άκρη της ουράς της και φαίνεται σαν μικρό φυτό. Σύντομα μια περίεργη σαύρα έρχεται για να φάει αυτό το παράξενο «φυτό» και αντί γι’ αυτό γίνεται η ίδια γεύμα!

Φενεστράρια, σημαίνει «παράθυρα», και είναι ένα φυτό με επίπεδα, σε σχήμα ράβδου, φύλλα που βρίσκονται κρυμμένα κάτω από την άμμο και δείχνουν μόνο τις άκρες τους. Οι άκρες, όμως, είναι διαφανείς, επιτρέποντας την είσοδο στο φως για την πραγματοποίηση της φωτοσυνθέσεως. Ένας μπερδεμένος σωρός από σκουριασμένο καλώδιο; Όχι, αν κοιτάξουμε από κοντά βλέπουμε πράσινα αγκαθωτά πεπόνια τυλιγμένα με λεπτά ακανθώδη κλαδιά. Αυτή είναι η νεροκολοκύθα, μια τροφή και για τον άνθρωπο και για τα ζώα. Η Γουελγουίτσια είναι ένα μεγάλο σε σχήμα χταποδιού φυτό που φαίνεται να έχει πολλά φύλλα αλλά έχει μόνο δύο. Μεγαλώνουν οκτώ μέτρα (26 πόδια) και κομματιάζονται από τον άνεμο και στροβιλίζονται γύρω από τον πυρήνα του φυτού σαν τα πλοκάμια του χταποδιού. Η Γουελγουίτσια ζει μέχρι δύο χιλιάδες χρόνια!

Στη Ναμίμπια ζουν επίσης μεγάλα ζώα. Εκεί ζουν οι πιο ψηλοί ελέφαντες του κόσμου με ασυνήθιστα μακριά πόδια. Επίσης μπορεί κανείς να δει να σκαρφαλώνει τον αμμόλοφο η θαυμάσια όρυξ (είδος αντιλόπης). Υπάρχουν επίσης και «οι υδραυλικοί της Ναμίμπια». Έτσι λέγονται εδώ οι ζέβρες. Έχουν μια παράξενη ικανότητα να βρίσκουν νερό. Με τις οπλές τους σκάβουν τρύπες στις ξηρές κοίτες των ποταμών, και κατεβαίνουν κάτω ένα μέτρο. Γρήγορα το νερό διαποτίζει την τρύπα και ικανοποιούν τη δίψα τους. Άλλα ζώα τους παρακολουθούν, και χρησιμοποιούν κι εκείνα αυτές τις τρύπες του νερού.

Αλλά τι θα πούμε για τα αστραφτερά διαμάντια της Ναμίμπια; Είναι πραγματικά διαμάντια; Πολύ πραγματικά! Χιλιάδες χρόνια ο ποταμός Όραντζ έχει πετάξει εκατομμύρια διαμάντια στον Ατλαντικό Ωκεανό. Από κει, ισχυρά παράκτια ρεύματα τα έχουν εκβράσει στην ακτή και από κει μέσα στην άμμο της έρημου. Το αποτέλεσμα είναι ότι κάτω από τους παράκτιους αμμόλοφους υπάρχει κρυμμένος ένας τεράστιος θησαυρός από φυσικά αστραφτερά διαμάντια, 90 τα εκατό ποιότητας πολύτιμων λίθων. Διακόσια εκατομμύρια τόνοι γης πρέπει να μετακινηθούν για να ανεβρεθεί ένας τόνος διαμάντια—οκτώ εκατομμύρια καράτια. Μέχρι πρόσφατα αυτό γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια περίπου.

Να μερικές από τις γοητευτικές ιδιορρυθμίες, και τα απίστευτα πλούτη, της Ναμίμπια