Προσπαθεί να Βρει πού Κρύβονται οι Φονιάδες
Ο ΓΟΥΟΛΛΑΣ ΡΟΟΥΝΤΣ είναι επιστήμονας-μηχανικός. Διερευνά στο άγνωστο, εκεί που ενεδρεύουν θανατηφόρες αρρώστιες. Η επαγγελματική του κάρτα αναφέρει πως είναι Δρ της επιδημιολογίας και της μηχανικής. Ο συνδυασμός των διαπιστευτηρίων του είναι μοναδικός. Αλλά μοναδικό είναι και το έργο του, όπως θα διαπιστώσετε.
Τον ακολουθώ πάνω κάτω σ’ έναν περίπλοκο λαβύρινθο από διαδρόμους στους αναρίθμητους ορόφους των ΚΕΑ—των Κέντρων για τον Έλεγχο των Αρρωστιών, κοντά στην Ατλάντα της Γεωργίας. Πίσω από τις κλειστές πόρτες αυτών των λευκών τσιμεντένιων αιθουσών βρίσκονται τα εργαστήρια και τα άδυτα των επιστημόνων οι οποίοι έχουν αφιερώσει τη ζωή τους προσπαθώντας να ανιχνεύσουν και να εξολοθρεύσουν τους άπιαστους φονιάδες του ανθρώπου. Μερικές φορές οι εφημερίδες σ’ όλο τον κόσμο γράφουν με μεγάλα γράμματα τους θριάμβους τους και τις αποτυχίες τους.
Τώρα βρισκόμαστε στην οροφή ενός πάρα πολύ υψηλού κτιρίου. Η βροχή πέφτει με μεγάλες σταγόνες καθώς εμείς βρίσκουμε καταφύγιο σ’ ένα προστέγασμα περίπου τεσσάρων τετραγωνικών στρεμμάτων. Ο καυτός και δυσάρεστος αέρας μάς είναι αποκρουστικός. Τα αυτιά μας πάνε να σπάσουν από το δυνατό θόρυβο που κάνουν οι ανεμιστήρες και οι μηχανές. Φαινόμαστε σαν νάνοι μέσα σε μια σπηλαιώδη έκταση όπου οι αεραγωγοί έχουν το μέγεθος των διαδρόμων.
«Θα μπορούσατε να πείτε ότι ένα δωμάτιο με εργαλεία όπως είναι αυτό αποτελεί μέρος του εργαστηρίου μου,» εξηγεί ο Ρόουντς. «Ενώ οι άλλοι επιστήμονες αρχίζουν να κουνούν τους δοκιμαστικούς σωλήνες, εγώ σαν μηχανικός αρχίζω να ψάχνω για τις επιδημίες στα ΣΘΚ—στα συστήματα θερμάνσεως και κλιματισμού των κτιρίων. Μερικές φορές ξεσπάει μια επιδημία σ’ ένα νοσοκομείο. Οι γιατροί μπορεί να νομίσουν ότι έχουν απομονώσει κάποια αρρώστια, αλλά ξαφνικά σε όλο το χώρο του νοσοκομείου αρχίζουν να πέφτουν οι άνθρωποι κάτω απ’ αυτή την αρρώστια.»
Πώς διαδόθηκε; Ο Ρόουντς έχει ανακαλύψει τις αιτίες ψάχνοντας σε όλα τα είδη των ιδρυμάτων, από τα σχολεία μέχρι τις εγκαταστάσεις που πακετάρουν το κρέας, σε εκατοντάδες μέρη στα προηγούμενα είκοσι χρόνια, και λέει ότι γενικά έχουν σχέση με τον κλιματισμό. Αλλά δεν θα μπορούσε να βρει αυτό που έψαχνε αν δεν ήξερε κάτι για τα βακτηρίδια καθώς επίσης και για τη μηχανική.
«Πώς θα αρχίσετε να ανιχνεύσετε μια αρρώστια;» ρώτησα.
«Πρώτα θα φορούσα αυτή τη μάσκα.»
Η μαύρη μάσκα που φοράει στο κεφάλι κρύβει τελείως το πρόσωπό του. Τον κάνει να φαίνεται ότι είναι πρόσωπο επιστημονικής φαντασίας. «Αυτή η μάσκα είναι 99,97 τα εκατό αποτελεσματική.» Τα λόγια του δεν ακούγονται καθαρά. «Δεν αφήνει να περάσουν μέσα μόρια που είναι έστω και τρία δέκατα ενός μικρού. Το ένα μικρό είναι περίπου το 1/10.000 του εκατοστόμετρου.» Εγώ προσπαθώ να φανταστώ ένα μικροσκοπικό μικρόβιο, τόσο μικροσκοπικό που να μπορεί να περάσει μέσα στη μάσκα.
Το Κυνήγι για τον Πυρετό του Πόντιακ
Πριν από χρόνια, μάσκες σαν κι αυτή βοήθησαν τον Ρόουντς και δυο βοηθούς να γλιτώσουν από τον πυρετό του Πόντιακ. Όλοι οι άλλοι επιστήμονες από τα ΚΕΑ που ήταν πριν απ’ αυτούς στο Πόντιακ του Μίσιγκαν, έπεσαν θύμα της επιδημίας. Εκείνο το αξέχαστο Σαββατοκύριακο οι 95 στους 100 προσβάλλονταν απ’ αυτή την άγνωστη αλλά απειλητική αρρώστια.
Εκείνο που χρειαζόταν να κάνεις για να κολλήσεις τον πυρετό του Πόντιακ ήταν να πατήσεις το πόδι σου σ’ ένα συγκεκριμένο κτίριο. Ήταν σαν να είχε αρρωστήσει το ίδιο το κτίριο. Από όλα τα τιμήματα είχε προσβληθεί το κέντρο υγείας για το κοινό, ο χώρος ιατρικών και οδοντιατρικών κλινικών, ένα τμήμα με ακτίνες Χ, και τα σχετικά τμήματα. Οι ασθενείς που πήγαιναν εκεί για θεραπεία, οι γιατροί και οι νοσοκόμες και οι τεχνικοί καταλαμβάνονταν από δυνατές κρυάδες, πυρετό, πονοκεφάλους, οξείς πόνους στους μυς και άλλα σαν την πνευμονία συμπτώματα. Αλλά κανένα πρόβλημα δεν παρουσιαζόταν σε κάποιο άλλο κτίριο.
«Ήμουν διακοπές στη Φλώριδα όταν με φώναξαν να πάω στο Πόντιακ,» θυμάται ο Ρόουντς. «Η επιδημία υπήρχε ήδη αρκετές μέρες. Όταν έλεγξα τα γεγονότα είδα ότι η μόνη φορά που δεν προσβλήθηκαν απ’ αυτή την πληγή άνθρωποι που μπήκαν μέσα στο κτίριο ήταν όταν το αιρ κοντίσιον ήταν κλειστό. Την ερχόμενη Δευτέρα, όταν το άνοιξαν ξανά, οι άνθρωποι πάλι άρχισαν να αρρωσταίνουν.» Όχι όμως ο Ρόουντς και οι βοηθοί του που φορούσαν τις μάσκες τους και τις άλλες στολές ασφαλείας.
Το πρόβλημα, όμως, ήταν πιο ύπουλο από τον αέρα που φυσούσε το αιρ κοντίσιον στο κτίριο. Ο Ρόουντς υποπτεύθηκε ότι το νερό που ψέκαζαν τα εξατμιστικά συμπυκνωτικά πηνία ήταν μολυσμένο. Μέσω μιας οπής που υπήρχε στο σύστημα των αγωγών, η υγρασία από το νερό διοχετευόταν στον αέρα που κυκλοφορούσε. Έγιναν τεστ, αλλά χρειάστηκε να περάσουν μέρες για να επιβεβαιωθούν οι υποψίες του: ινδικά χοιρίδια που εκτέθηκαν σ’ αυτό το υπόγειο νερό έπεσαν κάτω με πυρετό του Πόντιακ. Και πάλι, τι ήταν εκείνο που έφταιγε; Έπρεπε ακόμη ν’ απομονώσουν το μικρόβιο από το νερό.
«Για τρία χρόνια,» συνέχισε ο Ρόουντς, «Οι μικροβιολόγοι έκαναν πειράματα πάνω σε ινδικά χοιρίδια. Δεν τα κατάφεραν να βρουν την αιτία της αρρώστιας. Μερικά πειράματα συνέχισαν περισσότερα χρόνια. Τελικά έβαλαν στους δοκιμαστικούς σωλήνες ορό αίματος από τα ανθρώπινα θύματα του πυρετού του Πόντιακ που είχαν φυλάξει σε ψυγεία και στην κυριολεξία άφησαν το ζήτημα να παγώσει.»
Ανίχνευση της αρρώστιας των Λεγεωνάριων
Έχουν περάσει οκτώ χρόνια. Στη διάρκεια μιας συνελεύσεως που έγινε στη Φιλαδέλφεια από μια Αμερικάνικη Λεγεώνα στο Ξενοδοχείο Μπέλβιου-Στράτφορντ, προσβλήθηκαν 221 άτομα από κάτι, τόσο ξαφνικά και μυστήρια όπως είχε συμβεί και με τον πυρετό του Πόντιακ. Αυτή τη φορά, όμως, πέθαναν 34 άτομα.
Οπωσδήποτε η αιτία προερχόταν από το εσωτερικό του ξενοδοχείου. Οι γιατροί στην αρχή είπαν ότι επρόκειτο για ένα «εκρηκτικό ξέσπασμα πνευμονίας χωρίς καμιά φανερή αιτία.» Είκοσι τρεις ειδικοί στις επιδημίες των ΚΕΑ, ανάμεσα στους οποίους και ο Ρόουντς, συνεργάστηκαν με πάρα πολλούς κρατικούς και ντόπιους λειτουργούς στη Φιλαδέλφεια. «Εκείνο στο οποίο μπόρεσα να καταλήξω,» είπε ο Ρόουντς, «είναι πως η πηγή της αρρώστιας αυτή τη φορά ήταν οι ψυκτικοί πύργοι.»
Χρειάστηκαν έξι μήνες εντατικών εργαστηριακών δοκιμών, στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές πολύ πιο βελτιωμένες και προηγμένες από εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν για τον πυρετό του Πόντιακ, για να ανακαλυφθεί τελικά το φονικό βακτηρίδιο. Το μικρόβιο που έχει σχήμα πούρου ονομαζόταν λεγκιονέλλα νιουμόφιλα.
Ένα χρόνο σχεδόν μετά οι ερευνητές ξεπάγωσαν μερικά δείγματα τον πυρετού του Πόντιακ, τα οποία τώρα ήταν εννιά χρόνων ηλικίας, και τα συνέκριναν με το Λ. νιουμόφιλα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που προξένησε την επιδημία στο Πόντιακ ήταν το ίδιο που προξένησε και την επιδημία στη Φιλαδέλφεια—μόνο που στη δεύτερη περίπτωση πέθαναν 34 άτομα.
«Γιατί,» διερωτάται ο Ρόουντς, «πέθαναν άνθρωποι στη Φιλαδέλφεια ενώ στο Πόντιακ δεν πέθανε κανένας;» Η απάντηση απασχολεί ακόμη τους ερευνητές.
Οι Λόγοι που Εμφανίζονται Επιδημίες
Από τότε που ανακαλύφθηκαν τα βακτηρίδια της λεγεωνέλλοσης οι επιστήμονες έχουν συμπεράνει ότι η αρρώστια αυτή υπήρχε πάντα σε κάποια μορφή. «Εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες,» είπε ο Δρ Ρόουντς, «κάθε χρόνο παρουσιάζονται 2,4 εκατομμύρια περιπτώσεις πνευμονίας. Μόνο τα δύο τρίτα αυτών των περιπτώσεων μπορούν να συνδεθούν με γνωστούς βακτηριακούς παράγοντες ή με παράγοντες του διηθητικού ιού. Ποια είναι η αιτία για τις άλλες 800.000 περιπτώσεις;»
Όπως συνεχίζει, «η λεγεωνέλλοση γίνεται αισθητή σ’ ένα μόνο μικρό μέρος των περιπτώσεων που μοιάζουν με την πνευμονία. Οι επιστήμονες διερωτώνται αν μερικοί από τους άγνωστους παράγοντες συνδέονται με τη λεγεωνέλλοση αλλά χρειάζεται να ανιχνευθούν.»
«Μήπως θέλετε να πείτε,» τον διέκοψα, «ότι η λεγεωνέλλοση μπορεί να ξεσπάσει γύρω μας οποιαδήποτε στιγμή;»
Καθώς γέρνει το κεφάλι απαντά, «Θα μπορούσε να φτάσει και σ’ εμάς από μια ανασκαφή του εδάφους. Από τη μόλυνση του νερού, περιλαμβανομένου και του νερού που πίνουμε. Από τον αέρα. Ζούμε και αρρωσταίνουμε και πεθαίνουμε σ’ έναν μολυσμένο κόσμο.»
«Θέλεις να πεις ότι υπάρχουν γύρω μας, όπου κι αν στρέψουμε, άγνωστες αρρώστιες;»
«Υπάρχουν οι αρρώστιες που εξακολουθούμε να τις ψάχνουμε. Μπορεί να μας προσβάλλουν, και μας προσβάλλουν, οποτεδήποτε. Οι γνωστές μορφές της λεγεωνέλλοσης έχουν προσδιοριστεί σε περισσότερες από 40 πολιτείες, στον Καναδά, στην Αυστραλία και σε κάθε σχεδόν χώρα της Ευρώπης. Αλλά έτσι έχουν εμφανιστεί και οι άγνωστες μορφές της πνευμονίας και άλλες αρρώστιες, και σε πολύ μεγαλύτερες περιπτώσεις.»
Αντιμετώπιση των Ολέθριων Φονιάδων της Γης
Στρέφει για να δείξει ένα απομονωμένο κτίριο. «Βοήθησα στο σχέδιο και έλεγξα το κτίριο αυτό για τα ΚΕΑ πριν από μερικά χρόνια. Είναι το ΕΜΣ—Εργαστήριο Μεγίστης Συγκράτησης. Εδώ μελετούνται τώρα δείγματα των θανατηφόρων αρρωστιών που υπάρχουν πάνω στη γη. Ο πυρετός Λάσσα . . . η Πράσινη Αφρικανική αρρώστια των μαϊμούδων (ο ιός Μάρμπεργκ).» Αναφέρει μερικές από τις εξωτικές αρρώστιες. «Οι άνθρωποι πιθανόν ποτέ να μην τις άκουσαν όταν ο φόβος και ο τρόμος του ανθρώπου ήταν η πανώλη και η γρίπη. Αυτές είναι πολύ μεταδοτικές στην εποχή μας. Οι άνθρωποι που εργάζονται στο ΕΜΣ διακινδυνεύουν τη ζωή τους τώρα προσπαθώντας να απομονώσουν αυτούς τους φονιάδες.»
Ακούω τον εαυτό μου να λέει, «Θα μπορούσαμε να ρίξουμε μια κρυφή ματιά;»
Αφού έκανε μια γκριμάτσα είπε, «Φτάσατε τόσο κοντά σ’ αυτό το κτίριο όσο θα έπρεπε.
Τα ΚΕΑ είναι ένα είδος σκοπιάς που προσέχει τα ξεσπάσματα των μεταδοτικών επιδημιών σε όλη τη γη. Πιθανόν να γνωρίζει περισσότερα πράγματα για το τι συμβαίνει σ’ αυτό τον τομέα από οποιοδήποτε άλλο επιστημονικό κέντρο.
Μετά από έρευνα 20 χρόνων πάνω στα εκατοντάδες μυστηριώδη μολύσματα που βρίσκονται στο περιβάλλον του ανθρώπου, αφού όλα τα ιδρύματα έχουν υιοθετήσει τα συστήματα ΣΘΚ, και ενώ τώρα μελετούν τα πιθανά βλαβερά αποτελέσματα της ηφαιστειακής τέφρας, ο Δρ Ρόουντς παρατηρώ τα εξής: «Τα μυστήρια εξακολουθούν να υπερτερούν αριθμητικά από τις ανακαλύψεις και πιθανόν πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι λύσεις.»—Από συνεργάτη.