Η Σοκολάτα σε Δίκη—Πόσο Πικρή ή Γλυκόπικρη Είναι η Απόδειξη;
ΟΛΕΣ οι μαρτυρίες είχαν ακουστεί. Οι συνήγοροι υπεράσπισης και κατηγορίας είχαν τελειώσει τις αγορεύσεις τους. Το σώμα των ενόρκων είχε αποσυρθεί για να συζητήσει την υπόθεση και να φτάσει σε απόφαση. Επί ώρες, οι ενδιαφερόμενοι θεατές πλημμύριζαν την αίθουσα του δικαστηρίου και παρακολουθούσαν τη μεγάλη σειρά από μάρτυρες που κατάθεταν υπέρ και εναντίον του κατηγορούμενου. Τώρα περίμεναν την ετυμηγορία των ενόρκων.
Ο κατηγορούμενος περίμενε κι αυτός. Είτε από ζέστη είτε από ανησυχία, ο κατηγορούμενος έμοιαζε λες και θα έλιωνε. Καθώς περίμενε, η διάνοια του ανάτρεχε πίσω στις ώρες της διαδικασίας. Σκεφτόταν την αφήγηση του για το παρελθόν του.
Η Κατάθεση του Κατηγορούμενου
Το 1519, είχε πει στο δικαστήριο, ο Ισπανός εξερευνητής Χερνάντο Κορτές οδήγησε μια εξερευνητική ομάδα στην καρδιά τού Μεξικού για να αρπάξει χρυσαφένιους κι ασημένιους θησαυρούς από τους Ινδιάνους Αζτέκους. Ο αυτοκράτορας, Μοντεζούμα, μαζί με τους Αζτέκους υπηκόους του, σκέφτηκε ότι ο Κορτές και στρατιώτες του ήταν «άσπροι θεοί, που βγήκαν από τη θάλασσα». Τους καλωσόρισαν και έκαναν γιορτές προς τιμή τους και τους σέρβιραν ένα ψυχρό, πικρό ποτό που συνήθιζαν οι Αζτέκοι να προσφέρουν στους φιλοξενούμενους τους. Ονομαζόταν κακαχουάτλ.
Οι Ισπανοί έμαθαν ότι οι Αζτέκοι πίστευαν ότι ένας από τους προφήτες τους είχε φέρει τους σπόρους του δέντρου κακάο από τον παράδεισο και τους είχε φυτέψει στον κήπο του. Πίνοντας υγρό από συμπιεσμένους σπόρους κακάο, απόκτησε την παγκόσμια σοφία και γνώση. Ο ίδιος ο Μοντεζούμα πίστευε ότι το υγρό αυτό όχι μόνο τού έδινε ισχύ και ενεργητικότητα, αλλά τόνωνε και την εξασθενημένη του σεξουαλική δύναμη. Επίσης, τα σπειριά του κακάο εξυπηρετούσαν σαν χρήματα.
Η κακαχουάτλ ήταν πάρα πολύ πικρή για τη γεύση των Ευρωπαίων κονκουισταντόρες, αλλά προσθέτοντας λίγη ζάχαρη βελτιώθηκε σημαντικά, και ο Κορτές αποφάσισε να εισαγάγει τη γλυκασμένη αυτή μορφή, που ονομαζόταν τσοκολάτλ, στην Ισπανική αυλή. Στην Ισπανία έγινε αμέσως επιτυχία. Οι κυρίες της μόδας την απολάμβαναν τόσο πολύ, ώστε έβαζαν τις υπηρέτριες τους να τους φέρνουν καυτές κούπες τσοκολάτλ για να αργοπίνουν όταν ήταν στην εκκλησία. Η ζήτηση για το εξωτικό ποτό αυξήθηκε γρήγορα, και σύντομα τα Ισπανικά πλοία έφερναν τακτικά εφόδια σπειριών κακάο από τις χώρες του Ισημερινού όπου ευδοκιμούσε το φυτό.
Η πηγή και η συνταγή για το ασυνήθιστο και συναρπαστικό αυτό ποτό κρατούνταν ένα πολύ καλά φυλαγμένο μυστικό. Αλλά το μυστικό διέρρευσε, όταν Ισπανοί καλόγηροι το αποκάλυψαν σε καλόγηρους στην Ιταλία. Το ποτό εξαπλώθηκε σαν ακατάσχετη φωτιά στην Ιταλία, στη Γαλλία και στην Αγγλία, και σ’ όλη την Ευρώπη. Κάθε χώρα πρόσθετε τα δικά της ιδιαίτερα αρώματα για να προσαρμόζεται στη γεύση τους. Στην Αγγλία, όπως θυμάται ο κατηγορούμενος, βρήκαν το όνομα μου πολύ δύσκολο για να το προφέρουν, έτσι το άλλαξαν σε σοκολάτα.
Σ’ όλες αυτές τις χώρες, είπε ο κατηγορούμενος, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1765, φύτρωσαν εργοστάσια με σύγχρονες μεθόδους μετατροπής των σπειριών κακάο σε σοκολάτα, αργότερα σε σοκολάτα με γάλα, σε ράβδους σοκολάτας, σε σοκολάτα με καρύδια, σε σοκολάτα με κεράσι και σε σοκολάτα με καραμέλα. Στην Ιταλία υπάρχουν ζυμαρικά σοκολάτα. Σε μερικές χώρες σάλτσα σοκολάτα σερβίρεται πάνω σε κρέας. Στη Δανία συχνά τρώγονται σάντουιτς σοκολάτας για πρόχειρο φαγητό. Υπάρχει επίσης ο καπνός σοκολάτα και η σοκολάτα κόκκινη ξερή πιπεριά. Μπορείς να βρεις ακόμη και μέλισσες και ακρίδες καλυμμένες με σοκολάτα, όπως είχε πει μ’ ένα χαμόγελο ο κατηγορούμενος. Αλλά ο δικαστής επέβαλε σιωπή σε αυτό το σημείο και άπλωσε το χέρι του για να πιάσει το ποτήρι με το νερό.
«Είναι προφανές», είχε καταλήξει ο κατηγορούμενος στο δικαστήριο, «ότι ο κόσμος είναι αγκιστρωμένος πάνω μου. Αλλά αυτό δεν είναι κατηγορία εναντίον μου. Αυτό είναι μια μαρτυρία για τον καλό μου χαρακτήρα, όπως έχουν αποδείξει τα γεγονότα».
Ο κατηγορούμενος θυμόταν καλά την αιτία για τη δίωξη. Ένας από τους μάρτυρες, που κλήθηκε να καταθέσει, η μαρτυρία του οποίου θεωρήθηκε ιδιαίτερα επιβαρυντική για την υπεράσπιση, ήταν ένα 20χρονο κορίτσι. Το πρόσωπο της έφερε τα σημάδια μιας σοβαρής περίπτωσης ακμής. Η μάρτυρας πιστοποίησε ότι κατανάλωνε τρεις ή τέσσερις σοκολάτες την εβδομάδα. Μια σειρά από μάρτυρες, που όλοι υπέφεραν από το ίδιο πρόβλημα του δέρματος, την ακολούθησαν στο εδώλιο και με τη σειρά τους ένας-ένας πιστοποιούσαν ότι κατανάλωναν αρκετές σοκολάτες την εβδομάδα.
Ο κατηγορούμενος θυμόταν ακόμη και το γιατρό ο οποίος κατέθεσε ότι, σχεδόν κάθε γιατρός που γνώριζε, τοποθετούσε τη σοκολάτα στον κατάλογο των τροφών που προξενούν αλλεργικές αντιδράσεις. Θυμόταν το πρόσωπο όλων όσων ορκίστηκαν ότι υπέφεραν από εξανθήματα, ημικρανίες ή αναστατωμένο στομάχι αφού έτρωγαν σοκολάτα και μετά.
Κατόπιν ήρθε ο οδοντογιατρός ο οποίος είπε στο δικαστήριο ότι η σοκολάτα χαλούσε τα δόντια. Και άλλοι ενώθηκαν μαζί του στη διακήρυξη αυτή. Ένας άλλος γιατρός πιστοποίησε ότι η σοκολάτα ήταν ένοχη, επειδή προξενούσε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, προξενώντας μεγάλο κίνδυνο για καρδιακή πάθηση. Μετά το μάρτυρα αυτόν κατέθεσε ένας ειδικός, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η σοκολάτα ήταν «κατάφορτη με καφεΐνη», και ότι θα ήταν προτιμότερο να πίνει κανείς τσάι ή καφέ. Σ’ αυτό το σημείο οι μάρτυρες κατηγορίας τέλειωσαν.
Ο κατηγορούμενος θυμήθηκε πόσο ευχαριστημένος ήταν με τους πρώτους μάρτυρες υπεράσπισης. Ένας διάσημος αλλεργιολόγος πιστοποίησε: «Με πιθανή εξαίρεση του γάλακτος και της ζάχαρης, είναι πιθανό ότι η σοκολάτα υπόκειται στη μεγαλύτερη επίκριση από κάθε άλλη τροφή. . . . Είναι καιρός να ξεχωρίσουμε την αλήθεια από το μύθο. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί η σοκολάτα είναι μια τροφή με υψηλή διατροφική αξία, οι αρετές της οποίας έχουν αναγνωριστεί σε τομείς όπου η υψηλή ενέργεια μέσα σε μικρό όγκο έχει μεγάλη σημασία».
Ο μάρτυρας αυτός ρωτήθηκε για τη σχέση ανάμεσα στη σοκολάτα και στην ακμή. «Επί πολλά χρόνια η σοκολάτα κατά κανόνα θεωρούνταν ότι ήταν ο μεγαλύτερος εξανθηματίας της ακμής επειδή θεωρούνταν ότι αύξανε τα λίπη στο αίμα, επηρεάζοντας έτσι τη σμιγματόρροια», είπε. Αναφέρθηκε στις μελέτες έρευνας που «συμπέραναν ότι η σοκολάτα δεν είχε καμιά ιδιαίτερη επίδραση πάνω στην ακμή».
Μια πρόσφατη μελέτη που έγινε από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας αναφέρθηκε σ’ αυτό το σημείο. Αφορούσε 65 άτομα που έπασχαν από ακμή. Άρχισαν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες σοκολάτα καθημερινά. Σαράντα έξι δε φανέρωσαν καμιά αλλαγή στην ακμή τους, 10 πήγαν καλύτερα και 9 χειροτέρεψαν. Όταν οι ίδιοι αυτοί ασθενείς πήραν παρόμοια γλυκά που δεν περιείχαν καθόλου σοκολάτα, 53 δε φανέρωσαν καμία αλλαγή, 5 βελτιώθηκαν και 7 επιδεινώθηκαν. Επίσης αναφέρθηκε μια πρόσφατη μελέτη στο Ναυτικό, όπου μια ομάδα από δόκιμους σημαιοφόρους που υπέφεραν από ακμή υποβλήθηκε σε ένα πρόγραμμα τεσσάρων εβδομάδων όπου έτρωγαν τουλάχιστον τρεις πλάκες σοκολάτα τη μέρα. Η ακμή στο πρόσωπο τους παρέμεινε ανεπηρέαστη.
Τι θα πούμε σχετικά με τις ημικρανίες, τα αναστατωμένα στομάχια και τα εξανθήματα που, όπως έχουν καταθέσει μερικοί άνθρωποι, οφείλονται στην κατανάλωση σοκολάτας; Ναι, οι μαρτυρίες κατέδειξαν σαφώς ότι η σοκολάτα μπορεί να πυροδοτήσει τις αντιδράσεις αυτές σε μερικούς ανθρώπους. Ο κατηγορούμενος θυμόταν ότι η παραδοχή αυτή τον έκανε να στρέφεται νευρικά πάνω στην καρέκλα του. Ο γιατρός συμφώνησε ότι «η σοκολάτα μπορεί πράγματι να είναι εκείνο που θα προξενήσει αλλεργικές, τοξικές . . . αντιδράσεις», αλλά επίσης κατέδειξε ότι εν όψει της εκτεταμένης χρήσης της σοκολάτας, οι αλλεργικές αντιδράσεις ήταν σχετικά χαμηλές. Επίσης νόμιζε ότι η σοκολάτα συχνά χρησιμοποιείται σαν αποδιοπομπαίος τράγος όταν η διάγνωση είναι «δύσκολη ή σκοτεινή» και ότι η σοκολάτα «κατηγορείται και την απαγορεύουν συχνά χωρίς να υπάρχει λόγος». Επίσης, «Οι αντιδράσεις που αποδειγμένα έχουν αποδοθεί στη σοκολάτα είναι πολύ λιγότερες απ’ ό,τι πιστεύουν γενικά οι γιατροί και οι κοινοί άνθρωποι».
Ο κατηγορούμενος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την υπεράσπιση ενάντια στην κατηγορία ότι η σοκολάτα χαλάει τα δόντια. Είχε ακούσει εκθέσεις μελετών από τρία κέντρα έρευνας ανάμεσα στα οποία και το Εθνικό Ινστιτούτο για την Οδοντιατρική Έρευνα. Τα ευρήματα τους ήταν ότι η σοκολάτα περιέχει έναν παράγοντα ενάντια στη φθορά των δοντιών πιθανόν το λιπαρό περιεχόμενο της το οποίο περιβάλλει και γι’ αυτό προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα.
Ωστόσο, μια πλάκα σοκολάτας γάλακτος περιέχει στα 55% τού βάρους της ζάχαρη και η ζάχαρη ασφαλώς κάνει τα δόντια να χαλάσουν. Ίσως όμως ο αντισηπτικός παράγοντας της σοκολάτας να αντιμάχεται το χάλασμα των δοντιών που προξενεί η ζάχαρη. Επιπρόσθετα, τα αμυλούχα τρόφιμα, όπως οι πατάτες, κολλάνε στα δόντια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όσο η ζάχαρη που διαλύεται εύκολα και ίσως γι’ αυτό να συμβάλλουν πιο πολύ στο χάλασμα των δοντιών!
Ο κατηγορούμενος θυμήθηκε με χαρά τη μαρτυρία μιας κυρίας, αυθεντίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας: «Το δικαστήριο σας δεν μπορεί να κάνει διάκριση ανάμεσα στη ζάχαρη από φρούτα, λαχανικά, γάλα ή μέλι, ή στη ζάχαρη από σοκολάτα και γλυκίσματα». Και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τη χαρά του όταν θυμήθηκε τη μαρτυρία μιας μελέτης του Πανεπιστημίου του Τέξας η οποία είχε βρει ότι ο ανταγωνιστής του που του μοιάζει, η πλάκα από χαρούπι, ήταν πέντε φορές πιο πιθανό να προξενεί χάλασμα στα δόντια απ’ όσο μια πλάκα σοκολάτας!
Η υπεράσπιση προχώρησε ακόμη περισσότερο. Όχι, δεν είναι αλήθεια ότι η σοκολάτα προξενεί υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Μερικοί ειδικοί έχουν αποδείξει ότι το λίπος της σοκολάτας είναι κεκορεσμένο, «αλλά ανόμοια από τα άλλα κεκορεσμένα λίπη, προφανώς δεν αυξάνει τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Επειδή είναι φυτικό προϊόν, η αγνή σοκολάτα δεν περιέχει χοληστερόλη. Εκείνοι που ανησυχούν για τις καρδιακές παθήσεις», συνέχιζε το άρθρο που αναφέρθηκε, «δε χρειάζεται να αποφεύγουν τη σοκολάτα, εκτός σαν πιθανό συντελεστή για επιπλέον θερμίδες». Έτσι αν μετράτε τις θερμίδες, προσέξτε: Μια πλάκα σοκολάτα 45 γραμμαρίων (μιάμισης ουγγιάς) έχει 220 θερμίδες!
Ο κατηγορούμενος, ωστόσο, ανακουφίστηκε που ξαναθυμήθηκε τη μαρτυρία ότι αυτές δεν ήταν ολοκληρωτικά «άχρηστες θερμίδες», όπως αρέσει σε μερικούς να λένε. Στη σοκολάτα υπάρχουν μικρές ποσότητες πρωτεϊνών, βιταμίνης A, D, E και K, λινολικό οξύ, ασβέστιο, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, φαινυλαιθυλαμίνη και σίδηρο.
Ναι, είναι αλήθεια, η σοκολάτα πράγματι περιέχει κάποια καφεΐνη. Αλλά πολύ λιγότερη απ’ όση βρίσκεται σ’ ένα φλιτζάνι τσάι ή καφέ. Πόσο λιγότερη; Τριάντα γραμμάρια (μια ουγγιά) ημίπικρη σοκολάτα έχει 5 ως 10 χιλιοστογραμμάρια καφεΐνη, ενώ ένα φλιτζάνι βρασμένου καφέ έχει 100 ως 150 χιλιοστογραμμάρια.
Τέλος, ένας ειδικός πιστοποίησε ότι ο Μοντεζούμα και οι Αζτέκοι υπήκοοι του είχαν δίκιο. Η σοκολάτα είναι ένας ισχυρός μαχητής της κούρασης και δίνει στον καταναλωτή ισχύ και ενέργεια. Τη χρησιμοποιούν αθλητές και στρατιώτες στη μάχη. Όταν η αποστολή Χίλλαρυ κατέχτησε το Έβερεστ, πήραν μαζί τους εκατοντάδες κιλά σοκολάτα και κακάο. Και όταν οι αστροναύτες τού Τζέμινι των Ηνωμένων Πολιτειών βγήκαν στο διάστημα, η σοκολάτα πήγε μαζί τους.
Σ’ αυτό το σημείο οι αναμνήσεις του κατηγορούμενου διακόπηκαν. Οι άντρες και οι γυναίκες του σώματος των ενόρκων γέμισαν και πάλι τα εδώλια των ενόρκων. Ο δικαστής ζήτησε από τον κατηγορούμενο να σηκωθεί όρθιος. Σιγή επικράτησε στην αίθουσα του δικαστηρίου, καθώς ο μελαψός κατηγορούμενος σηκώθηκε στα πόδια του και αντίκρισε το σώμα των ενόρκων. Έφτασε η στιγμή που το πλήθος περίμενε ανυπόμονα. Η στιγμή της αλήθειας είχε φτάσει.
«Κυρίες και κύριοι του σώματος των ενόρκων», ρώτησε ο δικαστής, «φτάσατε σε απόφαση;»
Ο εκπρόσωπος των ενόρκων κοίταξε με δυστυχισμένο ύφος το δικαστή. «Όχι», είπε απλά. «Δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε ομόφωνη απόφαση. Τα αισθήματα μας ήταν ανάμικτα. Μερικοί τον θεώρησαν ένοχο, οι υπόλοιποι από μας νομίσαμε ότι ήταν αθώος».
Θόρυβος ξέσπασε στην αίθουσα του δικαστηρίου. Διαιρεμένοι ένορκοι! Τι θα συμβεί μετά; Ο δικαστής θα αποφάσιζε γι’ αυτό αργότερα. Αλλά τι θα πούμε για το ακροατήριο; Προς το παρόν, ο καθένας θα αποφάσιζε ο ίδιος στη διάνοια του σχετικά με τον κατηγορούμενο.
Και τι θα πούμε για τον Κύριο Σοκολάτα; Πώς αισθάνεται αυτός; «Είμαι ικανοποιημένος. Δεν είμαι τόσο κακός όσο συχνά με περιγράφουν, αλλά δεν είμαι και τέλειος». Σκέφτηκε για μια στιγμή, και κατόπιν πρόσθεσε με ευχάριστη έκφραση: «Αλλά ποια τροφή είναι τέλεια, εκτός από το αμόλυντο γάλα της μητέρας;»
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 22]
Σερβίρομαι ακόμη με μέλισσες και ακρίδες καλυμμένες με σοκολάτα
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 22]
Η σοκολάτα μπορεί να πυροδοτήσει αλλεργικές αντιδράσεις σε μερικούς ανθρώπους
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 23]
Μια πλάκα από χαρούπι έχει πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να χαλάσει τα δόντια απ’ όσο μια πλάκα από σοκολάτα
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 23]
Προσέξτε: Μια πλάκα σοκολάτα των 45 γραμμαρίων έχει 220 θερμίδες!
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 24]
Όταν ο Χίλλαρυ κατέχτησε το Έβερεστ και οι αστροναύτες βγήκαν στο διάστημα, η σοκολάτα ταξίδεψε μαζί τους
Σε μια περίπτωση όπου ο λαός του Ιεχωβά θρηνούσε, τους ειπώθηκε να «φάγετε παχέα και πίετε γλυκάσματα» και να μην είναι λυπημένοι, αλλά αντίθετα χαρούμενοι. (Νεεμίας 8:10) Είναι καλό να θυμόμαστε ότι «η βασιλεία του Θεού δεν είναι βρώσις και πόσις», και ότι ‘οι τροφές τις οποίες ο Θεός δημιούργησε για να τις απολαμβάνουν οι άνθρωποι με απόδοση ευχαριστιών’ μπορούν να χρησιμοποιηθούν με μέτρο.—Ρωμαίους 14:17· 1 Τιμόθεον 4:3, 4