Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Γιατί Είναι οι Γονείς Μου Υπερπροστατευτικοί;
Εσύ λες ότι είσαι αρκετά μεγάλος για να μείνεις αργά έξω το Σαββατοκύριακο. Εκείνοι λένε ότι πρέπει να γυρίσεις σπίτι νωρίς.
Εσύ θέλεις να δεις το καινούργιο εκείνο φιλμ για το οποίο μιλάνε όλα τα άλλα παιδιά. Εκείνοι λένε ότι δεν μπορείς να το δεις.
Εσύ λες ότι έχεις συναντήσει μερικά πολύ καλά παιδιά με τα οποία θα ήθελες να βγεις. Εκείνοι λένε ότι θα ήθελαν πρώτα να συναντήσουν τους φίλους σου.
ΟΤΑΝ είσαι έφηβος, καμιά φορά φαίνεται ότι οι γονείς σου σε πνίγουν για να μην μπορείς να ζεις. Κάθε «θέλω» που λες, φαίνεται να ακολουθείται από ένα αναπόφευκτο «Όχι, δεν μπορείς». Όπως θυμάται ένα νεαρό κορίτσι: «Όταν έγινα έφηβη, οι γονείς μου άρχισαν να μου βάζουν κάθε είδους περιορισμούς, όπως το να γυρνάω πίσω μέχρι τα μεσάνυχτα. Στην πραγματικότητα το απεχθανόμουν αυτό».
Κανένα μέρος της ζωής σου δε φαίνεται να βρίσκεται σε ασφάλεια από τα ‘ερευνητικά μάτια’ των γονιών σου. «Ο μπαμπάς με ρωτάει πού βρίσκω τα χρήματα μου και πού τα δαπανάω», παραπονιέται ο 18χρονος Μπίλλυ. «Αν τα βγάζω εγώ, νομίζω ότι εγώ θα πρέπει να αποφασίζω και πώς να τα δαπανάω». Η δεκαπεντάχρονη Ντέμπυ έχει ένα παρόμοιο παράπονο: «Ο μπαμπάς πάντοτε θέλει να γνωρίζει πού είμαι, πότε σκοπεύω να γυρίσω σπίτι. Οι περισσότεροι γονείς το κάνουν αυτό. Πρέπει όμως να γνωρίζουν τα πάντα; Θα πρέπει να μου δίνουν περισσότερη ελευθερία».
Για να είμαστε όμως αντικειμενικοί, η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι νεαροί καταφέρνουν να κάνουν το δικό τους, τουλάχιστον μερικές φορές, και πιθανόν και εσύ δεν αποτελείς εξαίρεση σ’ αυτό. Παρ’ όλα αυτά, όμως, ίσως υπάρχουν φορές που οι δικοί σου φαίνεται να ξεχνάνε ότι έχεις μεγαλώσει και σου συμπεριφέρονται σαν να είσαι μάλλον ένα νήπιο παρά ένας έφηβος. Από πού προέρχεται αυτή η δυνατή ώθηση να σε προστατεύουν;
«Καταλυπούμενοι»
Αναμφίβολα πολύ καιρό πριν έχεις καταλάβει ότι η προστατευτική ώθηση συμβαδίζει με το να είσαι γονέας. Όταν η μαμά και ο μπαμπάς δεν απασχολούνται με τη στέγαση, το ρουχισμό ή την τροφή σου, συχνά καταπιάνονται με το πώς να σε διδάξουν, να σε εκπαιδεύσουν και, στην πραγματικότητα, να σε προστατέψουν. Και αν οι γονείς σου είναι Χριστιανοί, τότε παίρνουν στα σοβαρά την εντολή της Βίβλου να ‘σε αναθρέψουν στη διαπαιδαγώγηση και στη νουθεσία του Ιεχωβά’. (Εφεσίους 6:4) Έτσι το ενδιαφέρον τους για σένα κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι. Είναι υπεύθυνοι ενώπιον του Θεού για τον τρόπο με τον οποίο σε ανατρέφουν. Κι όταν κάτι φαίνεται να απειλεί την ευημερία σου, τότε ανησυχούν.
Αναλογίσου τους γονείς του Ιησού Χριστού. Κάποτε, μετά από μια επίσκεψη στην Ιερουσαλήμ, χωρίς να το καταλάβουν, έφυγαν για το σπίτι τους χωρίς να τον έχουν μαζί τους. Όταν κατάλαβαν ότι έλειπε, έκαναν μια φιλόπονη—αν όχι ξέφρενη—τριήμερη έρευνα γι’ αυτόν! Κι όταν τελικά «εύρον αυτόν εν τω ιερώ καθήμενον εν μέσω των διδασκάλων και ακούοντα αυτούς και ερωτώντα αυτούς», η μητέρα του Ιησού αναφώνησε, «Τέκνον, δια τι έπραξας εις ημάς ούτως; Ιδού, ο πατήρ σου και εγώ καταλυπούμενοι σε εζητούμεν». (Λουκάς 2:41-48) Αν τώρα οι γονείς τού Ιησού υπέφεραν από ανησυχία, αναλογίσου πόσο συχνά οι δικοί σου γονείς θα πρέπει να ανησυχούν!
Η Δύναμη Ενάντια στην Πείρα
Ένας άλλος λόγος που οι γονείς έχουν την τάση να προστατεύουν, είναι το γεγονός ότι η αντίληψη τους για σένα, τους φίλους σου και τον κόσμο στον οποίο ζούμε, είναι λιγάκι πιο διαφορετική από ό,τι η δική σου. Όπως σημείωσε κάποτε ο Σολομώντας, οι νεαροί είναι γεμάτοι από «δύναμη» και ενεργητικότητα. (Παροιμίαι 20:29) Βλέπουν τον κόσμο σαν να είναι γεμάτος από ευκαιρίες για να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν τις δυνατότητες τους. Αλλά κάνοντας το αυτό, δε χρησιμοποιούν πάντοτε την καλύτερη κρίση επειδή είναι «άπειροι» και τους λείπει η «διορατικότητα». (Παροιμίαι 1:4) Οι ενήλικες, παρ’ ότι τους λείπει η «δύναμη», συχνά βλέπουν τον κόσμο μέσα από τα μάτια της πείρας. Γνωρίζουν καλά τις παγίδες και τους κινδύνους της ζωής και θέλουν να σε βοηθήσουν ‘να αποφύγεις τη συμφορά’.—Εκκλησιαστής 11:10, ΜΝΚ.
Πάρε, για παράδειγμα, την ατέλειωτη εκείνη διαμάχη σχετικά με το τι ώρα θα γυρίσεις. Ίσως να μη βλέπεις κανένα λόγο γιατί σε περιορίζουν μ’ αυτό τον τρόπο. Αλλά έχεις κοιτάξει ποτέ το πρόβλημα από τη σκοπιά των γονιών σου; Οι μαθητές συγγραφείς του βιβλίου Το Βιβλίο των Παιδιών για τους Γονείς προσπάθησαν να το κάνουν αυτό. Παραδέχονται: «Γνωρίζουμε ότι οι γονείς ανησυχούν και θυμώνουν όταν τα παιδιά είναι έξω πέρα από την επιτρεπόμενη ώρα».
Πράγματι, οι νεαροί αυτοί έφτιαξαν έναν κατάλογο από αυτό που ονομάζουν «οι φαντασίες που περνούν μέσα από το κεφάλι των γονιών για το τι συμβαίνει στα παιδιά τους αν δε βρίσκονται σπίτι την κατάλληλη ώρα». Ανάμεσα σ’ αυτόν τον κατάλογο ήταν πράγματα όπως ‘παίρνουν ναρκωτικά, τους συνέβη ατύχημα με το αυτοκίνητο, συχνάζουν σε πάρκα, έχουν συλληφθεί, έχουν πάει σε κινηματογράφους πορνό, πουλάνε ναρκωτικά, βιάστηκαν ή κακοποιήθηκαν, κλείστηκαν στη φυλακή, και ατιμάζουν το όνομα της οικογένειας’.
Επιφανειακά φαίνεται σχεδόν διασκεδαστικό το γεγονός ότι οι γονείς φτάνουν σε τέτοια συμπεράσματα. ‘Εγώ ποτέ δε θα έκανα τέτοιο πράγμα’, διαβεβαιώνεις με περηφάνια. Όμως δεν είναι αλήθεια ότι πολλοί νεαροί—και ίσως και μερικοί συμμαθητές σου—κάνουν τέτοια πράγματα; Μπορείς λοιπόν να μνησικακείς με την υπόδειξη ότι αν θα μένεις έξω πολύ αργά και αν έχεις εσφαλμένη συντροφιά, αυτό θα μπορούσε να είναι επιβλαβές για σένα; Στο κάτω-κάτω μέχρι και οι γονείς του Ιησού ήθελαν να ξέρουν πού βρίσκεται!
Να Καταλαβαίνεις τα Συναισθήματα των Γονιών Σου
Είναι αλήθεια ότι μπορεί να μη σου φαίνονται λογικοί όλοι οι περιορισμοί των γονιών σου. Μερικοί νεαροί λένε ακόμη ότι οι φόβοι των γονιών τους ότι θα πάθουν κακό, φτάνει στα όρια της παράνοιας! Αλλά υπάρχουν λόγοι γι’ αυτό. Η Βίβλος μιλάει για ένα νεαρό που λεγόταν Βενιαμίν και πώς οι περιστάσεις απαίτησαν αυτός και οι αδελφοί του να κάνουν ταξίδι στην Αίγυπτο. Ποια ήταν η αντίδραση του πατέρα; Η Βίβλος λέει: «Τον Βενιαμίν όμως, τον αδελφόν του Ιωσήφ, δεν απέστειλεν ο Ιακώβ μετά των αδελφών αυτού· διότι είπε, Μήπως συμβή εις αυτόν συμφορά».—Γένεσις 42:4.
Ο Βενιαμίν τώρα ήταν μεγάλος, πιθανόν πάνω από τριάντα. Θα μπορούσε εύκολα να είχε εκνευριστεί που ο Ιακώβ τον αντιμετώπιζε μ’ αυτόν τον τρόπο. Στο τέλος-τέλος, γιατί η «συμφορά» να απειλήσει αυτόν περισσότερο απ’ όσο τους δέκα άλλους αδελφούς του; Παρ’ όλα αυτά, προφανώς κατανόησε τα συναισθήματα του πατέρα του. Ο Βενιαμίν ήταν το δεύτερο παιδί της αγαπημένης συζύγου τού Ιακώβ, της Ραχήλ, η οποία πέθανε όταν τον γέννησε. (Γένεσις 35:17, 18) Μπορείτε συνεπώς να φανταστείτε την έντονη συναισθηματικότητα που πρέπει να είχε ο Ιακώβ γι’ αυτό το γιο του! Επίσης, ο Ιακώβ ήταν κάτω από την εσφαλμένη αντίληψη ότι ο άλλος του γιος από τη Ραχήλ, ο Ιωσήφ, είχε ήδη υποστεί μια «συμφορά». Παρ’ ότι ίσως όχι ολοκληρωτικά λογικές, οι αντιδράσεις τού Ιακώβ ήταν τουλάχιστον κατανοητές.
Κατά καιρούς οι γονείς σου μπορεί παρόμοια να φαίνεται ότι κάνουν μη αναγκαία πράγματα για να σε προστατέψουν. Αλλά να θυμάσαι πόση ποσότητα χρόνου, ενεργητικότητας και συναισθημάτων έχουν επενδυθεί πάνω σου. Οι σκέψεις ότι έχεις μεγαλώσει—και ίσως τελικά φύγεις—μπορεί να ταράζουν και να τρομοκρατούν τους γονείς σου.a Όπως έγραψε ένας γονιός: «Το μοναδικό μου παιδί, ένας γιος, είναι δεκαεννιά τώρα, και με δυσκολία υποφέρω την ιδέα ότι θα φύγει από το σπίτι».
Ναι, το γεγονός ότι μεγαλώνεις μπορεί να είναι μια σκληρή υπενθύμιση στους γονείς σου ότι αυτοί γερνάνε, και ότι το έργο τους σαν γονιών φαινομενικά φτάνει σ’ ένα τέρμα (παρ’ ότι αυτό δε συμβαίνει στην πραγματικότητα!). Ένας γονιός είπε: «Στην αρχή νομίζεις ότι έχεις ζήσει τη ζωή σου και ότι τώρα είσαι έτοιμος για τον κάλαθο των αχρήστων».
Γι’ αυτό, η τάση μερικών γονιών είναι να πνίγουν από αγάπη ή να υπερπροστατεύουν το παιδί τους. Θα ήταν ένα αληθινό σφάλμα, ωστόσο, να αντιδράς υπερβολικά σ’ αυτή την κατάσταση. Μια νεαρή γυναίκα θυμάται: «Μέχρι που έφτασα στην ηλικία των 18 περίπου, η μητέρα μου και εγώ ήμαστε πολύ στενά συνδεδεμένες. . . . [Αλλά] καθώς μεγάλωνα αρχίσαμε να έχουμε προβλήματα. Εγώ ήθελα να έχω κάποια ανεξαρτησία, την οποία αυτή πρέπει να έβλεπε σαν απειλή της σχέσης μας. Αυτή, με τη σειρά της, άρχισε να προσπαθεί να με κρατάει σφιχτότερα, και εγώ αντέδρασα με το να τη διώχνω μακρύτερα. Αναγνωρίζω τώρα ότι εν μέρει έκανα σφάλμα». Το πιο καλό είναι να μπαίνεις στη ‘θέση του άλλου’ και να προσπαθείς να κατανοήσεις τους γονείς σου. (1 Πέτρου 3:8) Ένα νεαρό κορίτσι που ονομαζόταν Κάθυ εξηγεί ότι το να το κάνει αυτό ‘την βοήθησε να μπαίνει πιο πολύ στη θέση των γονιών της’.
Και συ, επίσης, θα κάνεις καλά να μπαίνεις περισσότερο στη θέση των γονιών σου, και να προσπαθείς να καλλιεργείς κάποια αμοιβαία κατανόηση. Να θυμάσαι ότι όλοι οι νεαροί δεν έχουν γονείς που να τους φροντίζουν αρκετά ώστε να επιβλέπουν για την ευημερία τους. Και αν οι δικοί σου είναι από τους γονείς που φροντίζουν, τότε θα πρέπει να είσαι ευτυχισμένος. Αυτό σημαίνει ότι σε αγαπάνε.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε τη σειρά των άρθρων πάνω στο θέμα «Όταν Μεγαλώνουν και Φεύγουν από το Σπίτι—Γιατί Είναι Τόσο Σκληρό για τους Γονείς να Αποχωριστούν τα Παιδιά τους» στο Ξύπνα! 8 Ιουλίου 1983
[Εικόνα στη σελίδα 16]
Πολλοί έφηβοι αισθάνονται ότι οι γονείς τους τούς έχουν μαντρωμένους