Χιροσίμα—Έχει Χαθεί το Μάθημά Της;
ΟΙ ΙΑΠΩΝΕΣ έκλαιγαν καθώς στέκονταν γύρω από τα ραδιόφωνά τους το μεσημέρι εκείνο της 15ης Αυγούστου 1945. Άκουγαν τη φωνή του αυτοκράτορά τους: «Σύμφωνα με τις υπαγορεύσεις του χρόνου και της μοίρας αποφασίσαμε να χαράξουμε το δρόμο για μια μεγαλειώδη ειρήνη για όλες τις γενιές που θα γεννηθούν με το να υπομείνουμε το ανυπόφορο και με το να υποφέρουμε το αφόρητο».
Μόλις και είχε περάσει μία εβδομάδα από τότε που ο Ιαπωνικός λαός είχε ακούσει ότι κάποια νέου τύπου βόμβα είχε ερημώσει τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Τώρα τους έλεγαν ότι ο πόλεμος στον Ειρηνικό είχε τελειώσει—και ότι είχαν χάσει. Κύλησαν δάκρυα λύπης αλλά επίσης και δάκρυα ανακούφισης.
Το τίμημα του πολέμου ήταν υψηλό. Οι άνθρωποι ήταν αποκαμωμένοι από σωματική και συναισθηματική άποψη και η χώρα ερημωμένη. Πάνω από τρία εκατομμύρια Ιάπωνες είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο, και 15 εκατομμύρια άτομα είχαν μείνει άστεγοι. Ενενήντα μεγάλες πόλεις είχαν βομβαρδιστεί επανειλημμένα, και δυόμισι εκατομμύρια σπίτια και κτίρια είχαν καταστραφεί. Το Τόκιο είχε γίνει σωροί από στάχτες και ερείπια, ο πληθυσμός του είχε αποδεκατιστεί από τον πόλεμο. Αυτή ήταν η τραγωδία της ήττας—μια σκοτεινή στιγμή στην ιστορία της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου.
Προσπάθειες να Αποκηρυχτεί ο Πόλεμος
Ανάμεσα στα ερείπια της ήττας, είναι εύκολο να δει κανείς ότι ο πόλεμος είναι μάταιος, μία σπατάλη ανθρώπινης ζωής και πολύτιμων αγαθών. Έτσι, αμέσως μετά από τον πόλεμο, η Ιαπωνία ξανάφτιαξε το σύνταγμά της με δημοκρατικές αρχές και αποκήρυξε τον πόλεμο για πάντα. Το άρθρο 9 του νέου συντάγματος λέει:
«Εμπνεόμενος ειλικρινά από το ιδεώδες της διεθνούς ειρήνης που βασίζεται στη δικαιοσύνη και στην τάξη, ο Ιαπωνικός λαός αποκηρύσσει για πάντα τον πόλεμο σαν κυρίαρχο δικαίωμα του έθνους και την απειλή ή τη χρήση βίας σαν μέσο για την τακτοποίηση των διεθνών διαφορών.
«Προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της προηγούμενης παραγράφου, δεν θα υπάρχουν ποτέ χερσαίες, θαλάσσιες, και αεροπορικές ένοπλες δυνάμεις, καθώς και οποιοδήποτε άλλο πράγμα που μπορεί να φέρει τον πόλεμο. Το δικαίωμα τού να κηρύττει το κράτος τον πόλεμο δεν αναγνωρίζεται».
Εν όψει της θαρραλέας και ευγενούς αυτής δήλωσης, θα φαινόταν ότι η Ιαπωνία έχει πάρει το μάθημά της. Ο Ιαπωνικός λαός πράγματι έχει μια βαθιά αποστροφή προς τον πόλεμο και ένα φόβο, ιδιαίτερα, για τον πυρηνικό πόλεμο. Η χώρα έχει υιοθετήσει μια πολιτική τριών σημείων απέναντι στα πυρηνικά όπλα: να μη φτιάχνει, να μην έχει στην κατοχή της, ούτε και να τα επιτρέπει στη χώρα. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες Ιάπωνες συγκεντρώνονται από όλη τη χώρα για να κάνουν διαμαρτυρίες ενάντια στα πυρηνικά όπλα. Τα πυρηνικά όπλα δεν θα πρέπει ποτέ πια να χρησιμοποιηθούν—οπουδήποτε!
Μια Εκπληκτική Επάνοδος—Σε Τι;
Τώρα, 40 χρόνια μετά από τη Χιροσίμα, η αντίθεση της ακτινοβολούσας αφθονίας της σύγχρονης Ιαπωνίας είναι κάτι το σχεδόν απίστευτο. Χωρίς το βάρος των στρατιωτικών δαπανών, η Ιαπωνία μπόρεσε να αφιερώσει τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της στην ανοικοδόμησή της. Σήμερα, όμορφα σπίτια και ουρανοξύστες με κλιματισμό στέκονται εκεί όπου κάποτε υπήρχαν ερείπια. Απαστράπτοντα αυτοκίνητα, καλοντυμένοι άνθρωποι, και ακριβά εστιατόρια έχουν αφήσει πίσω τους τη φτώχεια και τα δεινά των άμεσων μεταπολεμικών ετών. Τα καταστήματα έχουν μεγάλα αποθέματα με κάθε είδους ειδών πολυτελείας, και τα εργοστάσια παράγουν άφθονα αγαθά για εσωτερική και εξωτερική κατανάλωση. Ναι, η Ιαπωνία έχει γίνει ένα από τα πιο ευημερούντα έθνη του κόσμου.
Όμως τι έχει φέρει η υλική ευημερία; Μήπως η οικονομική ασφάλεια έχει σβήσει από τη διάνοια των ανθρώπων τη μνήμη της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι; Έχει απαλειφθεί ο τρόμος του πολέμου μαζί με τις υπόλοιπες πληγές του πολέμου;
Πρόσφατες σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι παρ’ όλο που ο Ιαπωνικός λαός εξακολουθεί να θέλει να παραμένει η κυβέρνησή του μη πυρηνική, υπάρχει μια απαισιοδοξία σχετικά με το μέλλον. Οι μισοί από αυτούς που ρωτήθηκαν φοβούνται ότι θα μπορούσε να γίνει πυρηνικός πόλεμος. Επίσης, πολλοί πιστεύουν ότι η Ιαπωνία θα γίνει πυρηνική μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Γιατί οι άνθρωποι το φοβούνται αυτό; Ας ρίξουμε μια ματιά στις προοδευτικές εξελίξεις.
Μετά από τον πόλεμο, δημιουργήθηκε μια Εθνική Αστυνομική Δύναμη 70.000 ένοπλων στρατιωτών. Αργότερα, η δύναμη αυτή επεκτάθηκε στους 250.000 άντρες, που απάρτιζε έναν μικρό στρατό, ναυτικό, και αεροπορική δύναμη, και της δόθηκε το όνομα τζιεητάι, δηλαδή Δυνάμεις Αυτοάμυνας. Ακόμη, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της Ιαπωνίας ήταν ένα απλό 1 τοις εκατό πάνω στο μικτό εθνικό προϊόν της. Αλλά με τις εντάσεις που ανέρχονται σε πολλά μέρη του κόσμου, η Ιαπωνία αναγκάζεται να διευρύνει την ικανότητα άμυνάς της και τις δαπάνες της.
Πρόσφατα, ο Πρωθυπουργός Νακασόνε διακήρυξε την πρόθεσή του να κάνει την Ιαπωνία «ένα μεγάλο αεροπλανοφόρο». Παρά τις δημόσιες αντιδράσεις, έγιναν σχέδια για να αυξηθούν οι δαπάνες για την άμυνα μέχρι 7 τοις εκατό το 1985. Και, σύμφωνα με την εφημερίδα Ντέηλυ Γιομιούρι, η Ιαπωνία έχει δεσμευτεί σε ένα πενταετές σχέδιο (1986-1990) συστηματικής και συνεχούς οικοδόμησης της άμυνάς της—σε ανθρώπινο δυναμικό, σε πολεμικά πλοία, σε υποβρύχια, και σε αεροσκάφη.
Οι αλλαγές δεν είναι ορατές μόνο στην κυβερνητική πολιτική, αλλά επίσης και στη στάση των ανθρώπων απέναντι στον πόλεμο. Το 1970, μια από τις πιο τραυματικές πολιτικές αναστατώσεις στην ιστορία της Ιαπωνίας συνέβη όταν ανανεώθηκε η μεταπολεμική στρατιωτική συμφωνία ασφάλειας—με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρείχαν προστασία σε περίοδο κρίσης σε αντάλλαγμα για την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων στην Ιαπωνία. Ωστόσο, όταν ανανεώθηκε η συμφωνία και πάλι το 1980, δεν έγινε ούτε μια μεγάλη διαμαρτυρία.
Το γεγονός είναι ότι σήμερα στην Ιαπωνία λίγοι άνθρωποι κάτω από 50 ετών θυμούνται τον πόλεμο, ή νοιάζονται να μιλούν γι’ αυτόν. Μερικοί βλέπουν στην προσεκτική επανέκδοση των σχολικών βιβλίων την προσπάθεια για να εξαλειφθούν τα σημαντικά γεγονότα τα οποία οδήγησαν στον τρομερό εκείνο πόλεμο. Όπως τα κύματα εξαλείφουν προοδευτικά τα αποτυπώματα των ποδιών πάνω σε μια αμμώδη παραλία, έτσι και οι παγκόσμιες συνθήκες που αλλάζουν επηρεάζουν την πολιτική άποψη των ανθρώπων. Τα σημαντικά ζητήματα στη διάνοια πολλών ανθρώπων είναι, Τι θα έκανε ακριβώς η Ιαπωνία σε κάποια μελλοντική επείγουσα ανάγκη; Θα προχωρούσε η Ιαπωνία πάλι στον πόλεμο εάν η αιτία του πολέμου θα φαινόταν σωστή; Έχει χαθεί το μάθημα της Χιροσίμα;
Την πορεία που θα ακολουθήσει το έθνος στο σύνολό του μόνο ο χρόνος θα τη δείξει. Αλλά πολλά άτομα στην Ιαπωνία έχουν ήδη πάρει μια ατομική απόφαση σχετικά μ’ αυτό. Ένα τέτοιο άτομο ήταν στη φυλακή της Χιροσίμα τον καιρό που εξερράγη η ατομική βόμβα, αλλά επέζησε από το ολοκαύτωμα εκείνο σε ένα από τα βαθιά κελιά της φυλακής. Δεν βρισκόταν μέσα στη φυλακή εξαιτίας κάποιας εγκληματικής ενέργειας. Αντίθετα είχε αντιταχθεί συνειδητά στο να συμμετάσχει στον πόλεμο. Ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά.
Μελετώντας τη Βίβλο, είχε δεχτεί την άποψη του Θεού για τους πολέμους που διεξάγουν οι άνθρωποι και είχε μάθει ότι η Βασιλεία του Θεού είναι το μόνο μέσον με το οποίο μπορεί να επιτευχθεί αληθινή ειρήνη. (Βλέπε Ησαΐας 2:4· Δανιήλ 2:44.) Επειδή κήρυττε το άγγελμα αυτό από αγάπη για τον Θεό και για τους πλησίον του, τον έβαλαν στη φυλακή.
Σήμερα, υπάρχουν παραπάνω από 100.000 άτομα σαν κι αυτόν στην Ιαπωνία, που κηρύττουν πολυάσχολα ‘αυτά τα καλά νέα για τη βασιλεία’. (Ματθαίος 24:14) Πολλοί από αυτούς έχουν περάσει σαν άτομα μέσα από τους τρόμους της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Το πώς άφησε ένα ιδιαίτερο άτομο από αυτούς την εκπληκτική εκείνη εμπειρία να την κινήσει ώστε να ψάξει για κάτι το καλύτερο—και το τι βρήκε—είναι η ιστορία που σας προσκαλούμε να διαβάσετε.
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Η σύγχρονη Χιροσίμα, η κατώτερη αριστερά περιοχή της εικόνας δείχνει τον ίδιο τομέα της πόλης όπως φαίνεται στην σελίδα 4 (από την αντίθετη κατεύθυνση)