MEPS—Τι Μπορεί και τι Δεν Μπορεί να Κάνει

«ΕΙΝΑΙ καταπληκτικό που έχετε το MEPS», είπε σ’ έναν συγγραφέα ένα άλλο μέλος του προσωπικού έκδοσης εντύπων στα κεντρικά γραφεία του Μπρούκλιν. «Τώρα η συγγραφή κειμένων θα σας είναι εύκολη εργασία».

Ο ομιλητής πίστευε ειλικρινά ότι το MEPS, που είναι ένα ακρώνυμο των λέξεων Multilanguage Electronic Phototypesetting System (Πολυγλωσσικό Ηλεκτρονικό Φωτοστοιχειοθετικό Σύστημα), θα μπορούσε με κάποιον τρόπο να κάνει τη συγγραφή εύκολη. Βρίσκοντάς το κάπως διασκεδαστικό αυτό, αλλά και με ιδιαίτερη έκπληξη ο συγγραφέας τον βεβαίωσε ότι οι άνθρωποι παράγουν κείμενα, και όχι οι μηχανές.

Τότε λοιπόν, τι μπορεί να κάνει το MEPS; Μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στη συγγραφή κειμένων; Εάν ναι, πώς; Μπορεί να μεταφράσει γραπτά κείμενα από τη μια γλώσσα στην άλλη;

MEPS και Συγγραφή

Το MEPS είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικού υπολογιστή για την προετοιμασία κειμένου που θα τυπωθεί σε πιεστήρια, και ιδιαίτερα σε πιεστήρια όφσετ. Η καρδιά του συστήματος είναι ο υπολογιστής MEPS που είναι εγκατεστημένος σε ένα πλαίσιο μεγέθους ενός κυβικού μέτρου περίπου. Η διαμόρφωση των σελίδων του γραπτού κειμένου γίνεται ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας αυτό που ονομάζεται εργασιακός σταθμός του MEPS. Κατόπιν ο φωτοστοιχειοθέτης του MEPS μετατρέπει τις σελίδες στη μορφή που χρησιμοποιείται για την παραγωγή πλακών εκτύπωσης για τα πιεστήρια. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά οι ίδιοι σχεδίασαν και συναρμολόγησαν τον υπολογιστή MEPS, τους εργασιακούς σταθμούς και τον φωτοστοιχειοθέτη, στις εγκαταστάσεις τους στο Αγρόκτημα της Σκοπιάς, στα βόρεια της Πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Ωστόσο, με τον υπολογιστή MEPS συνδέονται και τερματικά μικροϋπολογιστών της IBM. Και αυτά τα τερματικά της IBM (που στέλνουν στον υπολογιστή MEPS οτιδήποτε εισάγεται σ’ αυτά) είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται από συγγραφείς για την αρχική εισαγωγή κειμένου στα γραφεία συγγραφής της Εταιρίας Σκοπιά, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Κάνει πραγματικά τη συγγραφή εύκολη η χρήση των μηχανημάτων αυτών;

Όχι, γιατί η συγγραφή είναι μια δημιουργική προσπάθεια που πρέπει να γίνει από άνθρωπο, και όχι από μηχανή! Και η μηχανή—σ’ αυτή την περίπτωση το τερματικό τής IBM—εξυπηρετεί βασικά τον ίδιο σκοπό που εξυπηρετεί και μια γραφομηχανή. Η βασική διαφορά είναι ότι το κείμενο που έχει εισαχθεί, εμφανίζεται σε μια οθόνη αντί να γραφτεί σε χαρτί. Εντούτοις, αν χρειάζεται ένα τυπωμένο έγγραφο, μπορεί να δοθεί σ’ έναν εκτυπωτή υψηλής ταχύτητας εντολή να καταγράψει σ’ ένα συνηθισμένο φύλλο χαρτιού όλα όσα έχουν εισαχθεί στο τερματικό.

Έτσι, όσον αφορά την άμεση δημιουργία των λέξεων που πρέπει να τυπωθούν, τα οφέλη που παρέχει το MEPS στον συγγραφέα δεν είναι σπουδαία. Και εντούτοις υπάρχουν σημαντικοί τρόποι με τους οποίους το τερματικό ενός υπολογιστή μπορεί να βοηθήσει τον συγγραφέα. Πώς; Είναι πολύ πιο εύχρηστο από την γραφομηχανή. Τα τυπογραφικά λάθη μπορούν γρήγορα και εύκολα να διορθωθούν. Οι λέξεις, οι προτάσεις και οι παράγραφοι μπορούν να μετακινηθούν από τη μια θέση του κειμένου στην άλλη χτυπώντας λίγα πλήκτρα μόνο, κι αυτό βοηθάει τον συγγραφέα να δει τα αποτελέσματα των ιδεών του αμέσως.

Στο μέλλον, θα είναι διαθέσιμο στο MEPS ένα μεγάλο ηλεκτρονικό αρχείο των εκδόσεων της Εταιρίας Σκοπιά, το οποίο θα ονομάζεται Βάση Δεδομένων. Αυτό θα δίνει τη δυνατότητα στον συγγραφέα να ανακαλεί στην οθόνη του πληροφορίες από διάφορα έντυπα, όπως είναι η Αγία Γραφή, το Βοήθημα προς Κατανόηση της Βίβλου, άλλα βιβλία και πιθανώς και περιοδικά της Εταιρίας που εκδόθηκαν μέχρι και πριν από εκατό χρόνια ακόμη. Χωρίς αμφιβολία αυτό θα αποδειχτεί χρήσιμο εργαλείο για τους συγγραφείς.

Ίσως όμως να αναρωτιέστε: Αν για τον συγγραφέα το MEPS αποτελεί μόνο μια πιο προηγμένη τεχνολογικά γραφομηχανή, γιατί έχει δαπανηθεί τόσος πολύς χρόνος, προσπάθεια και χρήμα για την ανάπτυξη αυτού του συστήματος του υπολογιστή;

Προετοιμασία Κειμένου για το Πιεστήριο

Η βασική αιτία είναι η παγκόσμια αλλαγή από τη στοιχειοθέτηση με λιωμένο μέταλλο και τον σχετικό του τρόπο ανάγλυφης εκτύπωσης με απλά πιεστήρια σε φωτοστοιχειοθέτηση και εκτύπωση όφσετ. Στη στοιχειοθέτηση με λιωμένο μέταλλο, το λιωμένο μολύβι μετατρέπεται σε μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία από αυτό που ονομάζεται Λινοτυπική μηχανή. Κατόπιν ολόκληρο το κείμενο καθώς και οι εικόνες συναρμολογούνται σε ανάγλυφες πλάκες μολύβδου και δένονται πάνω στα πιεστήρια για την εκτύπωση. Στο σύστημα εκτύπωσης όφσετ το κείμενο και η εικόνα κάθε σελίδας αναπαράγεται σε φιλμ και μεταφέρεται με φωτογραφικό τρόπο στην επιφάνεια της όφσετ πλάκας.

Το MEPS κατασκευάστηκε ιδιαίτερα για να αντικαταστήσει τις εργασίες που γίνονται πριν την εκτύπωση και οι οποίες καταργήθηκαν όταν η στοιχειοθέτηση με λιωμένο μέταλλο καθώς και ο ανάγλυφος τρόπος εκτύπωσης εγκαταλείφθηκαν. Η κατασκευή του ήταν αναγκαία για τον κύριο λόγο ότι τα υπάρχοντα στη βιομηχανία μηχανήματα φωτοστοιχειοθέτησης ήταν ανίκανα να αντιμετωπίσουν τις πολυγλωσσικές μας ανάγκες. Και αποδεικνύεται συνεχώς ότι είναι ένα καταπληκτικά αποτελεσματικό εργαλείο. Εξετάστε τι συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, ένα άρθρο του Ξύπνα! έχει ήδη γραφτεί, έχει διορθωθεί, έχει εγκριθεί, και έχει θεωρηθεί έτοιμο για εκτύπωση.

Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, το έτοιμο για εκτύπωση άρθρο αποθηκεύεται στον υπολογιστή MEPS εισαγόμενο μέσω του μικροϋπολογιστή της IBM. Το άρθρο μπορεί τώρα να ανακληθεί από τον εργασιακό σταθμό του MEPS και να σελιδοποιηθεί ακριβώς επάνω στην οθόνη του σταθμού. Οποιοδήποτε είδος τυπογραφικών στοιχείων ή οικογένεια γραμμάτων εκλεγεί καθώς και το επιθυμητό της μέγεθος, μπορεί κατόπιν να διοριστεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τμήμα του γραπτού κειμένου. Κατόπιν, όταν το γραπτό κείμενο είναι έτοιμο, «χύνεται» μέσα σε παραλληλεπίπεδα πλαίσια κειμένου ή μέσα σε σχήματα που είναι σχεδιασμένα για να ταιριάζουν γύρω από περιοχές που έχουν καθοριστεί για τις εικόνες.

Αλλά ίσως τώρα αναρωτιέστε: Πώς μεταφέρεται η ύλη αυτή από την οθόνη του MEPS σε μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή εκτυπωτικών πλακών που θα τοποθετηθούν στα πιεστήρια όφσετ; Αυτό επιτυγχάνεται με τον φωτοστοιχειοθέτη του MEPS. Η μηχανή αυτή αναπαράγει σε φωτογραφικό χαρτί την οπτική εικόνα των σελίδων ακριβώς όπως έχουν στοιχειοθετηθεί στην οθόνη του εργασιακού σταθμού. Αφού εμφανιστεί το φωτογραφικό χαρτί, φωτογραφίζεται για να παραγάγει φιλμ που με τη σειρά του, χρησιμοποιείται για την κατασκευή πλακών εκτύπωσης όφσετ.

Μεταφράζει το MEPS;

Θα θυμάστε τώρα, ότι το MEPS είναι ένα πολυγλωσσικό σύστημα που είναι οπωσδήποτε απαραίτητο για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, αφού αυτοί εκδίδουν έντυπα τακτικά σε πάνω από 150 γλώσσες. Το MEPS είναι μοναδικό στην ικανότητά του να χειρίζεται όλες αυτές, καθώς και πολλές άλλες γλώσσες. Στην πραγματικότητα, τώρα είναι προγραμματισμένο για να φροντίζει για σχεδόν 200 γλώσσες! Αλλά τι σημαίνει αυτό; Πώς βοηθάει το MEPS στο να μεταφραστεί ένα γραπτό κείμενο από τα, ας πούμε, Αγγλικά στα Ισπανικά;

Το σημείο που πρέπει κάποιος να καταλάβει είναι ότι, αν και το MEPS μπορεί να επεξεργαστεί πολλές και διαφορετικές γλώσσες, δεν μεταφράζει από μια γλώσσα σε άλλη! Χρησιμοποιούνται άνθρωποι για να κάνουν τη μετάφραση. Οι μηχανές είναι ανίκανες να αντικαταστήσουν τους ανθρώπους σαν αληθινά αποτελεσματικοί μεταφραστές. Ο εργασιακός σταθμός του MEPS έχει σχεδιαστεί για να εμφανίζει στην οθόνη του μια μεγάλη ποικιλία γλωσσών. Πώς έχει κατορθωθεί αυτό; Τα πλήκτρα του πληκτρολογίου είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να μπορούν να αναπροσδιοριστούν, δηλαδή μπορούν να αλλάξουν ηλεκτρονικά για να φροντίσουν για οποιαδήποτε γλώσσα για την οποία ο υπολογιστής έχει λάβει οδηγίες, δηλαδή έχει προγραμματιστεί.

Ας δώσουμε ένα παράδειγμα εδώ εξετάζοντας τι συμβαίνει όταν ένας Ισπανός μεταφραστής που εργάζεται με μια γραφομηχανή, μεταφράζει κείμενο από τα Αγγλικά στα Ισπανικά. Ο μεταφραστής έχει το αγγλικό κείμενο μπροστά του σε χαρτί. Χρησιμοποιώντας τη γνώση που έχει για τη γλώσσα, μεταφράζει τις σκέψεις από τα Αγγλικά έτσι ώστε ο Ισπανός αναγνώστης να μπορεί να αφομοιώσει τις ιδέες που προήλθαν αρχικά από τον συγγραφέα στα Αγγλικά. Αλλά ο μεταφραστής δεν μπορεί να δακτυλογραφήσει το ισπανικό κείμενο σε μια αγγλική γραφομηχανή. Γιατί όχι; Γιατί η ισπανική γλώσσα έχει τονιζόμενα γράμματα που δεν βρίσκονται στην αγγλική γραφομηχανή. Χρειάζεται μια ισπανική γραφομηχανή. Κι αυτό ακριβώς παρέχει ο εργασιακός σταθμός του MEPS. Για τη μετατροπή σε ισπανικό πληκτρολόγιο, δακτυλογραφείται μια απλή εντολή που αλλάζει το πληκτρολόγιο έτσι ώστε να ταιριάζει στην ισπανική γλώσσα.

Αλλά όπως σημειώθηκε νωρίτερα, δεν είναι μόνο η Ισπανική και η Αγγλική που ο εργασιακός σταθμός του MEPS μπορεί να χειριστεί, αλλά σχεδόν 200 γλώσσες! Και όπως κατά πάσα πιθανότητα γνωρίζετε, πολλές γλώσσες, όπως η Αρμενική, η Κορεατική, η Ρωσική και η Αραβική, χρησιμοποιούν ένα τελείως διαφορετικό αλφάβητο ή τύπο γραμμάτων. Επίσης, υπάρχουν και γλώσσες χωρίς αλφαβητάριο όπως είναι η Κινεζική και η Ιαπωνική, για τις οποίες το MEPS προγραμματίζεται τώρα. Μερικές γλώσσες διαβάζονται από τα αριστερά προς τα δεξιά ενώ άλλες διαβάζονται από τα δεξιά προς τα αριστερά. Το να προγραμματιστεί το MEPS για να φροντίζει για όλες αυτές τις γλώσσες δεν ήταν καθόλου μικρό έργο, και υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν!

Ωστόσο, να θυμάστε: Ενώ το MEPS μπορεί να χειριστεί όλες αυτές τις γλώσσες, ένα άτομο που γνωρίζει τη γλώσσα πρέπει να κάνει το έργο της μετάφρασης, και το μεταφρασμένο κείμενο πρέπει να εισαχθεί στο MEPS.

Μερικά μικρότερα γραφεία τμημάτων και μεμονωμένοι μεταφραστές δεν έχουν άμεση ανάγκη των μηχανημάτων του MEPS. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούν μόνο έναν μικροϋπολογιστή της IBM που αποθηκεύει ό,τι εισάγεται σ’ αυτόν πάνω σε μια λεπτή, ευλύγιστη δισκέττα. Έπειτα, η δισκέττα αυτή ταχυδρομείται σ’ ένα τμήμα που έχει MEPS όπου και γίνεται η στοιχειοθέτηση της ύλης που είναι αποθηκευμένη στη δισκέττα και η προετοιμασία της για εκτύπωση.

Η Χρησιμοποίησή του στη Διαχείριση

Εκτός από τη χρησιμοποίησή τους στην προετοιμασία περιοδικών, βιβλίων και άλλων εντύπων για εκτύπωση, τα μηχανήματα του MEPS χρησιμοποιούνται επίσης, σε πολλά τμήματα, στις εργασίες της διαχείρισης. Για παράδειγμα, χρησιμοποιείται στη διατήρηση ενός ακριβούς καταλόγου του αριθμού των εντύπων που είναι διαθέσιμα. Το σύστημα συνθέτει ένα τιμολόγιο που αποστέλλεται στην εκκλησία που παράγγειλε την έντυπη ύλη και κατόπιν ο κατάλογος της αποθήκης του τμήματος αλλάζει αυτόματα για να δείξει τον τρέχοντα αριθμό των ειδών που έμειναν σε κάθε γλώσσα. Ακόμη, σε μερικά τμήματα, το MEPS χρησιμοποιείται για να απομνημονεύει και να τυπώνει τις διευθύνσεις όλων εκείνων που είναι συνδρομητές στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα!

Η Χρήση του MEPS σ’ Ολόκληρο τον Κόσμο

Ήταν το 1982 που ετοιμάστηκε ο πρώτος υπολογιστής MEPS και τέθηκε σε πειραματική υπηρεσία. Τον Φεβρουάριο του 1983, η Γερμανία έγινε η πρώτη χώρα μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες που έλαβε τον υπολογιστή MEPS μαζί με τέσσερις εργασιακούς σταθμούς. Μόνον όταν ήρθε ο Νοέμβριος του 1983 μπήκε σε κανονική χρήση ο πρώτος φωτοστοιχειοθέτης MEPS.

Αυτή τη στιγμή, 25 τμήματα της Εταιρίας Σκοπιά κατέχουν ένα ή και περισσότερους υπολογιστές MEPS καθώς και ένα σύνολο 150 εργασιακών σταθμών. Και 24 τμήματα έχουν φωτοστοιχειοθέτες MEPS. Όλα αυτά τα ανώτερης τεχνολογίας μηχανήματα MEPS κατασκευάζονται από Μάρτυρες του Ιεχωβά που εργάζονται στα εργοστάσιά τους που βρίσκονται στα βόρεια της Πολιτείας της Νέας Υόρκης κοντά στο Γουόλκιλ. Προγραμματίζεται να χρησιμοποιηθεί τελικά το MEPS σε πάνω από 30 χώρες σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ήδη το MEPS έχει βοηθήσει στο να γίνει δυνατή η ταυτόχρονη έκδοση της Σκοπιάς σε 30 γλώσσες και του Ξύπνα! σε 14 γλώσσες.

Πραγματικά, το MEPS κάνει την έκδοση εντύπων σε πολλές γλώσσες ευκολότερη. Είναι, στ’ αλήθεια, ένα συναρπαστικά μεγάλο βήμα προς τα εμπρός στον τομέα των εκδόσεων, έστω κι αν δεν κάνει τη συγγραφή εύκολη αλλά ούτε και μεταφράζει.

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Μέλος του συγγραφικού προσωπικού της Εταιρίας Σκοπιά την ώρα που εργάζεται στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Η σελίδα 10 όπως έχει στοιχειοθετηθεί στην ελληνική γλώσσα από τον εργασιακό σταθμό

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Η σελίδα 10 όπως έχει στοιχειοθετηθεί στην νεοϊνδική γλώσσα από τον εργασιακό σταθμό