Συμβίωση ή Γάμος;

«Γραφειοκρατία είναι μόνο! Ένα χαρτί δεν σημαίνει τίποτα. Η αγάπη είναι αυτή που μετράει. Η συμβίωση είναι πιο ρομαντική σχέση. Χρειάζεται να προσέχεις και να νοιάζεσαι περισσότερο για τον άλλον όταν δεν είσαι νόμιμα δεμένος μαζί του». Μ’ αυτή τη λογική ο Ίαν και η Άννα άρχισαν να συζούν.

ΠΡΟΦΑΝΩΣ λοιπόν μερικά ζευγάρια πιστεύουν ότι με το να συζούν χωρίς νόμιμο δεσμό θα φοβούνται μήπως χάσουν ο ένας τον άλλον. Έτσι θα είναι πιο προσεκτικοί μεταξύ τους και θα προσέχουν και τη σχέση τους. Επιφανειακά, αυτός ο τρόπος σκέψης φαίνεται καλός. Είναι όμως τέτοιου είδους σχέσεις συνήθως πιο σταθερές από τους νόμιμους γάμους;

Συμβίωση—Υπάρχουν Μειονεκτήματα;

Στο βιβλίο Unmarried Cohabitation (Άγαμη Συγκατοίκηση), ο ερευνητής Ι. Τροστ, αφού πρώτα παρουσιάζει στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από μια μελέτη στο θέμα αυτό, αποκαλύπτει ότι «η συχνότητα διάλυσης των σχέσεων μεταξύ των αγάμων συγκατοίκων είναι περίπου διπλάσια από ό,τι είναι μεταξύ των εγγάμων ζευγαριών».

Ο Ίαν και η Άννα έμειναν μαζί για τρία χρόνια πριν παντρευτούν. Πόσο σταθερή ήταν η αρχική εκείνη σχέση; «Ανακαλύψαμε ότι το μόνο που καταφέρνει να κάνει μια ανεπίσημη σχέση είναι να κρατάει την πίσω πόρτα ανοιχτή για τη σύναψη και άλλων πρόσκαιρων δεσμών. Όταν είσαι μόνο συγκάτοικος, είσαι και πρόθυμα διαθέσιμος και για κάποιον άλλον».

Ο Λαρς και η Αννέτ έμειναν μαζί κι αυτοί για τρία χρόνια πριν παντρευτούν. Λέει ο Λαρς: «Όταν εμφανίζονταν προβλήματα είχαμε περισσότερο την τάση να παρατάμε ο ένας τον άλλον, παρά να καθόμαστε και να τακτοποιούμε τα πράγματα, όπως προσπαθούμε να κάνουμε τώρα ως έγγαμα άτομα». Η Αννέτ προσθέτει: «Ούτε και που ξέρω πόσες φορές συγχύστηκα με τον Λαρς και του είπα ότι θα μάζευα τα πράγματά μου και θα ’φευγα. Αυτό τώρα δεν το κάνω ποτέ».

«Τα πράγματά μου», είπε η Αννέτ. Αυτό αντανακλά το πώς μπορεί να βλέπουν οι άγαμοι σύντροφοι τα προσωπικά τους αντικείμενα—χωρισμένα σε «δικά μου» και «δικά σου». Μερικοί κρατούν προσεκτικά τις αποδείξεις και χαράσσουν ή γράφουν τα ονόματά τους στα πράγματα που αγοράζουν—για ‘καλό και για κακό’. Φαίνεται σωστή αυτή η βάση για έναν σταθερό δεσμό διαρκείας;

Και τι γίνεται αν έρθει καιρός που θα αποφασίσει το ζευγάρι να τραβήξει ο καθένας το δρόμο του; Ο διαχωρισμός των πραγμάτων τους θα μπορούσε να γίνει ένα πραγματικό πρόβλημα, που να καταλήξει σε καυγάδες και μεγάλες αδικίες. Για παράδειγμα, αν η γυναίκα φρόντιζε για τα παιδιά και το σπιτικό, τώρα διατρέχει τον κίνδυνο να μείνει στο δρόμο επειδή ο σύντροφός της κέρδιζε τα χρήματα και αγόραζε τα περισσότερα πράγματα. Και νομικά μπορεί να μη γίνεται σχεδόν τίποτα, επειδή δεν ήταν παντρεμένοι. Τι θα απογίνει αυτή λοιπόν όταν το ζευγάρι χωρίσει;

Μερικά ζευγάρια λένε ότι συζούν για ένα διάστημα απλώς για να δουν αν ταιριάζουν για γάμο. Πιστεύουν ότι ο μελλοντικός τους γάμος θα καταλήξει να είναι πιο σταθερός. Συμβαίνει αυτό; Για παράδειγμα, έχει μειωθεί το ποσοστό των διαζυγίων σε χώρες που αυτή η συνήθεια είναι κοινή;

Πάρτε τη Σουηδία για παράδειγμα. Οι ειδικοί εκεί υπολόγισαν ότι το 99 τοις εκατό των ζευγαριών ενός τωρινού ομίλου νεονύμφων συζούσαν πριν παντρευτούν. Αν η άγαμη συμβίωση καταλήγει σε πιο ασφαλείς γάμους, τότε θα αναμένατε ότι το ποσοστό των διαζυγίων σ’ εκείνη τη χώρα θα έπεφτε. Ωστόσο, οι στατιστικές δείχνουν ότι στα 25 χρόνια μεταξύ του 1958 και του 1983, στη διάρκεια των οποίων ο ετήσιος αριθμός γάμων ελαττώθηκε από 50.785 σε 36.210, ο αριθμός των διαζυγίων αυξήθηκε από 8.657 σε 20.618. Δείχνουν λοιπόν τα γεγονότα ότι η συμβίωση τείνει να έχει σαν αποτέλεσμα πιο σταθερούς γάμους;

Επηρεάζονται και Άλλοι

Έπειτα, υπάρχει και η επίδραση που μπορεί να έχει η συμβίωση του ζευγαριού χωρίς γάμο σε άλλους. Υπάρχουν ακόμη πολλοί που θεωρούν εσφαλμένη ή ακόμη και ανήθικη τη συμβίωση μ’ αυτόν τον τρόπο. Έτσι, οι γονείς ή οι παππούδες μπορεί να αισθάνονται θλίψη, ίσως ότι έγιναν ρεζίλι, και μπορεί να ανησυχούν όταν τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους απλώς συζούν. Η επαφή μεταξύ των γενεών μπορεί να βρεθεί σε κίνδυνο.

Η Άννα θυμάται: «Νομίζω ότι οι γονείς μου ένοιωθαν πολύ ντροπιασμένοι εξαιτίας μου όταν άρχισα να συζώ με τον Ίαν. Μέχρι τότε διατηρούσα πάντοτε μια καλή σχέση μαζί τους. Αλλά μετά, βρίσκονταν σε αμηχανία κάθε φορά που οι συγγενείς ρωτούσαν για μένα. Και δεν ένοιωθαν καθόλου άνετα όταν ο Ίαν ήταν στην παρέα. Πριν περάσει πολύς καιρός σταμάτησαν να μας επισκέπτονται τελείως. Νομίζω ότι τους πείραξε πολύ».

Και τι θα πούμε για τα παιδιά που γεννιούνται από ένα τέτοιο δεσμό; Όταν οι γονείς φτιάχνουν και χαλούν δεσμούς, μπορούν να δημιουργήσουν περιπτώσεις όπου πολλά παιδιά με κηδεμόνες που δεν είναι και οι δυο γονείς τους, συγκεντρώνονται μαζί κάτω από την ίδια στέγη. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά αναστάτωση και ανασφάλεια. Μια έρευνα που έγινε από δημοσιογράφο της τηλεόρασης ανάμεσα σε 15χρονους μαθητές έδειξε ότι περίπου ένα στα τρία από αυτά τα νεαρά παιδιά δεν κατοικούσαν και με τους δυο φυσικούς γονείς τους. Στη Στοκχόλμη, την πρωτεύουσα της Σουηδίας, η αναλογία είχε φτάσει στο ύψος του 43 τοις εκατό. Ο δημοσιογράφος σχολίασε: «Έχουμε τώρα μια τελείως διαφορετική κοινωνία. Πολλά παιδιά της δεκαετίας του 1980 έχουν δυο σπίτια . . . Δαπανούν το ένα Σαββατοκύριακο με τη μαμά και το επόμενο με τον μπαμπά».

Σε μια έρευνα ανάμεσα σε 5.500 δεκάχρονα παιδιά στη Σουηδία, ο βοηθός-υφηγητής Κλάες Σαντελίν ανακάλυψε ότι ένα αγόρι στα δέκα είχε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Συμπέρανε ότι τα παιδιά «επηρεάζονται από την αύξηση των χωρισμών» και ότι «δίνονται συναισθηματικά στους πιο κοντινούς ενήλικους, και μια διάλυση επιφέρει μεγάλη απογοήτευση». Ένα 12χρονο κορίτσι, του οποίου οι γονείς χώρισαν, εξέφρασε αυτό που πολλά παιδιά στην ίδια θέση αισθάνονται, όταν είπε: «Όταν μεγαλώσω θέλω να ζήσω καλά. Θα παντρευτώ και δεν θα χωρίσω ποτέ».

Στη Σουηδία, ο όρος «διάσταση» χρησιμοποιείται και για τα άγαμα όπως και για τα έγγαμα ζευγάρια. Αφού η άγαμη συμβίωση είναι μια σχέση πιο ασταθής από το γάμο, αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά που γεννιούνται από άγαμους γονείς διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να καταλήξουν σε σπίτι με ένα μόνο γονέα. Και στις δυο περιπτώσεις, τα παιδιά υποφέρουν από ένα τέτοιο χωρισμό και συχνά λένε, όπως το 12χρονο αυτό κορίτσι, ότι όταν μεγαλώσουν, θέλουν να έχουν έναν ισχυρό δεσμό διαρκείας—στο γάμο.

Υπάρχουν και άλλες σημαντικές παρενέργειες που εμφανίζονται όταν τα ζευγάρια συζούν χωρίς γάμο. Επειδή οι δεσμοί αυτοί δεν είναι καταχωρημένοι, οι αρχές δεν μπορούν να κάνουν τον ακριβή υπολογισμό τους και να εφαρμόσουν νόμους σ’ αυτούς. Μερικά ζευγάρια αποφασίζουν να μην παντρευτούν, για να αποφύγουν την πρόσθετη φορολογία και την απώλεια ορισμένων συντάξεων καθώς και άλλων κοινωνικών ωφελειών. Αυτό επηρεάζει το πώς διαμοιράζεται το βάρος της φορολογίας ανάμεσα στους ανθρώπους γενικά. Αλλά ούτε και οι νόμοι που ασχολούνται με τα κληρονομικά, τις διαθήκες, το διαχωρισμό ιδιοκτησίας και την κηδεμονία των παιδιών μπορούν να εφαρμοστούν στο πλήρες. Όπως δήλωσε ένας Δανός δικηγόρος: «Άσχετα με το ηθικό ζήτημα, από μια αυστηρώς νομική άποψη, οι ανυπόγραφοι γάμοι είναι ανεπιθύμητοι. Χρειάζονται περισσότερες υπογραφές, δηλαδή περισσότερα νομικά έγγραφα και διαδικασίες για να ληφθούν αποφάσεις σε ζητήματα ιδιοκτησίας και κηδεμονίας απ’ ό,τι σε κανονικά καταχωρημένους γάμους».

Εκτός από τις ηθικές και κοινωνικές επιπλοκές, υπάρχει και μια άλλη, ακόμη πιο σπουδαία άποψη για εξέταση.

Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Η άποψη της Αγίας Γραφής γι’ αυτό το θέμα μπορεί να έχει λίγη μόνο σημασία για πολλούς από εκείνους που συζούν χωρίς γάμο ή να μην έχει και καθόλου. Αλλά είναι ζωτική για εκείνους που θέλουν να εφαρμόσουν τις εντολές του Θεού.

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο νόμιμος γάμος είναι το μόνο είδος συμβίωσης μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας που εξουσιοδοτήθηκε από τον Δημιουργό του ανθρώπου. Η Αγία Γραφή δείχνει ότι ο Ιεχωβά Θεός ένωσε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι σε γάμο. Γιατί; Ένας σκοπός ήταν η συντροφιά. Όπως λέει το ιστορικό υπόμνημα στη Γένεση: «Δεν είναι καλόν να ήναι ο άνθρωπος μόνος· θέλω κάμει εις αυτόν βοηθόν όμοιον με αυτόν». (2:18) Ένας άλλος σκοπός ήταν η αναπαραγωγή. «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην», άκουσε το ζευγάρι. (1:27, 28) Το γεγονός ότι η διευθέτηση αυτή δεν επρόκειτο να είναι δοκιμαστική αποδεικνύεται από το εδάφιο Γένεσις 2:24, που λέει: «Θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού· και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκαν μίαν».

Αν και σήμερα όλοι οι άντρες και οι γυναίκες είναι ατελείς και πολλοί γάμοι καταλήγουν σε διαζύγιο, ο νομιμοποιημένος γάμος εξακολουθεί να αποτελεί το πιο ασφαλές και στερεά καθιερωμένο είδος συμβίωσης ενός άντρα και μιας γυναίκας στη σημερινή κοινωνία. Κανένα άλλο είδος συμβίωσης δεν προσφέρει τον ίδιο βαθμό προστασίας και ασφάλειας σε όλα τα μέλη, περιλαμβανομένων και των παιδιών, που προσφέρει ο νομιμοποιημένος γάμος.

Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν ο Ίαν και η Άννα. Αφού έζησε με τον Ίαν για πολλά χρόνια, η Άννα άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή και να παρακολουθεί τις συναθροίσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Σύντομα θέλησε να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Αγίας Γραφής για το γάμο. Έτσι κάποια μέρα ζήτησε από τον Ίαν να την παντρευτεί. Αυτός είχε παρατηρήσει πόσο ευτυχισμένη και ικανοποιημένη ήταν κάθε φορά που επέστρεφε σπίτι από μια συνάθροιση. Αντιλήφθηκε πόσο σπουδαίο ήταν αυτό για εκείνη, κι έτσι την παντρεύτηκε.

‘Η θρησκεία αυτή μπορεί να έχει και σ’ εμένα ωφέλιμη επίδραση’, σκέφθηκε ο Ίαν. Αποφάσισε να ερευνήσει το ζήτημα προσωπικά. Σε λίγο, και αυτός επίσης συμπέρανε ότι η άποψη της Αγίας Γραφής για το γάμο είναι η καλύτερη. Ο Ίαν και η Άννα είναι τώρα αφιερωμένοι Μάρτυρες του Ιεχωβά και υπηρετούν σαν ολοχρόνιοι διάκονοι και οι δύο. Πώς συγκρίνεται ο γάμος με τη συμβίωση; Αυτοί απαντούν: «Πριν παντρευτούμε, απλώς συζούσαμε. Αλλά μετά το γάμο αρχίσαμε να οικοδομούμε μια πιο στενή, πιο στοργική και πιο υπεύθυνη σχέση, μια σχέση που περιλαμβάνει κι ένα τρίτο πρόσωπο—τον Δημιουργό μας, τον Ιεχωβά Θεό. Έχουμε απολαύσει έναν ευτυχισμένο γάμο περισσότερο από μια δεκαετία τώρα και εξακολουθούμε να τον απολαμβάνουμε!»

Υπάρχει όμως και κάποια άλλη κατεύθυνση που παίρνουν μερικοί. Πιστεύουν ότι ο γάμος είναι μια καλή διευθέτηση, αλλά η γαμήλια πιστότητα δεν είναι αναγκαία. Ισχυρίζονται ότι μια εξώγαμη ερωτική σχέση μπορεί να έχει μια θετική και ενισχυτική επίδραση στο γάμο. Συμβαίνει αυτό πραγματικά;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

«Όταν εμφανίζονταν προβλήματα είχαμε περισσότερο την τάση να παρατάμε ο ένας τον άλλο, παρά να καθόμαστε και να τακτοποιούμε τα πράγματα όπως προσπαθούμε να κάνουμε τώρα ως έγγαμα άτομα»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

Ο νομιμοποιημένος γάμος εξακολουθεί να αποτελεί το πιο ασφαλές και στερεά καθιερωμένο είδος συμβίωσης ενός άντρα και μιας γυναίκας στη σημερινή κοινωνία

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Τα παιδιά επηρεάζονται συναισθηματικά όταν χωρίζουν οι γονείς