Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Είμαι Μοναχοπαίδι· Μπορώ να Είμαι Ευτυχισμένος;

«ΕΙΝΑΙ μαρτύριο. Δεν το αντέχω», θρήνησε η 16χρονη Σου Αν. Όμως ο Αλ, δυο χρόνια μικρότερος, είπε: «Μου αρέσει πολύ που είμαι μοναχοπαίδι».

Οπωσδήποτε και οι δυο είχαν τους λόγους τους. Μήπως όμως η Σου Αν τόνιζε υπερβολικά τα μειονεκτήματα, ενώ αντίθετα ο Αλ έβλεπε κυρίως τα πλεονεκτήματα; Πώς βλέπεις εσύ—ειδικά αν είσαι μοναχοπαίδι—το ζήτημα; Αισθάνεσαι όπως η Σου Αν ή όπως ο Αλ; Ή μήπως τρέφεις ανάμεικτα αισθήματα;

Προσπάθησε να Καταλάβεις το ‘Γιατί’

Οπωσδήποτε, η οικογένεια με ένα παιδί δεν είναι ο κανόνας στον κόσμο. Αλλά ο δείκτης γεννήσεων σε μερικές χώρες, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη, έχει πέσει τόσο χαμηλά, ώστε εκατομμύρια από τα παιδιά που γεννιούνται τώρα θα παραμείνουν μοναχοπαίδια. Και στην Κίνα, όπου από το 1979 εφαρμόζεται ένα δραστικό πρόγραμμα ελέγχου των γεννήσεων, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 35 εκατομμύρια οικογένειες που έχουν ένα μόνο παιδί. Αν και μερικά παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να δεχτούν αυτή την κατάσταση, η Έλκε, μια κοπέλα που μεγάλωσε σαν μοναχοπαίδι, λέει πως το να γνωρίζει το ‘γιατί’ τη βοήθησε. «Καταλάβαινα τους λόγους που είχαν οι γονείς μου», εξηγεί, «και νομίζω ότι αυτό είναι σπουδαίο για να είναι ευτυχισμένο και ικανοποιημένο ένα μοναχοπαίδι».

Οι λόγοι μπορεί να είναι κοινωνικοί, λόγοι υγείας, ή κάποιοι άλλοι προσωπικής φύσης. Ή θα μπορούσαν να είναι απλώς οικονομικοί λόγοι. Για παράδειγμα, γνωρίζεις ότι στη Μεγάλη Βρετανία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το κόστος για την ανατροφή ενός παιδιού μέχρι την ενηλικίωση μπορεί να ξεπεράσει τις 13.500.000 δρχ.; Πολλαπλασίασέ το αυτό επί δύο, τρία, ή τέσσερα, και θα καταλάβεις γιατί μερικοί γονείς λένε «ένα και πολύ είναι».

Όποιος κι αν είναι ο λόγος, το μοναχοπαίδι δεν χρειάζεται να ανησυχεί υπερβολικά για το μέλλον του. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1954 από τους εκπαιδευτικούς Κατς και Μόσλεϋ αποκάλυψε ότι, όπως φαίνεται, ένα μοναχοπαίδι τελικά δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τους άλλους. Και πιο πρόσφατα, η Δρ Άλις Λούμερ, που γράφει στο Parents’ Magazine (Περιοδικό των Γονέων), αναφέρει πως αν και το παιδί θα επηρεαστεί από το γεγονός ότι είναι μοναχοπαίδι, «αυτό που έχει περισσότερη σημασία από το απλό γεγονός ότι ‘είσαι μόνος’, είναι το πώς συνδυάζονται όλες οι συνθήκες στη ζωή ενός νεαρού ατόμου για να το διαμορφώσουν ως ξεχωριστή προσωπικότητα».

Είναι φανερό ότι δεν μπορείς να αλλάξεις την κατάστασή σου. Έτσι λοιπόν, το μυστικό της ευτυχίας βρίσκεται στο να απολαμβάνεις τα πλεονεκτήματα του να είσαι μοναχοπαίδι, και ταυτόχρονα να μην παίρνεις και πολύ στα σοβαρά τα μειονεκτήματα. Ακόμα καλύτερα, προσπάθησε να επωφεληθείς απ’ αυτά τα μειονεκτήματα. Πώς;

Μετάτρεψε τα Αρνητικά Σημεία σε Θετικά

ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ: Η συναναστροφή με τα αδέλφια σε διδάσκει ότι το κάθε άτομο είναι διαφορετικό και ότι πρέπει να μάθεις να σέβεσαι τον τρόπο που σκέφτονται οι άλλοι. Σε βοηθάει επίσης στο σχολείο, γιατί σε διευκολύνει να επικοινωνείς με άλλα παιδιά. Αν όμως σου λείπει η συναναστροφή στο σπίτι, τότε να είσαι πρόθυμος να την αναζητήσεις κάπου αλλού. Διαφορετικά θα είσαι μόνος. Μπορεί να αποκτήσεις τάσεις εσωστρέφειας και τελικά να καταντήσεις να απομονώσεις τον εαυτό σου. Αυτό πρέπει να το αποφύγεις, γιατί, όπως προειδοποίησε ένας αρχαίος σοφός βασιλιάς: «Ο μονήρης ζητεί το ιδιοτελές του συμφέρον, εναντιούται εις πάσαν υγιή αρχήν».—Παροιμίαι 18:1, Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη.

Έτσι, στην πραγματικότητα μπορείς να διαλέξεις εσύ ο ίδιος τους «αδελφούς» και τις «αδελφές» σου, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα έχεις την έγκριση των γονιών σου. Ο Αλ, που το θεωρεί αυτό αληθινό πλεονέκτημα, λέει: «Βλέπω όλους τους φίλους μου που τα αδέλφια τους είναι παλιόπαιδα και μισούν ο ένας τον άλλον και τσακώνονται όλη την ώρα. Είναι πραγματικός μπελάς». Οπωσδήποτε, δεν συμβαίνει αυτό σε όλες τις οικογένειες, συμβαίνει όμως αρκετά συχνά, ώστε να είναι άξιο λόγου.

Εφόσον θα έχεις λιγότερη συναναστροφή μέσα στο σπίτι, θα βρίσκεις περισσότερο χρόνο για να μελετήσεις, να στοχαστείς ή να αναπτύξεις διάφορες ικανότητες. Πολλά μοναχοπαίδια έχουν ξεπεράσει τα αισθήματα της μοναξιάς ή της έλλειψης συντροφιάς με το να γίνουν μανιώδεις αναγνώστες. Έτσι, δεν είναι ίσως αδικαιολόγητη η άποψη ότι συχνά τα μοναχοπαίδια είναι πρόωρα αναπτυγμένα πνευματικά, ότι έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν ευρύτερο λεξιλόγιο ή ότι θα διαπρέψουν στις θεωρητικές επιστήμες.

ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: «Σαν μοναχοπαίδι, είχα την αποκλειστική προσοχή των γονιών μου», λέει ο Τόμας, και αυτό το θεωρεί πλεονέκτημα. Οπωσδήποτε, η υπερβολική φροντίδα από τους γονείς μπορεί να εξελιχτεί σε μειονέκτημα και να κάνει ένα παιδί κακομαθημένο και εγωκεντρικό. Ή μπορεί να εξελιχτεί σε καταπίεση. Αλλά η θετική του πλευρά είναι πως αν αισθάνεσαι ότι οι γονείς σου σού αφιερώνουν πολύ λίγο χρόνο—όπως αισθάνονται πολλά παιδιά—σκέψου πόσο πολύ χειρότερο θα ήταν αν έπρεπε να τους μοιράζεσαι με μερικά αδέλφια. Στην πραγματικότητα, η αμέριστη προσοχή των γονιών σου μπορεί να σε βοηθήσει να ωριμάσεις γρηγορότερα, να αισθάνεσαι άνετα ανάμεσα σε ενήλικους και να είσαι ικανός να συζητάς με ώριμα άτομα στο δικό τους επίπεδο.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Ένας λόγος για τον οποίο η Σου Αν παραπονιέται που είναι μοναχοπαίδι είναι ο εξής: «Όταν είσαι μόνος, δεν έχεις κύκλο γνωριμιών. . . . Είναι δύσκολο να βγαίνεις ραντεβού. Πρέπει να βγαίνεις με τον φίλο του καλύτερου φίλου της φίλης σου ή κάπως έτσι. . . . Εγώ θα ήθελα να είχα αδελφούς. Μεγαλύτερους αδελφούς». Πάντως, εσύ πρέπει να είσαι αρκετά λογικός ώστε να περιμένεις μέχρι να φτάσεις σε κατάλληλη ηλικία για γάμο πριν αρχίσεις να βγαίνεις ραντεβού. Και αν αυτό που θέλεις είναι η φιλία, να θυμάσαι ότι οι κοινωνικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν ακόμα και μέσω φίλων. Εξάλλου, η έλλειψη κοινωνικών επαφών με μέλη του αντίθετου φύλου, κατά τη διάρκεια των ευαίσθητων χρόνων της εφηβείας, δεν είναι κατ’ ανάγκη κακή. Μπορεί να είναι ακόμα και προστασία στο σημερινό ηδονιστικό, σεξομανή κόσμο.

Να Σκέφτεσαι τους Άλλους

Σαν μοναχοπαίδι, μπορεί να συμφωνείς με την Τζέυ, που είπε: «Είναι ωραία, γιατί δεν χρειάζεται να μοιράζομαι ούτε τα ρούχα, ούτε το αυτοκίνητο, ούτε τίποτα». Μπορεί να είναι ωραία, αλλά μακροπρόθεσμα θα αποκομίσεις μεγαλύτερη ευτυχία αν μάθεις να δίνεις στους άλλους, ακόμη και αν δεν είσαι υποχρεωμένος. Είναι αλήθεια ότι δεν έχεις αδέλφια με τα οποία να μοιράζεσαι πράγματα, αλλά πιθανόν να έχεις ξαδέλφια ή άλλους συγγενείς. Σίγουρα, έχεις φίλους. Άλλωστε τι το κακό υπάρχει στο να μοιράζεσαι πράγματα ακόμα και με τους γονείς σου;

Ο Πήτερ εκτιμάει πολύ το χρόνο που ξόδεψαν οι γονείς του για να τον μάθουν να φτιάχνει πράγματα με τα χέρια του: «Έφτιαχνα πολλά δώρα, κάθε είδους πράγματα, οτιδήποτε μου ερχόταν στο μυαλό», λέει, «και αυτό με δίδαξε ότι έτσι μπορείς να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους κι εσύ να γίνεις ο πιο ευτυχισμένος απ’ όλους». Ναι, ο κανόνας «είναι ευτυχέστερον να δίνη κανείς παρά να παίρνη» δεν έχει ακόμα αποδειχτεί λάθος.—Πράξεις 20:35, Καινή Διαθήκη, «των Τεσσάρων Καθηγητών».

Ανάπτυξε την ικανότητα να διακρίνεις τις ανάγκες των άλλων. Μπορείς να πεις σε κάποιον έναν ενθαρρυντικό λόγο; Μπορείς να βοηθήσεις κάποιον στις υλικές του ανάγκες; Μπορείς να κάνεις διάφορες δουλειές γι’ αυτούς που μένουν κλεισμένοι στο σπίτι ή για τους ηλικιωμένους; Αν είσαι Μάρτυρας του Ιεχωβά, μπορείς να μοιράζεσαι τη γνώση από την Αγία Γραφή με άλλους ή να βοηθάς συγχριστιανούς σου να παρακολουθούν χριστιανικές συναθροίσεις ή να συμμετέχουν στο χριστιανικό κήρυγμα;

Να Ακολουθείς τα Καλά Παραδείγματα

Η Αγία Γραφή αναφέρει ένα νεαρό άτομο που ήταν μοναχοπαίδι. Ξέρεις ποιο ήταν αυτό; Άνοιξε στο βιβλίο Κριταί κεφάλαιο 11, εδάφια 29 μέχρι 40 και διάβασε για την κόρη του Ιεφθάε.

Είναι φανερό ότι η κόρη του Ιεφθάε δεν ήταν ένα μοναχικό παιδί, γιατί η Αγία Γραφή λέει ότι είχε ‘φίλες’. Και οπωσδήποτε, δεν ήταν κακομαθημένη ή εγωκεντρική. Όταν της ζητήθηκε να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις τις σχετικές με τον όρκο του πατέρα της, ήταν πρόθυμη να βάλει τα συμφέροντα του Θεού πάνω από τις φυσικές επιθυμίες όπως είναι ο γάμος και η μητρότητα. Πολλοί νεαροί σήμερα ακολουθούν το παράδειγμά της.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Θόρστεν, που τώρα υπηρετεί ως ολοχρόνιος διάκονος σ’ ένα τμήμα της Εταιρίας Σκοπιά στην Ευρώπη. Αυτός λέει: «Αν είχα αδέλφια, προφανώς δεν θα είχα συναντήσει ορισμένα προβλήματα. Ωστόσο, ίσως ποτέ να μην είχα ζήσει τις πολλές υπέροχες ώρες που πέρασα με τα βιβλία μου, και ίσως να μην είχα αναπτύξει τη βαθιά εκτίμηση που έχω τώρα για την αλήθεια, την αδελφότητα και τη διακονία. Εξακολουθεί να μου αρέσει να μένω μόνος μερικές φορές. Αλλά δεν νιώθω μοναξιά γιατί έχω μάθει να είμαι πάντα απασχολημένος. Δεν είμαι πια ένα μοναχοπαίδι—τουλάχιστον δεν νιώθω πια έτσι».

Όπως η κόρη του Ιεφθάε και ο Θόρστεν, μπορείς και εσύ επίσης να βρεις την ευτυχία σαν μοναχοπαίδι.

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Συχνά μου λείπει που δεν έχω μια αδελφή· ωστόσο απολαμβάνω αρκετά πλεονεκτήματα