Η Καθολική Εκκλησία της Ινδίας—Πού Πηγαίνει;
Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Ινδία
Αντιπροσωπεύει πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού. Συχνά θεωρείται ως ένας παρείσακτος ξένος και η πλειονότητα, η οποία παραμένει προσκολλημένη σε πιστεύω που τα θεωρεί ένα με το ινδικό χώμα, τη βλέπει με καχυποψία. Αλλά η Καθολική Εκκλησία της Ινδίας αναμφισβήτητα έχει ριζώσει στη χώρα και επιθυμεί να παραμείνει ακλόνητα στερεωμένη εδώ. Τι κάνει η εκκλησία για να πετύχει αυτόν το στόχο; Θα τον πετύχει; Με λίγα λόγια, πού πηγαίνει η εκκλησία;
Η Καθολική Εκκλησία μπορεί να μην είναι η πιο σημαντική από τις θρησκείες της Ινδίας—τα 14 εκατομμύρια περίπου μέλη της εδώ αποτελούν λιγότερο από το 2 τοις εκατό των κατοίκων της χώρας. Ωστόσο, η σημασία της Καθολικής Εκκλησίας της Ινδίας για τον παγκόσμιο καθολικισμό τονίστηκε ιδιαίτερα, όταν, το Φεβρουάριο του 1986, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ πραγματοποίησε μια δεκαήμερη επίσκεψη στην Ινδία. Η περιοδεία του σε 14 πόλεις περιλάμβανε και μια επίσκεψη στο ομόσπονδο κράτος της Κεράλα, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι καθολικοί.
Στα μάτια της εκκλησίας, η Κεράλα ακτινοβολεί σαν κόσμημα. Αυτή είναι η έδρα της καθολικής εξουσίας στην Ινδία και η εκκλησία είναι ένας από τους κυριότερους οργανωμένους θεσμούς της. Επίσης, η Κεράλα θεωρείται ως το σπίτι του χριστιανισμού σε ολόκληρο το έθνος. Σύμφωνα με λαϊκές παραδόσεις, μετά το θάνατο του Μεσσία, ο Θωμάς—ένας από τους 12 αποστόλους του Ιησού Χριστού—ήρθε στην ακτή Μαλαμπάρ της Κεράλα.
Μολαταύτα, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έκανε την εμφάνισή της στην Ινδία 14 αιώνες αργότερα. Οι Πορτογάλοι εξερευνητές και οι ιεραπόστολοι που τους ακολούθησαν έφεραν μαζί τους την εκκλησία της Ρώμης στην Γκόα, μια πρώην πορτογαλική αποικία στη δυτική ακτή της Ινδίας. Από εκεί οι πιστοί κατευθύνθηκαν νότια προς την Κεράλα.
Η Καθολική Εκκλησία ήταν για πολύ καιρό κάτι το παράδοξο στα μάτια των ντόπιων. Ενώ πολλοί αναγνωρίζουν τις εκπαιδευτικές, κοινωνικές, και ιατρικές υπηρεσίες που η εκκλησία έχει προσφέρει σε ολόκληρη τη χώρα, δεν βλέπουν με εκτίμηση αυτό που θεωρούν ως τον πραγματικό σκοπό για την παρουσία της—τη δημιουργία προσηλύτων.
Είναι Σκοπός η ‘Μεταστροφή’;
Όταν οι θεμελιωτιστικές ινδουιστικές οργανώσεις προειδοποίησαν ότι η παρουσία του ποντίφικα θα ενθάρρυνε μαζικές μεταστροφές στο χριστιανισμό, η εκκλησία έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να διαχωρίσει πλήρως τον εαυτό της από τη σκέψη ότι επιθυμούσε να προσηλυτίσει τους Ινδούς. «Δεν χρειάζεται να ανησυχεί κανείς», είπε ο πρόεδρος της Συνόδου των Καθολικών Επισκόπων στην Ινδία. «Ο Άγιος Πατέρας δεν έρχεται να προσηλυτίσει τους ανθρώπους». Ακόμα πιο εμφατική ήταν η δήλωση ενός Ινδού αρχιεπισκόπου: «Η Καθολική Εκκλησία αντιτίθεται έντονα στον προσηλυτισμό. Αυτός αποτελεί παρέμβαση στη θρησκευτική ελευθερία. Τον αποδοκιμάζουμε, τον καταδικάζουμε».
Τι μπορούμε να πούμε σχετικά με τον ίδιο τον πάπα; «Η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τις αλήθειες που περιέχονται στις θρησκευτικές παραδόσεις της Ινδίας και αυτή η αναγνώριση κάνει δυνατό το γνήσιο διάλογο», είπε σε ένα ακροατήριο ινδουιστών, ζωροαστριστών, βουδιστών, τζαϊνιστών, σιχ, εβραίων, μουσουλμάνων και μερικών άλλων που δήλωναν ότι ήταν χριστιανοί. Σε μια άλλη περίπτωση, δήλωσε ταύτιση απόψεων με άλλες θρησκείες, λέγοντας: «Διακηρύσσουμε τη σύμπνοιά μας με τους ινδουιστές και τους μουσουλμάνους αδελφούς και αδελφές μας και τους ακολούθους άλλων θρησκευτικών παραδόσεων».
Αυτή η δεδηλωμένη σύμπνοια δεν εκδηλώθηκε μόνο με λόγια. Στην Καλκούτα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο πάπας στολίστηκε με γιρλάντες από τον ιερέα του περίφημου Ναού Καλιγάτ της θεάς Κάλι.a Κάποια άλλη φορά, δέχτηκε στο μέτωπο βιμπούτι, ή ιερή στάχτη, από έναν Ινδουιστή ιερέα και φόρεσε ένα μουσουλμανικό ποναντάι (σάλι) χαρακτηριστικό σύμβολο της ισλαμικής πίστης.
Παρ’ όλα αυτά, όταν απευθύνθηκε σε Ινδούς επισκόπους, ο πάπας υπογράμμισε ότι ένα από τα βασικά θέματα που επηρεάζουν την ευημερία της εκκλησίας στην Ινδία είναι η «διακήρυξη του Ευαγγελίου». Αλλά τι είδους διακήρυξη του ευαγγελίου είχε υπόψη του ο πάπας; Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός, ότι τόνισε πως η εξάπλωση του ευαγγελίου πρέπει να λάβει χώρα μέσω προγραμμάτων για κοινωνική δικαιοσύνη και οικονομική ανάπτυξη.
Ο πάπας δήλωσε ότι «το ευαγγελιστικό έργο της Εκκλησίας περιλαμβάνει επίπονη και συνεχή δράση για τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και την ολοκληρωμένη καλλιέργεια του ανθρώπου. Αν δεν αναλάβουμε αυτά τα καθήκοντα θα ήταν σαν να προδίνουμε το ευαγγελιστικό έργο· θα ήταν εκδήλωση απιστίας στο παράδειγμα του Ιησού».
«Όλοι όσοι έχουν προωθήσει την αξιοπρέπεια και την ελευθερία των αδελφών τους είναι ευλογημένοι στα μάτια του Χριστού», διακήρυξε ο πάπας. Έτσι ο ινδικός τύπος παρατήρησε κατάλληλα: «Κανείς—ούτε καν οι πιο συντηρητικοί και υποστηρικτές του status quo (κατεστημένου) ανάμεσα στην εκκλησιαστική ιεραρχία—δεν μιλάει τώρα για το κήρυγμα των καλών νέων με τη στενή, κατά γράμμα έννοια της διάδοσης του χριστιανισμού ως θρησκείας».
Μια Ινδουιστικο-καθολική Εκκλησία;
Η εκκλησία, σε μια προσπάθεια να κάνει τον καθολικισμό λιγότερο ξένο και περισσότερο ινδικό, έχει ενθαρρύνει ένα πρόγραμμα προσαρμογής της λατρείας της. Έτσι, μερικοί Καθολικοί ιερείς διαβάζουν προσευχές ενώ κάθονται στο πάτωμα σε μια στάση που μοιάζει με την ινδουιστική άσραμ, μπορεί να χρησιμοποιούν βεδικές φράσεις μάντρα αντί για τους ύμνους του δυτικού κόσμου, και πριν από πολλές τελετές μπορούν να ανάβουν ινδουιστικά Νιλαβιλάκου (μπρούτζινα καντήλια).
«Ο σκοπός», σύμφωνα με έναν καθολικό που δεν είναι κληρικός, «είναι να προσδιορίσουμε τα οικουμενικά στοιχεία του ινδουισμού και των άλλων θρησκειών και να τα συγχωνεύσουμε στη δική μας λατρεία μαζί με σύμβολα και τελετουργικές πράξεις που σχετίζονται με αυτά, έτσι ώστε να τη συμπληρώσουμε και να την ενισχύσουμε». Οι θρησκευτικές τελετουργίες και οι τρόποι λατρείας σε πολλές από τις εκκλησίες της Κεράλα είναι μια σαφής ανάμειξη καθολικών παραδόσεων και ινδουιστικών εθίμων.
Πού Οδηγείται η Εκκλησία;
Κατά τη διαμονή του στην Ινδία, ο πάπας, υπαινισσόμενος τις διδασκαλίες του Μοχάντας Γκάντι, υποστήριξε ότι «οι ηγέτες όλων των λαών πρέπει να πιστεύουν και να ενεργούν σύμφωνα με την πίστη ότι η λύση στα ανθρώπινα προβλήματα βρίσκεται μέσα στην καρδιά του ανθρώπου». Επίσης, παρακίνησε τους νέους να «ακολουθούν τις διδασκαλίες των μεγάλων σοφών του παλιού καιρού των οποίων τα λόγια περιέχουν ‘αστείρευτη σοφία και αλήθεια’ και οι οποίες διδασκαλίες θα τους εμπνεύσουν να προοδεύσουν στη ζωή».
Πόσο διαφέρουν όλα αυτά μ’ εκείνα που δίδαξε ο Ιησούς Χριστός! Το κεντρικό θέμα της διδασκαλίας του ήταν η επερχόμενη βασιλεία του Θεού, μια παγκόσμια κυβέρνηση που θα εξαλείψει τελείως τη φτώχεια, την κοινωνική αδικία και τις αρρώστιες. (Ματθαίος 9:35) Ολόκληρη η Αγία Γραφή τονίζει τη βασιλεία ως τη μοναδική λύση στα προβλήματα της ανθρωπότητας. Επίσης, ο Ιησούς έδειξε απόλυτη εμπιστοσύνη στην υπόσχεση του Θεού, λέγοντας σε μια προσευχή, «Ο λόγος ο ιδικός σου είναι αλήθεια». (Ιωάννης 17:17) Και παρότρυνε τους ακολούθους του: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού».—Ματθαίος 6:33.
Και τι μπορούμε να πούμε για τη σύμπραξη με άλλα δόγματα; Η Αγία Γραφή προειδοποιεί με σαφήνεια τους αληθινούς πιστούς: «Μη ομοζυγείτε με τους απίστους· διότι τίνα μετοχήν έχει η δικαιοσύνη με την ανομίαν;»—2 Κορινθίους 6:14· Δευτερονόμιον 12:30, 31.
Έτσι λοιπόν, ενώ η Καθολική Εκκλησία στην Ινδία κινείται προς μια φαινομενικά θετική κατεύθυνση—που θα της εξασφαλίσει τη θέση της εδώ—στην πραγματικότητα απομακρύνεται από την αλήθεια της Αγίας Γραφής. Όμως, καθώς το κάνει αυτό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι καλούνται να κάνουν διάκριση μεταξύ των διδασκαλιών του Ιησού και των διδασκαλιών της Καθολικής Εκκλησίας. Με ποιο τρόπο;
Τώρα, 7.000 και πλέον Μάρτυρες του Ιεχωβά σε ολόκληρη την Ινδία υποστηρίζουν με ενότητα την αλήθεια της Αγίας Γραφής. Αυτοί επιθυμούν να βοηθήσουν τα ενδιαφερόμενα άτομα να εκτιμήσουν την υπόσχεση του Θεού για ατέλειωτη ειρήνη κάτω από την κυριαρχία της Βασιλείας του. Και σε αντίθεση με την Καθολική Εκκλησία ή άλλες θρησκείες, αυτοί δεν παίρνουν μέρος στους πολέμους των εθνών ή στις πολιτικές διαμάχες. (Ησαΐας 2:2-4) Αν θέλετε να μάθετε γιατί οι Μάρτυρες είναι διαφορετικοί και πώς μπορούν να συμμορφώνονται με την Αγία Γραφή, γράψτε και ρωτήστε τους εκδότες αυτού του περιοδικού.
[Υποσημειώσεις]
a Η Κάλι είναι η ινδουιστική θεά της καταστροφής.
[Εικόνες στη σελίδα 15]
Εικόνα που παριστάνει τον Ιησού Χριστό να κάθεται σε ινδουιστική στάση γιόγκα. Από κάτω είναι γραμμένη η ‘ομ’ μάντρα, και κάτω από αυτήν είναι το αστέρι του Δαβίδ
Εικόνα που παριστάνει τη Μαρία να φοράει σάρι και να έχει τίλακ (βούλα) στο μέτωπό της