Σεισμοί—Πώς Μπορείτε να Προετοιμαστείτε για να Επιβιώσετε!

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Ιαπωνία

«Έχουμε πλήρη άγνοια όσον αφορά το τι θα έπρεπε να κάνουμε. Θα ξεσπούσε πανικός». Αυτά είπε ένας μετεωρολόγος από το Πακιστάν, σχετικά με τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει ένας σεισμός στη χώρα του. Στην πραγματικότητα, λίγοι άνθρωποι ξέρουν τι να κάνουν σε περίπτωση σεισμού. Ωστόσο, λόγω της πληθώρας των καταστροφικών σεισμών σ’ αυτό τον αιώνα, η έρευνα στον τομέα της σεισμικής προστασίας έχει ενταθεί. Γι’ αυτό, το «Ξύπνα!» πήρε συνέντευξη από μερικούς ερευνητές από διάφορες χώρες. Εφόσον δε, οι συμβουλές τους ήταν παρεμφερείς, πιστεύουμε ότι, σε πολλές χώρες, οι αναγνώστες θα βρουν χρήσιμη αυτή την πληροφορία.

«ΑΚΟΥΣΤΗΚΕ ένα βουητό», θυμάται η Μιτσίκο, «και αμέσως μετά μια τρομακτική δόνηση ταρακούνησε συθέμελα το ξύλινο σπίτι μας. Εκείνο που με τρομοκράτησε περισσότερο απ’ όλα, ήταν ο θόρυβος που έκαναν τα αντικείμενα που κομματιάζονταν και τα πιάτα και τα γυαλικά που έσπαζαν. Ξαφνικά, το σπίτι μας σείστηκε και άρχισε να πηγαίνει ολόκληρο πέρα-δώθε.

»Η μητέρα μου δεν τα έχασε. Διατηρώντας την ηρεμία της, μας είπε να φορέσουμε ρούχα κατάλληλα για το ύπαιθρο και να μαζέψουμε ό,τι μας χρειαζόταν. Μας εξήγησε ότι αφού το σπίτι μας θα γκρεμιζόταν σε λίγο, έπρεπε να το εγκαταλείψουμε και να πάμε στο νοσοκομείο που εργαζόταν ο πατέρας μου».

Η Μιτσίκο ήταν μόλις 12 ετών όταν έζησε μια από τις μεγαλύτερες συμφορές αυτού του αιώνα—το σεισμό, του 1923 που ισοπέδωσε τα δύο τρίτα του Τόκιο και ολόκληρη τη Γιοκοχάμα. Χιλιάδες σπίτια έγιναν συντρίμμια. Οι νεκροί ξεπέρασαν τους 143.000. Εντούτοις, μια κυβερνητική έκθεση που δημοσιεύτηκε αργότερα, έκανε την εξής σημαντική δήλωση: «Εκείνοι που σκοτώθηκαν λόγω της κατάρρευσης των σπιτιών τους αποτελούσαν μόνο το ένα δέκατο» του συνόλου των θυμάτων. Πού πρέπει λοιπόν να αποδοθούν οι υπόλοιποι 130.000 θάνατοι;

Ο σεισμός χτύπησε στις δώδεκα παρά δυο λεπτά το μεσημέρι—την ώρα που πολλές νοικοκυρές είχαν αναμμένες φωτιές για να μαγειρέψουν το μεσημεριανό φαγητό. Το αποτέλεσμα; Σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα ξέσπασαν αμέτρητες πυρκαγιές! Η Μιτσίκο συνεχίζει: «Όταν βγήκαμε από το σπίτι, οι στενοί δρόμοι ήταν ασφυκτικά γεμάτοι από υστερικούς ανθρώπους. Όλοι προσπαθούσαν απεγνωσμένα να γλιτώσουν από τις πυρκαγιές. Προχωρούσαμε αργά ανάμεσα στα πλήθη. Η μητέρα μου μας είπε να προσπαθήσουμε να μείνουμε όλοι μαζί, και επίσης πού θα συναντιόμασταν αν τελικά έχανε ο ένας τον άλλο. Θυμάμαι ότι δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου, βλέποντας τι πράγματα είχαν πάρει από τα σπίτια τους οι άνθρωποι—από δοχεία με ρύζι, μέχρι βαριές σιφονιέρες. Ήταν τόσο συγχυσμένοι, ώστε πήραν πράγματα που δεν θα τους χρησίμευαν καθόλου!»

Ο υπερθερμασμένος από τις φωτιές αέρας ανέβαινε ψηλά, δημιουργώντας στα χαμηλότερα επίπεδα κενό που γέμιζε με φρέσκο αέρα· και έτσι οι πυρκαγιές φούντωναν ακόμη περισσότερο. Οι ανεμοστρόβιλοι που σχηματίζονταν, εκσφενδόνιζαν παντού φλεγόμενα αντικείμενα. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, στην προσπάθειά τους να σωθούν, στριμώχτηκαν στα ανοιχτά πάρκα. Την επόμενη μέρα βρέθηκαν στοιβαγμένοι σε σωρούς ‘ύψους’ τεσσάρων ή και πέντε πτωμάτων—αυτοί που ήταν από πάνω κάηκαν ζωντανοί και οι από κάτω πέθαναν από ασφυξία.

Η παροχή νερού και οι επικοινωνίες διακόπηκαν. Τις αμέσως επόμενες μέρες άρχισε να φημολογείται ότι ξένοι δηλητηρίαζαν το λίγο πόσιμο νερό που είχε απομείνει. Οργανώθηκαν ανεξάρτητες ομάδες που σκότωναν τους ξένους. Η στρατιωτική αστυνομία με τη σειρά της, σκότωνε χωρίς διάκριση τα μέλη των ομάδων αυτών. Οι ανεπιβεβαίωτοι φόβοι και ο πανικός κλόνισαν την τάξη ακόμη και μέσα στην αστυνομία.

Εντούτοις, η Μιτσίκο προστατεύτηκε απ’ όλα αυτά. Η μητέρα της, τρεις ώρες μετά το σεισμό, είχε καταφέρει να οδηγήσει τα παιδιά στον πατέρα τους, εφαρμόζοντας τα σχέδια που είχαν ήδη κάνει σαν οικογένεια. Αυτός με τη σειρά του, τα μετέφερε σε ασφαλές μέρος και τα προστάτευσε από την αναταραχή που ακολούθησε. «Ευγνωμονώ τους γονείς μου», λέει η Μιτσίκο, «γιατί έμειναν ψύχραιμοι και ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν».

Από τότε οι ιαπωνικές αρχές συμπέραναν ότι η πυρκαγιά, ο πανικός και οι φήμες είναι οι πιο σοβαροί κίνδυνοι σε περίπτωση σεισμού. Μια κυβερνητική έκθεση δήλωσε ότι για το 83 τοις εκατό των θανάτων στο σεισμό του 1923 ευθύνονταν οι πυρκαγιές που ξέσπασαν στα σπίτια. Η φωτιά εξακολουθεί να είναι απειλή στην Ιαπωνία, εφόσον το ξύλο χρησιμοποιείται πολύ στην οικοδόμηση. Σε χώρες όμως που χρησιμοποιούνται εκτενώς άλλα υλικά, όπως το μπετόν, ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι αισθητά μικρότερος. Αλλά, οπουδήποτε και αν γίνει σεισμός, ο πανικός και οι φήμες αποτελούν θανάσιμους κινδύνους. Η εμπειρία όμως της οικογένειας της Μιτσίκο δείχνει ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν να υπερπηδηθούν, αν γίνει προετοιμασία έγκαιρα.

Έγκαιρη Προετοιμασία

Πώς μπορείτε να πάρετε κι εσείς έγκαιρα τα μέτρα σας; Πρώτα-πρώτα, καθήστε σαν οικογένεια και βρείτε κάποια μέρη στη γειτονιά σας όπου θα μπορούσατε να καταφύγετε. Ορίστε κάποιο μέρος συνάντησης για την περίπτωση που θα χαθείτε, καθώς επίσης και ποιους δρόμους θα ακολουθήσει ο καθένας για να φτάσει εκεί. Καθορίστε τα επικίνδυνα μέρη που πρέπει να αποφύγετε, όπως πρατήρια βενζίνης που πιθανόν να εκραγούν. Επειδή υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς, μάθετε όλους στην οικογένεια πώς να κλείνουν το γκάζι και το ηλεκτρικό όταν μπαίνουν στο σπίτι. Φροντίστε να ξέρουν όλοι πώς να σβήνουν φωτιές. Αν χρειάζεστε βοήθεια για ηλικιωμένους ή αρρώστους, κάντε μαζί με τους γείτονες τις ανάλογες διευθετήσεις.

Μήπως ζείτε σε σεισμογενή περιοχή; Τότε μπορεί να είναι πρακτικό να στερεώσετε καλά τα βαριά έπιπλα που πιθανόν να πέσουν. (Λέγεται ότι σ’ ένα σεισμό στην Καλιφόρνια, ένα μεγάλο πιάνο με ρόδες άρχισε να κυλάει μέσα στο δωμάτιο τραυματίζοντας αρκετά άτομα.) Μη βάζετε βαριά και επικίνδυνα αντικείμενα, περιλαμβανομένων και δοχείων με εύφλεκτα υγρά, στα ψηλά· τοποθετήστε τα τουλάχιστον πίσω-πίσω στα ράφια. Επίσης, στερεώστε τις φιάλες με αέριο προπάνιο που έχετε.

Όταν ο Σεισμός Χτυπά

Το κυριότερο είναι να μην τα χάσετε! Συνήθως ο πρώτος σεισμός είναι ο πιο ισχυρός και σπάνια διαρκεί περισσότερο από ένα λεπτό.a Εντούτοις αν είστε σε θέση να κινηθείτε, αρχίστε αμέσως τη δουλειά. Σβήστε ό,τι φωτιά έχετε ανάψει. Η διαρροή γκαζιού από σπασμένους σωλήνες είναι επικίνδυνη, το ίδιο και τα γυμνά καλώδια και οι συσκευές που είναι σε λειτουργία. Κλείστε λοιπόν τους κεντρικούς διακόπτες του γκαζιού και του ηλεκτρικού, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ανοίξτε μια πόρτα ή ένα μεγάλο παράθυρο—αλλιώς θα μπορούσαν να σφηνώσουν και να εγκλωβιστείτε. Μετά μπείτε κάτω από ένα γραφείο ή από ένα τραπέζι. Τα συρτάρια κάνουν τα γραφεία πιο γερά. Γι’ αυτό και τα γραφεία συχνά αντέχουν βάρος αρκετών τόνων χωρίς να υποχωρήσουν. Συνήθως τα ξύλινα γραφεία είναι πιο ανθεκτικά από τα μεταλλικά. Ο Δρ Γιούτζι Ισιγιάμα του Ινστιτούτου Οικοδομικών Ερευνών της Ιαπωνίας είπε στο Ξύπνα!: «Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι η καλύτερη συμβουλή που μπορεί να δώσει κανείς είναι να πει στους ανθρώπους να καταφύγουν κάτω από ένα γραφείο».

Αν δεν μπορείτε να βρείτε κάποιο γραφείο, γονατίστε ή ξαπλώστε δίπλα σ’ έναν καναπέ, ένα κρεβάτι ή κάποιο άλλο ανθεκτικό έπιπλο που δεν πρόκειται να πέσει πάνω σας. Μην μπείτε όμως κάτω απ’ αυτό, γιατί είναι εύκολο να σπάσουν τα πόδια του. Προσπαθήστε να προστατέψετε το κεφάλι σας. Το μπάνιο μπορεί να είναι το πιο ασφαλές μέρος για να καταφύγετε, γιατί έχει πολλούς τοίχους σε μικρό σχετικά χώρο.

Εντούτοις, όσο και αν αυτό φαίνεται παράξενο, υπήρξαν πλίνθινα σπίτια που άντεξαν στον πρόσφατο σεισμό που έπληξε την Πόλη του Μεξικού, ενώ κτίρια 8-20 ορόφων κατάρρευσαν. Ο καθηγητής Μοτοχίκο Χακούνο, του Ινστιτούτου Σεισμικών Ερευνών του Πανεπιστημίου του Τόκιο, εξήγησε στο Ξύπνα!, ότι αυτό οφειλόταν στην ιδιάζουσα «συχνότητα» του σεισμικού κύματος. Τα κτίρια αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο σε κύματα διαφορετικών συχνοτήτων. «Εκτός από το ότι δεν ξέρουμε πότε θα γίνει σεισμός», πρόσθεσε ο Καθηγητής Χακούνο, «δεν ξέρουμε ούτε τι είδους σεισμός θα είναι, ούτε ποια κτίρια θα επηρεάσει περισσότερο. Αυτό δυσκολεύει τη θέσπιση κανόνων ασφάλειας».

Σε χώρες όπου οι σκελετοί και τα υπέρθυρα στις πόρτες είναι από την κατασκευή τους αρκετά ανθεκτικά ώστε να μπορούν να κρατήσουν το βάρος του κτιρίου, πάνω απ’ αυτά και γύρω τους, οι ειδικοί λένε: «Σταθείτε στο κατώφλι της πόρτας». Αυτή όμως η συμβουλή δεν είναι κατάλληλη για την Ιαπωνία.

Τι θα γίνει αν ξεσπάσει πυρκαγιά; Φυσικά, πρέπει να κάνετε κάτι γι’ αυτό, όσο το δυνατόν γρηγορότερα· ίσως μπορέσετε να ζητήσετε βοήθεια από τους γείτονες. Να θυμάστε ότι, όσο μεγάλη και να είναι η πυρκαγιά, συνήθως υπάρχει αναπνεύσιμος αέρας ακριβώς πάνω από το έδαφος.

Υποθέστε όμως πως ο σεισμός ξεσπάει όταν δεν βρίσκεστε στο σπίτι, αλλά κάπου αλλού· τι θα κάνετε τότε;

Σε Μεγάλα Κτίρια: Μην τρέξετε να βγείτε έξω, γιατί τα ασανσέρ και οι σκάλες μπορεί να γίνουν θανάσιμες παγίδες κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. Αν δεν μπορείτε να πάτε κάτω από κάποιο γραφείο, πηγαίνετε κοντά σε μια κολόνα ή σε κάποιο άλλο κεντρικό στήριγμα του κτιρίου. Σταθείτε μακριά από αντικείμενα που θα μπορούσαν να πέσουν πάνω σας και αποφύγετε τα τζάμια που πιθανόν να σπάσουν. Σε πολλές περιπτώσεις, η διεύθυνση των σχολείων, των πολυκαταστημάτων και των θεάτρων έχει θέσει κανονισμούς που πρέπει να ακολουθήσετε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Υπακούστε λοιπόν στις οδηγίες και μην ενεργείτε αυθαίρετα.

Στους Δρόμους της Πόλης: Απομακρυνθείτε από κολόνες τηλεφώνου, κρεμαστές πινακίδες και ταμπέλες. Προφυλαχτείτε από κεραμίδια που πέφτουν και από τζάμια που σπάζουν. Αν δεν υπάρχουν πάρκα ή άλλοι ανοιχτοί χώροι εκεί κοντά, μπείτε μέσα σ’ ένα γερό κτίριο.

Σε Σταθμούς και Διαβάσεις του Υπόγειου Σιδηρόδρομου: Αυτά άντεξαν στους σεισμούς στο Μεξικό, στην Ιαπωνία και στην Ελλάδα. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η φωτιά. Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι επειδή φοβούνται μήπως παγιδευτούν προσπαθούν απεγνωσμένα να βγουν από τις σκάλες και τις εξόδους. Εντούτοις, το καλύτερο είναι να μείνετε εκεί κάτω μέχρι να τελειώσει ο αρχικός σεισμός και να περιμένετε οδηγίες.

Σε Αυτοκίνητα: Οι δρόμοι πρέπει να μείνουν ελεύθεροι για πυροσβεστικά οχήματα, ασθενοφόρα και υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Επειδή στην Ιαπωνία οι δρόμοι είναι στενοί, μας συμβουλεύουν να σταματήσουμε στην άκρη του δρόμου να ανοίξουμε το ραδιόφωνο και να περιμένουμε οδηγίες.

Σε Ακτές: Πηγαίνετε όσο το δυνατόν γρηγορότερα σε κάποιο ψηλό σημείο του εδάφους. Μπορεί να υπάρξουν τσουνάμι, δηλαδή θαλάσσια σεισμικά κύματα, ύψους μέχρι και τριάντα μέτρων τα οποία να τρέχουν με ταχύτητα εκατοντάδων χιλιομέτρων την ώρα! Συνήθως το δεύτερο και το τρίτο τσουνάμι είναι ακόμη πιο δυνατά από το πρώτο.

Φυσικά, ελπίζουμε ποτέ να μη ζήσετε την τρομακτική εμπειρία ενός σεισμού. Αλλά πολλοί άνθρωποι επέζησαν από μεγάλες καταστροφές, επειδή ήταν καλά προετοιμασμένοι. Η Μιτσίκο, που τώρα είναι 76 ετών, λέει: «Όταν ήμουν παιδί, οι ηλικιωμένοι έλεγαν ότι κάθε 60 χρόνια γίνεται και ένας μεγάλος σεισμός. Πολλές φορές όμως έχω σκεφτεί ότι τα λόγια τους δεν αποδείχτηκαν αληθινά στη δική μου περίπτωση. Έχω ζήσει αναρίθμητους μεγάλους σεισμούς». Ναι, ζούμε στον καιρό για τον οποίο ο Ιησούς προφήτευσε ότι θα γίνονταν «σεισμοί στον έναν τόπο μετά τον άλλον». (Ματθαίος 24:7, ΜΝΚ) Γι’ αυτό προετοιμαστείτε! Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και υπακούστε στις προειδοποιήσεις και στις οδηγίες που δίνονται από τις αρμόδιες αρχές. Έτσι θα έχετε περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσετε από έναν σεισμό.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 26]

‘Εξοπλισμός Επιβίωσης’ για Περίπτωση Σεισμού

Πολλές φορές, μετά από μια καταστροφή χρειάζεται να περιμένει κανείς δυο ή και τρεις μέρες μέχρι να του δοθεί βοήθεια. Θα ήταν λοιπόν κατάλληλο οι οικογένειες που ζουν σε σεισμογενείς περιοχές να έχουν πάντα αποθέματα, νερού και τροφής για τρεις μέρες. (Καλύτερη θα ήταν η κονσερβοποιημένη ή ξηρή τροφή.) Αν χρειαστεί να εγκαταλείψετε το σπίτι σας, οι αρχές συνιστούν να πάρετε μαζί σας έναν ‘εξοπλισμό επιβίωσης’ που αποτελείται από τα ακόλουθα:

1. Νερό για τρεις μέρες.

2. Τα απαραίτητα για τις πρώτες βοήθειες.

3. Ένα φακό.

4. Ένα ραδιόφωνο τρανζίστορ, για να έχετε ακριβείς πληροφορίες και οδηγίες.

5. Ρουχισμό, γερά παπούτσια, κουβέρτες, εσώρουχα, μια πετσέτα και χαρτομάντηλα.

[Εικόνες στη σελίδα 25]

Η δωδεκάχρονη Μιτσίκο το 1923, όταν έγινε ο μεγάλος σεισμός στην Ιαπωνία. Παρατηρήστε τα τεράστια πλοία που έχουν εξοκείλει, καθώς και την ολοσχερή καταστροφή στη Γιοκοχάμα

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφίες του σεισμού, Πυροσβεστική Υπηρεσία της Γιοκοχάμα

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Γ. Ισιγιάμα, Ινστιτούτο Οικοδομικών Ερευνών, Υπουργείο Κατασκευών, Ιαπωνική Κυβέρνηση