«Να Πώς Πλένονται τα Ρούχα . . . »

ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ χώρες τα λόγια αυτά είναι γνωστά σε γενιές και γενιές παιδιών που τραγούδησαν και χόρεψαν αυτό το διάσημο παιδικό ποιηματάκι με ενθουσιασμό. Αλλά αν η σκέψη της μπουγάδας κάθε άλλο παρά σας κάνει να χοροπηδάτε από τη χαρά σας, σκεφτείτε: Ύστερα από ένα ντους ή μπάνιο, δεν είναι αναζωογονητικό να σκουπίζεστε με μια αφράτη, φρεσκοπλυμένη πετσέτα; Ποιος δεν αισθάνεται πιο φροντισμένος και άνετος όταν φοράει καθαρά ρούχα; Ακόμα και στα παιδιά φαίνεται ότι αρέσει να φοράνε ρούχα που είναι καθαρά και ευωδιαστά—παρ’ όλο που αυτό δεν κρατάει και πολύ!

Το πλύσιμο των ρούχων μας είναι λοιπόν πολύ πιο σπουδαίο για τη ζωή και την υγεία μας απ’ όσο συχνά συνειδητοποιούμε. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο πλένουμε τα ρούχα μας μπορεί να εξαρτάται από το μέρος του κόσμου στο οποίο ζούμε.

Πλύσιμο Χωρίς Πλυντήρια

Σε πολλές εύπορες χώρες, η λέξη «πλύσιμο» έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη λέξη «πλυντήριο». Αλλά συχνά στις φτωχότερες χώρες το πλύσιμο γίνεται ακόμα στο χέρι, και μάλιστα τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά! Σκεφτείτε, για παράδειγμα, εκείνα τα λευκά ρούχα που καθαρίζουν τόσο δύσκολα. Σε χώρες με ζεστό, ξηρό κλίμα, οι γυναίκες εκμεταλλεύονται τον ήλιο.

Η διαδικασία είναι απλή. Γεμίζουν μια λεκάνη με νερό και προσθέτουν άφθονο σαπούνι ή απορρυπαντικό. Μουσκεύουν τα λευκά ρούχα, και τα χέρια της φιλόπονης νοικοκυράς ανακινούν με δύναμη το νερό, αναγκάζοντας το σαπουνόνερο να περάσει μέσα από το ύφασμα. Αν δεν υπάρχουν διαθέσιμα λευκαντικά του εμπορίου, μερικές νοικοκυρές χρησιμοποιούν δοκιμασμένες λευκαντικές ουσίες, όπως το ξίδι από τις καρύδες. Ύστερα, έπειτα από ένα γρήγορο ξέπλυμα, απλώνουν τα βρεγμένα ρούχα πάνω σε βολικούς θάμνους ή φράχτες και τα λευκαίνουν στον ήλιο που τους χαρίζει άψογη λευκότητα. Κατόπιν, τα βάζουν και πάλι στη σκάφη, όπου τα ξεπλένουν πολλές φορές, και μετά τα στεγνώνουν για δεύτερη φορά κάτω από το ζεστό τροπικό ήλιο. Το αποτέλεσμα; Λευκά και ολοκάθαρα ρούχα που αστράφτουν!

Η νοικοκυρά που μένει κοντά σε κάποιο ποτάμι ή ρυάκι μπορεί να ακολουθεί κάπως διαφορετική μέθοδο. Πρώτα διαλέγει ένα καλό σημείο, όπως εκεί που η όχθη παίρνει μια ελαφριά κατηφορική κλίση. Αν, όμως, το ποτάμι είναι ορμητικό, διαλέγει προσεκτικά μια ήσυχη εσοχή όπου τα ρούχα της δεν κινδυνεύουν να παρασυρθούν από το ρεύμα. Μήπως υπάρχει εκεί κοντά κάποιος μεγάλος βράχος; Ωραία. Η νοικοκυρά βάζει τώρα τα βρεγμένα ρούχα πάνω στο βράχο και τα χτυπάει με τον κόπανο. Η βρομιά αφαιρείται στην κυριολεξία δια της βίας από τα υφάσματα.

Πλυντήρια—Παλιά και Σύγχρονα

Στις εύπορες χώρες το πλύσιμο στο πλυντήριο έχει σχεδόν καταργήσει το πλύσιμο στο χέρι. Αλλά τα πλυντήρια είναι πιο παλιά απ’ όσο φαντάζεστε. Στην Ευρώπη του Μεσαίωνα, το κοινό μέσο πλυσίματος των ρούχων ήταν η σκάφη, μέχρι που αυτή αντικαταστάθηκε σταδιακά από τον ατμολέβητα. Αργότερα, το 19ο αιώνα, εμφανίστηκε ένα πλυντήριο που έμοιαζε με το σύγχρονο αντίστοιχό του. Το 1830 κάποιο αγγλικό καθαριστήριο χρησιμοποιούσε έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο που στριφογύριζε τα ρούχα σε ζεστό σαπουνόνερο. Αυτή η βασική μέθοδος παραμένει απαράλλαχτη μέχρι σήμερα.

Αλλά το πλυντήριο άργησε να γίνει αποδεκτό. Οι χρήστες διαπίστωσαν ότι ο χειροκίνητος μοχλός ήταν βάσανο τόσο για τα ρούχα όσο και για το άτομο που τον γύριζε. Έτσι, στο τέλος του 19ου αιώνα, οι περισσότερες νοικοκυρές διάλεγαν να κάνουν την μπουγάδα τους χρησιμοποιώντας την αυλακωτή σανίδα της σκάφης, τη σκάφη και το χειροκίνητο μάγκανο του στυψίματος.

Το πλυντήριο, όμως, επανήλθε δριμύτερο το 1910, όταν εμφανίστηκε η πρώτη ηλεκτρική συσκευή. Δώδεκα χρόνια αργότερα ήρθε στο προσκήνιο το πρώτο πλυντήριο του είδους εκείνου που ανακινεί τα ρούχα με παλινδρομική κίνηση. Από τότε έχουν γίνει αμέτρητες βελτιώσεις και προσαρμογές στα πλυντήρια. Μάλιστα, μερικές εταιρίες έχουν αρχίσει να διοχετεύουν στην αγορά πλυντήρια που ελέγχονται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, οι οποίοι με το πάτημα ενός κουμπιού θα «καθορίζουν πόσο βρόμικα είναι τα ρούχα σας και κατόπιν θα επιλέγουν το καλύτερο απορρυπαντικό και την καλύτερη μέθοδο πλυσίματος».—Δημοφιλής Επιστήμη (Popular Science), Ιούλιος 1990.

Συμβουλές για τη Χρήση Αυτόματων Πλυντηρίων

Το στερεότυπο αυτόματο πλυντήριο είναι συνηθισμένο σε πολλά σπίτια της Δύσης. Το ότι είναι «αυτόματο», όμως, δεν σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιείται απερίσκεπτα. Για παράδειγμα, στα πλυντήρια που έχουν την πόρτα από πάνω, αν βάζετε τα ρούχα έτσι ώστε το βάρος τους να μην κατανέμεται ομοιόμορφα, στον κύκλο του στυψίματος το πλυντήριο μπορεί να φεύγει από τη θέση του, προκαλώντας κάθε είδους ζημιά στο δωμάτιο στο οποίο βρίσκεται. Αν χρησιμοποιείτε ως λευκαντικό χλωρίνη με αμμωνία μπορεί να δημιουργηθούν βλαβερές αναθυμιάσεις. Γι’ αυτό να ακολουθείτε τις βασικές διαδικασίες που σχετίζονται με την ασφάλεια. Να μη βάζετε τα χέρια σας μέσα στο πλυντήριο μέχρι αυτό να σταματήσει να κινείται εντελώς. Να το βγάζετε από την πρίζα πριν επιχειρήσετε να το επισκευάσετε. Και να μην αφήνετε τα παιδιά σας να βάζουν σε λειτουργία το πλυντήριό σας ή να παίζουν μ’ αυτό.

Αλλά πώς μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι θα έχετε ικανοποιητικά αποτελέσματα όταν βάζετε πλυντήριο; Να μερικές βασικές εισηγήσεις:

◻ Να αδειάζετε όλες τις τσέπες γυρνώντας τες τα μέσα έξω.

◻ Να ξεδιπλώνετε τις μανσέτες και να βγάζετε με βούρτσισμα την εύκολη βρομιά.

◻ Να δένετε τα κορδόνια και τις ζώνες για να μην μπερδεύονται.

◻ Να κλείνετε τα φερμουάρ, τις σούστες και τις κόπιτσες για να μη γαντζώνουν άλλα πράγματα.

◻ Να καθαρίζετε τα σημάδια και τους λεκέδες πριν βάλετε τα ρούχα στο πλυντήριο.

◻ Να μην παραφορτώνετε το πλυντήριο. Τα ρούχα μπορεί να μην καθαρίζουν καλά, να βγαίνουν πιο τσαλακωμένα, να χνουδιάζουν και να φθείρονται.

Είναι αλήθεια ότι πολλοί χρειάζεται να κάνουν ακόμα την μπουγάδα τους με τον παλιό τρόπο—στο χέρι. Αλλά άσχετα με το αν το πλυντήριό σας είναι μια μεταλλική σκάφη, ένας χείμαρρος ή ένα ηλεκτρονικό μηχανικό θαύμα, τα αποτελέσματα μπορούν να δικαιώσουν τους κόπους σας—θα έχετε καθαρά, αστραφτερά ρούχα για εσάς και την οικογένειά σας, καθώς επίσης και την ικανοποίηση ότι κάνατε καλή δουλειά!

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Πλύσιμο στο ποτάμι

Λεύκανση στον ήλιο