Τα Ηνωμένα Έθνη—Καλύτερη Οδός;
Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών εκφράζει τους ακόλουθους ευγενείς σκοπούς: «Εμείς οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών αποφασισμένοι να σώσουμε τις ερχόμενες γενεές από τη μάστιγα του πολέμου, που δυο φορές στα χρόνια μας έφερε στην ανθρωπότητα ανείπωτη θλίψη, . . . και [επιθυμώντας] να ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να διατηρούμε τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, . . . αποφασίσαμε να ενώσουμε τις προσπάθειές μας για να επιτύχουμε αυτούς τους σκοπούς».
‘Πέτυχαν αυτούς τους σκοπούς’ τα Ηνωμένα Έθνη; Κατάφεραν να πείσουν τα έθνη να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διατηρήσουν την ειρήνη και την ασφάλεια; Όχι, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, παρ’ όλο που τα Ηνωμένα Έθνη προσπάθησαν ειλικρινά να αποτελέσουν μια αισθητά καλύτερη οδό σε σύγκριση με την Κοινωνία των Εθνών. Ωστόσο, η γενεά που παρέστη μάρτυρας της ίδρυσής τους το 1945 έχει πληγεί, από ’κεί κι έπειτα, από πολέμους, επαναστάσεις, εισβολές, πραξικοπήματα και επιθετικές ενέργειες σε πολλά μέρη της γης. Και αυτή η βία περιλάμβανε πολλά από τα έθνη που ήταν αποφασισμένα να ‘διατηρούν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια’.
Ακόμα δεν Έχει Αποδειχτεί Καλύτερη Οδός
Οι επικριτές, ωστόσο, που μέμφονται την αποτυχία των Ηνωμένων Εθνών να αποτρέψουν αυτές τις μάστιγες ίσως ξεχνούν ένα σημαντικό γεγονός—η ισχύς ενός οργανισμού εξαρτάται από τη δύναμη που του παρέχει ο καταστατικός χάρτης του και από τη δέσμευση την οποία αναλαμβάνουν τα συμβαλλόμενα μέρη του να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τις οποίες έχουν σύμφωνα με τον εν λόγω καταστατικό χάρτη. Πρώτα απ’ όλα, ο Καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών δεν προσδιορίζει τον Ο.Η.Ε. ως μια παγκόσμια κυβέρνηση με υπέρτατη εξουσία πάνω σε όλα τα έθνη-μέλη του.
Το Άρθρο 2(7) ορίζει: «Καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δε θα δίνει στα Ηνωμένα Έθνη το δικαίωμα να επεμβαίνουν σε ζητήματα που ανήκουν ουσιαστικά στην εσωτερική δικαιοδοσία οποιουδήποτε κράτους». Η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Οργάνωση, η οποία συνήλθε στο Σαν Φρανσίσκο το διάστημα μεταξύ 25ης Απριλίου και 26ης Ιουνίου 1945, για να οριστικοποιήσει το περιεχόμενο του χάρτη, έκρινε απαραίτητο «να εξασφαλίσει το γεγονός ότι, με βάση τις επικρατούσες παγκόσμιες συνθήκες, τα Ηνωμένα Έθνη δεν πρέπει να ξεπεράσουν τα αποδεκτά όρια ούτε να υπερβούν τους καθορισμένους περιορισμούς».
Προσέξατε αυτή την προσδιοριστική φράση, «με βάση τις επικρατούσες παγκόσμιες συνθήκες»; Η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Οργάνωση όριζε πως αν αυτές οι συνθήκες άλλαζαν, ο κανονισμός αυτός θα μπορούσε να διαμορφωθεί «έτσι όπως η παγκόσμια κατάσταση, η παγκόσμια κοινή γνώμη και η τεκμηριωμένη αλληλεξάρτηση του κόσμου το καθιστούν απαραίτητο και κατάλληλο».
Ο δηλωμένος στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών σκοπός τους να διατηρήσουν «τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια» εκφράζει έναν επιθυμητό στόχο για το ανθρώπινο γένος. Ο κόσμος θα ήταν πραγματικά πολύ πιο ασφαλής αν τα έθνη υπάκουαν στο Άρθρο 2(4) του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών: «Όλα τα Μέλη . . . θα απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας, που εκδηλώνεται εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους». Αλλά η ιδιοτέλεια των εθνών-μελών έχει κατ’ επανάληψη αποδυναμώσει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Ο.Η.Ε. για την επίτευξη του σκοπού του. Αντί να συμμορφωθούν με τη δέσμευση που ανέλαβαν προς τον Ο.Η.Ε. να «ρυθμίζουν τις διεθνείς διαφορές τους με ειρηνικά μέσα», έθνη ή ολόκληρες ομάδες εθνών έχουν συχνά καταφύγει στον πόλεμο, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι το ‘ζήτημα ανήκε ουσιαστικά στην εσωτερική τους δικαιοδοσία’.—Άρθρο 2(3,7).
Τα έθνη, όχι μόνο έχουν αγνοήσει τις ειρηνικές διαδικασίες του Ο.Η.Ε., αλλά έχουν περιφρονήσει και απροκάλυπτα καταπατήσει τους κανονισμούς του σχετικά με τη ρύθμιση διενέξεων. Πολλές φορές μάλιστα μέλη των κυβερνήσεών τους έχουν ανέβει στο βήμα του Ο.Η.Ε. και έχουν κάνει μακροσκελείς ομιλίες, προσπαθώντας να δικαιολογήσουν τις επιθετικές τους ενέργειες. Αυτή η πλάγια παραβίαση των κανονισμών που θεσπίστηκαν για τη διατήρηση της ειρήνης έχει πάρα πολύ συχνά παραλύσει τον Ο.Η.Ε. σε κρίσιμες στιγμές και έχει βλάψει σοβαρά την αξιοπιστία του. Οι εκπρόσωποι του Ο.Η.Ε. που παρακολουθούν ολόκληρες τις συνεδριάσεις αυτές συχνά απελπίζονται. Στο τέλος, αυτού του είδους οι ομιλίες αποδεικνύονται συνήθως σκέτες σοφιστείες που επιχειρούν να μικροποιήσουν ή να δικαιολογήσουν τη βία και την αιματοχυσία που λαβαίνει χώρα. Δεν είναι να απορεί κανείς που ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. Ξαβιέ Περέζ ντε Κουεγιάρ είπε ότι τα Ηνωμένα Έθνη «θεωρούνταν σε μερικούς κύκλους πύργος της Βαβέλ και στην καλύτερη περίπτωση χώρος άκαρπων διπλωματικών διαπραγματεύσεων».
Υπάρχει κι ένας άλλος λόγος για τον οποίο τα Ηνωμένα Έθνη δυσκολεύτηκαν να αποδείξουν ότι ήταν καλύτερη οδός. Όταν άρχισαν να λειτουργούν στις 24 Οκτωβρίου 1945, «δεν τέθηκε σε εφαρμογή καμιά συνεπής στρατηγική ειρήνης», παρατήρησε ο Περέζ ντε Κουεγιάρ. Χωρίς αυτήν, πώς θα μπορούσαν τα Ηνωμένα Έθνη να γίνουν, όπως προοριζόταν, η δραστική δύναμη για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης;
Τι Είδους Ειρήνη θα Μπορούσε να Επιτευχθεί;
Ο Περέζ ντε Κουεγιάρ απαντάει: «Η ειρήνη δεν θα φέρει το τέλος κάθε διένεξης. Απλώς θα κάνει εφικτό το χειρισμό των διενέξεων με μέσα διαφορετικά από την άσκηση βίας ή τον εξαναγκασμό. . . . Τα Ηνωμένα Έθνη επιδιώκουν να στρέψουν τις βλέψεις μας προς αυτή την κατεύθυνση». Έτσι, η μόνη ειρήνη που μπορούν να επιτύχουν τα Ηνωμένα Έθνη είναι ο έλεγχος της βίας.
Είναι στ’ αλήθεια αυτό ειρήνη με ασφάλεια; Πράγματι, «μέλη των Ηνωμένων Εθνών μπορούν να γίνουν όλα τα ειρηνόφιλα κράτη». (Άρθρο 4(1)) Αλλά θα εξακολουθήσει να είναι ειρηνόφιλο ένα έθνος που προσχωρεί στον Ο.Η.Ε.; Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, και οι νέοι κυβερνήτες καθιερώνουν νέα πολιτική. Τι γίνεται αν ένα μέλος μετατραπεί σε ριζοσπαστικό και έχει ακραίους εθνικιστικούς στόχους και άπληστες εδαφικές φιλοδοξίες; Και τι γίνεται αν αρχίσει να εξοπλίζεται με πυρηνικά και χημικά όπλα; Στην περίπτωση αυτή, τα Ηνωμένα Έθνη θα έχουν στα χέρια τους μια ωρολογιακή βόμβα. Ωστόσο, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, μια τέτοια τροπή στα γεγονότα μπορεί να γίνει η αιτία που θα υποκινήσει τα έθνη να δώσουν στον Ο.Η.Ε. την εξουσία να εξαλείψει αυτή την απειλή χάριν της ασφάλειάς τους.
Μπορούν τα Έθνη να Καταστήσουν τον Ο.Η.Ε. Καλύτερη Οδό;
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, τα έθνη συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο τι εννοούσε η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Οργάνωση με τη φράση «η τεκμηριωμένη αλληλεξάρτηση του κόσμου». Κανένα κράτος δεν μπορεί πλέον να ζήσει ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα. Όλα τα έθνη αποτελούν μέλη μιας διεθνούς κοινότητας. Όλα αγωνίζονται ενάντια σε μια πληθώρα κοινών προβλημάτων: τις καταστρεπτικές συνέπειες της οικολογικής μόλυνσης, τη φτώχεια, τις εξασθενητικές ασθένειες, το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών που γίνεται σε κάθε ήπειρο, την τρομοκρατία, τα υπερσύγχρονα πυρηνικά όπλα που βρίσκονται στα οπλοστάσια ολοένα και περισσότερων εθνών. Αυτοί οι παράγοντες πιέζουν τα έθνη ή να επιδιώξουν ειρήνη και ασφάλεια υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ή να διαπράξουν αυτοκτονία παγκόσμιων διαστάσεων.
Ο Σοβιετικός πρώην υπουργός εξωτερικών Σεβαρτνάντζε παρατήρησε: «Τα Ηνωμένα Έθνη μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά αν έχουν κάποια εξουσιοδότηση από τα μέλη τους, αν τα κράτη συμφωνήσουν εθελοντικά και σε προσωρινή βάση να τους παραχωρήσουν ένα μέρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους και να τους αναθέσουν την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων χάριν των συμφερόντων της πλειονότητας». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να κάνουμε την ειρηνική περίοδο διαρκή και οριστική».
Αν μπορούσε να γίνει αυτό, τότε η αρμόδια φωνή του Ο.Η.Ε. θα είχε την εξουσία να καταγγείλει οποιοδήποτε έθνος απειλούσε την ειρήνη του κόσμου. Διαθέτοντας πραγματική δύναμη, θα μπορούσε να τιμωρήσει με ισχύ και ταχύτητα τέτοιους ενόχους επιθετικών ενεργειών. Αλλά θα δώσουν ποτέ στον Ο.Η.Ε. τα έθνη-μέλη του αυτή την εξουσιοδότηση, ‘διαθέτοντας ένοπλες δυνάμεις, βοήθεια και διευκολύνσεις’ για τη διασφάλιση της ειρήνης; (Άρθρο 43(1)) Ίσως να την έδιναν—αν μια κρίση απειλούσε να υποσκάψει το ίδιο το θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζεται η σχετική τους εθνική κυριαρχία. Αν τα έθνη δουν ότι ‘ενώνοντας τη δύναμή τους για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας’ υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε. θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν τέτοιες απειλές, αυτό ίσως αύξανε το σεβασμό τους γι’ αυτόν.
Μπορεί να αναρωτιέστε: ‘Ήταν ο ρόλος που έπαιξε ο Ο.Η.Ε. στην κρίση του Περσικού Κόλπου η αρχή προς την κατεύθυνση αυτή;’ Θα μπορούσε να ήταν. Πολλά έθνη ήρθαν αντιμέτωπα με μια ενδεχόμενη καταστροφική κατάρρευση της οικονομίας τους. Και αν οι αλληλένδετες οικονομίες τους συντρίβονταν, το ίδιο θα συνέβαινε με τις οικονομίες ολόκληρου του κόσμου. Έτσι τα έθνη συσπειρώθηκαν υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ψήφισε μια σειρά αποφάσεων του Ο.Η.Ε. προκειμένου να τελειώσει η κρίση ειρηνικά, και όταν αυτό απέτυχε, υποστήριξε μια απόφαση του Ο.Η.Ε. σχετικά με τη χρήση ένοπλης δράσης στον Κόλπο.
Ο υπουργός εξωτερικών των Η.Π.Α. Τζέιμς Μπέικερ, ζητώντας να ψηφιστεί αυτή η απόφαση, είπε: «Η ιστορία μάς δίνει τώρα μια ακόμη ευκαιρία. Τώρα που ο ψυχρός πόλεμος ανήκει πλέον στο παρελθόν, έχουμε την ευκαιρία να χτίσουμε τον κόσμο που είχαν οραματιστεί οι ιδρυτές των . . . Ηνωμένων Εθνών. Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε αυτό το Συμβούλιο Ασφαλείας και αυτά τα Ηνωμένα Έθνη πραγματικά μέσα για ειρήνη και δικαιοσύνη σε όλη την υδρόγειο. . . . Πρέπει να εκπληρώσουμε το κοινό μας όραμα για έναν κόσμο ειρηνικό και δίκαιο χωρίς ψυχρό πόλεμο». Και παρατήρησε σχετικά με τη δημόσια συζήτηση που διεξήγαγαν με θέμα τη χρήση ένοπλης δράσης στον Κόλπο: «Νομίζω πως [αυτή] θα θεωρηθεί ως μια από τις πιο σημαντικές στην ιστορία των Ηνωμένων Εθνών. Ασφαλώς πρόκειται να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον αυτού του σώματος».
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πιστεύουν ακλόνητα ότι τα Ηνωμένα Έθνη πρόκειται να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στα παγκόσμια γεγονότα στο πολύ άμεσο μέλλον. Χωρίς αμφιβολία, αυτές οι εξελίξεις θα είναι πολύ συναρπαστικές. Και τα αποτελέσματα θα έχουν μακροχρόνια επίδραση στη ζωή σας. Σας παροτρύνουμε να ζητήσετε από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στη γειτονιά σας περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά μ’ αυτό το θέμα. Η Αγία Γραφή δείχνει ξεκάθαρα ότι πολύ σύντομα θα δοθεί στα Ηνωμένα Έθνη δύναμη και εξουσία. Τα Ηνωμένα Έθνη θα επιτελέσουν τότε εκπληκτικά πράγματα που μπορεί να σας αφήσουν άναυδους. Και θα εντυπωσιαστείτε όταν μάθετε πως στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει μια καλύτερη οδός, η οποία είναι σίγουρο ότι θα φέρει αιώνια ειρήνη και ασφάλεια!
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Ο Γκουίντο ντε Μάρκο, πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. (δεξιά), και ο Γενικός Γραμματέας Περέζ ντε Κουεγιάρ στην 45η συνεδρίαση της Συνέλευσης
[Ευχαριστίες]
UN photo 176104/Milton Grant