Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Τι το Κακό Υπάρχει στη Μουσική Μου;
«Ο μπαμπάς μου λέει: ‘Τι θόρυβος είναι αυτός! Με έχει ξεκουφάνει!’»—Ένας έφηβος.
«Ένα μέρος της μουσικής ραπ είναι πολύ, πολύ αηδιαστικό».—Μια έφηβη.
«ΣΙΓΑ το πράγμα», παραπονέθηκε η Τζόντι. «Γιατί κάνουν ολόκληρο θέμα για τη μουσική;» Η δεκατριάχρονη Λιζέτ αισθάνεται παρόμοια. «Είναι απλώς ένα τραγούδι», επιμένει.
Μήπως και εσύ βρίσκεσαι σε διαρκή διαμάχη με τους γονείς σου σχετικά με τη μουσική; Αν συμβαίνει αυτό, μπορεί να αντιμετωπίζεις παράπονα, απειλές και διαταγές κάθε φορά που ακούς την κασέτα ή το δίσκο που προτιμάς. («Ο μπαμπάς μου λέει: ‘Τι θόρυβος είναι αυτός! Με έχει ξεκουφάνει!’» λέει ένας έφηβος). Αυτός ο κουραστικός καβγάς μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι οι γονείς σου κάνουν θέμα για το τίποτα. «Τι έκαναν αυτοί όταν ήταν νέοι;» ρωτάει μια έφηβη. «Δεν πίστευαν οι δικοί τους γονείς ότι η μουσική τους ήταν κακή;»
Το κορίτσι αυτό έχει κάποιο δίκιο. Στο διάβα της ιστορίας, οι παλιότερες και οι νεότερες γενιές είχαν την τάση να συγκρούονται σε ζητήματα προσωπικού γούστου. Γιατί λοιπόν θα πρέπει να σταματήσεις να ακούς τη μουσική σου απλώς και μόνο επειδή δεν αρέσει στους γονείς σου; Στο κάτω-κάτω, τι το κακό υπάρχει στη μουσική σου;
Μουσική—Η Θέση της στη Ζωή
Φυσικά, κανείς δεν θέλει να πει ότι είναι λάθος να απολαμβάνουμε τη μουσική. Ένα μέρος της ίδιας της Αγίας Γραφής—ιδιαίτερα οι ψαλμοί—ήταν αρχικά μελοποιημένο. Στους Βιβλικούς χρόνους, η μουσική έπαιζε σημαντικό ρόλο στη λατρεία του Θεού. (Ψαλμός 149:3· 150:4) Η μουσική επίσης χρησίμευε ως μέσο έκφρασης χαράς, ενθουσιασμού και λύπης. (Γένεσις 31:27· Κριταί 11:34· 1 Σαμουήλ 18:6, 7· Ματθαίος 9:23, 24) Στις μέρες του Ιησού Χριστού, η μουσική ήταν συνηθισμένο χαρακτηριστικό των κοινωνικών συγκεντρώσεων· έκανε απολαυστική κάθε περίσταση.—Λουκάς 15:25.
Η μουσική εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο σήμερα—ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Το Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (The Journal of the American Medical Association) παρατηρεί: «Από την πρώτη γυμνασίου ως την τρίτη λυκείου, ο μέσος έφηβος ακούει 10.500 ώρες μουσική ροκ, μόλις λιγότερες από τις ώρες που έχει συνολικά δαπανήσει μέσα στην τάξη από το νηπιαγωγείο μέχρι και το γυμνάσιο».
Οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειονότητα των νέων στις Η.Π.Α. ακούει σχεδόν αποκλειστικά μουσική ροκ και ποπ. (Για λόγους απλότητας θα χρησιμοποιούμε τους όρους «ροκ» και «ποπ» αναφερόμενοι ουσιαστικά σε κάθε είδος μουσικής που είναι δημοφιλές μεταξύ των νέων—από τη μουσική σόουλ και νιου γουέιβ ως τη μουσική ραπ και χέβι μέταλ). Σύμφωνα με την Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia), «η μουσική ροκ δεν είναι πια η μουσική μόνο των νεαρών Αμερικανών. Είναι η μουσική όλου του κόσμου».
Η Αίγλη της Μουσικής Ροκ
Γιατί είναι τόσο δημοφιλής η μουσική ροκ; Σύμφωνα με το βιβλίο Νεανικές Τάσεις (Youth Trends), η μουσική ροκ χρησιμεύει ως «κοινή γλώσσα όλων των νέων». Μερικοί νέοι λοιπόν έχουν το αίσθημα ότι το να είναι πλήρως ενημερωμένοι σε σχέση με τη μουσική—να ξέρουν δηλαδή τα τελευταία συγκροτήματα και τραγούδια—τους βοηθάει να γίνονται αποδεκτοί από τους άλλους. Η μουσική παρέχει έναν κοινό δεσμό μεταξύ των νέων και ατελείωτα θέματα για συζήτηση.
Πολλοί νέοι, ωστόσο, απολαμβάνουν περισσότερο τη μουσική όταν είναι μόνοι τους. Μήπως πέρασες μια δύσκολη μέρα στο σχολείο; Τότε ίσως κάνεις ό,τι και η έφηβη Μπρι που λέει: «Κάθομαι στο δωμάτιό μου, βάζω το στερεοφωνικό πολύ δυνατά και απλώς κάθομαι εκεί. Έτσι χαλαρώνει κάπως η ένταση και η πίεση». Ενώ η μουσική ροκ συχνά κατακρίνεται ως θορυβώδης και διαπεραστική, πολλά δημοφιλή τραγούδια έχουν πράγματι αρμονική μελωδία και ευχάριστη ενορχήστρωση.
Για άλλους, όμως, η γοητεία βρίσκεται στο ρυθμό. «Αυτή η μουσική χορεύεται πιο εύκολα από κάθε άλλη», εξήγησε ένα κορίτσι όταν ρωτήθηκε γιατί της άρεσε η μουσική ραπ. Αλλά πολλοί επίσης έλκονται από τους στίχους. Γραμμένοι ειδικά για νέους, οι στίχοι της ποπ μουσικής εκφράζουν όλο το φάσμα των εφηβικών συναισθημάτων και ανησυχιών. Η μουσική ραπ είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη επειδή περιστρέφεται γύρω από επίκαιρα ζητήματα, όπως ο ρατσισμός και οι κοινωνικές αδικίες. «Ανοίγω το ραδιόφωνο και η περισσότερη μουσική είναι ανόητη, με τρελαίνει», παραπονιέται ένας έφηβος, ο Νταν, του οποίου τα λόγια αναφέρονται στο περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek). «Η μουσική ραπ περιγράφει πραγματικές ιστορίες και πραγματικές καταστάσεις. Είναι ενδιαφέρον να την ακούς».
Ωστόσο, αυτό που μπορεί να ανησυχεί περισσότερο τους γονείς σου είναι το μήνυμα της μουσικής.
Το Μήνυμα της Μουσικής Ραπ
Πάρε για παράδειγμα τη μουσική ραπ. Στη μουσική ραπ, οι στίχοι—λέξεις αργκό, του δρόμου, με ομοιοκαταληξία—δεν τραγουδιούνται, αλλά απαγγέλλονται με υπόκρουση έντονων χτύπων. Φυσικά, δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε αυτή καθαυτήν την ιδέα. Πολλά δημοφιλή τραγούδια των περασμένων δεκαετιών περιλάμβαναν απαγγελία. Αλλά η μουσική ραπ συχνά χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο με ακραίο τρόπο.
Η μουσική ραπ (ή αλλιώς χιπ-χοπ) λέγεται ότι έγινε δημοφιλής στη δεκαετία του 1970 σε μικρά χορευτικά κέντρα της Νέας Υόρκης όπου σύχναζαν νέοι από το υποβαθμισμένο κέντρο της πόλης. Όταν οι ντισκ τζόκεϊ άρχιζαν να απαγγέλλουν στίχους με ομοιοκαταληξία (δηλαδή να τραγουδούν ραπ) με τη συνοδεία ηχογραφημένης μουσικής από κρουστά, οι χορευτές ανταποκρίνονταν σχεδόν υστερικά. Η μουσική ραπ σύντομα άφησε τους δρόμους και τα υπόγεια χορευτικά κέντρα και ενσωματώθηκε στο κύριο μουσικό ρεύμα. Οι ράπερ με ονόματα που εμπερικλείουν τόση θρασύτητα όση και η μουσική τους—Πάμπλικ Ένεμι (Δημόσιος Εχθρός), Εμ Σι (Τελετάρχης) Χάμερ και Βανίλα Άις—σύντομα κατέκλυσαν τις συχνότητες του ραδιοφώνου με τη βροντερή τους μουσική.
Είναι ενδιαφέρον ότι, όταν ένας ρεπόρτερ του Ξύπνα! ρώτησε μια ομάδα Χριστιανών νέων που ζουν σε προάστια και που έχουν διαφορετικό φυλετικό υπόβαθρο «Είναι πολλοί από εσάς αυτοί που ακούνε μουσική ραπ;», προς έκπληξη του ρεπόρτερ, η πλειονότητά τους απάντησε ναι! Η επόμενη ερώτηση ήταν: «Τι σας αρέσει στη μουσική ραπ;» «Οι χτύποι της», αποκρίθηκε μια έφηβη. «Απλώς ρέει και είναι ευχάριστο να την ακούς». «Μπορείς να τη χορέψεις», αποκρίθηκε κάποιος άλλος. Ωστόσο, στην επόμενη ερώτηση η ανταπόκριση δεν ήταν και τόσο ενθουσιώδης: «Μήπως ένα μέρος της μουσικής ραπ αποτελεί πρόβλημα για τους Χριστιανούς;»
Ύστερα από μια παύση αμηχανίας, ένα κορίτσι παραδέχτηκε: «Ένα μέρος της μουσικής ραπ είναι πολύ, πολύ αηδιαστικό». Κάποιοι άλλοι συμφώνησαν απρόθυμα μαζί της. Πράγματι, αποδείχτηκε ότι πολλά από τα νεαρά άτομα ήταν ανησυχητικά εξοικειωμένα με ένα μακροσκελή κατάλογο αμφισβητήσιμων τραγουδιών—τραγουδιών που προωθούσαν το αχαλίνωτο σεξ και διαστροφές με εξωφρενικά παραστατικούς όρους. Μερικοί νεαροί ομολόγησαν ότι πολλά από αυτά τα τραγούδια χρησιμοποιούσαν άφθονη αισχρολογία.
Ναι, φαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος της μουσικής ραπ εκπέμπει ένα μήνυμα στασιασμού, βίας, θυμού, ρατσισμού και επιδεξιότητας στο σεξ. Ο υποστηρικτής της ραπ Ντάνιελ Κόντιρον, πρόεδρος της Ένωσης Μαύρης Μουσικής του Καναδά, ο οποίος εξυμνεί τη μουσική ραπ ως «υπερβολικά θετική», παραδέχεται ότι μεγάλο μέρος της ραπ περιλαμβάνει «μισογυνισμό, σεξισμό και περιστασιακά βωμολοχίες».—Μακλίνς (Maclean’s), 12 Νοεμβρίου 1990.
Ο Τρόπος Ζωής της Ραπ
Είναι αλήθεια ότι δεν είναι όλη η μουσική ραπ ανήθικη ή βίαιη. Σύμφωνα με κάποιο άρθρο της εφημερίδας Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), ένα μέρος της είναι αφιερωμένο σε θετικούς στόχους, όπως η εκπαίδευση, η αποθάρρυνση της χρήσης ναρκωτικών και η επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. Αλλά οι στίχοι που δεν προσβάλλουν μπορεί κάλλιστα να αποτελούν την εξαίρεση, όχι τον κανόνα. Όταν το περιοδικό Νιούζγουικ κατέταξε τους δέκα δημοφιλέστερους δίσκους ραπ, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται για την κατάταξη των ταινιών στις Η.Π.Α., μόνο δύο δίσκοι θεωρήθηκαν «κατάλληλοι» για όλα τα ακροατήρια. Το περιοδικό Νιούζγουικ χαρακτήρισε τέσσερις δίσκους «ακατάλληλους» (μόνο για ενηλίκους), και μάλιστα δυο δίσκοι χαρακτηρίστηκαν «πορνό» λόγω της «βρώμικης γλώσσας» και του απερίφραστου σεξ.
Επίσης, το μήνυμα της μουσικής ραπ προχωράει πέρα από τους στίχους της. Η μουσική ραπ έχει πυροδοτήσει μια πολιτιστική επανάσταση. Εκατομμύρια έφηβοι φοράνε πολύ φαρδιά ρούχα, μποτάκια του μπάσκετ με λυμένα κορδόνια, φουσκωτά παντελόνια, χρυσές αλυσίδες, καπέλα του μπέιζμπολ και μαύρα γυαλιά, που συνθέτουν το τυπικό ντύσιμο ραπ. Πολλοί επίσης μιμούνται τις ακραίες χειρονομίες και τη συμπεριφορά των τραγουδιστών της ραπ. Και, προς τρόμο των γονέων και των δασκάλων, στην καθημερινή ομιλία έχουν διεισδύσει λέξεις της αργκό τις οποίες εξυμνεί η μουσική ραπ.
Η μουσική ραπ μπορεί κάλλιστα να αντιπροσωπεύει επανάσταση κατά της αδικίας. Αλλά, αν τη δούμε ως σύνολο, η μουσική ραπ είναι επίσης μια φιλοσοφία επανάστασης κατά των θεόδοτων αρχών για τη συμπεριφορά, το ντύσιμο και την ομιλία. Θα ήθελε κάποιος Χριστιανός, με τις προτιμήσεις του στη μουσική, να διακινδυνέψει να παρασυρθεί σε έναν τέτοιο αμφισβητήσιμο τρόπο ζωής;
Φυσικά, η μουσική ραπ δεν είναι το μόνο είδος μουσικής που φτάνει στα άκρα. Το περιοδικό Τάιμ (Time) αναφέρει: «Υπάρχει μια πικρή γεύση σχεδόν σε κάθε τομέα της σύγχρονης ποπ σκηνής της Αμερικής. Οι Μότλεϊ Κρου, αστέρες του χέβι μέταλ, επικαλούνται εικόνες σατανισμού και οι Μπίστι Μπόις προσποιούνται ότι αυνανίζονται πάνω στη σκηνή». Η Αγία Γραφή προείπε ότι ‘στις τελευταίες μέρες . . . πονηροί άνθρωποι και απατεώνες θα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, παροδηγώντας και παροδηγούμενοι’. (2 Τιμόθεον 3:1, 13, ΜΝΚ) Θα πρέπει, λοιπόν, να σε εκπλήττει το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της σημερινής μουσικής στέλνει λάθος μήνυμα στους Χριστιανούς νέους;
Συνεπώς, οι γονείς σου μπορεί δικαιολογημένα να ανησυχούν πολύ αν σου αρέσει η μουσική ραπ ή άλλα ακραία είδη της μουσικής ροκ. Μπορεί να φοβούνται ότι η τακτική επαφή με αυτού του είδους τη μουσική θα σε βλάψει. Θα μπορούσαν να είναι βάσιμοι οι φόβοι τους; Το επόμενο τεύχος μας θα ασχοληθεί με αυτό το ερώτημα.
[Εικόνες στη σελίδα 17]
Πολλοί νέοι σήμερα μιμούνται το ντύσιμο και τη συμπεριφορά των τραγουδιστών της ραπ