Θύματα ή Μάρτυρες—Ποια Είναι η Διαφορά;
ΣΤΟ διάβα της ιστορίας, η απανθρωπιά του ανθρώπου προς άντρες, γυναίκες και παιδιά προκάλεσε ατέλειωτα παθήματα και δημιούργησε εκατομμύρια θύματα. Για πολιτικούς, εθνικούς, φυλετικούς ή θρησκευτικούς λόγους, έχει χυθεί και συνεχίζει να χύνεται αθώο αίμα. Το μίσος υποσκελίζει την αγάπη και την κατανόηση. Η αδιαλλαξία καταπνίγει την ανοχή. Και οι σκοτωμοί συνεχίζονται.
Σε περασμένους αιώνες, ο πόλεμος ήταν μια αντιπαράθεση στρατευμάτων, και η ανάμειξη των αμάχων ήταν σχετικά μηδαμινή. Στον 20ό μας αιώνα, με την εμφάνιση των εναέριων βομβαρδισμών, των πυροβόλων μεγάλου βεληνεκούς και των πυραύλων, τα άμαχα θύματα είναι τόσο πολλά ώστε μια μελέτη δηλώνει τα εξής: «Οι άμαχοι είναι ως επί το πλείστον τα κύρια θύματα των πολέμων. Στους πολέμους αυτού του αιώνα έχουν πεθάνει πολύ περισσότεροι άοπλοι πολίτες παρά επαγγελματίες στρατιώτες». Οι αθώοι άνθρωποι υπήρξαν τα «πυρομαχικά» για την πολεμική μηχανή που κινούν οι πολιτικοί ηγέτες. Στον αιώνα μας και μόνο, ο αριθμός των θυμάτων πολέμου έχει φτάσει στα ύψη, με εκατό και πλέον εκατομμύρια νεκρούς και εκατοντάδες εκατομμύρια «τραυματίες», είτε κατά γράμμα είτε από την απώλεια αγαπημένων τους προσώπων.
Εκτός από τα θύματα των σύγχρονων συγκρούσεων, υπήρξαν επίσης και οι μάρτυρες.a Ποια είναι η διαφορά; Εκατομμύρια—Εβραίοι, Σλάβοι, Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι και άλλοι—πέθαναν ως θύματα στη ναζιστική Γερμανία, απλώς και μόνο για αυτό που ήταν. Δεν είχαν διέξοδο ούτε άλλη επιλογή. Κάτω από αυτό το πονηρό σύστημα, ο θάνατός τους ήταν αδυσώπητος. Από την άλλη μεριά, για μερικούς δεν ήταν απαραίτητο να πεθάνουν. Είχαν διέξοδο, και παρ’ όλα αυτά, λόγω των αρχών τους, προτίμησαν να μην επωφεληθούν από αυτήν.
Ένα ξακουστό παράδειγμα ήταν αυτό του Καθολικού ιερέα Μαξιμίλιαν Κόλμπε, ο οποίος βοηθούσε Εβραίους πρόσφυγες στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Το 1941 αυτός «στάλθηκε στο [ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο] Άουσβιτς, όπου πρόσφερε οικειοθελώς τη ζωή του στη θέση του καταδικασμένου συγκρατούμενού του Φράνσισεκ Γκαγιόβνιτσεκ. Στην αρχή τον άφησαν να λιμοκτονήσει, και τελικά του έκαναν ένεση φαινόλης και τον αποτέφρωσαν». (Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα [Encyclopædia Britannica]) Αυτός έγινε αυτοθυσιαστικός μάρτυρας—μια εξαίρεση στη συμπεριφορά που γενικά χαρακτήριζε την Προτεσταντική και την Καθολική θρησκεία.
Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου στη Γερμανία (1933-1945), οι Μάρτυρες του Ιεχωβά υπέφεραν τρομερό διωγμό επειδή τολμούσαν να παραμένουν ουδέτεροι και αρνούνταν να υπηρετήσουν τις πολεμικές προσπάθειες του Χίτλερ. Χιλιάδες στάλθηκαν στα φοβερά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου πολλοί εκτελέστηκαν και άλλοι πέθαναν από κακομεταχείριση. Ωστόσο, δεν ήταν απαραίτητο να υποφέρουν και να πεθάνουν. Είχαν επιλογή. Τους προσφερόταν διέξοδος. Αν απλώς υπέγραφαν ένα χαρτί με το οποίο θα αποκήρυτταν την πίστη τους, μπορούσαν να αφεθούν ελεύθεροι. Στη συντριπτική τους πλειονότητα, διάλεξαν να μην υπογράψουν και έγιναν, όχι μόνο θύματα του ναζιστικού τρόμου, αλλά και μάρτυρες. Συνεπώς, ενώ όλοι οι μάρτυρες είναι θύματα, μόνο λίγα θύματα μπόρεσαν και τελικά επέλεξαν να γίνουν μάρτυρες. Αυτοί ήταν νικητές ενόψει του θανάτου.
Η αμερόληπτη μαρτυρία πολλών ατόμων που δεν είναι Μάρτυρες αποδεικνύει αυτό το γεγονός. «Ο Ελβετός πάστορας Μπρούπαχερ το 1939 παρατήρησε ότι ‘ενώ οι άνθρωποι που αυτοαποκαλούνται Χριστιανοί αποτυγχάνουν σε αυτές τις αποφασιστικές δοκιμασίες, αυτοί οι άγνωστοι μάρτυρες του Ιεχωβά, ως Χριστιανοί μάρτυρες, διατηρούν ακλόνητη αντίσταση απέναντι στον καταναγκασμό της συνείδησης και στην εθνική ειδωλολατρία . . . Υποφέρουν και χύνουν το αίμα τους επειδή, ως μάρτυρες του Ιεχωβά και υποψήφιοι της Βασιλείας του Χριστού, αρνούνται τη λατρεία του Χίτλερ και τη σβάστικα’».
Ωστόσο, δεν ήταν μόνο στη ναζιστική Γερμανία όπου οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διακράτησαν την ακεραιότητά τους ενόψει του θανάτου. Αυτοί έπρεπε να δείξουν το θάρρος τους ενόψει του κομμουνισμού, του φασισμού και άλλων ειδών πολιτικής τυραννίας, καθώς και ενόψει θρησκευτικής εναντίωσης. Ακόμη και στις λεγόμενες δημοκρατικές χώρες της Δύσης, οι Μάρτυρες έχουν αντιμετωπίσει βία. Το επόμενο άρθρο μας θα εκθέσει λεπτομερώς μερικές περιπτώσεις Μαρτύρων οι οποίοι νίκησαν ενόψει του θανάτου.
[Υποσημειώσεις]
a «Θύμα» ορίζεται «κάποιος που υφίσταται βλάβη ή θάνατο από κάποιον άλλον . . . Κάποιος που βλάπτεται ή υποφέρει από μια πράξη, περίσταση, παράγοντα ή συνθήκη». Από την άλλη μεριά, «μάρτυρας» είναι «κάποιος που προτιμάει να υποστεί θάνατο παρά να αποκηρύξει θρησκευτικές αρχές. . . . Κάποιος που κάνει μεγάλες θυσίες ή υποφέρει πολλά προκειμένου να προαγάγει ένα πιστεύω, μια ιδέα ή μια αρχή».—Λεξικό The American Heritage Dictionary of the English Language, Τρίτη Έκδοση.
[Εικόνα στη σελίδα 3]
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα δικαστήρια της Ανατολικής Γερμανίας καταδίκασαν άδικα ορισμένους Μάρτυρες του Ιεχωβά ως Αμερικανούς κατασκόπους
[Ευχαριστίες]
Neue Berliner Illustrierte