Η Εκκλησία—Αλλαγές και Σύγχυση

«Πολλοί πιστοί ενοχλούνται από τις αλλαγές που τους επιβάλλονται».—Λ’Ιστουάρ (L’Histoire), Ιούλιος/Αύγουστος 1987.

«Αν σπάσει ένας κρίκος . . . το οικοδόμημα χάνει κάθε σαφήνεια. . . . Αν βάλετε την όστια [‘ο αγιασμένος άζυμος άρτος’ που χρησιμοποιείται στη Θεία Λειτουργία] στο χέρι και όχι στα χείλια ‘καταστρέφετε την πίστη πολλών Γάλλων’».—Ταξίδι στα Ενδόμυχα της Καθολικής Εκκλησίας (Voyage à l’intérieur de l’Église Catholique).

«Ανανεώνοντας τη λειτουργία και υιοθετώντας την τοπική γλώσσα, η εκκλησία φαίνεται πως έχασε τη μεγάλη πλειονότητα των εκκλησιαζομένων [που ήταν] προσκολλημένοι σε ορισμένες παραδόσεις τις οποίες θεωρούσαν αναλλοίωτες. . . . Ξαφνικά, η έννοια της υποχρέωσης διαλύθηκε και η πίστη κλονίστηκε».—Νορ Εκλέρ (Nord Eclair), 24, 25 Απριλίου 1983.

ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ παραθέσεις φανερώνουν ξεκάθαρα τη σύγχυση που υπάρχει στη διάνοια πολλών Καθολικών. Ένα ερώτημα ανακύπτει συχνά: «Οι γονείς και οι παππούδες μας παρακολουθούσαν τη Θεία Λειτουργία στη λατινική γλώσσα και προσεύχονταν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Πώς μπόρεσε να ακυρωθεί μέσα σε μια νύχτα αυτός ο τρόπος με τον οποίο γίνονταν τα πράγματα;»

Η νέα προσέγγιση της εκκλησίας προς τις άλλες θρησκείες αποτελεί επίσης πηγή προβλημάτων. Η γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ (Le Monde) εξηγεί: «Πολλοί πιστοί νιώθουν ότι εξαπατήθηκαν. Τους είχαν πει πάρα πολλές φορές ότι η θρησκεία τους ήταν η μόνη αληθινή θρησκεία, ή τουλάχιστον η καλύτερη». Είναι αλήθεια ότι ένας μεγάλος αριθμός Καθολικών συμφωνούν με την ιδέα να γίνονται συζητήσεις με τους «αποχωρισμένους αδελφούς» τους, είτε αυτοί είναι Ορθόδοξοι είτε Προτεστάντες. Αλλά αυτή η αλλαγμένη άποψη δεν είναι κατανοητή από πολλούς οι οποίοι προηγουμένως διδάσκονταν ότι ‘έξω από την εκκλησία δεν υπάρχει σωτηρία’. Αυτή η νέα στάση της εκκλησίας ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το σχίσμα μεταξύ του Βατικανού και των οπαδών της παράδοσης, των οποίων ο πνευματικός ηγέτης, τέως αρχιεπίσκοπος Μαρσέλ Λεφέβρ, αφορίστηκε από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ το 1988.

Απορρίπτεται η Εξουσία

Οι Καθολικοί εκφράζουν συχνά τη σύγχυσή τους αμφισβητώντας την εξουσία της εκκλησίας. Μολονότι εκτιμούν τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ για τη στάση του υπέρ της παγκόσμιας δικαιοσύνης, πολλοί Καθολικοί αρνούνται να ακολουθήσουν τους ηθικούς κανόνες τους οποίους υποστηρίζει στις δημόσιες ομιλίες του. Έτσι, τα Καθολικά αντρόγυνα, σε μεγάλο ποσοστό, χρησιμοποιούν μεθόδους αντισύλληψης που καταδικάζονται από την εκκλησία. Άλλοι Καθολικοί καταφεύγουν στην έκτρωση.

Η εξουσία της εκκλησίας αμφισβητείται σε όλα τα επίπεδα. Το γεγονός ότι ο πάπας και άλλοι ανώτεροι κληρικοί παίρνουν μια συγκεκριμένη θέση σε κάποιο ζήτημα δεν εμποδίζει τους λαϊκούς, τους ιερείς, ακόμη και τους επισκόπους, από το να τους αντικρούουν. Το βιβλίο Η Υποδοχή της Β΄ Συνόδου του Βατικανού (La Réception de Vatican II) εξηγεί: «Από αυτή την οπτική γωνία, η κατάσταση που δημιούργησε η σύνοδος έχει επεκταθεί στην εκκλησιαστική ζωή. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είναι τώρα η έδρα μόνιμων, σφοδρών αντιλογιών. Ακόμη και οι συστάσεις του πάπα αμφισβητούνται και πολύ συχνά επικρίνονται. Ο αριθμός των Ρωμαιοκαθολικών που λένε ότι δεν μπορούν να δεχτούν ορισμένες δηλώσεις του ποντίφηκα—εν μέρει ή πλήρως—αυξάνει».

Μερικοί Καθολικοί έχουν δεχτεί τις αλλαγές λόγω πιστότητας προς την εκκλησία και συνεχίζουν να τηρούν το τελετουργικό της. Άλλοι αισθάνονται ενοχλημένοι από αυτή την κατάσταση και είναι ικανοποιημένοι με το να ζουν ως περιθωριακά μέλη της εκκλησίας. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές, υπάρχει επίσης μια σημαντική ομάδα κατ’ όνομα Καθολικών οι οποίοι δεν υποστηρίζουν πια την εκκλησία.

Η θρησκευτική σύγχυση δεν περιορίζεται στην Καθολική Εκκλησία της Γαλλίας. Στην Ολλανδία, επίσης, τόσο οι Καθολικοί όσο και οι Προτεστάντες διέρχονται κρίση, όπως θα εξηγήσει το επόμενο άρθρο μας.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 9]

Εμφύλιος Πόλεμος στην Εκκλησία της Αγγλίας;

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Βρετανία

ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ γεγονός; Όχι, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Σάντεϊ Τάιμς (The Sunday Times) του Λονδίνου. «Η Εκκλησία της Αγγλίας Κατατεμαχίζεται», δήλωνε. «Διαιρεμένη Εκκλησία Προχωράει σε Εμφύλιο Πόλεμο». Τι έχει φέρει την επίσημη εκκλησία της Αγγλίας σε μια τέτοια λυπηρή κατάσταση; Η προτεινόμενη χειροτονία γυναικών.

Σε μια ιστορική απόφαση που λήφτηκε τον περασμένο Νοέμβριο, τα δύο τρίτα της συνόδου της Εκκλησίας της Αγγλίας ψήφισαν υπέρ της χειροτονίας γυναικών ως ιερέων. Περίπου 3.500 κληρικοί, το ένα τρίτο του συνολικού αριθμού της εκκλησίας, λέγεται ότι αντιτίθενται στην απόφαση και μερικοί έχουν ήδη εγκαταλείψει την εκκλησία απογοητευμένοι. Άλλοι, υπό την ηγεσία του πρώην επισκόπου του Λονδίνου, επιθυμούν να παραμείνουν Αγγλικανοί ενώ επιζητούν «επαφή με την Έδρα του Πέτρου», στη Ρώμη.

Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι ηγήθηκε της εκστρατείας υπέρ της αλλαγής. «Η χειροτονία γυναικών στο ιερατικό αξίωμα», είπε, «δεν μεταβάλλει ούτε μια λέξη των δογμάτων, των γραφών ή της πίστης της Εκκλησίας μας». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Ουσιαστικά, μπορεί να αυξήσει την αξιοπιστία της εκκλησίας στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου. Μάλιστα κάνει πράξη αυτά που κηρύττει όταν μιλάει για ισότητα».

Αλλά δεν συμφωνούν όλοι. Κάποιος λαϊκός, χαρακτηρίζοντας την απόφαση της συνόδου «αποστασία», αμέσως εγκατέλειψε την εκκλησία για να γίνει Ρωμαιοκαθολικός όταν έγινε γνωστό το αποτέλεσμα. «Η απόφαση να χειροτονούνται γυναίκες έχει προκαλέσει σάλο. Υπάρχει πνευματικός αναβρασμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν τι να κάνουν», θρήνησε ένας κληρικός στο Λονδίνο. Στο μεταξύ, το Βατικανό, ενώ υποδέχεται επιφυλακτικά τους αποστάτες, βλέπει την απόφαση ως «ένα νέο και σοβαρό εμπόδιο για την όλη διαδικασία της συμφιλίωσης».

Όπως υπολογίζεται, 1.400 γυναίκες περιμένουν να χειροτονηθούν, αλλά πρέπει πρώτα το Βρετανικό Κοινοβούλιο να εγκρίνει το μέτρο, το οποίο κατόπιν πρέπει να λάβει την Επικύρωση της Βασίλισσας. Για να γίνουν όλα αυτά μπορεί να χρειαστούν ως και δυο χρόνια. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται η Εκκλησία της Αγγλίας ως τότε.

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 7]

Camerique/H. Armstrong Roberts