Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Το «πιο Αδύναμο Σκεύος»—Προσβολή για τις Γυναίκες;
«ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑ ΤΟΥΣ, ΤΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΤΟΥΣ;»—ΜΠΕΤΙ Α.
«ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ».—ΛΙΝ Χ.
ΜΗΠΩΣ η Γραφική έκφραση «πιο αδύναμο σκεύος» υποβιβάζει τις γυναίκες; Το Γραφικό εδάφιο που εξετάζουμε είναι το 1 Πέτρου 3:7, το οποίο δηλώνει: «Εσείς, άντρες, συνεχίστε με όμοιο τρόπο να κατοικείτε μαζί τους σύμφωνα με τη γνώση, αποδίδοντας τιμή σε αυτές σαν σε πιο αδύναμο σκεύος, το γυναικείο, εφόσον και εσείς είστε κληρονόμοι της παρ’ αξία εύνοιας της ζωής μαζί τους, για να μην παρεμποδίζονται οι προσευχές σας».
Όταν έγραψε ο Πέτρος αυτά τα λόγια στους συγχριστιανούς του, οι γυναίκες είχαν πολύ λίγα δικαιώματα, όχι μόνο στον αρχαίο ειδωλολατρικό κόσμο, αλλά επίσης ανάμεσα στην αποστατική Ιουδαϊκή κοινωνία. Μήπως υποστήριζε ο Πέτρος και οι πρώτοι Χριστιανοί την άποψη για τις γυναίκες η οποία επικρατούσε τότε;
Κατώτερα Σκεύη;
Πώς θα ερμήνευαν εκείνοι που θα διάβαζαν τα λόγια του Πέτρου τον πρώτο αιώνα τον όρο «πιο αδύναμο σκεύος»; Η λέξη του Κειμένου, σκεύος, χρησιμοποιήθηκε αρκετές φορές στις Ελληνικές Γραφές και αναφέρεται σε διάφορα δοχεία, όργανα, αγγεία και εργαλεία. Αποκαλώντας τις γυναίκες το «πιο αδύναμο σκεύος», ο Πέτρος δεν υποβίβαζε τις γυναίκες, επειδή αυτή η έκφραση υπονοούσε ότι και ο σύζυγος επίσης ήταν εύθραυστο ή αδύναμο σκεύος. Άλλα Γραφικά εδάφια χρησιμοποιούν παρόμοια σχήματα λόγου, όπως «χωμάτινα σκεύη» (2 Κορινθίους 4:7) και «σκεύη ελέους» (Ρωμαίους 9:23), αναφερόμενα τόσο στις γυναίκες όσο και στους άντρες. Είναι αλήθεια ότι ο Πέτρος περιγράφει τις γυναίκες ως το «πιο αδύναμο» από τα δύο φύλα. Αλλά το εδάφιο Ρωμαίους 5:6 χρησιμοποιεί τη λέξη «αδύναμοι» και την εφαρμόζει σε όλους τους ανθρώπους—άντρες και γυναίκες. Συνεπώς, οι πρώτοι Χριστιανοί δεν θα νόμιζαν ότι ο όρος «πιο αδύναμο σκεύος» ήταν υποτιμητικός για τις γυναίκες.
Απεναντίας, θα θεωρούσαν ότι τα λόγια του Πέτρου εξύψωναν τη θέση των γυναικών. Στις μέρες του Πέτρου δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου σεβασμός για τις γυναίκες. Όπως είχε προειδεί ο Θεός πολύ καιρό προηγουμένως, οι σύζυγοι συχνά εξουσίαζαν και κακομεταχειρίζονταν τη σύζυγό τους σωματικά, σεξουαλικά και συναισθηματικά. (Γένεσις 3:16) Έτσι, η συμβουλή του Πέτρου στους Χριστιανούς συζύγους εννοούσε στην πραγματικότητα: Μην εκμεταλλεύεστε τη δύναμη που έχει δώσει η κοσμική κοινωνία στους άντρες.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στον όρο «πιο αδύναμο». Ο Πέτρος σε αυτό το εδάφιο αναφερόταν όχι σε συναισθηματικά αλλά σε σωματικά χαρακτηριστικά. Οι άντρες είναι αδύναμα σκεύη· σε σύγκριση με αυτούς, οι γυναίκες είναι πιο αδύναμα σκεύη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η δομή των οστών και των μυών είναι τέτοια ώστε οι άντρες είναι συνήθως προικισμένοι με μεγαλύτερη σωματική δύναμη. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη που να φανερώνει ότι ο Πέτρος σύγκρινε την ηθική, την πνευματική ή τη διανοητική δύναμη. Στην πραγματικότητα, όσον αφορά τις συναισθηματικές αντιδράσεις στα γεγονότα, η καλύτερη περιγραφή θα ήταν ότι οι γυναίκες είναι διαφορετικές από τους άντρες, όχι κατ’ ανάγκη πιο αδύναμες ή πιο δυνατές. Η Αγία Γραφή περιγράφει τον ισχυρό ηθικό χαρακτήρα, την υπομονή και τη διάκριση γυναικών που ακολούθησαν την οδό του Θεού—όπως ήταν η Σάρρα, η Δεβόρρα, η Ρουθ και η Εσθήρ, για να ονομάσουμε μόνο λίγες. Οι ταπεινοί άντρες δεν δυσκολεύονται καθόλου να αναγνωρίσουν ότι οι γυναίκες μπορεί να είναι πιο έξυπνες από αυτούς.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι πιστεύουν πως το γεγονός ότι οι γυναίκες αναφέρονται ως ‘πιο αδύναμες’ υπονοεί ότι είναι κατώτερα άτομα. Αλλά σκεφτείτε αυτό το παράδειγμα. Κάποιο άτομο έχει δύο χρήσιμα δοχεία. Το ένα είναι ανθεκτικό, το άλλο είναι λιγότερο ανθεκτικό. Μήπως, κατά κάποιον τρόπο, εκτιμάει το δεύτερο σκεύος λιγότερο επειδή δεν είναι το ίδιο ανθεκτικό; Στην πραγματικότητα, το λιγότερο ανθεκτικό δοχείο συνήθως κάποιος το μεταχειρίζεται με περισσότερη φροντίδα και τιμή από ό,τι το πιο γερό δοχείο. Συνεπώς, είναι η γυναίκα κατώτερης αξίας επειδή έχει λιγότερη σωματική δύναμη από τον άντρα; Ασφαλώς όχι! Ο Πέτρος χρησιμοποιεί τον όρο «πιο αδύναμο σκεύος», όχι για να μειώσει τις γυναίκες, αλλά για να ενθαρρύνει την εκδήλωση σεβασμού.
«Με Όμοιο Τρόπο . . . Σύμφωνα με τη Γνώση»
Ο Πέτρος πρότρεψε τους συζύγους να ‘συνεχίσουν με όμοιο τρόπο να κατοικούν μαζί τους [με τις συζύγους τους] σύμφωνα με τη γνώση’. «Με όμοιο τρόπο» με ποιον; Στα προηγούμενα εδάφια ο Πέτρος αναφερόταν στη στοργική φροντίδα που έδειχνε ο Χριστός για τους ακολούθους του, και έδωσε οδηγίες στους συζύγους να φροντίζουν για τις συζύγους τους «με όμοιο τρόπο». (1 Πέτρου 2:21-25· 3:7) Ο Χριστός έθετε πάντοτε την ευημερία και τα συμφέροντα των μαθητών του πάνω από τις προσωπικές του επιθυμίες και προτιμήσεις. Ενδιαφερόταν για την πνευματική και τη σωματική τους ευημερία, και λάβαινε υπόψη τούς περιορισμούς τους. Οι σύζυγοι πρέπει να μιμούνται το στοργικό παράδειγμα του Χριστού, να συμπεριφέρονται στη σύζυγό τους «με όμοιο τρόπο».
Το να κυλάει ομαλά ένας γάμος δεν είναι κάτι που συμβαίνει τυχαία. Τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος πρέπει να ξέρουν πώς να συμβάλλουν στην επιτυχία του γάμου. Γι’ αυτό, η συμβουλή του Πέτρου προς τους συζύγους είναι να συνεχίσουν να κατοικούν μαζί με τη σύζυγό τους «σύμφωνα με τη γνώση». Οι σύζυγοι χρειάζεται να μελετούν το πώς συμπεριφέρονταν ο Ιεχωβά και ο Γιος του, ο Ιησούς Χριστός, στις γυναίκες. Χρειάζεται να ξέρουν πώς θέλει ο Θεός να φέρονται αυτοί στη σύζυγό τους.
Επιπρόσθετα, οι σύζυγοι χρειάζεται να ξέρουν τη σύζυγό τους καλά—τα αισθήματα, τις δυνάμεις, τους περιορισμούς, τις αρέσκειες και τις απαρέσκειές της. Χρειάζεται να ξέρουν πώς να σέβονται τη νοημοσύνη, την πείρα και την αξιοπρέπεια της συζύγου τους. Η Αγία Γραφή λέει: «Σύζυγοι, συνεχίστε να αγαπάτε τις γυναίκες σας, ακριβώς όπως και ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και παρέδωσε τον εαυτό του για αυτήν. Με αυτόν τον τρόπο πρέπει να αγαπούν οι σύζυγοι τις γυναίκες τους, όπως τα δικά τους σώματα. Αυτός που αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του, γιατί κανείς δεν μίσησε ποτέ τη δική του σάρκα· αλλά την τρέφει και την περιθάλπει».—Εφεσίους 5:25, 28, 29.
Να Αποδίδετε Τιμή σε Αυτές
Όταν ο Πέτρος αναφέρθηκε στις γυναίκες ως το «πιο αδύναμο σκεύος», δήλωσε επίσης ότι οι σύζυγοι θα πρέπει να ‘αποδίδουν τιμή σε αυτές’. Το ουσιαστικό του Κειμένου, τιμή, μεταδίδει την έννοια της εκτίμησης, της αξίας, της πολυτιμότητας. Με άλλα λόγια, η απόδοση τιμής δεν είναι απλώς μια πράξη εύνοιας αλλά η αναγνώριση αυτού που τους οφείλεται. Ο Παύλος έδωσε τις εξής οδηγίες σε όλους τους Χριστιανούς, τόσο άντρες όσο και γυναίκες: «Με αδελφική αγάπη, να νιώθετε τρυφερή στοργή ο ένας για τον άλλον. Στο να αποδίδετε τιμή ο ένας προς τον άλλον, να παίρνετε την πρωτοβουλία».—Ρωμαίους 12:10.
Ο Ιεχωβά Θεός σίγουρα δεν θεωρεί τις γυναίκες ως απλά διακοσμητικά στοιχεία. Στον Ισραήλ, οι νόμοι του Θεού εφαρμόζονταν με την ίδια ισχύ τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες που ήταν ένοχοι μοιχείας, αιμομειξίας, κτηνοβασίας και άλλων εγκλημάτων. (Λευιτικόν 18:6-17, 23, 29· 20:10-12) Οι γυναίκες μπορούσαν να δοκιμάσουν τα οφέλη που προέρχονταν από τα Σάββατα, τους νόμους που αφορούσαν τους Ναζηραίους, τις γιορτές καθώς και από πολλές άλλες προμήθειες του Νόμου. (Έξοδος 20:10· Αριθμοί 6:2· Δευτερονόμιον 12:18· 16:11, 14) Στη μητέρα, όπως ακριβώς και στον πατέρα, έπρεπε να αποδίδεται τιμή και υπακοή.—Λευιτικόν 19:3· 20:9· Δευτερονόμιον 5:16· 27:16· Παροιμίαι 1:8.
Τα εδάφια 10 ως 31 του 31ου κεφαλαίου των Παροιμιών αποδίδουν τιμή σε ‘μια ενάρετη [ικανή, ΜΝΚ] γυναίκα’ λόγω της πιστότητας, της εργατικότητας και της σοφίας που εκδηλώνει καθώς φροντίζει τις πολλές ευθύνες της. Αυτή έλαβε κατάλληλη αναγνώριση για τη συμμετοχή της στη διαχείριση της οικογενειακής επιχείρησης καθώς επίσης και άλλων οικονομικών ζητημάτων. Πόσο διαφορετική στάση από εκείνη ορισμένων αντρών οι οποίοι θεωρούν τις γυναίκες απλώς σαν διακοσμητικά αντικείμενα! Αργότερα, στην πρώτη Χριστιανική εκκλησία, οι γυναίκες είχαν λάβει δύναμη από το άγιο πνεύμα ως μάρτυρες του Χριστού. (Πράξεις 1:14, 15· 2:3, 4· παράβαλε Ιωήλ 2:28, 29). Έτσι, μερικές γυναίκες πρόκειται να γίνουν ουράνιοι κριτές αντρών, γυναικών ακόμα και αγγέλων. (1 Κορινθίους 6:2, 3) Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες δεν έπρεπε να διδάσκουν στις εκκλησιαστικές συνάξεις· εντούτοις, υπήρχαν περιπτώσεις κατά τις οποίες Χριστιανές γυναίκες μπορούσαν να προσεύχονται ή να προφητεύουν. Είχαν διοριστεί να διδάσκουν νεότερες γυναίκες, παιδιά και άτομα εκτός της εκκλησίας.—Ματθαίος 24:14· 1 Κορινθίους 11:3-6· Τίτο 2:3-5· παράβαλε Ψαλμός 68:11, ΜΝΚ.
Άλλη μια καλή ένδειξη σχετικά με το τι είχε στο νου του ο Πέτρος όταν είπε να τους αποδίδουν τιμή βρίσκεται στο εδάφιο 2 Πέτρου 1:17. Εκεί διαβάζουμε ότι ο Ιεχωβά τίμησε τον Ιησού εκφράζοντας την επιδοκιμασία του για εκείνον ενώπιον άλλων, δηλώνοντας: «Αυτός είναι ο γιος μου, ο αγαπητός μου». Παρόμοια, ο σύζυγος θα πρέπει να δείχνει με τις πράξεις του, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά, ότι αποδίδει τιμή στη σύζυγό του.
Κληρονόμοι της Ζωής
Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οι άντρες συνήθως θεωρούσαν τις γυναίκες άξιες ελάχιστης τιμής ή σεβασμού—ως δούλες, ή ως απλά μέσα για την ικανοποίηση των αντρών. Η Χριστιανική άποψη όσον αφορά την απόδοση τιμής στις γυναίκες σίγουρα τις εξυψώνει σε ένα ανώτερο επίπεδο σεβασμού. Το βιβλίο Παρατηρήσεις του Μπαρνς για την Καινή Διαθήκη (Barnes’ Notes on the New Testament) σημειώνει ότι η νουθεσία του Πέτρου «περιέχει μια πολύ σημαντική αλήθεια σε σχέση με το γυναικείο φύλο. Σε κάθε άλλο θρησκευτικό σύστημα εκτός από το Χριστιανικό σύστημα, η γυναίκα έχει θεωρηθεί από κάθε άποψη κατώτερη από τον άντρα. Η Χριστιανοσύνη διδάσκει ότι . . . αυτή έχει δικαίωμα σε όλες τις ελπίδες και τις υποσχέσεις τις οποίες δίνει η θρησκεία. . . . Αυτή η απλή αλήθεια θα εξύψωνε το γυναικείο φύλο παντού από τον υποβιβασμό και θα έθετε αμέσως τέλος στα μισά από τα κοινωνικά δεινά της φυλής».
Εφόσον ο Χριστός είναι ιδιοκτήτης τόσο των αντρών όσο και των γυναικών, υπάρχει σοβαρός λόγος για να περιθάλπουν οι σύζυγοι τη σύζυγό τους ως περιουσία του Χριστού. Αμέσως μετά την αναφορά του στις γυναίκες σαν το «πιο αδύναμο σκεύος», ο Πέτρος συνεχίζει ως εξής: «Εφόσον και εσείς είστε κληρονόμοι της παρ’ αξία εύνοιας της ζωής μαζί τους, για να μην παρεμποδίζονται οι προσευχές σας». (1 Πέτρου 3:7β) Ο Πέτρος έδειξε ότι αν κάποιος άντρας κακομεταχειριζόταν τη σύζυγό του αυτό θα έβλαπτε τη σχέση του με τον Θεό, εμποδίζοντας τις προσευχές του.
Με κανέναν τρόπο ο όρος «πιο αδύναμο σκεύος» δεν είχε σκοπό να προσβάλει τις γυναίκες. Ενώ ο Ιεχωβά έθεσε το σύζυγο ως την κεφαλή του σπιτικού, δεν εγκρίνει το να κακομεταχειρίζονται οι άντρες τις γυναίκες. Αντίθετα, κατευθύνει τον άντρα, έχοντας γνώση για τη γυναίκα, να τη φροντίζει και να την τιμά.
Η Αγία Γραφή κατευθύνει τόσο τους παντρεμένους όσο και τους άγαμους άντρες να αποδίδουν τιμή στις γυναίκες, και να μην τους συμπεριφέρονται σαν να ήταν κατώτερα άτομα. Οι άντρες και οι γυναίκες οι οποίοι με ζήλο λατρεύουν τον Θεό και οι οποίοι τιμούν ο ένας τον άλλον θα λάβουν πλούσιες ευλογίες από το χέρι του Θεού.—Παράβαλε 1 Κορινθίους 7:16.
[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 19]
Miss G. E. K. / Artist: Alice D. Kellogg 1862-1900
Courtesy of Joanne W. Bowie