Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Περαστικές Μόδες—Γιατί Ασκούν Έλξη;

Ο ΝΕΑΡΟΣ Έιβερι είναι ένας από τους χιλιάδες—ίσως εκατομμύρια—νέους που έχουν κυριευτεί από τη δημοφιλή μόδα τού να φορούν μπλουζάκια με σλόγκαν. Φυσικά, τα μπλουζάκια με σλόγκαν υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό· ίσως μάλιστα οι γονείς σου τα φορούσαν όταν ήταν νέοι. Ωστόσο, σύμφωνα με το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek), υπάρχει μια νέα όψη αυτής της μόδας. Μερικοί νέοι τώρα «φοράνε μπλουζάκια που προβάλλουν μηνύματα τα οποία προέρχονται απευθείας από το βούρκο».

Τα νέα μπλουζάκια γράφουν σλόγκαν τα περισσότερα από τα οποία απλώς δεν μπορούν να δημοσιευτούν. Κυμαίνονται από φυλετικές προσβολές ως αισχρά σχόλια για τις γυναίκες. Οι ακόλουθοι αυτής της μανίας δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται και πολύ για το πώς νιώθουν οι άλλοι—μεταξύ των οποίων και οι γονείς τους—για αυτά τα απαίσια σλόγκαν. Όταν η 18χρονη Άντρια ρώτησε ένα νεαρό γιατί φορούσε ένα εξαιρετικά προσβλητικό μπλουζάκι, «αυτός δεν ήξερε τι να πει και έβρισκε δικαιολογίες όπως ‘Είναι και το πρώτο’ και ‘Όλοι το φοράνε’».

Τις περασμένες δεκαετίες, εκατοντάδες περαστικές μόδες έχουν αιχμαλωτίσει την προσοχή των νέων. Μια από τις πιο δημοφιλείς—και επικερδείς—μόδες όλων των εποχών ήταν η μανία του Χούλα-Χουπ που έγινε δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1950. Αν πάμε λίγα χρόνια πιο πίσω, στη μόδα ήταν το να καταπίνει κάποιος χρυσόψαρα και να διαπιστώνει πόσοι άνθρωποι μπορούσαν να χωρέσουν σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο. Στα πρόσφατα χρόνια, το μπρέικ ντανς, τα ξεβαμμένα τζιν, τα σκέιτμπορντ και το «στρίκινγκ» (το να τρέχει κάποιος γυμνός στο δρόμο) ήταν δημοφιλή για κάποια περίοδο. Ένας Βιβλικός συγγραφέας παρατήρησε: «Το σκηνικό αυτού του κόσμου αλλάζει». (1 Κορινθίους 7:31) Σήμερα, δεκάδες περαστικές μόδες—από τις οποίες μερικές είναι ανόητες ως επικίνδυνες—είναι δημοφιλείς στους νέους.

Οι Νέοι και η Μόδα στο Ντύσιμό Τους

Πάρε για παράδειγμα το ντύσιμο. Σύμφωνα με το περιοδικό Τάιμ (Time), η μουσική ραπ (που συχνά ονομάζεται χιπ-χοπ) «είναι τώρα πιθανότατα το πιο πετυχημένο εξαγώγιμο προϊόν της Αμερικής από την εποχή του μικροτσίπ, και διαποτίζει, ουσιαστικά εξουσιάζει, τη νοοτροπία των νέων παγκόσμια». Αλλά, όπως ξέρεις καλά, η ραπ είναι κάτι παραπάνω από μουσική. Το Τάιμ προσθέτει: «Η ραπ είναι επίσης παγκόσμια μόδα. Τοπικές παραλλαγές του βασικού αμερικανικού ντυσίματος του δρόμου—φουσκωτά παντελόνια, ακριβά αθλητικά παπούτσια, κολεγιακές μπλούζες με κουκούλα, φανταχτερά κοσμήματα—εμφανίζονται παντού». Η υπερβολική προώθηση από δημοφιλή συγκροτήματα—και από βίντεο κλιπ—έχει πυροδοτήσει μια αναπτυσσόμενη ζήτηση για το στιλ χιπ-χοπ.

Αυτό το είδος ντυσίματος δεν είναι καθόλου φτηνό—μόνο τα μποτάκια του μπάσκετ συχνά κοστίζουν μια μικρή περιουσία! Αλλά πολλοί νέοι πιστεύουν ότι αυτά αξίζουν τα χρήματα. Σύμφωνα με ένα νεαρό, τον Μάρκους, «αν δεν φοράς φουσκωτά παντελόνια, δεν είσαι χιπ-χοπ».

Αυτό δεν πειράζει τους νέους των οποίων οι προτιμήσεις τείνουν προς το δημοφιλές ντύσιμο «γκραντζ». Τα σκισμένα τζιν και τα καρό πουκάμισα που χαρακτηρίζουν αυτή την τρέλα στο ντύσιμο έγιναν δημοφιλή από μερικά περιθωριακά συγκροτήματα της ροκ στην Αμερική. Μια συγγραφέας αποκάλεσε την εμφάνιση «γκραντζ» «προσποιητή φτώχεια». Προσποιητή, πράγματι. Αυτά τα ατημέλητα ρούχα είναι κάθε άλλο παρά φτηνά. Επίσης υπάρχει η «επιστροφή στα παλιά». Σύμφωνα με το καναδικό περιοδικό Μακλίνς (Maclean’s), αυτές είναι «μόδες που αναβιώνουν τάσεις από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές της δεκαετίας του 1970». Οι ενήλικοι χαμογελούν έκπληκτοι καθώς οι νέοι πληρώνουν υψηλές τιμές για είδη—όπως παπούτσια-πλατφόρμες και παντελόνια καμπάνες—τα οποία φαινόταν ότι είχαν χαθεί εδώ και καιρό, από την εποχή της μουσικής ντίσκο.

Υψηλή Τεχνολογία Υψηλή Μόδα

Οι ηλεκτρονικές συσκευές τηλεειδοποίησης, ή μπίπερ, είναι ένα άλλο παράδειγμα του πώς οι γεμάτοι φαντασία νέοι μπορούν να μετατρέψουν ουσιαστικά οτιδήποτε σε υψηλή μόδα. Ενώ αρχικά αυτές τις συσκευές τις χρησιμοποιούσαν γιατροί και άλλοι επαγγελματίες που έπρεπε να είναι διαρκώς διαθέσιμοι, αυτές σύντομα έγιναν δημοφιλείς στους εμπόρους ναρκωτικών στις πόλεις. Τα μπίπερ διευκόλυναν τους εμπόρους ναρκωτικών να οργανώνουν συναντήσεις με πιθανούς πελάτες. Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), «τόσο διαδεδομένη ήταν η χρήση τους ώστε [τα μπίπερ] έγιναν σύμβολο του κόσμου των ναρκωτικών». Δεν είναι παράξενο λοιπόν το ότι σχολικά συμβούλια στις Η.Π.Α. άρχισαν να απαγορεύουν αυτές τις μικρές συσκευές στα σχολεία!

Μάταια όμως. Τα μπίπερ έχουν γίνει εξαιρετικά δημοφιλή στους νέους των πόλεων. Μερικοί τα χρησιμοποιούν για το σκοπό για τον οποίο προορίζονταν, ως συσκευές επικοινωνίας, δίνοντας τη δυνατότητα στους γονείς τους να ξέρουν καλύτερα πού είναι ή να επικοινωνούν μαζί τους σε περίπτωση ανάγκης. Αλλά για άλλους νέους, αυτή η συσκευή είναι απλώς ένα μοντέρνο αξεσουάρ. Σύμφωνα με την εφημερίδα Τάιμς, «οι έφηβοι βάζουν μπίπερ στους σάκους τους, στις τσέπες των σακακιών τους και στις ζώνες τους. Υπάρχουν ρολόγια-μπίπερ, γραβάτες-μπίπερ, στυλό-μπίπερ, γαλάζια, ροζ και κόκκινα μπίπερ, και απλά, παλιά συνηθισμένα μαύρα και καφέ μπίπερ». Ενώ μερικοί ενήλικοι εξακολουθούν να συσχετίζουν αυτόματα τα μπίπερ με τη χρήση ναρκωτικών, ένας αστυνομικός στην Πόλη της Νέας Υόρκης λέει: «Είναι απλώς ένα αντικείμενο που πουλιέται πολύ. Λίγα από τα παιδιά που το έχουν παίρνουν ναρκωτικά, αλλά τα περισσότερα δεν παίρνουν. Είναι απλώς μια περαστική μόδα».

Περαστικές Μόδες—Εκκεντρικές και Επικίνδυνες

Ενώ οι περαστικές μόδες των ρούχων μπορεί, στην καλύτερη περίπτωση, να είναι υποφερτές και, στη χειρότερη, προσβλητικές, μερικές δημοφιλείς μόδες φαίνεται ότι παραβιάζουν όλους τους κανόνες της κοινής λογικής. Για να καταφέρουν να μοιάσουν με τα κοκαλιάρικα δημοφιλή μοντέλα, πολλά νεαρά κορίτσια αρχίζουν δίαιτες που είναι στη μόδα—χωρίς να σκέφτονται και πολύ τις συνέπειες για την υγεία και την ευημερία τους. «Η δίαιτα είναι εθνική μανία», γράφει ο Άλβιν Ρόζενμπαμ. «Ρίξτε μια ματιά στον κατάλογο με τα 10 δημοφιλέστερα βιβλία και συνήθως θα βρείτε εκεί ένα βιβλίο για δίαιτα». Ο Ρόζενμπαμ επισημαίνει ότι πολλά από αυτά τα δημοφιλή βιβλία προωθούν δίαιτες αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Πολλοί ειδικοί κατηγορούν τη μανία του αδυνατίσματος για την ανησυχητική αύξηση στις διαταραχές της διατροφής—όπως η νευρική ανορεξία—στους εφήβους.a

Άλλες μοντέρνες μέθοδοι βελτίωσης της προσωπικής εμφάνισης μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνες—και εκκεντρικές. Σύμφωνα με ένα άρθρο στο περιοδικό Νιούζγουικ, «τα τατουάζ, η τέχνη των πρωτόγονων και των παρανόμων, έχουν μεταφερθεί σταθερά στο κύριο ρεύμα της μόδας». Καθώς ενθαρρύνονται από το παράδειγμα διάσημων ηθοποιών και μουσικών της χέβι μέταλ, μερικοί νέοι αποζητούν την ευκαιρία να χαράξουν περίτεχνα τατουάζ μόνιμα στο σώμα τους. Οι προειδοποιήσεις των γιατρών σχετικά με τους κινδύνους ηπατίτιδας και αλλεργικών αντιδράσεων στο μελάνι των τατουάζ δεν φαίνεται να τους αναστατώνουν.

Ή τι θα πούμε για την παράξενη μόδα που λέγεται τρύπημα του σώματος; Ενώ το τρύπημα των αφτιών μπορεί να είναι συνηθισμένο για τις γυναίκες σε μερικούς πολιτισμούς, ορισμένοι έχουν ξεπεράσει κάθε λογικότητα και έχουν τρυπήσει τη γλώσσα και τον αφαλό τους από όπου κρεμούν φανταχτερά κοσμήματα. Αν κάποιος νέος είναι αποφασισμένος να πληγώσει τους γονείς του, δύσκολα θα βρει κάτι που θα τους σοκάρει περισσότερο από ό,τι ένας τεράστιος χαλκάς στη μύτη.

Περαστικές Μόδες—Σε τι Οφείλονται;

Το βιβλίο Έφηβοι και Νεότητα (Adolescents and Youth) ορίζει την περαστική μόδα ως «περιστασιακή τάση μικρής διάρκειας που αγγίζει τα όρια της λατρείας. Αυτές οι μόδες είναι εξ ορισμού προσωρινές και απρόβλεπτες, και είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους εφήβους». Αλλά τι ακριβώς κάνει εκατομμύρια νέους ξαφνικά να φορούν φουσκωτά παντελόνια ή να έχουν μαζί τους μπίπερ; Οι κατασκευαστές και οι διαφημιστές θα ήθελαν πολύ να έχουν κάποια επιστημονική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ένα άρθρο στο βρετανικό περιοδικό Δι Ικόνομιστ (The Economist) παραδέχτηκε: «Οι περαστικές μόδες δείχνουν να αψηφούν κάθε λογική εξήγηση».

Ωστόσο, το βιβλίο Έφηβοι και Νεότητα επιχειρεί να δώσει μια εξήγηση λέγοντας: «Διάφοροι παράγοντες μπορεί να εξηγούν το γιατί οι περαστικές μόδες είναι δημοφιλείς: η επιθυμία των νέων να ελκύουν την προσοχή· η πίεση για να συμμορφωθούν με ό,τι θεωρούν σπουδαίο οι ομάδες των συνομηλίκων· η ανάγκη που έχουν τα άτομα και οι ομάδες ηλικιών να διαφέρουν· και η γοητεία που ασκεί το ασυνήθιστο». Ένας έφηβος το έθεσε απλά: «Το λύκειο είναι ο κατάλληλος καιρός για να ενεργείς κάπως τρελά και να εξωτερικεύεις την τρέλα που έχεις μέσα σου».

Η Αγία Γραφή δεν καταδικάζει τη συμπεριφορά των νέων. Στην πραγματικότητα, λέει: «Νεαροί, να απολαμβάνετε τη νεότητά σας. Να είστε ευτυχισμένοι ενώ είστε ακόμη νέοι. Κάνετε ό,τι θέλετε και ακολουθήστε την επιθυμία της καρδιάς σας». Ωστόσο, η Αγία Γραφή συμπληρώνει αυτή τη συμβουλή με την εξής προειδοποίηση: «Αλλά να θυμάστε ότι ο Θεός πρόκειται να σας κρίνει για ό,τι κάνετε». (Εκκλησιαστής 11:9, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Έχοντας κατά νου αυτή την αφυπνιστική συμβουλή, πώς θα πρέπει να αντιδρά ένας Χριστιανός νέος στις τελευταίες μόδες; Μήπως θα πρέπει να είσαι ο πρώτος που υιοθετεί κάποια μόδα; Το επόμενο άρθρο μας αυτής της σειράς θα προσφέρει μερικές υποβοηθητικές συμβουλές σχετικά με αυτό το ζήτημα.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]

«Αυτά τα μπλουζάκια . . . Όλοι τα φοράνε». 17χρονος Έιβερι

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Το τρύπημα του σώματος και τα τατουάζ έχουν γίνει πολύ δημοφιλή