Τι Συμβαίνει στον Παππού και στη Γιαγιά;

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

«Δεν πίστευα ότι ως παππούς θα μπορούσα να βρω τόση τρυφερότητα από τα εγγόνια μου. Αυτά αποτελούν δώρο—γλυκείς, αθώοι πρεσβευτές για την ενίσχυση των δεσμών της στοργής».—Ετόρε, ο παππούς.

ΠΑΡΑ την καλή σχέση που αναφέρθηκε παραπάνω, οι παππούδες, οι γονείς και τα εγγόνια δεν τα πηγαίνουν πάντοτε καλά στις ημέρες μας. Αντί να συνεργάζονται, οι τρεις γενιές συχνά συγκρούονται. Με τι αποτελέσματα; Αυξανόμενη μοναξιά και δυστυχία στους ηλικιωμένους, τους παππούδες—εκείνα τα μέλη της οικογένειας που συνήθως είναι τα πιο τρωτά και απομονωμένα, εκείνοι στους οποίους μπορεί να στραφούν τα μέλη της οικογένειας όταν έχουν οικονομικές δυσκολίες. Ποια είναι η κατάσταση στη δική σας οικογένεια; Εκτιμάτε αληθινά τον παππού και τη γιαγιά;

Τις τελευταίες λίγες δεκαετίες, αξιοσημείωτες παγκόσμιες κοινωνικές αλλαγές έχουν επηρεάσει την οικογένεια και τις σχέσεις μέσα σε αυτήν, με αποτέλεσμα να έχει εξαφανιστεί σχεδόν πλήρως η πατριαρχική οικογένεια. Στην Ευρώπη, μόνο το 2 τοις εκατό των ηλικιωμένων ζουν με τα παιδιά τους. Παρ’ όλα αυτά, στα βιομηχανοποιημένα κράτη, ως αποτέλεσμα της τωρινής αύξησης στη μέση αναμενόμενη διάρκεια ζωής και της μείωσης στις γεννήσεις, η αναλογία των παππούδων σε σχέση με το γενικό πληθυσμό αυξάνεται συνεχώς. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες αποτελούν το 26 τοις εκατό του πληθυσμού της Ευρώπης, και σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αριθμός «πρόκειται να αυξηθεί». Η Ιαπωνία, αναφέρει η εφημερίδα Ασάχι Ίβνινγκ Νιουζ (Asahi Evening News), «είναι υπερήφανη για την παράδοση που έχει στη φροντίδα των ηλικιωμένων ατόμων». Ωστόσο, υπάρχει μια ολοένα αυξανόμενη συνήθεια, ιδιαίτερα στις πόλεις, να αφήνουν τους παππούδες σε νοσοκομεία και ειδικευμένες κλινικές ακόμη και όταν δεν υπάρχει πραγματική ανάγκη για παραμονή σε νοσοκομείο. Στη Νότια Αφρική επίσης, όπου κατά παράδοση οι άνθρωποι φέρονταν με σεβασμό στους ηλικιωμένους, υπάρχει τώρα η λυπηρή τάση να τους απορρίπτουν, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Κέιπ Τάιμς (The Cape Times) του Κέιπ Τάουν. Η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα ότι οι οικογένειες θέλουν να πάρουν «όσο το δυνατόν περισσότερα από τη ζωή» και «ξεγελούν τον εαυτό τους με τη σκέψη ότι, εφόσον έχουν εξασφαλίσει για τη γιαγιά μια θέση σε κάποιο γηροκομείο, έχουν κάνει όλα όσα αναμένονται από αυτούς».

Η ίδια εφημερίδα αναφέρει μια συγκεκριμένη περίπτωση στην οποία τα τρία παιδιά μιας ηλικιωμένης γιαγιάς την έβαλαν σε ένα καλό γηροκομείο, «υποσχόμενα να την υποστηρίζουν και να την επισκέπτονται τακτικά». Αλλά τι συνέβη στη γιαγιά; «Στην αρχή οι επισκέψεις είναι καθημερινές. Έπειτα από μερικές εβδομάδες μειώνονται στις τρεις φορές την εβδομάδα. Κατόπιν την επισκέπτονται μία φορά την εβδομάδα. Έπειτα από ένα χρόνο, δυο τρεις φορές το μήνα, αργότερα πέντε έξι φορές το χρόνο και τελικά σχεδόν καθόλου». Πώς περνάει αυτή η γιαγιά τις ατελείωτες ημέρες της; Η θλιβερή αφήγηση συνεχίζεται: «Το δωμάτιό της είχε ένα παράθυρο με θέα ένα δέντρο, και οι μόνοι ζωντανοί σύντροφοί της ήταν τα περιστέρια και τα ψαρόνια που κούρνιαζαν εκεί. Τα περιμένει να έρθουν με τόση ανυπομονησία σαν να ήταν στενοί συγγενείς».

Ως αποτέλεσμα της «δυτικοποίησης» του τρόπου ζωής στη Νότια Αφρική, η οποία ωθεί πολλούς να αναζητήσουν εργασία στις πόλεις, το ίδιο πράγμα συμβαίνει στις φυλετικές οικογένειες. Εκτός από τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές συνθήκες, άλλοι λόγοι για την εγκατάλειψη των παππούδων είναι η εξαφάνιση εκείνων των ανθρωπιστικών ιδιοτήτων που συμβάλλουν στην ευτυχισμένη κοινωνική και οικογενειακή ζωή—της καλοσύνης, του σεβασμού για τους γείτονες, της οικογενειακής στοργής—και η επικράτηση του πνεύματος της ιδιοτέλειας, του ηδονισμού, της υπερηφάνειας και του στασιασμού. Σύμφωνα με τις Γραφές, αυτή η ηθική εξαχρείωση είναι σημείο ότι ζούμε «στις τελευταίες ημέρες». (2 Τιμόθεο 3:1-5) Έτσι, αντί να εκτιμούν τον παππού και τη γιαγιά τους ως πηγή ποικιλίας και σταθερότητας, τα παιδιά και τα εγγόνια συχνά τους θεωρούν ενοχλητικό εμπόδιο, απροσάρμοστους στις γρήγορες κοινωνικές αλλαγές.a

Το χάσμα των γενεών αυξάνεται διαρκώς, και προκαλεί πολλή ένταση, πολύ δε περισσότερο όταν οι ηλικιωμένοι ζουν μαζί με τις οικογένειές τους. Εντούτοις, η συνεισφορά των παππούδων μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη! Ποια, λοιπόν, είναι μερικά από τα κύρια προβλήματα μεταξύ των γενεών τα οποία παρεμποδίζουν τις στοργικές σχέσεις μεταξύ παππούδων, παιδιών και εγγονιών; Και πώς μπορούν οι παππούδες να αποκαταστήσουν τον πολύτιμο ρόλο τους μέσα στον οικογενειακό κύκλο;

[Υποσημειώσεις]