Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Πώς Μπορώ να Αντιμετωπίσω τη Μεροληψία;
«Η αδελφή μου είναι δύο χρόνια μικρότερή μου και όλη η προσοχή είναι στραμμένη πάνω της. . . . Αυτό δεν μου φαίνεται δίκαιο».—Ρεβέκκα.a
ΟΣΟ περισσότερη προσοχή δίνουν στον αδελφό ή στην αδελφή σου, τόσο περισσότερο ίσως αισθάνεσαι ότι σε παραμελούν. Και αν κάποιο από τα αδέλφια σου έχει εξαιρετικές ικανότητες, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ή έχει κοινά ενδιαφέροντα ή όμοιο χαρακτήρα με τους γονείς σου, ίσως πρέπει να αγωνιστείς σκληρά για να σου δώσουν έστω και λίγη προσοχή! Όσο περισσότερο το σκέφτεσαι αυτό, τόσο περισσότερο ίσως πληγώνεσαι και θυμώνεις.b
Ωστόσο, η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Να ταράζεστε, αλλά να μην αμαρτάνετε. Να μιλάτε μέσα στην καρδιά σας, πάνω στο κρεβάτι σας, και να σωπαίνετε». (Ψαλμός 4:4) Όταν νιώθεις αναστάτωση και θυμό, είναι πολύ πιθανότερο να πεις ή να κάνεις κάτι για το οποίο ίσως αργότερα μετανιώσεις. Θυμήσου πώς ταράχτηκε ο Κάιν για την ευνοημένη θέση που απολάμβανε ο αδελφός του, ο Άβελ, ενώπιον του Θεού. Ο Θεός προειδοποίησε τον Κάιν: «Η αμαρτία κάθεται συσπειρωμένη στην είσοδο, και εσένα λαχταράει· και εσύ θα της επιβληθείς άραγε;» (Γένεση 4:3-16) Ο Κάιν απέτυχε να επιβληθεί στα αισθήματά του και το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό!
Είναι αλήθεια ότι δεν ετοιμάζεσαι να γίνεις ανθρωποκτόνος όπως ο Κάιν. Ωστόσο, η μεροληψία μπορεί να διεγείρει άσχημα αισθήματα και συναισθήματα. Συνεπώς, διάφοροι κίνδυνοι μπορεί να κάθονται συσπειρωμένοι στη δική σου πόρτα! Ποιοι είναι μερικοί από αυτούς; Και πώς μπορείς να επιβληθείς στην κατάσταση;
Να Συγκρατείς τη Γλώσσα Σου!
Όταν η Μπεθ ήταν 13 χρονών, ένιωθε ότι οι γονείς της είχαν αδυναμία στον αδελφό της και ότι της συμπεριφέρονταν άδικα. Η Μπεθ θυμάται: «Η μαμά μου και εγώ φωνάζαμε η μια στην άλλη, αλλά αυτό δεν έφερνε κανένα αποτέλεσμα. Εγώ δεν άκουγα τα όσα μου έλεγε εκείνη, και αυτή δεν άκουγε τα όσα της έλεγα εγώ· έτσι δεν καταφέρναμε τίποτα». Ίσως έχεις διαπιστώσει και εσύ ότι οι φωνές κάνουν μια κακή κατάσταση ακόμα χειρότερη. Το εδάφιο Εφεσίους 4:31 λέει: «Κάθε μοχθηρή πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και υβριστικά λόγια ας αφαιρεθούν από εσάς μαζί με κάθε κακία».
Δεν χρειάζεται να στριγκλίζεις για να εκφράσεις την άποψή σου. Εξάλλου, μια ήρεμη προσέγγιση συνήθως έχει καλύτερα αποτελέσματα. Το εδάφιο Παροιμίες 25:15 λέει: «Με υπομονή πείθεται ο διοικητής, και η γλώσσα που εκδηλώνει πραότητα μπορεί να σπάσει κόκαλα». Έτσι, αν οι γονείς σου φαίνεται να είναι ένοχοι εκδήλωσης μεροληψίας, μη φωνάζεις και μην εκτοξεύεις κατηγορίες. Περίμενε την κατάλληλη στιγμή, και τότε μίλησέ τους ήρεμα και με σεβασμό.—Παράβαλε Παροιμίες 15:23.
Αν επικεντρώνεις την προσοχή στα ελαττώματα των γονέων σου ή αν τους κατηγορείς για το πόσο «άδικοι» είναι, το μόνο που θα καταφέρεις είναι να τους απομακρύνεις ή να τους κάνεις να πάρουν αμυντική στάση. Αντίθετα επικέντρωσε την προσοχή στο πώς σε επηρεάζουν οι πράξεις τους. (“Στ’ αλήθεια πληγώνομαι όταν με αγνοείτε”.) Το πιθανότερο είναι ότι θα υποκινηθούν να σε πάρουν στα σοβαρά. Επίσης, “να είσαι γρήγορος στο να ακούς”. (Ιακώβου 1:19) Ίσως κάλλιστα οι γονείς σου να έχουν βάσιμους λόγους για να δίνουν επιπλέον προσοχή σε κάποιο από τα αδέλφια σου. Μπορεί να έχει προβλήματα τα οποία εσύ δεν γνωρίζεις.
Αλλά τι γίνεται αν έχεις την τάση να παραφέρεσαι και να μιλάς απότομα όταν θυμώνεις; Το εδάφιο Παροιμίες 25:28 συγκρίνει τον “άνθρωπο που δεν συγκρατεί το πνεύμα του” με μια πόλη «χωρίς τείχος»· είναι πιθανό να τον νικήσουν οι ίδιες του οι ατελείς παρορμήσεις. Από την άλλη μεριά, η ικανότητα να ελέγχεις τα αισθήματά σου είναι σημάδι πραγματικής δύναμης! (Παροιμίες 16:32) Γιατί, λοιπόν, να μην περιμένεις να ηρεμήσεις προτού εξωτερικεύσεις τα αισθήματά σου, ίσως να περιμένεις ακόμα και μέχρι την επόμενη μέρα; Κάτι άλλο που επίσης μπορεί να βρεις υποβοηθητικό είναι το να ξεφύγεις από την κατάσταση, ίσως πηγαίνοντας βόλτα ή κάνοντας λίγη γυμναστική. (Παροιμίες 17:14) Κρατώντας τα χείλη σου υπό έλεγχο, μπορείς να αποφύγεις να πεις κάτι που θα πληγώσει ή κάτι ανόητο.—Παροιμίες 10:19· 13:3· 17:27.
Συγκαλυμμένη Ανυπακοή
Άλλη μια παγίδα που πρέπει να αποφεύγεις είναι η ανυπακοή. Η 16χρονη Μαρί παρατήρησε ότι ποτέ δεν τιμωρούσαν το μικρό της αδελφό όταν διέκοπτε την οικογενειακή Γραφική μελέτη. Αναστατωμένη από αυτή τη φαινομενική μεροληψία, έκανε «απεργία» αρνούμενη να συμμετάσχει στη μελέτη. Έχεις κρατήσει ποτέ μούτρα ή έχεις εκδηλώσει μη συνεργατικό πνεύμα όταν νόμιζες ότι κάτι ήταν άδικο;
Αν ναι, κατάλαβε ότι τέτοιου είδους ύπουλες ενέργειες έρχονται σε αντίθεση με τη Γραφική εντολή που λέει ότι πρέπει να τιμάς τους γονείς σου και να υπακούς σε αυτούς. (Εφεσίους 6:1, 2) Επιπλέον, η ανυπακοή κλονίζει τη σχέση σου με τους γονείς σου. Το καλύτερο είναι να συζητάς τα προβλήματά σου με τους γονείς σου. Το εδάφιο Παροιμίες 24:26 δείχνει ότι εκείνος «που αποκρίνεται με ευθύ τρόπο» κερδίζει το σεβασμό των άλλων. Όταν η Μαρί συζήτησε το θέμα με τη μητέρα της, υπήρξε αμοιβαία κατανόηση και τα πράγματα άρχισαν να βελτιώνονται.
Ο Κίνδυνος της Απομόνωσης
Ένας άλλος επικίνδυνος τρόπος αντιμετώπισης της μεροληψίας είναι το να αποτραβηχτείς από την οικογένειά σου ή να στραφείς σε μη ομόπιστα άτομα επιζητώντας την προσοχή τους. Αυτό συνέβη στην Κασάντρα: «Απομακρύνθηκα από την οικογένειά μου και στράφηκα σε κοσμικούς φίλους που βρήκα στο σχολείο. Τα έφτιαξα και με μερικά αγόρια, και οι γονείς μου δεν ήξεραν τίποτα. Κατόπιν, ένιωθα πολύ καταθλιμμένη και είχα ένοχη συνείδηση επειδή ήξερα ότι δεν έκανα το σωστό. Ήθελα να ξεφύγω από αυτή την κατάσταση, αλλά δεν έβρισκα τρόπο να το πω στους γονείς μου».
Είναι επικίνδυνο να απομονώνεις τον εαυτό σου από την οικογένειά σου και από τους ομοπίστους σου—ειδικά όταν νιώθεις αναστάτωση και δεν σκέφτεσαι καθαρά. Το εδάφιο Παροιμίες 18:1 προειδοποιεί: «Εκείνος που απομονώνεται θα επιζητεί τη δική του ιδιοτελή επιθυμία· θα στρέφεται ενάντια σε κάθε πρακτική σοφία». Αν δυσκολεύεσαι να πλησιάσεις τους γονείς σου σε αυτή την περίπτωση, αναζήτησε κάποιο Χριστιανό φίλο σαν και αυτόν που περιγράφεται στο εδάφιο Παροιμίες 17:17: «Ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας». Συνήθως ένας τέτοιος «αληθινός σύντροφος» είναι ευκολότερο να βρεθεί ανάμεσα στα ώριμα μέλη της εκκλησίας.
Η Κασάντρα βρήκε έναν “αληθινό σύντροφο” τότε που τον είχε ανάγκη: «Όταν ο επίσκοπος περιοχής [περιοδεύων διάκονος] επισκέφτηκε την εκκλησία μας, οι γονείς μου με ενθάρρυναν να συνεργαστώ μαζί του στη διακονία. Εκείνος και η σύζυγός του ήταν πολύ προσγειωμένοι και ενδιαφέρθηκαν πραγματικά για εμένα. Μπορούσα να τους μιλήσω. Ένιωθα ότι δεν θα με καταδικάσουν. Καταλάβαιναν ότι το γεγονός πως κάποιος έχει ανατραφεί ως Χριστιανός δεν σημαίνει ότι είναι τέλειος». Η ενθάρρυνση και η ώριμη συμβουλή τους ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόταν η Κασάντρα!—Παροιμίες 13:20.
Ο Φθόνος Είναι Επικίνδυνος
Το εδάφιο Παροιμίες 27:4 προειδοποιεί: «Υπάρχει η σκληρότητα της οργής καθώς και ο κατακλυσμός του θυμού, αλλά ποιος μπορεί να σταθεί μπροστά στη ζήλια;» Το γεγονός ότι ορισμένοι νέοι φθονούσαν και ζήλευαν κάποιο από τα ευνοημένα αδέλφια τους τούς οδήγησε σε απερίσκεπτες πράξεις. Μια γυναίκα παραδέχτηκε: «Όταν ήμουν μικρή, είχα λεπτά, εύθραυστα καστανά μαλλιά και η αδελφή μου είχε μια υπέροχη χρυσαφιά χαίτη η οποία έφτανε μέχρι τη μέση της. Ο πατέρας μου πάντοτε παίνευε τα μαλλιά της. Τη φώναζε “Ραπουνζέλ” του. Ένα βράδυ, ενώ εκείνη κοιμόταν, πήρα το ψαλίδι ραπτικής της μαμάς μου, προχώρησα στις μύτες των ποδιών μου μέχρι το κρεβάτι της και της έκοψα όσο περισσότερα μαλλιά μπορούσα».—Αδέλφια Χωρίς Αντιζηλία (Siblings Without Rivalry), της Αντέλ Φάμπερ και της Ιλέιν Μάζλις.
Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι ο φθόνος περιγράφεται στην Αγία Γραφή ως ένα από τα πονηρά «έργα της σάρκας». (Γαλάτες 5:19-21· Ρωμαίους 1:28-32) Ωστόσο, η «τάση για φθόνο» υπάρχει σε όλους μας. (Ιακώβου 4:5) Έτσι, αν διαπιστώσεις ότι μηχανεύεσαι τρόπους για να βάλεις σε μπελάδες ένα από τα αδέλφια σου, να δώσεις την εντύπωση ότι είναι κακό παιδί ή να το μειώσεις με κάποιον τρόπο, ο φθόνος μπορεί να “κάθεται συσπειρωμένος στην είσοδο” προσπαθώντας να σου επιβληθεί!
Τι θα πρέπει να κάνεις αν διαπιστώσεις ότι τρέφεις τέτοια βλαβερά αισθήματα; Πρώτα, προσπάθησε να προσευχηθείς στον Θεό για να σου δώσει το πνεύμα του. Το εδάφιο Γαλάτες 5:16 λέει: «Να περπατάτε σύμφωνα με το πνεύμα και έτσι δεν θα εκτελέσετε καμιά απολύτως σαρκική επιθυμία». (Παράβαλε Τίτο 3:3-5.) Κάτι που μπορεί επίσης να σε βοηθήσει είναι το να σκεφτείς σοβαρά ποια είναι τα αληθινά σου αισθήματα για τον αδελφό ή την αδελφή σου. Μπορείς πραγματικά να πεις ότι δεν αισθάνεσαι κάποια αγάπη για αυτόν ή αυτήν—παρά την πικρία που νιώθεις; Οι Γραφές μάς λένε ότι «η αγάπη δεν ζηλεύει». (1 Κορινθίους 13:4) Γι’ αυτό, μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να καλλιεργεί αρνητικές σκέψεις που διεγείρουν το φθόνο. Προσπάθησε να χαίρεσαι με εκείνο από τα αδέλφια σου που ίσως λαβαίνει ιδιαίτερη προσοχή από τους γονείς σου.—Παράβαλε Ρωμαίους 12:15.
Οι συζητήσεις με τους γονείς σου μπορεί επίσης να αποδειχτούν χρήσιμες σε αυτόν τον τομέα. Αν πειστούν πως είναι ανάγκη να σου δίνουν περισσότερη προσοχή, αυτό θα σε βοηθήσει πολύ να ξεπεράσεις τα φθονερά αισθήματα απέναντι στα αδέλφια σου. Αλλά τι θα γίνει αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση στο σπίτι και η μεροληψία συνεχίζεται; Μη θυμώσεις με τους γονείς σου, ούτε να αρχίσεις να τους φωνάζεις ή να στασιάζεις εναντίον τους. Προσπάθησε να διατηρήσεις μια πρόθυμη, υπάκουη στάση. Αν είναι ανάγκη, ζήτησε την υποστήριξη ώριμων ατόμων από τη Χριστιανική εκκλησία. Πάνω από όλα, πλησίασε τον Ιεχωβά Θεό. Να θυμάσαι τα λόγια του ψαλμωδού: «Ακόμη και αν ο πατέρας μου και η μητέρα μου με εγκαταλείψουν, ο Ιεχωβά θα με δεχτεί».—Ψαλμός 27:10.
[Υποσημειώσεις]
a Μερικά από τα ονόματα έχουν αλλαχτεί.
b Βλέπε το άρθρο «Γιατί Είναι Όλη η Προσοχή Στραμμένη στον Αδελφό Μου;» στο τεύχος του Ξύπνα! 22 Οκτωβρίου 1997.
[Εικόνα στη σελίδα 19]
Αν εξηγήσεις ότι αισθάνεσαι πως σε έχουν παραγκωνίσει ίσως λυθεί το πρόβλημα