Το Μυστήριο των Ντολμέν—Γιατί, Πότε και Πώς;
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ
“ΤΙ ΕΙΝΑΙ το ντολμέν;” ίσως ρωτήσετε. Είναι ένας προϊστορικός χώρος που αποτελείται από δύο ή περισσότερες βαριές όρθιες πέτρες οι οποίες καλύπτονται από μια οριζόντια πλάκα, συνήθως σχηματίζοντας ένα θάλαμο, ο οποίος γενικά χρησιμοποιούνταν ως τόπος ταφής. Ντολμέν υπάρχουν κυρίως στη δυτική, στη βόρεια και στη νότια Ευρώπη.
Στην ολλανδική επαρχία Ντρέντε, τα ντολμέν βρίσκονται συνήθως σε όμορφες, γραφικές τοποθεσίες. Ο διάσημος ζωγράφος Βίνσεντ Βαν Γκογκ έγραψε σε ένα γράμμα του: “Το Ντρέντε είναι τόσο όμορφο που θα προτιμούσα να μην το δω αν δεν μπορούσα να μείνω εδώ για πάντα”. Οι φυσιολάτρες καθώς και εκείνοι που ασχολούνται με την αρχαιολογία βρίσκουν ό,τι ακριβώς επιθυμούν όταν επισκέπτονται τα ντολμέν στο Ντρέντε.
Αλλά γιατί να μας ενδιαφέρουν αρχαίες συλλογές από πέτρες; Ένας λόγος είναι η περιέργεια. Γιατί, άραγε, αρχαίοι λαοί κατέβαλλαν τόσο τρομερές προσπάθειες προκειμένου να μετακινούν, να διαμορφώνουν και να σηκώνουν αυτά τα τεράστια βάρη; Μερικές πέτρες ζυγίζουν τόνους ολόκληρους. Και εκείνον τον καιρό δεν είχαν τους σύγχρονους γερανούς για να τις σηκώνουν! Έτσι, τι μπορούμε να μάθουμε για τα ντολμέν;
Μεγαλιθικά Μνημεία
Τα ντολμέν κατατάσσονται στα μεγαλιθικά μνημεία. Ίσως γνωρίζετε τα μενίρ που υπάρχουν στη Γαλλία, τα οποία πήραν το όνομά τους από μια βρετονική λέξη που σημαίνει «μακριά πέτρα». Η Μινόρκα, ένα νησί των Βαλεαρίδων, έχει ογκόλιθους που είναι γνωστοί ως τάουλα (τραπέζια), οι οποίοι αποτελούνται από μια βαριά πλάκα τοποθετημένη οριζόντια πάνω σε μια κάθετη πέτρα, σχηματίζοντας έτσι ένα τεράστιο Τ.
Οι άνθρωποι εξακολουθούν να ενδιαφέρονται για το Στόουνχεντζ, στην Αγγλία, μια κυκλική κατασκευή από πολύ μεγάλους λίθους βάρους μέχρι και τεσσάρων τόνων, οι οποίοι μεταφέρθηκαν από απόσταση 300 και πλέον χιλιομέτρων, από τα όρη Πρέσλι της Ουαλίας. Σύμφωνα με το βιβλίο Μυστήρια της Ανθρωπότητας—Τα Ανεξήγητα Μνημεία της Γης (Mysteries of Mankind—Earth’s Unexplained Landmarks), που είναι έκδοση της Εθνικής Γεωγραφικής Εταιρίας, «οι μελετητές εικάζουν ότι το μνημείο [Στόουνχεντζ] . . . ήταν ένας ναός ο οποίος ίσως αντικατόπτριζε τις αέναες κυκλικές κινήσεις του ήλιου, της σελήνης και των άστρων στους ουρανούς, και τίποτα περισσότερο».
Σήμερα ένα ντολμέν αποτελεί απλώς το σκελετό κάποιου ταφικού μνημείου, εφόσον οι γιγαντιαίοι λίθοι αρχικά ήταν κρυμμένοι κάτω από ένα σωρό άμμου ή χώματος. Ανακαλύψεις έχουν δείξει ότι το ντολμέν ήταν ένας κοινοτικός νεκρικός θάλαμος. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από εκατό άνθρωποι ήταν θαμμένοι σε ένα και μόνο ντολμέν—πραγματικό νεκροταφείο!
Στην Ολλανδία, 53 ντολμέν έχουν διατηρηθεί μέχρι τις μέρες μας· 52 από αυτά βρίσκονται στην επαρχία Ντρέντε. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν ήταν τυχαία τοποθετημένα, αλλά τα περισσότερα έχουν ανατολικοδυτικό προσανατολισμό και η είσοδός τους βρίσκεται στο νότο, πράγμα που μπορεί να έχει κάποια σχέση με τις εποχιακές θέσεις του ήλιου. Οι αρχαίοι οικοδόμοι χρησιμοποίησαν κάθετους βράχους για στήριξη, τους οποίους κάλυψαν με τεράστιες οριζόντιες πλάκες, ενώ τα ανοίγματα ανάμεσα στους βράχους τα έκλεισαν με μικρότερες πέτρες. Το πάτωμα ήταν λιθόστρωτο. Το μεγαλύτερο ντολμέν στην Ολλανδία βρίσκεται κοντά στο χωριό Μπόρχερ, έχει μήκος 22 μέτρα και εξακολουθεί να αποτελείται από 47 βράχους. Μια από τις οριζόντιες πλάκες έχει μήκος γύρω στα 3 μέτρα και ζυγίζει 20 τόνους! Όλα αυτά δημιουργούν ορισμένα ερωτήματα.
Πότε Χτίστηκαν; Από Ποιους, Πώς και Γιατί;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι πολύ ασαφείς επειδή δεν υπάρχει γραπτή ιστορία από την Ευρώπη εκείνης της εποχής. Συνεπώς, είναι κατάλληλο να χαρακτηρίσουμε τα ντολμέν μυστηριώδη μνημεία. Τι είναι, λοιπόν, γνωστό για αυτά; Εν πάση περιπτώσει, ποιες θεωρίες υπάρχουν;
Το 1660, ο «Αιδεσιμότατος» Πίκαρτ, της μικρής πόλης Κούφορντεν, στο Ντρέντε, συμπέρανε ότι τα είχαν χτίσει γίγαντες. Αργότερα, οι τοπικές αρχές εκδήλωσαν ενδιαφέρον για αυτούς τους τάφους. Επειδή οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τις πέτρες για να ενισχύσουν τα φράγματα καθώς και για να κατασκευάσουν εκκλησίες και κατοικίες, η Διεύθυνση Χωροταξίας του Ντρέντε ψήφισε ένα νόμο για την προστασία των ντολμέν στις 21 Ιουλίου 1734.
Χρειάστηκε να φτάσει το 1912 για να εξεταστούν εξονυχιστικά από τους ειδικούς διάφορα ντολμέν. Σε αυτά βρέθηκαν θραύσματα αγγείων, εργαλεία (κεφαλές τσεκουριών από πυρόλιθο, αιχμές από βέλη) και διακοσμητικά αντικείμενα, όπως χάντρες από ήλεκτρο, αλλά ελάχιστα οστά, επειδή το αμμώδες έδαφος δεν βοήθησε στη διατήρησή τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, βρέθηκαν θραύσματα από τουλάχιστον 600 αγγεία. Αν υποθέσουμε ότι αντιστοιχούσαν δύο ή τρία αγγεία με τροφή σε κάθε νεκρό, τότε σε ορισμένους τύμβους πρέπει να είχαν θαφτεί αρκετοί άνθρωποι.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα ντολμέν είχαν κατασκευαστεί με ακανόνιστους βράχους από τη Σκανδιναβία, οι οποίοι είχαν αποτεθεί εκεί από παγετώνες στη διάρκεια μιας αρχέγονης εποχής παγετώνων. Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι οι κατασκευαστές ήταν αγρότες που ανήκαν στο λεγόμενο «πολιτισμό του Χοανοειδούς Κυπέλλου [Funnel Beaker culture]», ο οποίος ονομάστηκε έτσι από τα χαρακτηριστικά χοανοειδή κύπελλα που έχουν βρεθεί.
Μια θεωρία σχετικά με τη μέθοδο κατασκευής τους δηλώνει: «Τις βαριές πέτρες τις τοποθετούσαν πιθανώς σε ξύλινους κυλίνδρους και τις τραβούσαν με τη βοήθεια δερμάτινων ιμάντων. Προκειμένου να ανεβάσουν τις οριζόντιες πλάκες, προφανώς έχτιζαν μια ράμπα από άμμο και πηλό». Αλλά κανένας δεν είναι απολύτως βέβαιος για το πώς γινόταν αυτό. Γιατί δεν έθαβαν τους νεκρούς με το συνηθισμένο τρόπο; Τι άποψη είχαν οι οικοδόμοι για τη μετά θάνατο ζωή; Γιατί άφηναν διάφορα αντικείμενα στους τάφους; Οι ερευνητές μπορούν να δώσουν μόνο υποθετικές απαντήσεις. Επειδή τα ντολμέν χτίστηκαν πριν από πολύ καιρό, δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί με ακρίβεια πότε, από ποιους, γιατί και πώς κατασκευάστηκαν.
Όταν, στον κατάλληλο καιρό του Θεού, αναστηθούν οι νεκροί, εκείνοι που θα επιστρέψουν μπορεί να απαντήσουν σε μερικά από αυτά τα ερωτήματα. (Ιωάννης 5:28· Πράξεις 24:15) Ίσως τότε, οι κατασκευαστές των ντολμέν αποκαλύψουν, επιτέλους, πότε έζησαν, ποιοι ήταν, γιατί έχτισαν τα εντυπωσιακά αυτά μνημεία και πώς τα κατάφεραν.
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Ένα τάουλα στη Μινόρκα της Ισπανίας
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Ντολμέν κοντά στο Χαφέλτε της Ολλανδίας
[Εικόνες στη σελίδα 26, 27]
Στόουνχεντζ, Βρετανία
Κάτω: Το Μεγάλο Ντολμέν, κοντά στο Μπόρχερ της Ολλανδίας
[Εικόνα στη σελίδα 26]
Ένα ανακατασκευασμένο ντολμέν κοντά στο χωριό Σχόονοορτ της Ολλανδίας, στο οποίο φαίνεται ο σωρός του χώματος και οι εκτεθειμένες πέτρες
[Εικόνα στη σελίδα 27]
Επιμήκης τύμβος στο Έμεν (Σχίμερες) της Ολλανδίας