Η Σοφία και τα Οφέλη της Ρύθμισης των Περιουσιακών Στοιχείων

ΟΙ ΠΙΤΕΡΣΟΝ ήταν στενοχωρημένοι.a Είχαν βασιστεί στα χρήματα που έλαβαν από τα ακίνητα τα οποία πούλησαν με σκοπό να εξασφαλίσουν τα γηρατειά τους και να αφήσουν, στο τέλος, κάποιο αξιόλογο ποσό στα παιδιά τους. Οι προσδοκίες τους συντρίφτηκαν από τους υψηλούς φόρους που επιβλήθηκαν όταν πούλησαν τα ακίνητα.

Οι Σμιθ είχαν και αυτοί ακίνητα τα οποία πήραν μεγάλη αξία με το πέρασμα των ετών. Μέσω μιας ειδικής διευθέτησης σε σχέση με την πώληση αυτών των ακινήτων, κατάφεραν να εξασφαλίσουν κάποιο μηνιαίο εισόδημα για τα γηρατειά τους, ένα αξιόλογο ποσό για τα παιδιά τους και κάτι ακόμη για το αγαπημένο τους φιλανθρωπικό ίδρυμα.

Η Ρόουζ Τζόουνς είχε σαστίσει. Λίγο μετά τον πρόωρο θάνατο του συζύγου της, άρχισε να λαβαίνει από τις πολιτειακές αρχές και από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση διάφορα χαρτιά τα οποία δεν καταλάβαινε. Ο σύζυγός της, ο Τζον, τακτοποιούσε ανέκαθεν τα οικονομικά τους, τα οποία περιλάμβαναν την πληρωμή φόρων, την ασφάλειας ζωής, κτλ. Της έλεγε πάντα να μην ανησυχεί—«ήταν όλα τακτοποιημένα». Αλλά εφόσον πέθανε χωρίς να αφήσει διαθήκη, οι αρχές πάγωσαν μερικά περιουσιακά στοιχεία και εκείνη δεν μπορούσε να λάβει το εισόδημα στο οποίο βασιζόταν. Την πληροφόρησαν ότι θα έπρεπε να προσλάβει δικηγόρο για να μάθει τι περιουσιακά στοιχεία τής είχε αφήσει ο σύζυγός της και τι θα έπρεπε να κάνει για να μεταβιβαστούν στο όνομά της. Της είπαν επίσης ότι κάποιο μέρος αυτών των περιουσιακών στοιχείων θα μεταβιβαζόταν, δια νόμου, στα παιδιά που είχε ο σύζυγός της από προηγούμενο γάμο, μολονότι η ίδια γνώριζε ότι εκείνος δεν είχε καμιά πρόθεση να το κάνει αυτό. Επειδή δεν ήξερε τι να κάνει και ανησυχούσε για το πόσο θα στοίχιζε το να μπουν ξανά τα πράγματα σε τάξη, της ήταν πιο δύσκολο να αντιμετωπίσει το συντριπτικό βάρος που ένιωθε εξαιτίας της χηρείας.

Η Μαίρη Μπράουν έζησε την τραγωδία του πρόωρου θανάτου του συζύγου της. Παρηγορήθηκε κάπως επειδή γνώριζε ότι ο άντρας της είχε κάνει ικανοποιητική πρόβλεψη για ασφάλεια ζωής, και τόσο η ίδια όσο και τα παιδιά της ήταν εξασφαλισμένοι οικονομικά. Ήξερε επίσης ποια περιουσιακά στοιχεία περιήλθαν στην κατοχή της μόλις πέθανε ο σύζυγός της και ποια θα αποκτούσε μέσω της διαθήκης του. Αν και χρειαζόταν να προσαρμοστεί στις δυσκολίες της χηρείας, ήταν βαθιά ευγνώμων στο σύζυγό της ο οποίος έδειξε τέτοια περίσκεψη οργανώνοντας τις υποθέσεις του έτσι ώστε ο θάνατός του να μην έχει σχεδόν καμία οικονομική επίπτωση στην ίδια και στα παιδιά τους.

Σε τι διέφεραν οι περιπτώσεις των Σμιθ και της Μαίρης Μπράουν; Στη ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων.

Τι Είναι η Ρύθμιση των Περιουσιακών Στοιχείων;

Η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων είναι απλώς μια διαδικασία κατά την οποία αποφασίζετε πώς θα διανεμηθεί η περιουσία σας μετά το θάνατό σας και κατόπιν κάνετε τα βήματα που χρειάζονται προκειμένου να εκτελεστούν οι αποφάσεις σας αποτελεσματικά και οικονομικά. Αυτά τα βήματα ίσως περιλαμβάνουν τη δημιουργία τίτλων ιδιοκτησίας για περιουσιακά στοιχεία, την ονομασία δικαιούχων και τη σύνταξη εγγράφων όπως είναι οι διαθήκες και εκείνα που αφορούν τα καταπιστεύματα. Σε περίπλοκες καταστάσεις περιλαμβάνονται πολύ περισσότερα.

Μολονότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναμφίβολα συμφωνούν ότι είναι σοφό να γίνονται τέτοιες διευθετήσεις, είναι σχετικά λίγοι εκείνοι που το έχουν κάνει αυτό. Ένα εκπληκτικό ποσοστό 70 τοις εκατό των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν συντάξει κάποια διαθήκη! Οι συνηθισμένες δικαιολογίες που προβάλλονται είναι οι εξής: «Έχω πολλή δουλειά· θα το κάνω αργότερα». «Δεν έχω να αφήσω ούτε πολλά χρήματα ούτε και τόσα πολύτιμα πράγματα». «Δεν έχω δικηγόρο». «Δεν θέλω να σκέφτομαι ότι θα πεθάνω». «Δεν ξέρω από πού να αρχίσω».

Είναι γεγονός ότι η σκέψη και μόνο της ρύθμισης των περιουσιακών στοιχείων μπορεί να σας τρομάζει. Αλλά δεν χρειάζεται να συμβαίνει αυτό. Για να αρχίσετε, πολλές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι να οργανωθείτε και να καταλάβετε τι αποφάσεις πρέπει να πάρετε. Όπως αληθεύει για πολλά πράγματα, η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων δεν είναι κάτι δύσκολο όταν τη χωρίζετε σε διάφορα βήματα και τα αντιμετωπίζετε ένα-ένα.

Βήματα που Πρέπει να Κάνετε

Το πρώτο βήμα είναι να κάνετε μια απογραφή των περιουσιακών σας στοιχείων. Θα πρέπει να καταγράψετε όχι μόνο αυτά που σας ανήκουν αλλά και την αξία του κάθε περιουσιακού στοιχείου καθώς και το πώς βρίσκεται στην κατοχή σας ή το είδος του τίτλου. (Βλέπε το πλαίσιο «Φύλλο Καθαρής Περιουσίας».) Τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία μπορούν να ταξινομηθούν ως χρεώγραφα (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια), ακίνητη περιουσία (το σπίτι σας, ακίνητα τα οποία νοικιάζετε ή στα οποία επενδύετε), τραπεζικοί λογαριασμοί (ταμιευτήριο, επιταγές, ποσά από χρηματοδοτικούς οργανισμούς), προσωπική περιουσία (συλλογές, έργα τέχνης, κοσμήματα, αυτοκίνητα, έπιπλα), ασφάλεια ζωής, συντάξεις και επιχειρήσεις. Αφού καταγράψετε όλα όσα σας ανήκουν, να καταρτίσετε έναν κατάλογο με τα χρέη σας, λόγου χάρη υποθήκες, δάνεια, γραμμάτια και υπόλοιπα πιστωτικών καρτών. Αν αφαιρέσετε αυτές τις οφειλές από το σύνολο των περιουσιακών σας στοιχείων, θα μάθετε ποια είναι η καθαρή σας περιουσία. Σε πολλές χώρες επιβάλλεται φόρος σε ό,τι μεταβιβάζεται σε άλλους κατά το θάνατο κάποιου ατόμου. Το ύψος του φόρου εξαρτάται από την καθαρή αξία των περιουσιακών στοιχείων που μεταβιβάζονται, γι’ αυτόν το λόγο είναι σημαντικό να υπολογίσετε την αξία της καθαρής σας περιουσίας.

Το δεύτερο βήμα είναι να εξετάσετε ποιοι είναι οι τελικοί σας στόχοι—όχι σε σχέση με τα ποσά, αλλά σε σχέση με το τι θέλετε να επιτελέσετε τόσο για τον εαυτό σας όσο και για τους δικαιούχους σας. Φυσικό είναι να θέλει ένα παντρεμένο άτομο να εξασφαλίσει το σύντροφό του. Ο γονέας θα θέλει να παράσχει κάποια οικονομική προστασία στα παιδιά του/της. Ένα ενήλικο παιδί μπορεί να θέλει να κάνει διευθετήσεις για τη φροντίδα ενός ηλικιωμένου γονέα. Επιπρόσθετα, μπορεί να θέλετε να θυμηθείτε κάποιους φίλους ή φιλανθρωπικά ιδρύματα στη ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων. Είναι σημαντικό να καταγράψετε ποιους θέλετε να συμπεριλάβετε στη ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων, καθώς και το στόχο που έχετε για τον καθένα από αυτούς.

Μην ξεχάσετε να λάβετε υπόψη τις διάφορες απρόβλεπτες περιστάσεις που μπορούν να επηρεάσουν τη ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων. Για παράδειγμα, τι θα συμβεί αν ο δικαιούχος πεθάνει πριν από εσάς; Θα θέλατε σε αυτή την περίπτωση να περιέλθει το μερίδιό του στο σύντροφό του ή στα παιδιά του ή μήπως σε κάποιον άλλον;

Το τρίτο βήμα είναι να επιλέξετε εκείνους που θα είναι υπεύθυνοι για την εκτέλεση των επιθυμιών σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα χρειαστείτε έναν εκτελεστή της διαθήκης σας και ίσως έναν κηδεμόνα κληρονομιάς και ένα διαχειριστή. Ανεξάρτητα από το ποιον θα επιλέξετε, να έχετε τουλάχιστον έναν αντικαταστάτη, και να βεβαιωθείτε ότι όλα τα άτομα που διαλέξατε είναι διατεθειμένα να αναλάβουν την εργασία. Ο εκτελεστής της διαθήκης είναι εκείνος που θα συγκεντρώσει τα περιουσιακά σας στοιχεία μετά το θάνατό σας, θα χειριστεί τυχόν νομικές διαδικασίες ή διαδικασίες επικύρωσης και τελικά θα διανείμει τα περιουσιακά σας στοιχεία σύμφωνα με τις επιθυμίες σας. Ένα μέλος της οικογένειάς σας είναι συνήθως η καλύτερη επιλογή για αυτή την ευθύνη, αν και μπορεί να προτιμήσετε κάποιο ίδρυμα, λόγου χάρη το τμήμα καταπιστευμάτων μιας τράπεζας, αν η περίπτωσή σας είναι περίπλοκη. Στη διαθήκη σας θα πρέπει να ορίσετε έναν κηδεμόνα για να αναθρέψει τα παιδιά σας σε περίπτωση που πεθάνετε εσείς και ο σύντροφός σας ενόσω τα παιδιά είναι ακόμη ανήλικα. Αν η ρύθμιση που κάνετε περιλαμβάνει καταπιστεύματα για τα παιδιά σας, ο κηδεμόνας μπορεί επίσης να οριστεί διαχειριστής, με την προϋπόθεση ότι αυτός ή αυτή έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται χρήματα. Αν ο κηδεμόνας δεν έχει επιδεξιότητα σε οικονομικά θέματα, τότε θα μπορούσατε να ορίσετε κάποιο ίδρυμα, λόγου χάρη το τμήμα καταπιστευμάτων μιας τράπεζας, ως το μοναδικό διαχειριστή ή ως το συνδιαχειριστή με τον κηδεμόνα.

Το τέταρτο βήμα είναι να κατανοήσετε ποια μέσα έχετε στη διάθεσή σας για να βοηθηθείτε να επιτύχετε τους στόχους σας. Θέλετε να κάνετε απευθείας κάποιο δώρο στο δικαιούχο ή μήπως θέλετε να αφήσετε περιουσία με τη μορφή καταπιστεύματος στο όνομά του; Υπάρχει μεγάλη διαφορά. Όταν κληροδοτείτε απευθείας περιουσία, η συμμετοχή σας σε αυτή την περιουσία παύει όταν πεθαίνετε. Ωστόσο, ακόμη και μετά το θάνατό σας, εξακολουθείτε να ασκείτε κάποιον έλεγχο σε σχέση με περιουσία που αφήνετε ως καταπίστευμα. Ο διαχειριστής που θα ορίσετε θα φροντίζει και θα χρησιμοποιεί αυτά τα περιουσιακά στοιχεία προς όφελος των δικαιούχων σύμφωνα με τις οδηγίες που έχετε αφήσει στο καταπίστευμα. Για παράδειγμα, όταν πρόκειται για ανήλικα παιδιά, ένα καταπίστευμα μπορεί να διευθετεί τη φροντίδα τους, σύμφωνα με τις ατομικές τους ανάγκες, και κατόπιν να αναφέρει σε ποια ηλικία ή σε ποιες ηλικίες θα μεταβιβαστεί ο έλεγχος των περιουσιακών στοιχείων στα παιδιά.

Ποιος Μπορεί να Βοηθήσει;

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις θα πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον που έχει εκπαιδευτεί στον τομέα της ρύθμισης περιουσιακών στοιχείων για να σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα μέσα τα οποία έχετε στη διάθεσή σας προκειμένου να επιτύχετε τους στόχους σας. Η ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων θα πρέπει να διευθετηθεί με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις δικές σας μοναδικές επιδιώξεις και περιστάσεις. Για να ρυθμίσετε τα περιουσιακά σας στοιχεία πιθανόν να χρειαστείτε τη βοήθεια διαφόρων ατόμων, λόγου χάρη ενός λογιστή, κάποιου φοροτεχνικού ή ενός ασφαλιστή. Αν τα περιουσιακά σας στοιχεία περιλαμβάνουν κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα, ίσως μπορείτε να λάβετε ενημέρωση χωρίς επιβάρυνση από το τμήμα προσχεδιασμού δωρεών του φιλανθρωπικού ιδρύματος. Για παράδειγμα, το Γραφείο Προσχεδιασμού Δωρεών της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά παρέχει βοήθεια σε όσους ενδιαφέρονται να συμπεριλάβουν την Εταιρία στη ρύθμιση των περιουσιακών τους στοιχείων. Πολλοί έχουν ωφεληθεί από αυτή την υπηρεσία με το να λάβουν ξεκάθαρες εισηγήσεις όσον αφορά το πώς να διευθετήσουν τις υποθέσεις τους με τον καλύτερο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι φόροι και να αυξηθεί η περιουσία που αφήνουν τόσο στα αγαπημένα τους πρόσωπα όσο και στην Εταιρία.b

Μολονότι μπορεί να περιλαμβάνονται πολλοί στα προκαταρκτικά στάδια, η τελική ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων και τα απαραίτητα έγγραφα θα πρέπει να προετοιμαστούν από δικηγόρο ο οποίος ειδικεύεται σε αυτόν τον τομέα. Μη διστάσετε να ρωτήσετε εκείνον στον οποίο θα απευθυνθείτε για συμβουλές σχετικά με το παρελθόν του και την πείρα του στη ρύθμιση περιουσιακών στοιχείων. Αν σας απασχολεί κάτι συγκεκριμένο, όπως η κληροδότηση κάποιας επιχείρησης στην οικογένειά σας ή η φροντίδα ενός ανήμπορου συγγενή, ρωτήστε το άτομο το οποίο συμβουλεύεστε αν έχει προηγούμενη πείρα σε τέτοιους τομείς. Σε κάθε περίπτωση, να ζητάτε ανάλυση των προβλεπόμενων εξόδων για την παροχή υπηρεσιών, και μάλιστα εγγράφως.

Η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων είναι ένας τομέας όπου η λίγη γνώση μπορεί να είναι επικίνδυνη. Εξετάστε, για παράδειγμα, ένα αντρόγυνο το οποίο θα ονομάσουμε Πολ και Μαίρη. Αυτοί ήθελαν να κληροδοτήσουν όλα τα υπάρχοντά τους εξίσου στις τρεις κόρες τους. Εφόσον η κόρη τους η Σάρα ζούσε στο διπλανό σπίτι, αποφάσισαν να προσθέσουν το όνομά της στο δικό τους ως συνιδιοκτήτρια των περιουσιακών τους στοιχείων. “Έτσι”, σκέφτηκαν, “η Σάρα θα μπορεί να διαχειριστεί τα περιουσιακά μας στοιχεία σε περίπτωση που μείνουμε ανήμποροι. Επιπρόσθετα, η πλήρης συνιδιοκτησία με τη Σάρα σημαίνει ότι αυτή θα είναι η μοναδική ιδιοκτήτρια όταν πεθάνουμε εμείς και δεν θα χρειαστεί να κάνουμε διαθήκη και να την επικυρώσουμε. Αυτή μπορεί απλώς να μοιραστεί ό,τι μείνει με τις αδελφές της μετά το θάνατό μας”.

Αλλά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα είχαν σκεφτεί ο Πολ και η Μαίρη. Μετά το θάνατο των γονέων της, η Σάρα όντως μοιράστηκε τα περιουσιακά τους στοιχεία με τις αδελφές της, αλλά η μεταβίβαση φορολογήθηκε τόσο πολύ ώστε μειώθηκε αισθητά το μερίδιό της. Εξάλλου, η ιδιότητα της συνιδιοκτήτριας δεν έδωσε στη Σάρα όλες τις διαχειριστικές δυνατότητες τις οποίες ήθελαν οι γονείς της να έχει. Οι στόχοι του Πολ και της Μαίρης ήταν καλοί. Ήθελαν να διασφαλίσουν ότι κάποιος θα τους φρόντιζε σε περίπτωση που έμεναν ανήμποροι. Επιθυμούσαν επίσης μια ομαλή και αδάπανη μεταβίβαση των περιουσιακών τους στοιχείων στα παιδιά τους. Ωστόσο, επέλεξαν λάθος μέσα για να επιτύχουν αυτούς τους στόχους.

Η ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων δεν είναι κάτι με το οποίο θα πρέπει να ασχοληθείτε μόνο μια φορά στη ζωή σας. Είναι απαραίτητο να επανεξετάζετε κατά περιόδους τα πράγματα επειδή αλλάζουν οι φορολογικοί νόμοι, οι νόμοι περί κληρονομιάς και οι περιστάσεις στη ζωή. Ο θάνατος κάποιου συγγενή, η γέννηση εγγονιών, η αποδοχή μιας κληρονομιάς και η αύξηση της αξίας κάποιου περιουσιακού στοιχείου είναι όλα γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν αιτία να επανεξετάσετε τη ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων.

Ναι, η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων είναι δύσκολη υπόθεση. Περιλαμβάνει χρόνο, ενεργητικότητα και αφοσίωση. Πολλές φορές, μάλιστα, περιλαμβάνει τη λήψη μερικών δύσκολων αποφάσεων. Η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων είναι μια διαδικασία που προκαλεί συναισθηματική φόρτιση. Περιλαμβάνει τους ανθρώπους και τους σκοπούς για τους οποίους ενδιαφέρεστε καθώς και τις επιθυμίες σας για το μέλλον τους. Χρειάζεται να διερευνήσετε σοβαρά τις ενδόμυχες επιθυμίες σας για να αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε με τα περιουσιακά σας στοιχεία και να καθορίσετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτύχετε αυτούς τους στόχους. Ωστόσο, αν κάποιος δεν δώσει την πρέπουσα προσοχή στη ρύθμιση των περιουσιακών του στοιχείων, μπορεί να ανακύψουν σοβαρά προβλήματα, όπως έδειξαν οι αρχικές εμπειρίες αυτού του άρθρου. Ναι, οι ανταμοιβές δικαιολογούν με το παραπάνω το κόστος. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι η ειρήνη διάνοιας που θα απολαμβάνετε γνωρίζοντας ότι έχετε ένα σχέδιο για να προστατέψετε τα αγαπημένα σας πρόσωπα το οποίο ανταποκρίνεται στις τρέχουσες περιστάσεις σας.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 26]

Βήματα που Πρέπει να Κάνετε

• Να προετοιμάσετε μια απογραφή των περιουσιακών σας στοιχείων, καταγράφοντας τι σας ανήκει και τι χρωστάτε

• Να καθορίσετε ποιοι είναι οι προσωπικοί και οι οικογενειακοί σας στόχοι και ανάγκες

• Να επιλέξετε τα άτομα που θα εκτελέσουν τις επιθυμίες σας ως εκτελεστής, διαχειριστής και κηδεμόνας των παιδιών σας, και να βεβαιωθείτε ότι είναι διατεθειμένοι να δεχτούν αυτή την ευθύνη

• Να μάθετε ποιες επιλογές έχετε σε σχέση με τη ρύθμιση των περιουσιακών σας στοιχείων ζητώντας συμβουλές από κάποιον που έχει πείρα στη ρύθμιση τέτοιων υποθέσεων

[Πίνακας στη σελίδα 25]

Φύλλο Καθαρής Περιουσίας

Άλλα ακίνητα Δρχ. Δρχ. Δρχ.

Προσωπική περιουσία Δρχ. Δρχ. Δρχ.

Χρέη

Υποθήκες Δρχ. Δρχ. Δρχ.

Σύνολο χρεών Δρχ. Δρχ. Δρχ.

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων περιλαμβάνει το να κάνετε σχέδια για το μέλλον των αγαπημένων σας προσώπων