Πώς να Διατηρείτε Υγιή Διανοητική Στάση

Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ μας υγεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι βάζουμε στο σώμα μας. Αν κάποιο άτομο ζει τρώγοντας συνεχώς άχρηστες τροφές, η υγεία του τελικά θα κλονιστεί. Η ίδια αρχή εφαρμόζεται στη διανοητική μας υγεία.

Λόγου χάρη, θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα πράγματα που βάζουμε στη διάνοιά μας με διανοητική τροφή. Διανοητική τροφή; Ναι, οι πληροφορίες που απορροφούμε από τα βιβλία, τα περιοδικά, τις τηλεοπτικές εκπομπές, τις βιντεοταινίες, τα βιντεοπαιχνίδια, το Ιντερνέτ και τους στίχους των τραγουδιών μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο σκέψης μας και την προσωπικότητά μας όπως ακριβώς η κατά γράμμα τροφή επηρεάζει το σώμα μας. Πώς συμβαίνει αυτό;

Ο πρώην διαφημιστής Τζέρι Μάντερ έγραψε σχετικά με την επιρροή της τηλεόρασης στη ζωή μας: «Η σημαντικότερη συνέπεια είναι ότι η τηλεόραση εισάγει εικόνες στη διάνοιά μας». Αυτές οι διανοητικές εικόνες, ωστόσο, κάνουν πολύ περισσότερα από το να μας διασκεδάζουν. Το περιοδικό Δίκτυο Οικογενειακής Θεραπείας (The Family Therapy Networker) λέει: «Η γλώσσα, οι εικόνες, οι ήχοι, οι ιδέες, οι χαρακτήρες, οι καταστάσεις, οι αξίες και η αισθητική των μέσων μαζικής ενημέρωσης γίνονται το αντικείμενο των σκέψεων, των αισθημάτων και των φαντασιώσεών μας».

Ναι, είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, οι σκέψεις και τα αισθήματά μας μπορούν να επηρεαστούν ύπουλα από αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση και από άλλες μορφές ψυχαγωγίας. Και εκεί έγκειται ο κίνδυνος. Όπως λέει ο Μάντερ, «εμείς οι άνθρωποι τείνουμε σταδιακά να εξομοιωθούμε με τις εικόνες που μεταφέρουμε στη διάνοιά μας».

Δηλητήριο για τη Διάνοια

Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να ελέγχουν προσεκτικά τη φυσική τους διατροφή καταβροχθίζουν αδιάκριτα οποιαδήποτε διανοητική τροφή τούς σερβίρεται από τα μέσα ενημέρωσης. Για παράδειγμα, ίσως έχει συμβεί να ακούσετε κάποιον να λέει: «Δεν υπάρχει τίποτα καλό να δει κανείς στην τηλεόραση!» Μερικοί φαίνεται ότι υπνωτίζονται αλλάζοντας διαρκώς κανάλι με την ελπίδα ότι τελικά θα υπάρξει κάτι αξιόλογο. Δεν τους περνάει ποτέ από το νου η ιδέα να κλείσουν την τηλεόραση!

Πέρα από το ότι είναι χρονοβόρες, πολλές εκπομπές έχουν θέματα που οι Χριστιανοί θα πρέπει να αποφεύγουν. «Εκτός από την αισχρολογία», λέει ο συγγραφέας Γκάρι Κολτουκιάν που ασχολείται με θέματα τέχνης, «σήμερα εμφανίζονται στην οθόνη της τηλεόρασης πολύ περισσότερα αμφιλεγόμενα θέματα και ζητήματα που σχετίζονται με το σεξ από ό,τι στο παρελθόν». Μάλιστα, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη η οποία έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι σκηνές που έχουν σεξουαλικό περιεχόμενο εμφανίζονται κατά μέσο όρο 27 φορές την ώρα στη διάρκεια των ωρών υψηλής ακροαματικότητας.

Έτσι, αναρωτιέται κανείς τι επίδραση έχει αυτό στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων. Στην Ιαπωνία μια δημοφιλής δραματική τηλεοπτική σειρά σαγήνευσε τόσο πολλούς ανθρώπους ώστε τα μέσα ενημέρωσης της χώρας είπαν ότι προκάλεσε ένα «κύμα μοιχείας». Επιπλέον, οι συγγραφείς του βιβλίου Τηλεθέαση στην Αμερική (Watching America) λένε: «Σήμερα οι περισσότερες μορφές σεξουαλικής συμπεριφοράς . . . αντιμετωπίζονται ως θεμιτές επιλογές ενός προσωπικού τρόπου ζωής».

Ωστόσο, τα τηλεοπτικά προγράμματα που δίνουν μεγάλη έμφαση στο σεξ είναι μόνο μέρος του προβλήματος. Οι περιγραφικές σκηνές βίας είναι επίσης κάτι το συνηθισμένο. Ιδιαίτερη ανησυχία προξενούν τα καταστροφικά αποτελέσματα που μπορεί να έχουν οι βίαιες τηλεοπτικές εκπομπές και κινηματογραφικές ταινίες στις νεαρές και ευαίσθητες διάνοιες. «Όταν τα μικρά παιδιά βλέπουν κάποιον στην τηλεόραση να πυροβολείται, να μαχαιρώνεται, να βιάζεται, να υφίσταται κακομεταχείριση, να ταπεινώνεται ή να δολοφονείται», λέει ο Ντέιβιντ Γκρόσμαν, απόστρατος αξιωματικός και ειδικός στην ψυχολογία του φόνου, «για αυτά είναι σαν να συνέβη πραγματικά το γεγονός που βλέπουν». Σχολιάζοντας το ίδιο πρόβλημα, Το Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (The Journal of the American Medical Association) ανέφερε: «Μέχρι την ηλικία των 3 ή 4 ετών, πολλά παιδιά δεν μπορούν να διακρίνουν την πραγματικότητα από τη φαντασία στα τηλεοπτικά προγράμματα και εξακολουθούν να μην μπορούν να το κάνουν αυτό ακόμα και όταν λαβαίνουν βοήθεια από τους ενηλίκους». Με άλλα λόγια, παρότι ο γονέας μπορεί να λέει στο παιδί: “Αυτοί οι άνθρωποι δεν πέθαναν στ’ αλήθεια· απλώς προσποιούνται”, η παιδική διάνοια εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει τη διαφορά. Για ένα μικρό παιδί, η τηλεοπτική βία είναι πολύ πραγματική.

Συνοψίζοντας τα στοιχεία σχετικά με την επίδραση που έχει η «βία η οποία παρουσιάζεται στα μέσα ενημέρωσης», το περιοδικό Τάιμ (Time) είπε: «Λίγοι είναι πια οι ερευνητές οι οποίοι θα προσπαθούσαν να αμφισβητήσουν ότι η αιματοχυσία στην τηλεόραση και στις κινηματογραφικές ταινίες επηρεάζει τα παιδιά που την παρακολουθούν». Πώς τα επηρεάζει; «Δεκαετίες βίαιης ψυχαγωγίας έχουν καταφέρει να αλλάξουν τις αντιλήψεις και τις αξίες του κοινού», λέει ο κριτικός κινηματογράφου Μάικλ Μέντβεντ, και προσθέτει: «Δεν αποτελεί θετική εξέλιξη για μια κοινωνία το να χάνει την ικανότητά της να σοκάρεται». Δεν είναι να απορεί κανείς που ένας συγγραφέας είπε ότι το να πηγαίνει κάποιος ένα τετράχρονο παιδί να δει βίαιες κινηματογραφικές ταινίες «είναι δηλητήριο για τη διάνοιά [του]».

Ασφαλώς αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα είναι επιβλαβή. Το ίδιο αληθεύει για τα βιβλία, τα περιοδικά, τις βιντεοταινίες, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και άλλες μορφές ψυχαγωγίας. Σαφώς, όμως, πολλά από αυτά που θεωρούνται ψυχαγωγία είναι ακατάλληλα για εκείνους οι οποίοι επιθυμούν να διατηρούν μια υγιή διανοητική στάση.

Να Επιλέγετε την Ψυχαγωγία σας Σοφά

Οι εικόνες που μεταβιβάζονται στη διάνοιά μας μέσω των ματιών ασκούν ισχυρή επιρροή στις σκέψεις και στις πράξεις μας. Αν, λόγου χάρη, τρέφαμε τακτικά τη διάνοιά μας με ανήθικη ψυχαγωγία, θα μπορούσε να εξασθενήσει η απόφασή μας να υπακούμε στην εντολή της Αγίας Γραφής που λέει «να φεύγετε από την πορνεία». (1 Κορινθίους 6:18) Με παρόμοιο τρόπο, αν απολαμβάνουμε ψυχαγωγία η οποία παρουσιάζει «ανθρώπους που πράττουν βλαβερά πράγματα», θα δυσκολευόμαστε να είμαστε «ειρηνικοί με όλους τους ανθρώπους». (Ψαλμός 141:4· Ρωμαίους 12:18) Για να το αποφύγουμε αυτό, πρέπει να αποστρέφουμε το βλέμμα μας από “άχρηστα” πράγματα.—Ψαλμός 101:3· Παροιμίες 4:25, 27.

Είναι αλήθεια ότι, εξαιτίας της κληρονομημένης ατέλειας, όλοι μας πρέπει να αγωνιζόμαστε για να κάνουμε το σωστό. Ο απόστολος Παύλος παραδέχτηκε με ειλικρίνεια: «Διότι βρίσκω ευχαρίστηση στο νόμο του Θεού σύμφωνα με τον άνθρωπο ο οποίος είμαι εσωτερικά, αλλά βλέπω στα μέλη μου έναν άλλον νόμο που πολεμάει ενάντια στο νόμο της διάνοιάς μου και με οδηγεί αιχμάλωτο στο νόμο της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη μου». (Ρωμαίους 7:22, 23) Μήπως σημαίνει αυτό ότι ο Παύλος ενέδιδε στις σαρκικές του αδυναμίες; Κάθε άλλο! Ο ίδιος είπε: «Γρονθοκοπώ το σώμα μου και το οδηγώ ως δούλο, μήπως . . . γίνω εγώ ο ίδιος αποδοκιμασμένος κατά κάποιον τρόπο».—1 Κορινθίους 9:27.

Παρόμοια, ποτέ δεν θα θέλαμε να χρησιμοποιούμε την ατέλειά μας ως δικαιολογία για να αμαρτάνουμε. Ο Βιβλικός συγγραφέας Ιούδας είπε: «Αγαπητοί, . . . το βρήκα αναγκαίο να σας γράψω για να σας προτρέψω να αγωνίζεστε σκληρά για την πίστη που παραδόθηκε μία φορά για πάντα στους αγίους». (Ιούδα 3, 4) Ναι, χρειάζεται να “αγωνιζόμαστε σκληρά” και να αποφεύγουμε εκείνο το είδος της ψυχαγωγίας που μας ωθεί να κάνουμε ό,τι είναι κακό.a

Να Επιζητείτε Θεϊκή Καθοδηγία

Το να καλλιεργούμε μια υγιή διανοητική στάση δεν είναι πάντοτε εύκολο σε αυτό το σύστημα πραγμάτων. Ωστόσο, η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει ότι είναι δυνατόν να παραμείνουμε διανοητικά και ηθικά καθαροί. Πώς; Στο εδάφιο Ψαλμός 119:11 διαβάζουμε: «Στην καρδιά μου αποταμίευσα τα λόγια σου, ώστε να μην αμαρτάνω εναντίον σου».

Το να αποταμιεύουμε τα λόγια του Θεού σημαίνει να τα θεωρούμε πολύτιμα ή να τους προσδίδουμε μεγάλη αξία. Προφανώς, θα ήταν δύσκολο να έχουμε σε μεγάλη εκτίμηση την Αγία Γραφή αν δεν γνωρίζαμε τι λέει. Με το να αποκτούμε ακριβή γνώση από το Λόγο του Θεού, αφομοιώνουμε τις σκέψεις του Θεού. (Ησαΐας 55:8, 9· Ιωάννης 17:3) Αυτό, με τη σειρά του, μας πλουτίζει πνευματικά και εξυψώνει τον τρόπο σκέψης μας.

Υπάρχει κάποιο αξιόπιστο πρότυπο με βάση το οποίο μπορούμε να καθορίζουμε τι είναι πνευματικά και διανοητικά υγιές; Ναι! Ο απόστολος Παύλος συμβούλεψε: «Όσα είναι αληθινά, όσα είναι σοβαρού ενδιαφέροντος, όσα είναι δίκαια, όσα είναι αγνά, όσα είναι αξιαγάπητα, όσα έχουν καλή φήμη, όποια αρετή υπάρχει και ό,τι αξιέπαινο υπάρχει, αυτά να συλλογίζεστε».—Φιλιππησίους 4:8.

Αλλά για να απολαύσουμε χειροπιαστά οφέλη, δεν αρκεί η απόκτηση γνώσης για τον Θεό. Κάτω από θεϊκή έμπνευση, ο προφήτης Ησαΐας έγραψε: «Εγώ, ο Ιεχωβά, είμαι ο Θεός σου, Εκείνος που σε διδάσκει για την ωφέλειά σου, Εκείνος που σε κάνει να βαδίζεις στην οδό στην οποία πρέπει να περπατάς». (Ησαΐας 48:17) Πράγματι, δεν πρέπει μόνο να επιζητούμε τη θεϊκή καθοδηγία αλλά πρέπει επίσης να ενεργούμε σε αρμονία με αυτή τη γνώση.

Ένας άλλος τρόπος για να ωφελούμαστε ηθικά και πνευματικά είναι να επικαλούμαστε τον Ιεχωβά, “Αυτόν που ακούει προσευχή”. (Ψαλμός 65:2· 66:19) Αν πλησιάζουμε τον Δημιουργό μας με ειλικρίνεια και ταπεινοφροσύνη, εκείνος θα ακούει την ικεσία μας. Και αν “τον αναζητάμε, θα μας αφήνει να τον βρίσκουμε”.—2 Χρονικών 15:2.

Είναι, λοιπόν, δυνατόν να διατηρούμε τη διανοητική μας υγεία μέσα σε αυτόν το βίαιο και ανήθικο κόσμο; Και βέβαια είναι! Αν δεν επιτρέπουμε στη διάνοιά μας να απευαισθητοποιείται από την ψυχαγωγία αυτού του κόσμου, αν ενισχύουμε την ικανότητα σκέψης μας μέσω μελέτης του Λόγου του Θεού και αν επιζητούμε τη θεϊκή καθοδηγία, μπορούμε να διατηρούμε υγιή διανοητική στάση!

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 9]

«Πολλά παιδιά δεν μπορούν να διακρίνουν την πραγματικότητα από τη φαντασία στα τηλεοπτικά προγράμματα»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]

«Δεκαετίες βίαιης ψυχαγωγίας έχουν καταφέρει να αλλάξουν τις αντιλήψεις και τις αξίες του κοινού»

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Μειώστε τον Κίνδυνο Καρδιοπάθειας

Το Υπόμνημα για Υγιεινή Δραστηριότητα και Διατροφή (Nutrition Action Healthletter) προτείνει τις παρακάτω ενέργειες για να βοηθηθείτε να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιοπάθειας.

• Σταματήστε το κάπνισμα. Κόβοντάς το σήμερα, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιοπάθειας μέσα σε ένα χρόνο, ακόμα και αν πάρετε βάρος.

• Αδυνατίστε. Αν είστε υπέρβαρος, το να χάσετε έστω 2,5 με 5 κιλά μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

• Να ασκείστε. Η τακτική άσκηση (τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα) βοηθάει στη μείωση της κακής χοληστερίνης (LDL), αποτρέπει την υπέρταση και σας βοηθάει να χάσετε το παραπανίσιο βάρος.

• Να τρώτε λιγότερα κορεσμένα λίπη. Αν η LDL σας είναι υψηλή, να τρώτε πιο άπαχο κρέας και να πίνετε γάλα με λίγα λιπαρά (1 τοις εκατό) ή εντελώς αποβουτυρωμένο αντί για γάλα με 2 τοις εκατό λιπαρά.

• Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ. Υπάρχουν ενδείξεις ότι εκείνοι που πίνουν κόκκινο κρασί με μέτρο μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας.

• Να τρώτε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και άλλα φαγητά πλούσια σε διαλυτές ίνες.

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Η τηλεοπτική βία είναι σαν δηλητήριο για την παιδική διάνοια

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Τα παιδιά μερικές φορές μιμούνται τη βία που βλέπουν στην τηλεόραση

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Οι γονείς μπορούν να βοηθούν τα παιδιά τους παρέχοντάς τους ποικιλία καλής αναγνωστικής ύλης