Οι Μητέρες με AIDS Αντιμετωπίζουν ένα Δίλημμα
Η ΣΙΝΘΙΑ,a μια γυναίκα που ζει στις Δυτικές Ινδίες, έπρεπε να διαλέξει αν θα θήλαζε το νεογέννητο μωρό της ή αν θα το τάιζε με μπιμπερό. Η απόφαση μπορεί να φαίνεται απλή. Άλλωστε, εδώ και δεκαετίες οι ειδικοί σε θέματα υγείας προωθούν το μητρικό γάλα ως την «πλέον υγιεινή τροφή» για τα μωρά. Εκτός αυτού, τα παιδιά που τρέφονται με μπιμπερό στις φτωχές περιοχές έχουν 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από κάποια διαρροϊκή ασθένεια σε σύγκριση με εκείνα που θηλάζουν. Μάλιστα, το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF) αναφέρει ότι περίπου 4.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα εξαιτίας των κινδύνων που σχετίζονται με τα υποκατάστατα του μητρικού γάλακτος.
Ωστόσο, στην περίπτωση της Σίνθια η απόφαση σχετικά με το θηλασμό συνεπαγόταν έναν ακόμα σοβαρό κίνδυνο. Ο σύζυγός της την είχε μολύνει με τον ιό της ανθρώπινης ανοσολογικής ανεπάρκειας (HIV), ο οποίος προκαλεί AIDS. Αφού γέννησε, η Σίνθια έμαθε ότι το παιδί μιας μητέρας η οποία είναι φορέας του ιού έχει 1 προς 7 πιθανότητες να προσβληθεί από τον ιό μέσω του μητρικού γάλακτος.b Έτσι έπρεπε να πάρει μια οδυνηρή απόφαση: να εκθέσει το μωρό της είτε στους κινδύνους του θηλασμού είτε στους κινδύνους της διατροφής με μπιμπερό.
Στα μέρη του κόσμου που έχουν πληγεί περισσότερο από την επιδημία του AIDS, 2 ή 3 στις 10 έγκυες είναι φορείς του ιού. Σε κάποια χώρα, οι μισές και πλέον από όλες τις έγκυες που εξετάστηκαν είχαν μολυνθεί. «Αυτά τα ανησυχητικά ποσοστά», αναφέρει η Ραδιοφωνία των Ηνωμένων Εθνών, «έχουν κάνει τους επιστήμονες να σπεύδουν να βρουν μια θεραπεία». Για να αντιμετωπίσουν αυτή την απειλή, έξι οργανώσεις του Ο.Η.Ε. ένωσαν την πείρα τους, τις προσπάθειες και τους πόρους τους και σχημάτισαν το Κοινό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών κατά του HIV/AIDS, γνωστό ως UNAIDS.c Ωστόσο, με το UNAIDS διαπιστώθηκε ότι δεν είναι τόσο εύκολο να δοθεί μια λύση στο δίλημμα που σχετίζεται με το AIDS.
Περίπλοκα Εμπόδια Αποκλείουν μια Απλή Λύση
Σύμφωνα με την Ίντιθ Γουάιτ, ειδική στο θέμα του θηλασμού και της μετάδοσης του ιού HIV από τη μητέρα στο παιδί, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας συμβουλεύουν τις γυναίκες που είναι φορείς και ζουν στις βιομηχανοποιημένες χώρες να μη θηλάζουν τα μωρά τους, εφόσον αυτό σχεδόν διπλασιάζει τον κίνδυνο να μολυνθεί το μωρό. Η χρήση γάλακτος του εμπορίου φαίνεται μια λογική εναλλακτική λύση. Αλλά στον αναπτυσσόμενο κόσμο—όπου οι ουτοπικές θεωρίες αντικαθίστανται ταχύτατα από τη σκληρή πραγματικότητα—αυτή η απλή λύση είναι δύσκολο να εφαρμοστεί.
Ένα από τα εμπόδια είναι κοινωνικό. Σε χώρες όπου ο θηλασμός αποτελεί τον κανόνα, όταν μια γυναίκα ταΐζει το μωρό της με μπιμπερό είναι σαν να κοινοποιεί ότι έχει προσβληθεί από τον ιό. Αυτή η γυναίκα μπορεί να φοβάται ότι θα κατακριθεί, θα εγκαταλειφθεί ή ακόμα και θα ξυλοκοπηθεί αν γίνει γνωστή η κατάστασή της. Ορισμένες γυναίκες που βρίσκονται σε αυτή τη θέση νιώθουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να θηλάσουν το μωρό τους για να αποκρύψουν το γεγονός πως είναι φορείς του ιού του AIDS.
Υπάρχουν και άλλα εμπόδια. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την 20χρονη Μάργκαρετ. Αυτή, όπως και το 95 τοις εκατό τουλάχιστον των γυναικών που μένουν σε χωριά της Ουγκάντας, δεν έχει εξεταστεί ποτέ για τον HIV. Αλλά η Μάργκαρετ έχει λόγους να ανησυχεί. Το πρώτο της παιδί πέθανε, και το δεύτερο είναι αδύναμο και φιλάσθενο. Η Μάργκαρετ θηλάζει το τρίτο της παιδί δέκα φορές τη μέρα, παρότι μπορεί να είναι φορέας. «Ποτέ δεν θα μπορέσω να ταΐσω το μωρό μου με γάλα του εμπορίου», λέει. Γιατί όχι; Η Μάργκαρετ εξηγεί ότι για να χρησιμοποιηθεί τέτοιο γάλα στη διατροφή ενός παιδιού χρειάζονται μιάμιση φορά περισσότερα χρήματα από όσα κερδίζει μια οικογένεια του χωριού της σε έναν ολόκληρο χρόνο. Ακόμα και αν το γάλα δινόταν δωρεάν, θα υπήρχε και πάλι το πρόβλημα της εύρεσης καθαρού νερού για να μετατραπεί αυτό το γάλα σε ασφαλή βρεφική τροφή.d
Μερικά από αυτά τα εμπόδια μπορούν να μειωθούν αν οι μητέρες που είναι φορείς έχουν κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής, επαρκείς ποσότητες γάλακτος του εμπορίου και πρόσβαση σε καθαρό νερό. Κοστίζουν πολύ όλα αυτά; Ίσως. Εντούτοις, το εκπληκτικό είναι πως αυτές οι προμήθειες φαίνεται να αποτελούν περισσότερο θέμα προτεραιοτήτων παρά εύρεσης χρημάτων. Μάλιστα, ο Ο.Η.Ε. αναφέρει ότι σε μερικές από τις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου οι στρατιωτικές δαπάνες είναι διπλάσιες των δαπανών για την υγεία και την εκπαίδευση.
Τι Γίνεται με τα Φάρμακα Κατά του AIDS;
Επιστήμονες του Ο.Η.Ε. αναφέρουν ότι ένα απλό και σχετικά φτηνό φάρμακο που ονομάζεται ΑΖΤ μπορεί να μειώσει σημαντικά τη μετάδοση του ιού HIV από τη μητέρα στο μωρό. Με τη βοήθεια του UNAIDS, το κόστος αυτής της θεραπείας έχει μειωθεί σε 50 δολάρια (περ. 15.000 δρχ.). Επιπλέον, ορισμένοι ερευνητές που ασχολούνται με το AIDS ανακοίνωσαν τον Ιούλιο του 1999 ότι η χορήγηση του φαρμάκου νεβιραπίνη, το οποίο κοστίζει μόνο 3 δολάρια (περ. 900 δρχ.), σε μητέρες που είναι φορείς και στα νεογέννητα μωρά τους φαίνεται πως είναι ακόμα πιο αποτελεσματική από το ΑΖΤ για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού HIV. Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας λένε ότι η νεβιραπίνη μπορεί να προφυλάξει από τον ιό μέχρι και 400.000 νεογέννητα το χρόνο.
Ωστόσο, μερικοί επικρίνουν αυτές τις θεραπευτικές αγωγές ισχυριζόμενοι ότι, εφόσον το μόνο που κάνουν είναι να αποτρέπουν τη μετάδοση του ιού από τη μητέρα στο μωρό, η μητέρα τελικά θα πεθάνει από AIDS αφήνοντας το παιδί ορφανό. Ο Ο.Η.Ε. ανταπαντά ότι η φρικτή εναλλακτική λύση είναι να αφήνουν τα μωρά να μολύνονται από τον ιό, καταδικάζοντας έτσι αυτά τα αθώα θύματα σε αργό και βασανιστικό θάνατο. Επίσης υποστηρίζουν ότι οι μητέρες που έχουν μολυνθεί από τον ιό μπορεί να ζήσουν αρκετά χρόνια. Σκεφτείτε τη Σίνθια, η οποία αναφέρθηκε παραπάνω. Έμαθε ότι ήταν φορέας το 1985, όταν γεννήθηκε το μωρό της, αλλά δεν νόσησε παρά μόνο οχτώ χρόνια αργότερα. Και μολονότι το μωρό της είχε τον ιό όταν γεννήθηκε, σε ηλικία δύο ετών είχε απαλλαχτεί από αυτόν.
Η παρηγορητική διαβεβαίωση της Αγίας Γραφής είναι ότι σύντομα θα υπάρξει ένα αληθινά ασφαλές περιβάλλον και θα δοθεί διαρκής λύση για μάστιγες όπως το AIDS. (Αποκάλυψη 21:1-4) Ο Ιεχωβά Θεός υπόσχεται ένα νέο κόσμο στον οποίο «κανένας κάτοικος δεν θα λέει: “Είμαι άρρωστος”». (Ησαΐας 33:24) Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θέλουν να σας μιλήσουν για αυτή τη διαρκή λύση. Για περισσότερες πληροφορίες, σας παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με τους εκδότες αυτού του περιοδικού ή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στην περιοχή σας.
[Υποσημειώσεις]
a Δεν είναι το πραγματικό της όνομα.
b Σύμφωνα με τη UNICEF, περίπου 500 με 700 βρέφη μολύνονται κάθε μέρα από το γάλα των μητέρων τους οι οποίες είναι φορείς του ιού.
c Οι έξι οργανώσεις είναι η UNICEF, το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη, το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO). Το UNAIDS ιδρύθηκε το 1995.
d Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι, αν το μωρό τρέφεται πότε με γάλα του εμπορίου και πότε με μητρικό γάλα, ίσως αυξάνεται ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό, και ότι το μητρικό γάλα μπορεί να περιέχει αντι-ιικούς παράγοντες που βοηθούν στην αδρανοποίηση του ιού. Αν αληθεύει αυτό, τότε ο αποκλειστικός θηλασμός—ακόμα και με τους κινδύνους που συνεπάγεται—ίσως είναι η ασφαλέστερη επιλογή. Ωστόσο, τα πορίσματα αυτής της μελέτης δεν έχουν επιβεβαιωθεί ακόμα.
[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 20]
WHO/E. Hooper