Από τις Τρικυμίες στα Ήρεμα Νερά

ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΗΓΗΘΗΚΕ Ο ΧΑΝΣ ΣΤΟΥΡΜ

ΕΠΙ 200 και πλέον χρόνια, οι άντρες της οικογένειάς μου ήταν ναυτικοί. Φιλοδοξία μου ήταν να ακολουθήσω το επάγγελμα του πατέρα μου, όπως εκείνος είχε ακολουθήσει του παππού μου, και να ζήσω ως ναυτικός.

Το 1914, όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο πατέρας μου κατατάχθηκε στο γερμανικό ναυτικό και στάλθηκε να υπηρετήσει σε ένα ναρκαλιευτικό στη Βαλτική Θάλασσα. Το 1916, ο πατέρας διορίστηκε σε ένα εμπορικό πλοίο το οποίο χρησιμοποιούνταν για την εισαγωγή σιδήρου από τη Σουηδία μέχρι το τέλος των εχθροπραξιών. Πέθανε το 1919, όταν ήμουν μόλις οχτώ χρονών, αλλά οι αναμνήσεις που είχα από εκείνον αποτελούσαν ισχυρό κίνητρο για εμένα.

Για να εκπληρώσω την επιθυμία μου να προοδεύσω στο επάγγελμα που είχα διαλέξει, έπρεπε να εργαστώ τέσσερα χρόνια στη θάλασσα, εκ των οποίων τους 20 μήνες σε ιστιοφόρα. Μόνο τότε θα μπορούσα να εγγραφώ σε κάποιο ναυτικό κολέγιο. Έτσι, όταν ήμουν 15 ετών, η μητέρα μου με πήγε από το Στετίνο (τώρα Στσέτσιν, Πολωνία), όπου είχα γεννηθεί, στο Αμβούργο της Γερμανίας. Γνωρίζαμε ότι η εταιρία Λάις είχε μερικά ιστιοφόρα και ελπίζαμε ότι θα μπορούσα να μπαρκάρω σε κάποιο από αυτά ως μαθητευόμενος. Δεν είχαμε χρήματα για να πληρώσουμε, αλλά χάρη στο παρελθόν του πατέρα μου η εταιρία με δέχτηκε δωρεάν.

Το 1927 σάλπαρα με το Πάδουα,a ένα τετρακάταρτο σιδερένιο σκάφος. Αυτό πήγαινε από το Αμβούργο στη Χιλή και μετέφερε φορτία με νιτρικά άλατα. Δεν είχε μηχανές​—μόνο πανιά. Αυτά τα ταξίδια από τη μια άκρη του Ατλαντικού στην άλλη ήταν συναρπαστική εμπειρία για όλους εμάς τους νεαρούς πάνω στο καράβι.

Συχνά διασχίζαμε ταραγμένες θάλασσες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μαζεύαμε τα πανιά. Πώς ένιωθα όταν έπρεπε να σκαρφαλώσω στα κατάρτια για να μαζέψω τα πανιά ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν; Πρέπει να παραδεχτώ ότι φοβόμουν! Αλλά όταν δινόταν η διαταγή, έσβηνε κάθε σκέψη από το μυαλό μου, και απλώς σκαρφάλωνα και έκανα αυτό που μου είχαν πει.

Δυνάμεις Πέρα από τον Έλεγχό Μου

Η μητέρα μου ήταν Ρωμαιοκαθολική, αλλά σύντομα μετά το θάνατο του πατέρα μου άρχισε να συναναστρέφεται με τους Έρνστε Μπιμπελφόρσερ, ή Ειλικρινείς Σπουδαστές της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γερμανία. Βαφτίστηκε το 1923. Ποτέ δεν με έλκυε ιδιαίτερα η Καθολική θρησκεία, και τα όσα έλεγε η μητέρα φαίνονταν λογικά. Έτσι, μαζί με τη μικρότερη αδελφή μου, τη Μάργκοτ, συνήθιζα να συνοδεύω τη μητέρα στις συναθροίσεις όπου μελετούσαν την Αγία Γραφή.

Το 1929 έφυγα από το Πάδουα και τα επόμενα τρία χρόνια εργάστηκα σε διάφορα ατμόπλοια. Με αυτά ταξίδεψα σε λιμάνια της βόρειας Ευρώπης και στη Μεσόγειο. Σε ένα από τα ταξίδια, έκανα το γύρο του κόσμου. Μου άρεσε αυτή η ζωή και ανυπομονούσα να εγγραφώ στο ναυτικό κολέγιο στο Στετίνο, όπως είχε κάνει και ο πατέρας μου. Το 1933 άρχισα να παρακολουθώ μια 18μηνη σειρά μαθημάτων εκεί για να γίνω αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού. Ωστόσο, τα σχέδιά μου ανατράπηκαν εξαιτίας δυνάμεων που ήταν πέρα από τον έλεγχό μου.

Ο Χίτλερ είχε ανέλθει στην εξουσία το ίδιο εκείνο έτος, και ο εθνικισμός σάρωνε τη Γερμανία. Στους μαθητές άρεσε να φωνάζουν «Χάιλ Χίτλερ!» Εντούτοις εγώ ήξερα από όσα είχα μάθει από τη μητέρα μου ότι δεν έπρεπε ποτέ να το κάνω αυτό. Με κάλεσαν να δώσω εξηγήσεις για την άρνησή μου, αλλά δεν τις δέχτηκαν. Αποβλήθηκα από το σχολείο. Ο διευθυντής ήταν καλός άνθρωπος και μου έδωσε μια επιστολή που έλεγε ότι είχα συμπληρώσει ένα έτος σπουδών. Εφόσον δεν μπορούσα να ολοκληρώσω τη σειρά των μαθημάτων, έφυγα χωρίς κάποιο δίπλωμα. Ο κόσμος μου φαινόταν να καταρρέει γύρω μου.

Η Πίεση Εντείνεται

Λόγω της ουδέτερης στάσης μου μπήκα στη μαύρη λίστα. Όχι μόνο δεν μπορούσα να μπαρκάρω σε κανένα πλοίο, αλλά ούτε και μπορούσα να βρω δουλειά κάπου αλλού. Έτσι έμεινα στο σπίτι και βοηθούσα τη μητέρα μου. Εκείνη έβγαζε τα προς το ζην δουλεύοντας ως μαγείρισσα και εγώ με χαρά της έπλενα τα πιάτα και της ετοίμαζα τα λαχανικά. Το 1935, τέσσερα χρόνια πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ζωή μου πήρε νέα τροπή.

Ο θείος μου ο Όσκαρ ζούσε στο Ντάντσιγκ (το σημερινό Γκντανσκ). Όταν έμαθε για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζα, με προσκάλεσε να εργαστώ στο εστιατόριό του. Ο θείος μου και η σύζυγός του, η Ροζλ, ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά. Δέχτηκα με χαρά την ευγενική τους προσφορά. Αν και δεν μπορούσαν να μου δίνουν κανονικό μισθό, ένιωθα πιο ασφαλής μαζί τους.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ντάντσιγκ είχε ανακηρυχτεί ελεύθερη πόλη, η οποία διοικούσε μια μεγάλη εδαφική ζώνη υπό την εποπτεία της Κοινωνίας των Εθνών. Ο επιδιωκόμενος σκοπός ήταν να έχει η Πολωνία πρόσβαση στη θάλασσα, αλλά αυτή η διευθέτηση στην ουσία απέκοπτε την Ανατολική Πρωσία από την υπόλοιπη Γερμανία. Ο Χίτλερ δεν μπορούσε να ανεχτεί αυτή την κατάσταση. Στην πραγματικότητα, η εισβολή του στην Πολωνία και η προσάρτηση αυτής της ζώνης προκάλεσαν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Λίγο καιρό μετά την άφιξή μου, ο θείος μου και η θεία μου φρόντισαν έναν νεαρό ο οποίος είχε φυλακιστεί σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης επειδή ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά. Αυτός μου είπε πόσο απάνθρωπα του είχαν φερθεί. Λίγο αργότερα, ο θείος μου και η θεία μου συνελήφθησαν επειδή αρνούνταν να χαιρετίσουν τον Χίτλερ ως σωτήρα, αλλά αφέθηκαν ελεύθεροι. Εκείνον τον καιρό, η Γκεστάπο ανέκρινε και εμένα αλλά δεν με συνέλαβε.

Στο μεταξύ, πίσω στο Στετίνο, η μητέρα μου έλαβε τα έγγραφα που με καλούσαν να καταταχθώ στο γερμανικό στρατό. Αμέσως μου έγραψε ένα προσεκτικό γράμμα, στο οποίο μου ζητούσε να επισκεφτώ τη θεία μου τη Ναομί, η οποία ζούσε στη βόρεια Σουηδία. Κατάλαβα τι εννοούσε​—να φύγω από τη χώρα!

Ναζιστικός Διωγμός

Τα πράγματα γίνονταν ολοένα και πιο δύσκολα. Ο θείος μου και η θεία μου συνελήφθησαν ξανά. Αυτή τη φορά τούς πήγαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Στούτχοφ, που απείχε δύο ώρες με το λεωφορείο από το Ντάντσιγκ. Τους κράτησαν εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου, το 1945. Δυστυχώς, έμαθα ότι ο θείος μου πέθανε πάνω σε ένα πλοίο το οποίο μετέφερε στα δυτικά τους τρόφιμους του στρατοπέδου για να ξεφύγουν από τα ρωσικά στρατεύματα που πλησίαζαν. Ωστόσο, η θεία μου επέζησε και έγινε ολοχρόνια κήρυκας των καλών νέων.

Όταν ο θείος μου και η θεία μου μεταφέρθηκαν στο Στούτχοφ, η μητέρα μου συνελήφθη στο Στετίνο και έμεινε εφτά μήνες στη φυλακή. Η αδελφή μου είχε παντρευτεί το γιο κάποιων Μαρτύρων, και ήταν στη φυλακή την ίδια περίοδο με τη μητέρα μου. Ο σύζυγός της και η κόρη τους στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο σύζυγός της πέθανε εκεί, ενώ η κόρη της έμεινε οχτώ χρόνια σε μερικά από τα πιο διαβόητα στρατόπεδα, περιλαμβανομένου και του Μπέλζεν.

Σε μια περίπτωση, επειδή η ανιψιά μου και άλλες Μάρτυρες του Ιεχωβά αρνήθηκαν να ράψουν φυσιγγιοθήκες για το στρατό, τις ανάγκασαν να σταθούν έξω με ελάχιστα ρούχα από τις έξι το πρωί μέχρι τις έξι το απόγευμα​—και ήταν Νοέμβριος. Το καθημερινό τους συσσίτιο μειώθηκε σε ένα κομμάτι ψωμί και μια κανάτα νερό, ενώ τους έδιναν λίγη ζεστή σούπα κάθε τρίτη μέρα. Κοιμούνταν πάνω στο τσιμεντένιο πάτωμα χωρίς στρώμα, ούτε καν άχυρο. Αυτό διήρκεσε έξι εβδομάδες, και οι ιθύνοντες του στρατοπέδου έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν ότι επέζησαν όλες.

Διαφυγή​—Σε Τι;

Μετά τη δεύτερη σύλληψη του θείου μου και της θείας μου, ήξερα ότι έπρεπε οπωσδήποτε να φύγω από το Ντάντσιγκ προτού η Γκεστάπο επιστρέψει για εμένα. Ο θείος μου μού είχε δανείσει λίγα χρήματα, και τελικά μπόρεσα να επιβιβαστώ σε ένα πολωνικό πλοίο που πήγαινε στο Χαλ, στην ανατολική ακτή της Αγγλίας. Όταν αποβιβάστηκα, μου έδωσαν τρίμηνη άδεια παραμονής, τη συνηθισμένη περίοδο για τους ξένους.

Αμέσως πήγα στην οδό Κρέιβεν 34 στο Λονδίνο, στη διεύθυνση του γραφείου τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά. Εκεί συνάντησα τον Πράις Χιουζ, τον τότε επίσκοπο τμήματος. Αυτός κανόνισε να μείνω σε κάποιο συγγενή του, τον Στάνλεϊ Ρότζερς, στο Λίβερπουλ, στη δυτική ακτή της Αγγλίας. Ο Στάνλεϊ ήταν πολύ καλός μαζί μου.

Την άνοιξη του 1937 βαφτίστηκα στο Λίβερπουλ συμβολίζοντας την αφιέρωσή μου στον Ιεχωβά. Ωστόσο, η ζωή στη θάλασσα συνέχιζε να με ελκύει, και έτσι εγγράφηκα στο Ναυτικό Κολέγιο του Λίβερπουλ και μπόρεσα να πάρω το πτυχίο του ανθυποπλοίαρχου του εμπορικού ναυτικού έπειτα από δύο μήνες. Η άδεια παραμονής μου στην Αγγλία τελείωνε και γι’ αυτό οι φίλοι μου στο Λίβερπουλ ήρθαν σε επαφή με τον τοπικό βουλευτή, με αποτέλεσμα να μου δοθεί άλλη μια τρίμηνη άδεια παραμονής​—χρόνος που μου ήταν απαραίτητος.

Λόγω της πείρας που είχα αποκτήσει εργαζόμενος στο ιστιοφόρο Πάδουα, ο εκπαιδευτής μου στο ναυτικό κολέγιο μου έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όταν έμαθε τις δυσκολίες που περνούσα, μου πρότεινε να απευθυνθώ στην Εταιρία Μπλου Φάνελ. Εκεί συνάντησα έναν από τους διευθυντές, τον Λόρενς Χολτ. Δύο χρόνια αργότερα, τον συνάντησα ξανά σε ένα από τα πλοία της εταιρίας στο Λίβερπουλ και με ρώτησε αν είχα πάρει το δίπλωμα του υποπλοίαρχου. Του απάντησα ότι χρειαζόμουν μόνο δύο εβδομάδες ακόμα πρακτικής εξάσκησης στη γέφυρα κάποιου πλοίου, και έτσι διευθέτησε να μπαρκάρω για το Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου.

Όταν επέστρεψα στο Λίβερπουλ, στις 7 Ιουλίου 1939, σχεδίαζα να δώσω εξετάσεις για να πάρω το δίπλωμα του υποπλοίαρχου, αλλά κάτι τέτοιο αποδείχτηκε αδύνατον επειδή ο πόλεμος ήταν προ των πυλών. Αντί για αυτό, με έστειλαν σε ένα πλοίο στο Λονδίνο. Όταν το διαπίστωσαν αυτό οι κυβερνητικές αρχές, αμέσως μου απαγόρευσαν να εργαστώ σε οποιοδήποτε πλοίο και ήθελαν να με φυλακίσουν ως εχθρό της χώρας επειδή ήμουν Γερμανός. Αλλά παρενέβη ο κ. Χολτ, και έτσι στάλθηκα να εργαστώ ως κηπουρός στο Λίβερπουλ. Ωστόσο, το Μάιο του 1940 με συνέλαβαν, και τον Ιούνιο με έστειλαν στον Καναδά με το ατμόπλοιο Έτρικ.

Καθ’ Οδόν προς τον Καναδά

Το Έτρικ μετέφερε περίπου 5.000 Γερμανούς, οι μισοί από τους οποίους ήταν πρόσφυγες και οι άλλοι μισοί αιχμάλωτοι πολέμου. Μεταξύ των προσφύγων ήταν ο Κόμης φον Λίνγκεν, όπως τον ξέραμε, εγγονός του πρώην Γερμανού κάιζερ. Η αλληλογραφία μας ελεγχόταν. Έτσι, όταν ο αξιωματικός της αντικατασκοπείας είδε ένα γράμμα του Φον Λίνγκεν το οποίο απευθυνόταν στη Βασίλισσα Μαρία, τη βασιλομήτορα της Αγγλίας, με τον εναρκτήριο χαιρετισμό «Αγαπητή Θεία Μαρία», το εξέτασε εξονυχιστικά. Ωστόσο, ο Φον Λίνγκεν είχε δίκιο​—οι βασιλικές οικογένειες της Αγγλίας και της Γερμανίας είχαν στενούς συγγενικούς δεσμούς. Αυτό με έκανε να καταλάβω ακόμα καλύτερα την ανοησία και τη ματαιότητα του πολέμου.

Ο Στάνλεϊ Ρότζερς, τον οποίο ανέφερα προηγουμένως, είχε υπηρετήσει ως πίλγκριμ (όπως ονομάζονταν τότε οι περιοδεύοντες επίσκοποι των Μαρτύρων του Ιεχωβά) στον Καναδά στο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στους δύο παγκόσμιους πολέμους. Επικοινώνησε με Μάρτυρες εκεί, και αυτοί ήρθαν σε επαφή με εμένα και με έναν ακόμα Μάρτυρα, τον Τόνι Στέφενς, ο οποίος είχε επίσης απελαθεί. Τα γράμματα και τα δέματα που μας έστελναν μας ενθάρρυναν ιδιαίτερα. Έμεινα κρατούμενος δυόμισι χρόνια σε οχτώ διαφορετικά στρατόπεδα, όπου περνούσα τον περισσότερο χρόνο μου κατασκευάζοντας ξύλινα τραπέζια και πάγκους.

Επιστρέφω στην Αγγλία και στην Ελευθερία!

Καθώς ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έφτανε στο τέλος του, με έστειλαν πίσω στην Αγγλία σε ένα στρατόπεδο κράτησης στο νησί Μαν. Εκεί με επισκέφτηκε ο Τζον Μπαρ από το γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά στο Λονδίνο​—τώρα μέλος του Κυβερνώντος Σώματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά—​φέρνοντας μαζί του μερικούς ντόπιους Μάρτυρες. Αποφυλακίστηκα το 1944 και ξαναβρέθηκα με τον Στάνλεϊ. Στο μεταξύ, ο Στάνλεϊ είχε παντρευτεί τη Νίτα Τόμας και ζούσε στο Μπέρκενχεντ, το λιμάνι στον ποταμό Μέρσι απέναντι από το Λίβερπουλ. Εκεί συνάντησα την Όλιβ, την αδελφή της Νίτα, και παντρευτήκαμε τον επόμενο χρόνο.

Μόλις μας δόθηκε άδεια, η Όλιβ και εγώ πήγαμε στη Γερμανία για να δούμε τη μητέρα μου. Ήταν θλιβερό να περνάω από ερημωμένες πόλεις που τις γνώριζα τόσο καλά. Ήθελα ιδιαίτερα να πάω στο Αμβούργο για να επισκεφτώ τα γραφεία της εταιρίας Λάις. Ένιωσα μεγάλη έκπληξη όταν είδα εκεί τον πλοίαρχο Πίνινγκ, που ήταν καπετάνιος του Πάδουα στα τελευταία δύο ταξίδια μου το 1928 και το 1929! Στη διάρκεια του πολέμου βρισκόταν στην ενεργό υπηρεσία, και είχε χάσει στον πόλεμο και τους δύο γιους του. Ήταν συντετριμμένος. Λυπήθηκα πολύ από όσα άκουσα και είδα.

Η Εταιρία Μπλου Φάνελ συνέχισε να ενδιαφέρεται για εμένα τα χρόνια που βρισκόμουν στον Καναδά και μόλις επέστρεψα ήταν πρόθυμοι να με προσλάβουν ξανά. Το 1947, είχα επιτέλους τις προϋποθέσεις για να πάρω το δίπλωμα του υποπλοίαρχου του εμπορικού ναυτικού. Το επόμενο έτος, η Όλιβ έγινε ολοχρόνια κήρυκας των καλών νέων.

Βρίσκω το Σκοπό της Ζωής Μου

Μπάρκαρα ξανά, και στη διάρκεια των ταξιδιών μου συνάντησα αρκετούς Μάρτυρες ιεραποστόλους σε χώρες της Άπω Ανατολής. Αλλά μια συνέλευση που έγινε στο Λονδίνο το 1947 εντυπώθηκε ανεξίτηλα στην καρδιά μου και με βοήθησε να αποφασίσω ότι τώρα πια ο στόχος μου θα ήταν να υπηρετώ τον Ιεχωβά ολοχρόνια. Οι εργοδότες μου απογοητεύτηκαν. Αλλά το 1952 είχαν την καλοσύνη να μου δώσουν εργασία γραφείου μερικής απασχόλησης για να μπορέσω να ενωθώ με την Όλιβ στο ολοχρόνιο έργο κηρύγματος. Η βαθιά ριζωμένη επιθυμία μου για μια ζωή στη θάλασσα είχε αντικατασταθεί από μια πιο δυνατή επιθυμία.

Η Όλιβ και εγώ χαιρόμασταν πολύ να κηρύττουμε μαζί και είχαμε το προνόμιο να βοηθήσουμε πολλούς ανθρώπους να αποκτήσουν ακριβή γνώση των Βιβλικών αληθειών. (2 Κορινθίους 3:2, 3) Στο διάβα των ετών, έχω απολαύσει επιπρόσθετα προνόμια σε συνελεύσεις περιφερείας και περιοχής. Σήμερα συνεχίζω να υπηρετώ ως πρεσβύτερος στη χερσόνησο Γουέραλ, στο Μπέρκενχεντ και στα περίχωρά του.

Η αγαπημένη μου Όλιβ πέθανε το 1997. Αναπολώντας το παρελθόν, βλέπω ότι όταν ήμουν νέος επέζησα από πολλές τρικυμίες. Αλλά τελικά, υπό τη στοργική καθοδηγία του Ιεχωβά, ταξίδεψα με μια στοργική σύζυγο σε ήρεμα νερά επί 50 και πλέον χρόνια στην πιο σπουδαία από όλες τις σταδιοδρομίες​—στην υπηρεσία του Ιεχωβά.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Με τον πατέρα μου και τη μητέρα μου, το 1914

[Εικόνες στη σελίδα 18, 19]

Το γερμανικό ναυτικό φυλλάδιό μου, στο οποίο καταγράφονται τα ταξίδια που έκανα με το τετρακάταρτο «Πάδουα»

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Με τη σύζυγό μου Όλιβ στη συνέλευση στο Λονδίνο το 1974