Μπορείτε να Καταπολεμήσετε την Απαισιοδοξία

ΠΩΣ βλέπετε τις αποτυχίες σας; Πολλοί ειδικοί πιστεύουν τώρα ότι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα λέει πολλά για το αν είστε αισιόδοξο ή απαισιόδοξο άτομο. Όλοι μας περνάμε διάφορες σκληρές δοκιμασίες στη ζωή​—μερικοί από εμάς περισσότερο από ό,τι άλλοι. Ωστόσο, γιατί κάποιοι φαίνονται να ξαναβρίσκουν κατόπιν τον εαυτό τους και να είναι και πάλι έτοιμοι να προσπαθήσουν, ενώ άλλοι φαίνεται πως παραιτούνται έστω και αν οι δυσκολίες που έχουν αντιμετωπίσει είναι σχετικά μικρές;

Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι ψάχνετε για εργασία. Πηγαίνετε να δώσετε συνέντευξη και σας απορρίπτουν. Πώς αισθάνεστε για αυτό αργότερα; Ίσως το παίρνετε πολύ προσωπικά και το βλέπετε ως μόνιμο πρόβλημα, λέγοντας μέσα σας: “Κανένας δεν θα προσλάβει κάποιον σαν εμένα. Ποτέ δεν θα βρω εργασία”. Ή, ακόμη χειρότερα, μπορεί να αφήσετε αυτή τη μεμονωμένη αποτυχία να επηρεάσει την άποψή σας για κάθε τομέα της ζωής σας, σκεφτόμενοι: “Είμαι σκέτη αποτυχία. Δεν είμαι χρήσιμος σε κανέναν”. Και στις δύο περιπτώσεις, αυτός ο τρόπος σκέψης είναι ο ορισμός της απαισιοδοξίας.

Υπερνίκηση της Απαισιοδοξίας

Πώς μπορείτε να καταπολεμήσετε αυτή την τάση; Ένα σημαντικό πρώτο βήμα είναι το να μάθετε να διακρίνετε τέτοιου είδους αρνητικές σκέψεις. Το επόμενο βήμα είναι να τις καταπολεμάτε. Να αναζητάτε λογικές εναλλακτικές εξηγήσεις. Για παράδειγμα, είναι πράγματι αλήθεια ότι σας απέρριψαν επειδή κανένας δεν θα σας προσλάμβανε; Ή μήπως ο εργοδότης έψαχνε απλώς κάποιον με διαφορετικά προσόντα;

Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα στοιχεία, προσδιορίστε τις απαισιόδοξες σκέψεις που αποτελούν υπερβολικές αντιδράσεις. Μήπως μία και μόνο απόρριψη σημαίνει ότι είστε πράγματι σκέτη αποτυχία ή μπορείτε άραγε να σκεφτείτε άλλους τομείς της ζωής σας​—λόγου χάρη, τις πνευματικές επιδιώξεις, τις οικογενειακές σχέσεις ή τις φιλίες σας—​στους οποίους έχετε κάποια επιτυχία; Μάθετε να απορρίπτετε τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις σας θεωρώντας τες απλές «καταστροφολογίες». Εξάλλου, είστε πράγματι σε θέση να γνωρίζετε ότι δεν θα βρείτε ποτέ εργασία; Υπάρχουν και άλλα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διώχνετε τις αρνητικές σκέψεις.

Θετικές Σκέψεις με Καθορισμένους Στόχους

Τα πρόσφατα χρόνια οι ερευνητές έχουν αναπτύξει έναν ενδιαφέροντα, αν και μάλλον ελλιπή, ορισμό της ελπίδας. Λένε ότι η ελπίδα περιλαμβάνει την πεποίθηση πως θα καταφέρετε να πετύχετε τους στόχους σας. Όπως θα δείξει το επόμενο άρθρο, η ελπίδα στην πραγματικότητα περιλαμβάνει πολύ περισσότερα, αλλά αυτός ο ορισμός φαίνεται χρήσιμος από αρκετές απόψεις. Εστιάζοντας την προσοχή σε αυτή την πτυχή της ελπίδας μας μπορούμε να βοηθηθούμε να αναπτύξουμε πιο θετικό τρόπο σκέψης με καθορισμένους στόχους.

Για να πειστούμε ότι μπορούμε να πετύχουμε τους μελλοντικούς μας στόχους, χρειάζεται να συσσωρεύσουμε ένα υπόμνημα στόχων τους οποίους θέσαμε και πετύχαμε. Αν νομίζετε ότι δεν διαθέτετε ένα τέτοιο υπόμνημα, ίσως αξίζει να σκεφτείτε σοβαρά τους στόχους που θέτετε. Κατ’ αρχάς, έχετε στόχους; Είναι πολύ εύκολο να απορροφηθούμε από τη ρουτίνα και το γρήγορο ρυθμό της ζωής, χωρίς να σκεφτόμαστε τι θέλουμε πραγματικά από τη ζωή, τι έχει τη μεγαλύτερη σημασία για εμάς. Σχετικά με αυτή την πρακτική αρχή τού να καθορίζουμε σαφείς προτεραιότητες, και πάλι διαπιστώνουμε ότι πριν από πολύ καιρό η Γραφή ανέφερε κατάλληλα: «Να βεβαιώνεστε για τα πιο σπουδαία πράγματα».​—Φιλιππησίους 1:10.

Όταν έχουμε θέσει τις προτεραιότητές μας, είναι ευκολότερο να προσδιορίσουμε μερικούς βασικούς στόχους σε διάφορους τομείς, όπως στην πνευματική μας ζωή, στην οικογενειακή μας ζωή ή στις υπόλοιπες δραστηριότητές μας. Ωστόσο, είναι ουσιώδες να μη θέτουμε πάρα πολλούς στόχους στην αρχή και επίσης ο κάθε στόχος μας να είναι από αυτούς που γνωρίζουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε εύκολα. Αν κάποιος στόχος είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, μπορεί να αποθαρρυνθούμε, ίσως δε και να παραιτηθούμε. Γι’ αυτό, η καλύτερη επιλογή είναι συνήθως η κατάτμηση των μεγαλύτερων, μακροπρόθεσμων στόχων σε μικρότερους, βραχυπρόθεσμους.

«Όταν υπάρχει θέληση, όλα γίνονται». Έτσι λέει ένα παλιό ρητό, και φαίνεται πως περιέχει κάποια δόση αλήθειας. Όταν έχουμε στο νου τους βασικούς στόχους μας, χρειαζόμαστε τη δύναμη της θέλησης​—την επιθυμία και την αποφασιστικότητα—​για να αγωνιστούμε να τους πετύχουμε. Μπορούμε να ενισχύσουμε αυτή την αποφασιστικότητα αν συλλογιζόμαστε την αξία των στόχων μας και τις ανταμοιβές που θα δρέψουμε αν τους πετύχουμε. Ασφαλώς, εμπόδια θα παρουσιαστούν, αλλά χρειάζεται να τα βλέπουμε ως προκλήσεις και όχι ως αδιέξοδα.

Ωστόσο, χρειάζεται επίσης να σκεφτόμαστε και πρακτικούς τρόπους για να πετύχουμε τους στόχους μας. Ο συγγραφέας Κ. Ρ. Σνάιντερ, ο οποίος έχει κάνει εκτεταμένη έρευνα γύρω από την αξία της ελπίδας, συστήνει να σκεφτόμαστε διάφορους τρόπους για να πετύχουμε έναν συγκεκριμένο στόχο. Ως αποτέλεσμα, όταν δεν αποδίδει ένας τρόπος, μπορούμε να καταφύγουμε στον δεύτερο, στον τρίτο, και ούτω καθεξής.

Ο Σνάιντερ συστήνει επίσης να μάθουμε πότε πρέπει να παραιτούμαστε από έναν στόχο για να επιδιώξουμε κάποιον άλλον. Αν πράγματι αδυνατούμε να πετύχουμε έναν στόχο, το μόνο που θα καταφέρουμε αν εμμείνουμε σε αυτόν είναι να αποθαρρυνθούμε. Από την άλλη μεριά, αν τον αντικαταστήσουμε με κάποιον πιο ρεαλιστικό στόχο, θα έχουμε κάτι άλλο στο οποίο να ελπίζουμε.

Η Αγία Γραφή περιέχει ένα χρήσιμο παράδειγμα σε σχέση με αυτό. Ένας στόχος που αποτελούσε διακαή επιθυμία του Βασιλιά Δαβίδ ήταν να οικοδομήσει ναό για τον Θεό του, τον Ιεχωβά. Αλλά ο Θεός είπε στον Δαβίδ ότι το προνόμιο αυτό θα το είχε ο γιος του, ο Σολομών, και όχι ο ίδιος. Αντί να μελαγχολήσει ή να προσπαθήσει να επιμείνει παρά την απογοητευτική εξέλιξη, ο Δαβίδ άλλαξε τους στόχους του. Αφιέρωσε τις δυνάμεις του στη συγκέντρωση των πόρων και των υλικών που θα χρειαζόταν ο γιος του για να ολοκληρώσει αυτό το έργο.​—1 Βασιλέων 8:17-19· 1 Χρονικών 29:3-7.

Ακόμη και αν καταφέρουμε ως άτομα να ενισχύσουμε την αισιοδοξία μας με το να καταπολεμούμε την απαισιοδοξία και να αναπτύσσουμε θετικό τρόπο σκέψης καθορίζοντας στόχους, ίσως και πάλι να μας λείπει ουσιαστικά η ελπίδα. Γιατί; Διότι η έλλειψη ελπίδας με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι σε αυτόν τον κόσμο οφείλεται κατά μεγάλο μέρος σε παράγοντες που είναι εντελώς πέρα από τον έλεγχό μας. Όταν συλλογιζόμαστε τα τεράστια προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα​—τη φτώχεια, τους πολέμους, τις αδικίες, τη διαρκή απειλή της αρρώστιας και του θανάτου—​πώς μπορούμε να διατηρούμε αισιόδοξη άποψη;

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Αν σας απέρριψαν για μια εργασία που θέλατε, μήπως σκέφτεστε ότι δεν θα βρείτε ποτέ εργασία;

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Ο Βασιλιάς Δαβίδ ήταν προσαρμοστικός όσον αφορά τους στόχους του