Η Ψυχαγωγία του Όχλου τον Πρώτο Αιώνα
Αναρίθμητοι τραυματισμοί και πολλοί θάνατοι, μεταξύ των οποίων και μερικών παιδιών, προκλήθηκαν από αναταραχή που ξέσπασε ανάμεσα σε αντίπαλους οπαδούς σε αθλητική αναμέτρηση μεταξύ δύο γειτονικών πόλεων στη νότια Ιταλία. Ως αποτέλεσμα αυτής της τραγωδίας, οι αρχές διέταξαν το κλείσιμο του αμφιθεάτρου για δέκα χρόνια.
ΕΙΔΗΣΕΙΣ για αναταραχές όπως αυτή δεν εμφανίζονται σπάνια στις σημερινές εφημερίδες. Το συγκεκριμένο, όμως, περιστατικό συνέβη πριν από 2.000 χρόνια περίπου κατά την ηγεμονία του Αυτοκράτορα Νέρωνα. Ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος περιέγραψε αυτή την αναταραχή, η οποία έλαβε χώρα στο αμφιθέατρο της Πομπηίας κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μονομάχων όταν κάτοικοι της Πομπηίας ήρθαν σε σύγκρουση με οπαδούς από τη γειτονική πόλη Νουκερία.
Τον πρώτο αιώνα, η ψυχαγωγία ασκούσε μεγάλη επίδραση στους όχλους. Σημαντικές πόλεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είχαν θέατρα, αμφιθέατρα και ιπποδρόμια, ενώ ορισμένες είχαν και τα τρία. «Οι αγώνες», λέει ο Άτλαντας του Ρωμαϊκού Κόσμου (Atlas of the Roman World), «εμπεριείχαν ακραίο κίνδυνο και έντονες συγκινήσεις . . . [καθώς και] συστηματικό αιματοκύλισμα». Οι αρματηλάτες φορούσαν χρώματα που ξεχώριζαν, και κάθε ομάδα αντιπροσώπευε μια συγκεκριμένη κατηγορία στην κοινωνία, είτε πολιτική είτε κοινωνική. Οι υποστηρικτές παραληρούσαν όταν εμφανιζόταν η αγαπημένη τους ομάδα. Οι αρματηλάτες έγιναν τόσο δημοφιλείς ώστε οι άνθρωποι διακοσμούσαν τα σπίτια τους με πορτραίτα τους, ενώ εκείνοι εισέπρατταν τεράστια ποσά.
Στις πόλεις οργανώνονταν επίσης αιματηρές μονομαχίες και αγώνες μεταξύ ανθρώπων και θηρίων, όπου οι άνθρωποι ήταν μερικές φορές χωρίς εξοπλισμό. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γουίλ Ντουράν, «καταδικασμένοι εγκληματίες, ενίοτε ντυμένοι με δέρματα για να μοιάζουν με ζώα, ρίχνονταν στα θηρία που τα κρατούσαν πεινασμένα για την περίσταση. Ο θάνατος σε τέτοιες περιπτώσεις επερχόταν συνοδευόμενος από τη μέγιστη οδύνη».
Εκείνοι που απολάμβαναν τέτοια ασεβή ψυχαγωγία βρίσκονταν αληθινά «στο σκοτάδι διανοητικά» και “είχαν χάσει κάθε αίσθηση ηθικής”. (Εφεσίους 4:17-19) Το δεύτερο αιώνα, ο Τερτυλλιανός έγραψε: «Ανάμεσα [στους Χριστιανούς] τίποτα από όσα λέγονται, βλέπονται ή ακούγονται δεν έχει σχέση με την παραφροσύνη του ιπποδρομίου, τις απρέπειες του θεάτρου [και] τις φρικαλεότητες της αρένας». Και σήμερα επίσης, οι αληθινοί Χριστιανοί είναι πολύ προσεκτικοί ώστε να αποφεύγουν την έκθεση σε βίαιη ψυχαγωγία, όποιο και να είναι το μέσο—έντυπα, τηλεόραση ή ηλεκτρονικά παιχνίδια—ενθυμούμενοι ότι ο Ιεχωβά μισεί «εκείνον που αγαπάει τη βία».—Ψαλμός 11:5.
[Εικόνα στη σελίδα 30]
Μωσαϊκό που απεικονίζει νικηφόρο αρματηλάτη
[Εικόνα στη σελίδα 30]
Νωπογραφία στην οποία άντρας παλεύει με λέαινα
[Εικόνα στη σελίδα 30]
Ρωμαϊκό θέατρο του πρώτου αιώνα
[Ευχαριστίες]
Ciudad de Mérida
[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 30]
Top and bottom left: Museo Nacional de Arte Romano, Mérida