Όταν ένα Παιδί Πενθεί
Ασφαλώς δεν είναι εύκολο να ανακοινώσετε σε έναν ενήλικο ότι κάποιος δικός του πέθανε. Φανταστείτε όμως να πρέπει να το πείτε σε ένα παιδί.
ΠΟΛΛΑ παιδιά σαστίζουν—ή και τρομοκρατούνται—με την απώλεια ενός μέλους της οικογένειας ή κάποιου φίλου. Η στήριξη ενός παιδιού σε εκείνη την περίοδο είναι δύσκολη υπόθεση, ιδίως για τους συντετριμμένους γονείς. Άλλωστε, και οι ίδιοι χρειάζονται συμπαράσταση.
Μερικοί γονείς προσπαθούν να απαλύνουν το πλήγμα λέγοντας στο παιδί ότι ο εκλιπών «μας άφησε» ή «έφυγε». Ωστόσο, τέτοιες εκφράσεις παραπλανούν και εξαπατούν. Τότε πώς μπορείτε να μιλήσετε σε ένα παιδί για το θάνατο;
Ο Ρενάτο και η Ιζαμπέλ βρέθηκαν σε αυτή τη θέση. Όταν η κορούλα τους, η Νικόλ, πέθανε στα τριάμισι χρόνια της, έπρεπε να βοηθήσουν τον πεντάχρονο τότε γιο τους, τον Φελίπε, να αντιμετωπίσει την απώλεια.
Ξύπνα!: Πώς εξηγήσατε στον Φελίπε το θάνατο της Νικόλ;
Ιζαμπέλ: Προσπαθήσαμε να είμαστε ειλικρινείς και να μην κρύψουμε τίποτα. Τον παρακινούσαμε να μας ρωτάει ό,τι ήθελε, και κάθε φορά προσπαθούσαμε να απαντάμε με τρόπο κατανοητό για την ηλικία του. Η Νικόλ πέθανε από βακτηριακή λοίμωξη, οπότε του είπαμε ότι ένα μικρό ζωύφιο είχε μπει στο σώμα της και οι γιατροί δεν κατάφεραν να το σκοτώσουν.
Ξύπνα!: Εξηγήσατε στον Φελίπε τις θρησκευτικές σας πεποιθήσεις σχετικά με το θάνατο;
Ρενάτο: Είμαστε Μάρτυρες του Ιεχωβά, και ξέραμε ότι θα ήταν παρηγορητικό να του μιλάμε για τις Γραφικές μας πεποιθήσεις όσον αφορά το θάνατο. Η Αγία Γραφή είναι ξεκάθαρη—διδάσκει ότι οι νεκροί δεν έχουν συνειδητότητα. (Εκκλησιαστής 9:5) Σκεφτήκαμε πως τέτοιες συζητήσεις θα έδιωχναν τους όποιους φόβους του—όπως το να μείνει μόνος του τη νύχτα.
Ιζαμπέλ: Η Γραφή διδάσκει επίσης πως οι νεκροί θα αναστηθούν σε μια παραδεισιακή γη. Εμείς το πιστεύουμε αυτό, και είχαμε την άποψη ότι η πίστη μας θα βοηθούσε και τον Φελίπε. Έτσι λοιπόν, του μιλήσαμε για αυτά που διδάσκει η Γραφή. Συζητήσαμε τη Γραφική αφήγηση για το πώς ανέστησε ο Ιησούς τη 12χρονη κόρη του Ιαείρου και του εξηγήσαμε ότι και η Νικόλ θα αναστηθεί. Αυτό διδάσκει η Γραφή.—Μάρκος 5:22-24, 35-42· Ιωάννης 5:28, 29.
Ξύπνα!: Πιστεύετε ότι μπορούσε να εμπεδώσει όλες αυτές τις πληροφορίες;
Ρενάτο: Ναι, πιστεύουμε ότι μπορούσε. Τα παιδιά μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα το θάνατο όταν τους δίνεις ακριβείς, απλές, σαφείς και ειλικρινείς εξηγήσεις. Δεν χρειάζεται μυστικοπάθεια. Είναι μια πραγματικότητα την οποία δυστυχώς αντιμετωπίζουμε ακόμα. Επομένως, οι γονείς χρειάζεται να μάθουν στα παιδιά τους πώς να διαχειρίζονται το θάνατο. Εμείς το κάναμε αυτό αργότερα και με το μικρότερο γιο μας, τον Βινίσιους.a
Ξύπνα!: Πήρατε τον Φελίπε στην κηδεία;
Ρενάτο: Αφού ζυγίσαμε τα υπέρ και τα κατά, αποφασίσαμε να μην τον πάρουμε. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία επηρεάζονται τρομερά. Βέβαια, κάποιοι γονείς ίσως αποφασίσουν να πάρουν μαζί το παιδί τους, και κάθε παιδί έχει διαφορετικές αντοχές. Αν τελικά το πάρουν στην κηδεία, θα είναι καλό να του πουν τι ακριβώς θα γίνει εκεί.
Ξύπνα!: Η περίοδος μετά το θάνατο της Νικόλ σίγουρα ήταν πολύ οδυνηρή για εσάς. Προσπαθούσατε να μη σας βλέπει ο γιος σας να κλαίτε;
Ιζαμπέλ: Ποτέ δεν προσπαθήσαμε να κρύψουμε τα αισθήματά μας από τον Φελίπε. Αν ο ίδιος ο Ιησούς «δάκρυσε» όταν πέθανε ένα αγαπημένο του πρόσωπο, γιατί να μην κάνουμε και εμείς το ίδιο; (Ιωάννης 11:35, 36) Και στο κάτω κάτω, γιατί να μη μας δει το παιδί να κλαίμε; Εκφράζοντας ανοιχτά τη θλίψη μας, του δείξαμε ξεκάθαρα ότι δεν είναι κακό να κλαίει κάποιος. Είναι απλώς ένας τρόπος έκφρασης συναισθημάτων. Θέλαμε να ξέρει ότι μπορούσε και αυτός να εκφράζει τα συναισθήματά του αντί να τα καταπνίγει.
Ρενάτο: Μια οικογενειακή τραγωδία δημιουργεί ανασφάλεια στα παιδιά. Αν λοιπόν εμείς οι γονείς εκφράζουμε τα αισθήματά μας ανοιχτά και ειλικρινά, το ίδιο θα κάνουν και τα παιδιά. Αν ακούμε προσεκτικά τι τα προβληματίζει, είμαστε σε θέση να τα καθησυχάζουμε και να διώχνουμε τους φόβους τους.
Ξύπνα!: Είχατε βοήθεια από άλλους;
Ρενάτο: Ναι, η υποστήριξη από τα μέλη της εκκλησίας μας ήταν τεράστια. Με όλες τις επισκέψεις, τα τηλεφωνήματα και τις κάρτες τους, ο Φελίπε έβλεπε πόσο πολύ μας αγαπούσαν και μας νοιάζονταν.
Ιζαμπέλ: Και οι δικοί μας στάθηκαν στο πλευρό μας. Μετά το θάνατο της Νικόλ, ο πατέρας μου αποφάσισε να έρχεται να τρώει πρωινό μαζί μας κάθε μέρα. Ήταν μια κίνηση στοργικής υποστήριξης. Και ο Φελίπε ένιωθε καλύτερα έχοντας δίπλα του τον παππού του.
Ρενάτο: Η πνευματική ενθάρρυνση που λαβαίναμε στις Χριστιανικές συναθροίσεις ήταν ανεκτίμητη. Προσπαθούσαμε να μη χάνουμε συναθροίσεις, παρότι μερικές φορές δεν μπορούσαμε να συγκρατήσουμε τα δάκρυά μας. Βλέπετε, οι συναθροίσεις μάς έφερναν ένα σωρό αναμνήσεις από τη Νικόλ. Αλλά ξέραμε ότι έπρεπε να είμαστε δυνατοί, ιδίως για χάρη του Φελίπε.
[Υποσημείωση]
a Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε το άρθρο «Βοηθήστε το Παιδί σας να Αντιμετωπίσει τη Θλίψη της Απώλειας», στη Σκοπιά 1 Ιουλίου 2008, σελίδες 18-20, και το βιβλιάριο Όταν Πεθαίνει Κάποιος που Αγαπάτε, που είναι εκδόσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά.
[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 14]
Τα βιβλία που αναφέρονται παρακάτω, τα οποία είναι εκδόσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά, μπορούν να παρηγορήσουν όσους έχουν χάσει κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο.
ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΟΥΣ:
Τι Διδάσκει Πράγματι η Αγία Γραφή;
Κεφάλαιο 6: Πού Είναι οι Νεκροί;
Κεφάλαιο 7: Πραγματική Ελπίδα για τους Αγαπημένους σας που Έχουν Πεθάνει
ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ:
Το Βιβλίο μου με τις Βιβλικές Ιστορίες
Ιστορία 92: Ο Ιησούς Ανασταίνει Νεκρούς
ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ:
Μάθε από τον Μεγάλο Δάσκαλο
Κεφάλαιο 34: Τι θα Συμβεί αν Πεθάνουμε;
Κεφάλαιο 35: Μπορούμε να Ξυπνήσουμε από το Θάνατο!
Κεφάλαιο 36: Ποιοι θα Αναστηθούν; Πού θα Ζήσουν;
ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ:
Οι Νεαροί Ρωτούν—Αποτελεσματικές Απαντήσεις, Τόμος 1
Κεφάλαιο 16: Είναι Φυσιολογικό να Νιώθω Τέτοια Θλίψη;
[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 15]
ΠΩΣ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ
● Δώστε στο παιδί το ελεύθερο να κάνει ερωτήσεις. Δημιουργήστε μια ατμόσφαιρα που θα του επιτρέπει να μιλάει για το θάνατο και τη σημασία του.
● Μη χρησιμοποιείτε αόριστες, αφηρημένες εκφράσεις—για παράδειγμα, μη λέτε ότι ο εκλιπών «μας άφησε» ή «έφυγε».
● Να εξηγείτε το θάνατο με απλούς, κυριολεκτικούς όρους. Μερικοί λένε απλώς ότι το σώμα του αγαπημένου τους προσώπου «σταμάτησε να λειτουργεί» και «δεν μπορούσε να διορθωθεί».
● Πείτε στο παιδί τι πρόκειται να συμβεί στην κηδεία. Εξηγήστε ότι ο εκλιπών δεν θα μπορεί να δει ούτε να ακούσει τα όσα συμβαίνουν.
● Μην κρύβετε τα αισθήματά σας. Έτσι το παιδί σας θα δει ότι η θλίψη είναι κάτι φυσιολογικό.
● Να θυμάστε ότι δεν υπάρχει «σωστός» τρόπος για να βιώσει κάποιος τη θλίψη. Κάθε παιδί—και κάθε κατάσταση—διαφέρει.
[Ευχαριστίες]
Πηγή: www.kidshealth.org
[Εικόνα στη σελίδα 15]
Από αριστερά, με τη φορά του ρολογιού: Φελίπε, Ρενάτο, Ιζαμπέλ και Βινίσιους