Διαπαιδαγώγηση στην Εφηβεία

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ο κανόνας της οικογένειας λέει ότι τα κινητά θα κλείνουν στις 9, αλλά αυτή την εβδομάδα πιάσατε δύο φορές την κόρη σας να στέλνει μηνύματα περασμένα μεσάνυχτα. Ο γιος σας ξέρει ότι πρέπει να γυρίζει στις 10, αλλά χτες το βράδυ​—για μια ακόμη φορά—​ήρθε σπίτι μετά τις 11.

Σύμφωνοι, το παιδί σας δεν σας άκουσε. Αλλά πρώτα χρειάζεται να μάθετε γιατί δείχνει να περιφρονεί τους κανόνες σας. Ίσως η κατάσταση να μην είναι τόσο τραγική. Αυτό που μοιάζει με κατάφωρη ανυπακοή μπορεί τελικά να μην είναι τόσο φοβερό.

ΟΙ ΛΟΓΟΙ

Θολά όρια. Μερικοί έφηβοι αψηφούν τους κανόνες για να δοκιμάσουν μέχρι πού μπορούν να φτάσουν χωρίς συνέπειες. Αν, για παράδειγμα, ο γονέας έχει πει ότι ένα συγκεκριμένο παράπτωμα θα έχει μια συγκεκριμένη συνέπεια, το παιδί ίσως ξεπεράσει τα όρια για να δει αν ο γονέας θα κάνει ό,τι είπε. Μήπως αυτό σημαίνει ότι τέτοιοι έφηβοι εξελίσσονται σε πωρωμένους επαναστάτες; Όχι απαραίτητα. Η πείρα δείχνει ότι οι έφηβοι συνήθως χαλαρώνουν ως προς την εφαρμογή των κανόνων όταν οι γονείς δεν επιβάλλουν τις καθορισμένες συνέπειες ή όταν τα όρια δεν είναι ξεκάθαρα.

Ακαμψία. Μερικοί γονείς προσπαθούν να ελέγχουν τη ζωή των παιδιών τους με ένα ατέλειωτο κατεβατό από κανόνες. Όταν το παιδί δεν υπακούει, ο γονέας θυμώνει και το φορτώνει με ακόμα περισσότερους κανόνες. Συνήθως όμως αυτό κάνει τα πράγματα χειρότερα. «Όσο περισσότερο προσπαθείτε να αποκτήσετε τον έλεγχο τόσο περισσότερο αντιστέκεται το παιδί σας», εξηγεί το βιβλίο Γονείς και Έφηβοι: Ένα Βήμα Μπροστά (Parent/Teen Breakthrough), και συνεχίζει: «Αυτό μοιάζει σαν να προσπαθείτε να αλείψετε παγωμένο βούτυρο σε μια φέτα μαλακό ψωμί: το ψωμί θα διαλυθεί, και φυσικά η λύση δεν είναι να αλείψετε με περισσότερη δύναμη».

Η κατάλληλη διαπαιδαγώγηση θα ωφελήσει. Διαφέροντας από την «τιμωρία»​—που σημαίνει ότι κάνεις κάποιον να υποφέρει—​η «διαπαιδαγώγηση» βασικά σημαίνει ότι διδάσκεις. Πώς μπορείτε λοιπόν να διδάξετε το παιδί σας να συμμορφώνεται με τους κανόνες σας;

ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ

Να είστε σαφείς. Οι έφηβοι χρειάζεται να ξέρουν τι ακριβώς αναμένεται από αυτούς και ποιες θα είναι οι συνέπειες της ανυπακοής.​—Βιβλική αρχή: Γαλάτες 6:7.

Ιδέα: Γράψτε έναν κατάλογο με τους κανόνες που έχετε στο σπίτι σας. Κατόπιν ρωτήστε τον εαυτό σας: “Μήπως παραείναι πολλοί; Ή μήπως παραείναι λίγοι; Μήπως μερικοί δεν χρειάζονται πια; Μήπως πρέπει να κάνω μερικές προσαρμογές ανάλογα με την υπευθυνότητα που έχει δείξει το παιδί μου;”

Να είστε συνεπείς. Τα παιδιά σας ίσως μπερδευτούν αν, για το ίδιο παράπτωμα, τη μια εβδομάδα κάνετε τα στραβά μάτια αλλά την άλλη τα τιμωρήσετε.​—Βιβλική αρχή: Ματθαίος 5:37.

Ιδέα: Προσπαθήστε να κάνετε τη συνέπεια πιο σχετική με το «έγκλημα». Αν, για παράδειγμα, το παιδί δεν γυρίσει σπίτι στην ώρα του, μια σχετική συνέπεια θα ήταν να του πείτε ότι στο εξής θα πρέπει να επιστρέφει ακόμα νωρίτερα.

Να είστε λογικοί. Δείξτε ότι είστε ευέλικτοι παραχωρώντας στο παιδί σας όλο και περισσότερη ελευθερία καθώς την κερδίζει με τη συμπεριφορά του.​—Βιβλική αρχή: Φιλιππησίους 4:5.

Ιδέα: Καθήστε και συζητήστε τους κανόνες με το παιδί σας. Μπορείτε μάλιστα να του ζητήσετε να προτείνει και αυτό συνέπειες για ορισμένα παραπτώματα. Τα παιδιά είναι πολύ πιο πιθανό να συμμορφωθούν με τους κανόνες στους οποίους είχαν και εκείνα έναν λόγο.

Καλλιεργήστε του ήθος. Στόχος σας δεν είναι να κάνετε απλώς το παιδί σας να υπακούει σε διαταγές, αλλά να το βοηθήσετε να αναπτύξει μια υγιή συνείδηση​—μια εσωτερική αίσθηση για το σωστό και το λάθος. (Βλέπε το πλαίσιο «Καλλιεργήστε του Θετικές Ιδιότητες».)​—Βιβλική αρχή: 1 Πέτρου 3:16.

Ιδέα: Ανατρέξτε στην Αγία Γραφή για βοήθεια. Είναι η καλύτερη πηγή για «διαπαιδαγώγηση που παρέχει ενόραση», και η σοφία της μπορεί να δώσει «στους άπειρους οξυδέρκεια, στον νέο [ή στη νέα] γνώση και ικανότητα σκέψης».​—Παροιμίες 1:1-4.