Η Αγία Γραφή—Είναι Θεόπνευστη;
1, 2. Γιατί σέβονται πολλοί άνθρωποι την Αγία Γραφή, και τι ισχυρίζονται οι συγγραφείς της;
Η ΝΕΑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopœdia Britannica) χαρακτηρίζει την Αγία Γραφή ως «συλλογή βιβλίων που πιθανώς έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στην ανθρώπινη ιστορία». Πολλοί τρέφουν μεγάλη εκτίμηση για την Αγία Γραφή λόγω της αρχαιότητάς της—κάποια τμήματά της γράφτηκαν πριν από 3.500 χρόνια. Ωστόσο, οι πρακτικές, κατάλληλες για την εποχή μας συμβουλές της είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους έχει κυκλοφορήσει σε τρία δισεκατομμύρια και πλέον αντίτυπα και έχει μεταφραστεί, ολόκληρη ή εν μέρει, σε σχεδόν δυο χιλιάδες γλώσσες, πράγμα που την καθιστά το μπεστ σέλερ όλων των εποχών.
2 Εκτός από αυτούς τους παράγοντες, που όλοι τους εμπνέουν σεβασμό για την Αγία Γραφή, υπάρχει ένα ακόμη χαρακτηριστικό στο οποίο οφείλει την επιρροή και τη δημοτικότητα που είχε ανά τους αιώνες—ο ισχυρισμός της ότι αποτελεί τη θεόπνευστη αποκάλυψη του Παντοδύναμου Θεού. Ο Μωυσής, ο οποίος συνέταξε την Τορά (τα πέντε πρώτα βιβλία της Αγίας Γραφής), ‘έγραψε’ όλα όσα του είπε ο Θεός, στα οποία περιλαμβανόταν η αφήγηση για τη δημιουργία, το υπόμνημα για τον Κατακλυσμό των ημερών του Νώε και η ιστορία για την πολιτεία του Αβραάμ και του Μωυσή με τον Θεό. (Έξοδος 24:3, 4) Ο Βασιλιάς Δαβίδ είπε: «Πνεύμα Κυρίου ελάλησε δι’ εμού, και ο λόγος αυτού ήλθεν επί της γλώσσης μου». (2 Σαμουήλ 23:2) Και άλλοι Βιβλικοί συγγραφείς με παρόμοιο τρόπο ισχυρίστηκαν ότι έλαβαν θεϊκή καθοδηγία. Όλα αυτά τα συγγράμματα μαζί συνθέτουν την εξήγηση που παρέχει ο ίδιος ο Θεός για την ιστορία—το αληθινό της νόημα, την ερμηνεία της και την τελική της έκβαση. Οι πολλοί και διάφοροι συγγραφείς των Γραφών—βασιλιάδες, μισθωτοί εργάτες, ιερείς και άλλοι—ενεργούσαν όλοι ως γραμματείς καταγράφοντας τις σκέψεις του Θεού, ο οποίος είναι ο Εμπνευστής της Αγίας Γραφής και ο Εγγυητής των υποσχέσεων που αυτή περιέχει.
3. Τι δείχνει ότι η πίστη στον Θεό και η πίστη στην επιστήμη δεν είναι πράγματα ασυμβίβαστα;
3 Εφόσον η Αγία Γραφή ισχυρίζεται ότι εμπνευστής της είναι ο Θεός, ίσως το κυριότερο ερώτημα που εγείρεται από πολλούς έχει σχέση με την ίδια την ύπαρξη του Εμπνευστή της. Πολλοί απορρίπτουν απροκάλυπτα την ύπαρξη του Θεού. Άλλοι, έχοντας την εντύπωση ότι όλοι οι νοήμονες άνθρωποι έχουν απορρίψει την ιδέα του Θεού και την πίστη στην Αγία Γραφή, ρωτούν: «Γιατί δεν πιστεύουν οι επιστήμονες στον Θεό;» Είναι αυτή η εντύπωση πράγματι σωστή; Ένα άρθρο στο περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) ανέφερε πως η άποψη σύμφωνα με την οποία «αναμένεται συνήθως ότι οι επιστήμονες θα είναι άπιστοι . . . είναι τελείως λάθος».2 Το ίδιο άρθρο αναφέρει ότι διάφορες σφυγμομετρήσεις που πραγματοποιούνται σε ορισμένα πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και βιομηχανικά εργαστήρια καταδεικνύουν ότι «οι οχτώ στους 10 επιστήμονες πρεσβεύουν κάποια θρησκευτική πίστη ή έχουν κάποιες αρχές που ‘δεν είναι επιστημονικές’». Δεν είναι ακριβές λοιπόν να λέγεται ότι η πίστη είναι κάτι ασυμβίβαστο με την επιστήμη ή με τους επιστήμονες. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδες 4, 5).
Υπάρχουν Αποδείξεις Περί Θεοπνευστίας;
4. Ποιες επιστημονικές αλήθειες διατυπώθηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια στην Αγία Γραφή;
4 Όταν κάποιος καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πειστικές αποδείξεις για την ύπαρξη ενός Δημιουργού, παραμένει το ερώτημα σχετικά με το αν Αυτός ενέπνευσε ανθρώπους να καταγράψουν τις σκέψεις Του και τους σκοπούς Του στην Αγία Γραφή. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι έγινε αυτό, και ένας από αυτούς είναι η επιστημονική της ακρίβεια. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 6). Για παράδειγμα, πριν από 3.000 και πλέον χρόνια, ο Ιώβ είπε ότι ο Θεός «κρεμά την γην επί το μηδέν». (Ιώβ 26:7) Πριν από 2.700 χρόνια περίπου, ο προφήτης Ησαΐας δήλωσε ότι ο Θεός ‘κάθεται επί τον γύρον της γης’. (Ησαΐας 40:22) Πώς, όμως, θα μπορούσαν ο Ιώβ και ο Ησαΐας να γνωρίζουν αυτές τις βασικές επιστημονικές αλήθειες, ότι η γη αιωρείται στο διάστημα και ότι έχει σφαιρικό σχήμα; Ίσως πρόκειται για πράγματα που είναι πολύ γνωστά σήμερα, αλλά αυτές οι δηλώσεις έγιναν σε μια εποχή κατά την οποία τέτοιες αντιλήψεις ήταν ανήκουστες. Δεν αποτελεί η θεϊκή αποκάλυψη την πιο λογική εξήγηση;
5, 6. Ποιες εκπληρώσεις προφητειών παρέχουν αποδείξεις για το ότι οι Βιβλικοί συγγραφείς ήταν θεόπνευστοι;
5 Οι προφητείες, που είναι στην πραγματικότητα ιστορία γραμμένη πριν λάβει χώρα, αποτελούν ίσως το κύριο χαρακτηριστικό της Αγίας Γραφής που τεκμηριώνει τον ισχυρισμό της ότι είναι θεόπνευστη. Για παράδειγμα, ο προφήτης Ησαΐας προείπε, όχι μόνο ότι η Ιερουσαλήμ θα καταστρεφόταν από τη Βαβυλώνα και ότι ολόκληρο το Ιουδαϊκό έθνος θα οδηγούνταν σε αιχμαλωσία, αλλά επίσης ότι αργότερα ο Πέρσης στρατηγός Κύρος θα κατακτούσε τη Βαβυλώνα και θα απελευθέρωνε τους Ιουδαίους από την αιχμαλωσία. (Ησαΐας 13:17-19· 44:27–45:1) Μπορείτε να φανταστείτε κάποιον άλλον τρόπο, εκτός από τη θεοπνευστία, μέσω του οποίου ο Ησαΐας θα μπορούσε να έχει προβλέψει με επιτυχία, 200 χρόνια νωρίτερα, τη γέννηση του Κύρου, το όνομά του και το τι ακριβώς θα έκανε αυτός; (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 7).
6 Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες προφητείες τις έχει καταγράψει ο Δανιήλ, ένας προφήτης ο οποίος έζησε τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. Αυτός, όχι μόνο προείπε την πτώση της Βαβυλώνας στους Μήδους και στους Πέρσες, αλλά και προέβλεψε γεγονότα που θα λάβαιναν χώρα πολύ αργότερα, στο μακρινό μέλλον. Για παράδειγμα, οι προφητείες του Δανιήλ προέλεγαν την άνοδο της Ελλάδας ως παγκόσμιας δύναμης υπό τον Μέγα Αλέξανδρο (336-323 Π.Κ.Χ.), τη διαμοίραση της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου στους τέσσερις στρατηγούς του μετά τον πρόωρο θάνατό του και την άνοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με τη φοβερή στρατιωτική της ισχύ (πρώτος αιώνας Π.Κ.Χ.). (Δανιήλ 7:6· 8:21, 22) Όλα αυτά τα συμβάντα είναι τώρα αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα.
7, 8. (α) Ποια κατηγορία διατυπώνουν μερικοί κατά των προφητειών της Αγίας Γραφής; (β) Τι αποδεικνύει ότι η κατηγορία για απάτη δεν είναι καλά τεκμηριωμένη;
7 Επειδή οι προφητείες της Αγίας Γραφής ήταν τόσο ακριβείς, διάφοροι επικριτές τις χαρακτήρισαν απάτες, σαν να επρόκειτο δηλαδή για ιστορία που γράφτηκε μετά τα γεγονότα και παρουσιάστηκε παραπλανητικά ως προφητεία. Αλλά πώς μπορεί να υποστηρίξει κανείς λογικά ότι οι Ιουδαίοι ιερείς θα τολμούσαν να επινοήσουν μια προφητεία; Και γιατί να επινοήσουν προφητείες οι οποίες περιείχαν τις πιο δηκτικές επιθέσεις που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς σε βάρος τους; (Ησαΐας 56:10, 11· Ιερεμίας 8:10· Σοφονίας 3:4) Επιπλέον, πώς θα μπορούσε ένα ολόκληρο εγγράμματο έθνος, το οποίο είχε διδαχτεί και εκπαιδευτεί χρησιμοποιώντας την Αγία Γραφή ως το ιερό του κείμενο, να εξαπατηθεί από ένα τέτοιο τέχνασμα;—Δευτερονόμιον 6:4-9.
8 Πώς θα μπορούσε να γίνει οποιαδήποτε απάτη σε σχέση με την εξαφάνιση ολόκληρων πολιτισμών, όπως του Εδώμ και της Βαβυλώνας, τη στιγμή που αυτά τα γεγονότα έλαβαν χώρα πολλούς αιώνες μετά την ολοκλήρωση των Εβραϊκών Γραφών; (Ησαΐας 13:20-22· Ιερεμίας 49:17, 18) Ακόμα και αν κάποιος ισχυριστεί ότι αυτές οι προφητείες δεν γράφτηκαν την εποχή των ίδιων των προφητών, και πάλι είχαν καταγραφτεί πριν από τον τρίτο αιώνα Π.Κ.Χ., επειδή τότε είχε ήδη γίνει στην ελληνική η μετάφραση των Εβδομήκοντα. Επίσης, οι Ρόλοι της Νεκράς Θαλάσσης (οι οποίοι περιλαμβάνουν αποσπάσματα όλων των προφητικών βιβλίων της Αγίας Γραφής) χρονολογούνται από το δεύτερο και πρώτο αιώνα Π.Κ.Χ. Όπως έχει τονιστεί, πολλές προφητείες δεν εκπληρώθηκαν παρά μόνο μετά τις χρονολογίες αυτές.
Είναι η Αγία Γραφή Γεμάτη από Αντιφάσεις;
9-12. (α) Γιατί μερικοί λένε ότι η Αγία Γραφή φάσκει και αντιφάσκει; (β) Πώς εξηγούνται ορισμένες «αντιφάσεις»;
9 Μερικοί όμως αντιτείνουν τα εξής: ‘Η Αγία Γραφή είναι γεμάτη από αντιφάσεις και ανακρίβειες’. Πολύ συχνά, εκείνοι που προβάλλουν αυτόν τον ισχυρισμό δεν έχουν ερευνήσει προσωπικά το ζήτημα, αλλά έχουν απλώς ακούσει ένα-δυο δήθεν παραδείγματα από άλλους. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες υποτιθέμενες ανακρίβειες εύκολα διαλευκαίνονται αν θυμόμαστε ότι οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής συχνά συμπύκνωναν το θέμα τους και το παρουσίαζαν με λίγα λόγια. Παράδειγμα αυτού βρίσκουμε στην αφήγηση της δημιουργίας. Καθώς συγκρίνουν τα εδάφια Γένεσις 1:1, 3 με τα εδάφια Γένεσις 1:14-16, πολλοί ρωτούν πώς ήταν δυνατόν να ‘κάνει’ ο Θεός ‘τους φωστήρες’ την τέταρτη δημιουργική ημέρα, τη στιγμή που το φως—προφανώς από αυτούς τους ίδιους ‘φωστήρες’—έφτανε στη γη από την πρώτη δημιουργική ημέρα. Σε αυτή την περίπτωση ο Εβραίος συγγραφέας παρέκαμψε την ανάγκη για μακροσκελείς εξηγήσεις επιλέγοντας προσεκτικά τις λέξεις που χρησιμοποίησε. Προσέξτε ότι στα εδάφια 14-16 χρησιμοποιεί τη λέξη «έκαμεν» σε αντίθεση με το «εποίησεν» του εδαφίου Γένεσις 1:1, και ‘φωστήρες’ σε αντίθεση με το «φως» του εδαφίου Γένεσις 1:3. Αυτό δείχνει πως την τέταρτη δημιουργική ημέρα ο ήλιος και η σελήνη, που προϋπήρχαν, έγιναν πλήρως ευδιάκριτα μέσα από την πυκνή ατμόσφαιρα της γης.a
10 Οι γενεαλογικοί κατάλογοι έχουν επίσης προκαλέσει κάποια σύγχυση. Για παράδειγμα, ο Έσδρας παραθέτει 23 ονόματα στη γενεαλογία των ιερέων που είχε συντάξει στα εδάφια 1 Χρονικών 6:3-14 αλλά μόνο 16 ονόματα για την ίδια περίοδο όταν αναφέρεται στη δική του γενεαλογία στα εδάφια Έσδρας 7:1-5. Αυτό δεν είναι ανακρίβεια αλλά απλώς συμπύκνωση. Επιπρόσθετα, ανάλογα με το πού αποσκοπούσε ο συγγραφέας όταν κατέγραφε ένα γεγονός, τόνιζε, μικροποιούσε, συμπεριλάμβανε ή παρέλειπε λεπτομέρειες τις οποίες κάποιος άλλος Βιβλικός συγγραφέας εξέφραζε κάπως διαφορετικά καθώς κατέγραφε το ίδιο γεγονός. Αυτά δεν είναι αντιφάσεις αλλά, απεναντίας, είναι διαφοροποιημένες αφηγήσεις στις οποίες αντικατοπτρίζεται η άποψη του συγγραφέα και το κοινό στο οποίο απευθύνεται.b
11 Συχνά, οι φαινομενικές ασυνέπειες μπορούν να εξηγηθούν αν απλώς δούμε τα συμφραζόμενα. Για παράδειγμα: «Πού βρήκε ο Κάιν τη σύζυγό του;» Αυτή είναι μια ερώτηση που ακούγεται συχνά, τονίζοντας την πεποίθηση ότι εκθέτει μια ανακολουθία στη Βιβλική αφήγηση. Υποτίθεται ότι ο Αδάμ και η Εύα είχαν μόνο δυο γιους—τον Κάιν και τον Άβελ. Η δυσκολία εύκολα εξηγείται αν διαβάσουμε τη συνέχεια. Το εδάφιο Γένεσις 5:4 λέει: «Έγειναν αι ημέραι του Αδάμ, αφού εγέννησε τον Σηθ, οκτακόσια έτη· και εγέννησεν υιούς και θυγατέρας». Ο Κάιν λοιπόν παντρεύτηκε μια από τις αδελφές του ή ενδεχομένως μια ανιψιά του, πράγμα που θα ήταν σε πλήρη αρμονία με το αρχικό σχέδιο του Θεού για την επέκταση της ανθρώπινης φυλής.—Γένεσις 1:28.
12 Είναι προφανές ότι υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες της ανθρώπινης ιστορίας οι οποίες δεν έχουν καταγραφτεί ως μέρος του Θεϊκού Υπομνήματος. Αλλά κάθε απαραίτητη λεπτομέρεια, τόσο για εκείνους που το διάβασαν πρώτοι όσο και για εμάς σήμερα, έχει συμπεριληφτεί, χωρίς αυτό να κάνει την Αγία Γραφή δύσχρηστη και να καθιστά αδύνατο να τη διαβάσει κάποιος.
Μπορούν να την Καταλάβουν Μόνο οι Λόγιοι;
13-15. (α) Γιατί πιστεύουν μερικοί ότι η Αγία Γραφή είναι πάρα πολύ δύσκολη για να την καταλάβουν; (β) Πώς γνωρίζουμε ότι πρόθεση του Θεού ήταν να καταλαβαίνουμε το Λόγο του;
13 Έχετε ποτέ διερωτηθεί: «Γιατί υπάρχουν τόσο πολλές αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες της Αγίας Γραφής;» Όταν ακούνε ορισμένους που είναι αυθεντίες σε θρησκευτικά θέματα να αντιφάσκουν μεταξύ τους, μερικοί ειλικρινείς άνθρωποι πέφτουν σε σύγχυση και αποθαρρύνονται. Το συμπέρασμα στο οποίο φτάνουν πολλοί είναι ότι η Αγία Γραφή περιέχει ασάφειες και αντιφάσεις. Ως αποτέλεσμα, πολλοί απορρίπτουν εντελώς την Αγία Γραφή, πιστεύοντας ότι είναι πολύ δύσκολο να τη διαβάσει κάποιος και να την κατανοήσει. Άλλοι, βλέποντας αυτή την τεράστια ποικιλία θρησκευτικών ερμηνειών, διστάζουν να κάνουν σοβαρή έρευνα των Γραφών. Μερικοί λένε: «Μορφωμένοι άνθρωποι μελετούν χρόνια ολόκληρα σε θεολογικές σχολές. Με ποια βάση θα μπορούσα εγώ να αμφισβητήσω τα όσα διδάσκουν;» Αλλά είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο βλέπει τα ζητήματα ο Θεός;
14 Όταν ο Θεός έδωσε το Νόμο στο έθνος Ισραήλ, δεν είπε ότι τους έδινε ένα σύστημα λατρείας που δεν μπορούσαν να καταλάβουν και το οποίο θα έπρεπε να παραμείνει στα χέρια θεολόγων σοφών ή «λογίων». Μέσω του Μωυσή, στα εδάφια Δευτερονόμιον 30:11, 14, ο Θεός δήλωσε: «Επειδή η εντολή αύτη, την οποίαν εγώ προστάζω εις σε σήμερον, δεν είναι πολλά βαρεία δια σε, ουδέ μακράν. Αλλά πολύ πλησίον σου είναι ο λόγος, εν τω στόματί σου και εν τη καρδία σου, δια να εκτελής αυτόν». Σε όλο το έθνος, και όχι απλώς στους ηγέτες του, ειπώθηκαν τα εξής: «Ούτοι οι λόγοι, τους οποίους εγώ σε προστάζω σήμερον, θέλουσιν είσθαι εν τη καρδία σου· και θέλεις διδάσκει αυτούς επιμελώς εις τα τέκνα σου, και περί αυτών θέλεις ομιλεί καθήμενος εν τη οικία σου και περιπατών εν τη οδώ και πλαγιάζων και εγειρόμενος». (Δευτερονόμιον 6:6, 7) Οι εντολές του Θεού, οι οποίες όλες καταγράφτηκαν, ήταν αρκετά σαφείς ώστε να τις ακολουθεί ολόκληρο το έθνος, γονείς και παιδιά.c
15 Από τις ημέρες του Ησαΐα κιόλας, οι θρησκευτικοί ηγέτες επέσυραν την καταδίκη του Θεού επειδή μόνοι τους ανέλαβαν να προσθέτουν στους νόμους του Θεού και να τους ερμηνεύουν. Ο προφήτης Ησαΐας έγραψε: «Ο λαός ούτος με πλησιάζει δια του στόματος αυτού και με τιμά δια των χειλέων αυτού, αλλ’ η καρδία αυτού απέχει μακράν απ’ εμού, και με σέβονται, διδάσκοντες διδασκαλίας, εντάλματα ανθρώπων». (Ησαΐας 29:13) Η λατρεία τους είχε μετατραπεί σε εντολή ανθρώπων, και όχι του Θεού. (Δευτερονόμιον 4:2) Αυτά τα «εντάλματα ανθρώπων», οι δικές τους ερμηνείες και εξηγήσεις, ήταν που έφασκαν και αντέφασκαν. Όχι τα λόγια του Θεού. Το ίδιο αληθεύει και σήμερα.
Υπάρχει Κάποια Γραφική Βάση για την Προφορική Τορά;
16, 17. (α) Τι πιστεύουν μερικοί σχετικά με τον προφορικό νόμο; (β) Τι δείχνει η Αγία Γραφή σχετικά με τον προφορικό νόμο;
16 Μερικοί πιστεύουν ότι ο Μωυσής παρέλαβε και μια «Προφορική Τορά» εκτός από τη «Γραπτή Τορά». Σύμφωνα με αυτή την πεποίθηση, ο Θεός κατηύθυνε να μην καταγραφτούν ορισμένες εντολές, αλλά αντίθετα να μεταδοθούν προφορικά από γενιά σε γενιά και να διατηρούνται μόνο μέσω της προφορικής παράδοσης. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 10). Ωστόσο, η Βιβλική αφήγηση δείχνει ξεκάθαρα ότι ο Μωυσής ποτέ δεν έλαβε την εντολή να μεταβιβάσει κάποιον προφορικό νόμο. Τα εδάφια Έξοδος 24:3, 4 μας λένε: «Ήλθεν ο Μωυσής και διηγήθη προς τον λαόν πάντας τους λόγους του Κυρίου και πάντα τα δικαιώματα αυτού· απεκρίθη δε πας ο λαός ομοφώνως και είπε, Πάντας τους λόγους, τους οποίους ελάλησεν ο Κύριος, θέλομεν κάμει. Και έγραψεν ο Μωυσής πάντας τους λόγους του Κυρίου». Επιπλέον, στο εδάφιο Έξοδος 34:27 αναφέρεται: «Και είπε Κύριος προς τον Μωυσήν, Γράψον εις σεαυτόν τους λόγους τούτους· διότι κατά τους λόγους τούτους έκαμα διαθήκην προς σε και προς τον Ισραήλ». Στη διαθήκη που σύναψε ο Θεός με τον Ισραήλ δεν είχε καμιά θέση κάποιος άγραφος προφορικός νόμος. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 8). Πουθενά στην Αγία Γραφή δεν γίνεται λόγος για την ύπαρξη κάποιου προφορικού νόμου.d Το σημαντικότερο είναι πως οι διδασκαλίες του έρχονται σε αντίθεση με τις Γραφές και ενισχύουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι η Αγία Γραφή φάσκει και αντιφάσκει. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 22). Αλλά για αυτή τη σύγχυση ευθύνονται οι άνθρωποι και όχι ο Θεός.—Ησαΐας 29:13. (Βλέπε πλαίσια, σελίδες 20, 21).
17 Σε αντίθεση με τις αντιφατικές ερμηνείες των ανθρώπων, η Αγία Γραφή αυτή καθαυτήν είναι σαφής και αξιόπιστη. Ο Θεός μάς έχει παράσχει άφθονες αποδείξεις μέσα στο Λόγο του για το ότι ο ειρηνικός κόσμος που μπορούμε να οραματιστούμε μέσα από τα εδάφια Ησαΐας 2:2-4 δεν είναι απλώς όνειρο αλλά επικείμενη πραγματικότητα. Κανένας άλλος δεν θα τον φέρει παρά μόνο ο ίδιος ο Θεός, ο Θεός των προφητειών, ο Θεός της Αγίας Γραφής.
a Πρέπει να σημειωθεί ότι οι έξι «ημέρες» της δημιουργίας δεν περιλαμβάνουν τη δήλωση στο εδάφιο Γένεσις 1:1, η οποία αναφέρεται στη δημιουργία των ουράνιων σωμάτων. Επιπρόσθετα, η εβραϊκή λέξη που μεταφράζεται «ημέρα» αφήνει τα περιθώρια για τη σκέψη ότι τα γεγονότα που περιγράφονται στα εδάφια Γένεσις 1:3-31 έλαβαν χώρα στη διάρκεια έξι ‘χρονικών περιόδων’ που θα μπορούσαν να είναι διάρκειας πολλών χιλιάδων ετών.—Παράβαλε Γένεσις 2:4.
b Για παραδείγματα, βλέπε το βιβλίο Η Αγία Γραφή—Λόγος Θεού ή Ανθρώπων; 7ο κεφάλαιο, «Μήπως Φάσκει και Αντιφάσκει η Αγία Γραφή;», που είναι έκδοση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά.
c Ο χειρισμός των δύσκολων δικαστικών υποθέσεων γινόταν σύμφωνα με μια σαφώς καθορισμένη δικαστική διάταξη. (Δευτερονόμιον 17:8-11) Για κάθε άλλο σημαντικό ζήτημα που φαινόταν δυσνόητο, το έθνος, προκειμένου να πάρει την απάντηση του Θεού, κατευθυνόταν όχι σε κάποιον προφορικό νόμο, αλλά αντίθετα στα Ουρίμ και Θουμμίμ που βρίσκονταν στα χέρια των ιερέων.—Έξοδος 28:30· Λευιτικόν 8:8· Αριθμοί 27:18-21· Δευτερονόμιον 33:8-10.
d Μερικοί βλέπουν στα εδάφια Δευτερονόμιον 17:8-11 κάποιον υπαινιγμό περί θεόπνευστης προφορικής παράδοσης. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στην υποσημείωση της παραγράφου 14, το εδάφιο ασχολείται αποκλειστικά με τη διαδικασία έκδοσης απόφασης που ακολουθούνταν στις δικαστικές υποθέσεις. Προσέξτε πως το θέμα δεν ήταν το αν διάφορα έθιμα και παραδόσεις διαβιβάζονταν ή όχι από τον έναν στον άλλον ανά τους αιώνες. Αναμφίβολα διαβιβάστηκαν μερικές παραδόσεις που αφορούσαν την ακριβή εκτέλεση ορισμένων πτυχών του Νόμου. Αλλά το γεγονός ότι μια παράδοση είναι μακραίωνη δεν αποδεικνύει ότι είναι θεόπνευστη. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την παράδοση που αναπτύχθηκε σχετικά με το χάλκινο φίδι.—Αριθμοί 21:8, 9· 2 Βασιλέων 18:4.