ΒΑΡΝΑΒΑΣ

(Βαρνάβας) [Γιος Παρηγοριάς].

Αυτή την εξέχουσα φυσιογνωμία της Χριστιανοσύνης του πρώτου αιώνα μάς την παρουσιάζει πρώτη φορά στις Γραφές ο Λουκάς, στα εδάφια Πράξεις 4:34-36. Εκεί μαθαίνουμε ότι αυτός ο ευλαβής άντρας ήταν Λευίτης και καταγόταν από την Κύπρο, αλλά την εποχή κατά την οποία παρουσιάζεται βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ. Αναφέρεται ονομαστικά ως ένας από τους πολλούς πιστούς οι οποίοι, λίγο μετά την Πεντηκοστή, πουλούσαν τους αγρούς και τα σπίτια τους και έδιναν το αντίτιμο στους αποστόλους για την προώθηση του Χριστιανικού έργου. Το όνομα που του είχε δοθεί αρχικά ήταν Ιωσήφ, αλλά οι απόστολοι τον επονόμασαν Βαρνάβα, δηλαδή “Γιο Παρηγοριάς”. Δεν ήταν ασυνήθιστο τότε να δίνεται σε κάποιον μια επονομασία ανάλογη με τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα.

Ο Βαρνάβας ήταν πολύ εγκάρδιο και γενναιόδωρο άτομο, άνθρωπος που δεν δίσταζε να προσφέρει πρόθυμα τόσο τον εαυτό του όσο και τα υλικά του αποκτήματα για την προώθηση των συμφερόντων της Βασιλείας. Ευχαρίστως “πρόστρεξε σε βοήθεια” των αδελφών του (Πρ 9:27), και όταν βρέθηκε ανάμεσα σε νεοενδιαφερόμενα άτομα «χάρηκε και άρχισε να τους ενθαρρύνει όλους να παραμένουν στον Κύριο με όλη τη θέληση της καρδιάς τους». Ο Βαρνάβας «ήταν άντρας αγαθός και γεμάτος άγιο πνεύμα και πίστη» (Πρ 11:23, 24), προφήτης και δάσκαλος στην Αντιόχεια. (Πρ 13:1) Οι απόστολοι αναφέρθηκαν στον Βαρνάβα ως έναν από τους «αγαπητούς» τους οι οποίοι είχαν «παραδώσει τις ψυχές τους για το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού». (Πρ 15:25, 26) Μολονότι δεν ήταν ένας από τους 12 αποστόλους, ορθά αποκαλούνταν απόστολος (Πρ 14:14), διότι ήταν όντως “σταλμένος από το άγιο πνεύμα”.—Πρ 13:4, 43.

Η στενή συνεργασία που είχε ο Βαρνάβας με τον Παύλο, και η οποία υπήρξε μακρόχρονη, άρχισε περίπου τρία χρόνια ύστερα από τη μεταστροφή του Παύλου, όταν εκείνος θέλησε να έρθει σε επαφή με την εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Το πώς συνάντησε ο Βαρνάβας πρώτη φορά τον Παύλο δεν γίνεται γνωστό. Αλλά ο Βαρνάβας ήταν εκείνος που είχε το προνόμιο να παρουσιάσει τον Παύλο στον Πέτρο και στον μαθητή Ιάκωβο.—Πρ 9:26, 27· Γα 1:18, 19.

Στο μεταξύ, κάποιοι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι από την Κύπρο και την Κυρήνη είχαν δημιουργήσει μεγάλο ενδιαφέρον για τη Χριστιανοσύνη στην Αντιόχεια της Συρίας. Ως αποτέλεσμα, το κυβερνών σώμα στην Ιερουσαλήμ έστειλε τον Βαρνάβα στην Αντιόχεια για να ενθαρρύνει και να εποικοδομήσει περαιτέρω αυτούς τους καινούριους πιστούς. Η εκλογή του Βαρνάβα για αυτό το έργο ήταν κατάλληλη, εφόσον και ο ίδιος ήταν ελληνόφωνος, από την Κύπρο. Όταν «αρκετά μεγάλο πλήθος προστέθηκε στον Κύριο» στην Αντιόχεια, ο Βαρνάβας έσπευσε στην Ταρσό και έπεισε τον Παύλο να έρθει και να βοηθήσει στη διακονία. Περίπου εκείνη την περίοδο, η θεϊκή προειδοποίηση που δόθηκε σχετικά με μια επικείμενη πείνα έκανε τους αδελφούς στην Αντιόχεια να συγκεντρώσουν πολλές προμήθειες οι οποίες στάλθηκαν εγκαίρως στην εκκλησία της Ιερουσαλήμ μέσω του Βαρνάβα και του Παύλου.—Πρ 11:22-24, 27-30· 12:25.

Όταν ολοκληρώθηκε αυτό το έργο παροχής βοήθειας, οι δυο τους επέστρεψαν στην Αντιόχεια γύρω στο 47 Κ.Χ. και από εκεί έφυγαν για έναν ιεραποστολικό διορισμό υπό την κατεύθυνση του αγίου πνεύματος. Αυτός ο διορισμός έφερε τον Βαρνάβα και τον Παύλο κατ’ αρχάς στην Κύπρο, όπου μετέδωσαν την αλήθεια του Θεού στον ανθύπατο Σέργιο Παύλο. Από εκεί ταξίδεψαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν στόχος σφοδρού διωγμού από όχλους. Κάποτε, όταν θεράπευσαν έναν κουτσό άντρα στα Λύστρα και κατάφεραν μετά βίας να συγκρατήσουν «τα πλήθη από το να θυσιάσουν σε αυτούς» (επειδή νόμιζαν ότι ο Βαρνάβας ήταν ο Δίας και ο Παύλος, αυτός που «έπαιρνε την πρωτοβουλία στο λόγο», ήταν ο Ερμής), αμέσως μετά οι Ιουδαίοι «έπεισαν τα πλήθη και λιθοβόλησαν τον Παύλο και τον έσυραν έξω από την πόλη».—Πρ 13:1-12· 14:1-20.

Γύρω στο 49 Κ.Χ., ο Βαρνάβας και ο Παύλος παρουσίασαν στο κυβερνών σώμα στην Ιερουσαλήμ το φλέγον ζήτημα της περιτομής των μη Ιουδαίων και, όταν αυτό διευθετήθηκε, επέστρεψαν χωρίς καθυστέρηση στην Αντιόχεια προετοιμαζόμενοι για την επόμενη ιεραποστολική περιοδεία τους. (Πρ 15:2-36) Ωστόσο, επειδή δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το αν έπρεπε να πάρουν μαζί τους τον Ιωάννη Μάρκο, αναχώρησαν ο καθένας για διαφορετικούς τομείς. Ο Βαρνάβας έφυγε με τον εξάδελφό του Μάρκο για την Κύπρο, ενώ ο Παύλος έφυγε με τον Σίλα για τις περιφέρειες της Συρίας και της Κιλικίας. (Πρ 15:37-41) Σε αυτό το σημείο ολοκληρώνεται το υπόμνημα των Γραφών για τον Βαρνάβα, με εξαίρεση κάποιες σύντομες αναφορές που γίνονται σε αυτόν σε μερικές από τις επιστολές του Παύλου.—1Κο 9:6· Γα 2:1, 9, 13· Κολ 4:10.