ΕΛΑΘ

(Ελάθ) [πιθανώς, Κριάρι· ή, Τόπος του Κριαριού], ΕΛΩΘ (Ελώθ [πληθυντικός]).

Τοποθεσία που μνημονεύεται για πρώτη φορά όταν ο Μωυσής κάνει μια ανακεφαλαίωση της 40χρονης οδοιπορίας των Ισραηλιτών μέσα στην έρημο. (Δευ 2:8) Η Ελάθ μνημονεύεται μαζί με την Εσιών-γεβέρ, βρισκόταν δε «στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας στη γη του Εδώμ». (1Βα 9:26) Αυτό το στοιχείο υποδεικνύει μια τοποθεσία στο βορειοανατολικό βραχίονα ή τμήμα της Ερυθράς Θάλασσας, γνωστό ως Κόλπο της Άκαμπα. Οι λόγιοι συμφωνούν κατά βάση με τον Ιερώνυμο, του τέταρτου και του πέμπτου αιώνα Κ.Χ., ο οποίος ταύτισε την Ελάθ με την πόλη που τότε ήταν γνωστή ως Αΐλα και η οποία συνδέεται με τους Ναβαταίους. Το γεγονός αυτό τοποθετεί την Ελάθ μέσα ή κοντά στη σημερινή αραβική πόλη της Άκαμπα, στη βορειοανατολική γωνία του κόλπου (η σύγχρονη εβραϊκή πόλη που ονομάζεται Ελάτ βρίσκεται στη βορειοδυτική γωνία).

Η Ελάθ ήταν μέρος της επικράτειας των Εδωμιτών όταν οι Ισραηλίτες πέρασαν από εκείνη την περιοχή πηγαίνοντας στη Χαναάν. Στην περιοχή της Ελάθ έχουν βρεθεί σφραγίδες που φέρουν το εδωμιτικό όνομα του «Κοσανάλ, υπηρέτη του βασιλιά», και τις οποίες οι αρχαιολόγοι τοποθετούν στον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ.

Προφανώς ως αποτέλεσμα της κατάκτησης του Εδώμ από τον Δαβίδ, η Ελάθ και η γειτονική Εσιών-γεβέρ περιήλθαν υπό την κυριαρχία του Ιούδα (2Σα 8:13, 14), και αναφέρονται σε συνάρτηση με τις ναυπηγικές δραστηριότητες του Σολομώντα. (1Βα 9:26· 2Χρ 8:17) Εφόσον η Εσιών-γεβέρ αναφέρεται ότι βρισκόταν «κοντά στην Ελώθ», ίσως η Ελάθ (Ελώθ) να ήταν η πιο εξέχουσα από τις δύο αυτές τοποθεσίες, τουλάχιστον εκείνη την εποχή.

Η κυριαρχία της Ελάθ προφανώς περιήλθε ξανά στον Εδώμ ενόσω βασίλευε στον Ιούδα ο Ιωράμ. (2Βα 8:20-22) Τον επόμενο αιώνα η πόλη πέρασε και πάλι στον Ιούδα και ανοικοδομήθηκε από τον Βασιλιά Οζία (Αζαρία). (2Βα 14:21, 22· 2Χρ 26:1, 2) Έπειτα, στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Άχαζ (761-746 Π.Κ.Χ.), οι Σύριοι την απέσπασαν από τον Ιούδα και οι Εδωμίτες επανεγκαταστάθηκαν σε αυτήν—έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ πια στους Ιουδαίους. (2Βα 16:6) Στο Μασοριτικό κείμενο εμφανίζεται σε αυτό το σημείο το όνομα «Συρία», ή αλλιώς «Αράμ», αντί του «Εδώμ». Ωστόσο, οι περισσότεροι σύγχρονοι λόγιοι δέχονται τη δεύτερη εκδοχή, σε περιθωριακή σημείωση, πιστεύοντας ότι κάποιος γραμματέας μπέρδεψε το εβραϊκό γράμμα ντάλεθ (ד) με το παρόμοιου σχήματος γράμμα ραις (ר).

Η Ελάθ στην ουσία ήταν όαση και αποτελούσε ενδιάμεσο σταθμό στην οδό των καραβανιών η οποία οδηγούσε από τη νότια Αραβία στην Αίγυπτο, στη Χαναάν ή στη Δαμασκό. Μαζί με την Εσιών-γεβέρ, βρισκόταν και αυτή σε μια περιοχή που λειτουργούσε σαν πύλη για τα «πλοία της Θαρσείς» τα οποία έπλεαν προς και από την Αραβία, την Ανατολική Αφρική και ενδεχομένως την Ινδία. (1Βα 10:22· 9:26, 27) Σε αυτή την περιοχή έχουν βρεθεί αραμαϊκά έγγραφα, όπως αποδείξεις παραλαβής κρασιού από την περίοδο της Περσικής Αυτοκρατορίας, καθώς και θραύσματα εξαίρετων αγγείων ελληνικής τεχνοτροπίας, τα οποία πιθανώς προορίζονταν για μεταφορά στην Αραβία.